Maus Gatsonides

Maurice (Maus) Gatsonides (Gombong, 14 februari 1911 – Heemstede, 29 november 1998) was een Nederlands autocoureur en uitvinder.

Gatsonides werd geboren op het eiland Java in het toenmalig Nederlands-Indië als zoon van Maurits Gatsonides en Leonora van der Spil. Zijn vader was assistent-resident op Java. Gatsonides volgde in Nederland de HBS, en wilde militair vlieger worden. Hij werd hiervoor afgekeurd omdat hij door een ongeluk in zijn jeugd een vingerkootje miste.^[1]

Hij werd daarna technicus bij de KLM, maar na een reeks ongevallen in 1935 met toestellen van de KLM begon hij een garagebedrijf te Heemstede. Dit ging failliet en in 1938 kwam hij in dienst bij Ford Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij turfgasgeneratoren waarmee hij bekendheid verwierf.^[2]

Na de oorlog begon hij opnieuw een autobedrijf te Heemstede. Gatsonides ging nu ook auto's bouwen, aanvankelijk onder de naam Gatford, maar na protesten van Ford onder de naam Gatso. Hij bood vier modellen aan, waarvan er in totaal acht à tien stuks zijn vervaardigd. Één exemplaar is bewaard gebleven, de op een FIAT-chassis gebouwde Platje. In 1950 ging het autobedrijf opnieuw failliet. Gatsonides kwam nu in dienst bij Ford Engeland en werd fabrieksrallyrijder.

Zijn meest bekende uitvinding noemde hij de gatsometer, een snelheidscamera die hij ontwikkelde om snelheden en de finish bij het racen te kunnen meten. Deze flitspalen, verkocht door zijn bedrijf Gatsometer, worden tegenwoordig wereldwijd ingezet om de verkeerveiligheid te verhogen.

Gatsonides overleed op 87-jarige leeftijd en werd gecremeerd in het crematorium Westerveld te Driehuis.

Gatsonides won onder andere de Rally van Monte Carlo in 1953. Tijdens de regelmatigheidsrit in deze rally raakten de remmen van zijn Ford Zephyr oververhit op de afdaling van de Col de Braus. Om dit voor te zijn had Gatsonides op twee plekken handlangers geposteerd die een paar lokale boeren emmers water tegen de remmen aan lieten gooien bij het passeren.^[1] Dit was uiteraard formeel niet toegestaan. Later won Gatsonides ook de Tulpenrallye.

In 1950 publiceerde W.L. Brugsma onder de schuilnaam "Willem Leonard" een autosportboek over Gatsonides, getiteld Rallyes en Races: Gatsonides' avonturen, een uitgave van Holdert & Co. te Amsterdam. Het werd in 1994 opnieuw uitgegeven. Toen tijdens de jaren 90 Gatsonides en Toon Kortooms naast elkaar in het ziekenhuis lagen, besloten ze een boek te maken over het leven van Gatsonides. Dit verscheen in 1995.

• Marcel Grauls, Snelheidsmaniak vindt flitspaal uit^[3]
• Willem Leonard, Rallyes en Races: Gatsonides' avonturen (1950) (opnieuw uitgegeven 1994)
• Piet Philippa en Rob Wiedenhoff, Gatso: race zonder finish (1990)
• Toon Kortooms, Leven als de bliksem (1995) ISBN 9036415519

• Gatso history. Ben Uitenhaak. Gearchiveerd op 2 december 2022. Geraadpleegd op 13 augustus 2023.

Zie de categorie Maus Gatsonides van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.