Lokeren

Lokeren

Stad in België
Het Oud Postgebouw aan de Durme
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Sint-Niklaas
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	68,24 km² (2022) 66,85% 15,72% 17,43%
Coördinaten	51° 6' NB, 3° 59' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	43.554 (01/01/2024) 49,66% 50,34% 638,24 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 20,95% 59,84% 19,21%
Buitenlanders	9% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Filip Anthuenis (Open Vld)
Bestuur	Open Vld, CD&V
Zetels Open Vld CD&V sp.a-Groen N-VA Vlaams Belang	35 13 8 7 4 3
Economie
Gemiddeld inkomen	20.882 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad	5,75% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9160 9160 9160	Deelgemeente Lokeren Daknam Eksaarde
Zonenummer	09
Belangrijke verkeersaders	E17 A14 N47 N70 N407 N433 N473
Stadsrechten	1804
Marktrechten	1555
NIS-code	46014
Politiezone	Lokeren
Hulpverlenings­zone	Oost
Website	www.lokeren.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Sint-Niklaas in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Lokeren (Frans: Locres) is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en ligt in de regio Waasland, waarvan het een van de twee steden in de regio is. De stad ligt aan de rivier de Durme, Lede en de snelweg E17.

De stad heeft een bevolking van meer dan 43.000 inwoners en beslaat een oppervlakte van 68,24 km². Hiermee is Lokeren qua inwonertal de zevende gemeente in de provincie Oost-Vlaanderen en de 42e gemeente van België. De stadskern zelf telt ongeveer 30.000 inwoners,^[1] terwijl de rest van de bevolking verspreid woont in de dorpen Heiende en Oudenbos buiten de stadskern, evenals in de twee deelgemeenten Daknam en Eksaarde. Een inwoner van Lokeren wordt een Lokeraar genoemd.^[2]

De stad bevindt zich binnen het bestuurlijk arrondissement Sint-Niklaas en fungeert als hoofdplaats van een afdeling binnen het gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen. Lokeren staat bekend om het behoud en onderhoud van natuurgebieden op haar grondgebied, Lokerse paardenworst en de Lokerse Feesten.

Sinds het de 2e eeuw was Lokeren een agrarische nederzetting gelegen aan de rechteroever van de Durme. Tijdens de klassieke oudheid werd in de nabijheid van deze Gallo-Romeinse nederzetting de heirbaan tussen Antwerpen en Gent aangelegd,^[3] waardoor het uitgroeide tot een handelscentrum. In de vroegmoderne tijd verleende Keizer Karel V marktrechten aan de nederzetting, wat resulteerde in de ontwikkeling tot een volwaardige burgernederzetting. In de 18e eeuw werd Lokeren zelfs de tweede gemeente van Oost-Vlaanderen.^[4] Aan het begin van de 19e eeuw verkreeg Lokeren stadsrechten van Napoléon Bonaparte, en in de 20e eeuw groeide de stad uit tot het wereldcentrum van de haarsnijderij.^[5]

De oudste vermelding van de plaatsnaam Lokeren dateert uit 1114, waarin een zekere Dirmannus de Lokerne wordt genoemd.^[6] Latere documenten uit de 12e tot de 17e eeuw verwijzen naar de plaats als Lokerne, Locren, Lokere, Locra, Lochre, Lokere, Lokerren/Lokerne, Lookerne en Loqueren.^[7][8]

Er zijn diverse theorieën ontwikkeld over de oorsprong van de naam Lokeren, variërend in geloofwaardigheid. Een aantal auteurs ziet het element "luken" in de plaatsnaam. Lokeren zou verwijzen naar een ingesloten plaats tussen de Durme en een bosgebied met wilde dieren.^[7]

Een recentere en meer wetenschappelijk onderbouwde interpretatie suggereert dat Lokeren oorspronkelijk een waternaam was die later werd overgenomen door de nederzetting die daar werd gesticht. De naam zou afgeleid zijn van het Indo-Europese woord "leuk", wat helder of glanzend betekent, en het prehistorische hydronymische achtervoegsel "arna", wat water betekent. Hoewel taalkundig aannemelijk, ontbreekt er feitelijke historische bevestiging voor de combinatie "Leuk-arna".^[9]

Sommigen vermoeden daarentegen dat de naam verwijst naar de Noorse god Loki.^[4][10]

Aan het einde van de laatste ijstijd was het volledige grondgebied van Lokeren voornamelijk een moerassig gebied,^[11] gevormd door een vlechtende rivier met smeltwater die het landschap doorkliefde en zo de Durmevallei vormde.^[12] In het vroege Holoceen werd het gebied droger en omgeven door een bos,^[11] en stopte de aanvoer van smeltwater voor de toenmalige stroom. Op dat moment begon de Durme, die zijn oorsprong had in het Houtland, door deze depressie te stromen.^[12]

Gedurende de ijzertijd, en mogelijk ook tijdens de bronstijd en het neolithicum, werd het landschap omgeven door boerderijen die voornamelijk langs de Durme verschenen.^[13] De rivier werd omringd door harde grond die zich uitstrekte tot in moerasgebieden. Diverse volksstammen konden alleen op bepaalde plaatsen de Durme oversteken. De vroegste nederzettingen bevonden zich aan de linkeroever van de Durme op landduinen die inmiddels zijn verdwenen. Later vestigden bewoners zich ook aan de rechteroever van de rivier op harde gronden in de buurt van het moerasgebied. Bij hoogwater bevonden de Kerk- en Roomstraat zich op de rivierbedding van de Durme en Lede.^[14] In de klassieke oudheid legden de Romeinen een heerweg aan tussen Antwerpen en Gent, ten noorden van de nederzetting.^[3] Dit verbeterde de handelsmogelijkheden voor de landbouwnederzetting aanzienlijk. In het begin van de 4e eeuw begon het proces van kerstening in de Lage Landen, en Lokeren groeide uit tot een volwaardige parochie met een eigen kerk in 1139 met landbouw en vlasnijverheid als belangrijkste economische activiteiten.^[14][15]

In het begin van de 16e eeuw was Lokeren de grootste plaats in het Waasland. In 1555 verleende Keizer Karel V het dorp het recht om wekelijks een markt te houden, wat het begin betekende van een bloeiperiode voor Lokeren. Deze markt groeide binnen korte tijd uit tot een van de belangrijkste in de regio, wat spanningen veroorzaakte met omliggende steden. In 1584 vielen garnizoenen uit Gent en Dendermonde Lokeren binnen, waarbij het toenmalige dorpscentrum en de kerk volledig in de as werden gelegd. Het duurde tot de 17e eeuw voordat er weer sprake was van heropleving.^[14]

Tijdens de 16e en 17e eeuw lag het Land van Waas in het heetst van de strijd tussen de protestantse Republiek en de katholieke Spaanse Nederlanden. Veel inwoners van Lokeren maakten deel uit van de migratiestroom naar de noordelijke Nederlanden aan het einde van de 16e eeuw.^[16] Tussen 1641 en 1645 werd rondom Lokeren een versterkt legerkamp opgezet door het leger van de Hollandse Republiek, met het hoofdkwartier in het centrum onder leiding van Antoine III de Gramont en de prins van Oranje.^[17]

In de 17e en 18e eeuw onderging Lokeren een snelle ontwikkeling, wat resulteerde in een aanzienlijk aantal huizen uit die periode. Tegen het jaar 1800 was de bevolking in slechts 200 jaar tijd tweemaal verdubbeld, mede dankzij de bloeiende handel op de wekelijkse markt en de opkomst van huisnijverheid. In het midden van de 18e eeuw ontstond de hoedenmakersnijverheid, wat Lokeren vooral in de daaropvolgende eeuw een economische bloei bezorgde. Bovendien verschenen talrijke katoenspinnerijen en -weverijen, evenals linnenblekerijen.^[14][18]

Rond 1804 bezocht Napoléon Bonaparte de gemeente als onderdeel van zijn reis naar de Bataafse Republiek en verleende in datzelfde jaar stadsrechten aan Lokeren. In 1815 werd de stad een deel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, en in 1830 werd Lokeren uiteindelijk een Belgische stad.^[4]

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Op 8 oktober 1914 werd het stadscentrum van Lokeren beschoten met artillerie vanuit Bokslaar, en op 9 oktober viel het centrum in handen van de vijand. Tijdens de Duitse bezetting werden verschillende fabrieken omgevormd tot gevangenissen, en het stadhuis diende als rechtbank. In totaal werden gedurende de Eerste Wereldoorlog 9.781 mensen opgesloten in deze gevangenissen.^[19]

Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werden er verschillende bombardementen uitgevoerd in Lokeren. Het station werd gebombardeerd, evenals een circustent op de Markt waarvan de Duitsers ten onrechte dachten dat het een Belgisch legerkamp was. Gedurende de Duitse bezetting werd er echter een Durchgangslager (doorgangskamp) opgericht tussen de Bleekmeerstraat en de Oude Bruglaan. Het belangrijkste doel van dit kamp was het samenbrengen van Engelse krijgsgevangenen in afwachting van transport en deportatie. Na de bevrijding werd het kamp omgevormd tot een interneringscentrum voor collaborateurs tijdens de repressie. Het Interneringscentrum Lokeren was een van de grootste in zijn soort, en tussen september 1944 en november 1947 verbleven er tussen de 15.000 en 22.000 gedetineerden.^[4]

In de jaren 50 en 60 van de 20e eeuw werden er nieuwe woonwijken buiten het stadscentrum van Lokeren aangelegd en transformeerde de stad tot een centrum van diensten, zorginstellingen en onderwijs. Sinds de fusie van 1 januari 1977 maken de deelgemeenten Eksaarde en Daknam deel uit van Lokeren.

Aangrenzende gemeenten
Wachtebeke		Moerbeke		Sint-Niklaas
Lochristi				Waasmunster
Laarne		Berlare		Zele

Lokeren bevindt zich in het noorden van de provincie Oost-Vlaanderen, op 12 km in vogelvlucht van de Nederlandse grens. De A14-E17 markeert de gemeentegrens in het zuiden, waar het grenst aan Berlare en Zele. In het noorden wordt de gemeentegrens grotendeels gevormd door de Fondatie- en Olentgracht, die de stad scheidt van Moerbeke, gelegen aan de landgrens met Nederland. In het oosten grenst Lokeren aan Sint-Niklaas en Waasmunster, terwijl de westelijke grens wordt gevormd door Laarne, Lochristi en Wachtebeke.

Lokeren is gelegen in de Durmevallei. Het centrum van de stad ligt grotendeels in deze vallei, op een hoogte van 3 tot 5 meter boven zeeniveau. Dit is ook het geval bij Daknam. Eksaarde ligt zowel in de Durmevallei als in de Moervaartdepressie. Het hoogste natuurlijke punt van de gemeente ligt niet ver van het centrum, in de Daknamse Bossen, op 10 meter boven zeeniveau.

Lokeren wordt doorkruist door de scheidingslijn tussen het Bekken van de Gentse Kanalen en het Benedenscheldebekken.^[20] Dit komt doordat de Molsbroekdam in Lokeren de Durme opsplitst in de Bovendurme en Benedendurme. De Bovendurme, samen met de Moervaart en Zuidlede, staat in verbinding met het Kanaal Gent-Terneuzen, terwijl de Benedendurme in verbinding staat met de Schelde.

Buiten het stadscentrum ligt de rest van het Lokerse grondgebied in vijf bestuurlijke polders: Polder Moervaart en Zuidlede, Polder Sinaai-Daknam, Polder Schelde Durme Oost, Polder tussen Schelde en Durme en Polder van Belham.^[21]

De fusiegemeente Lokeren bestaat naast de stadskern ook uit twee deelgemeenten: Eksaarde en Daknam. Binnen het grondgebied van de deelgemeente Lokeren liggen de dorpen Heiende en Oudenbos. Oudenbos is het enige dorp dat nog niet volledig is geïntegreerd met de stadskern, omdat het relatief ver ervan verwijderd is. Daarnaast omvat de fusiegemeente ook nog het dorp Doorslaar, gelegen in de deelgemeente Eksaarde.

# Naam Inwoners (2022) Oppervlakte (km²) Bevolkingsdichtheid (inw./km²) I Lokeren 35.748 42,02 835 II Daknam 907 4,03 224 III Eksaarde 6.038 21,28 283 Totaal 42.693 68,24 631

Bron: Databank Provincies in cijfers^[22]

Opmerking: Het bevolkingsaantal is gebaseerd op de gegevens uit het rijksregister en wijkt daarom licht af van het definitieve bevolkingsaantal.

Eksaarde is, na de deelgemeente Lokeren zelf, de grootste deelgemeente van de fusiegemeente en telt ruim 6.000 inwoners (2020). Het ontstond langs de heerweg tussen Antwerpen en Brugge en werd in 1230 een aparte parochie. De nabijheid van de abdij van Boudelo heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. Na de gemeentelijke fusies van 1977 werd Eksaarde een deelgemeente van Lokeren. Bezienswaardigheden zijn onder andere de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk, de Begraafplaats met praalgraven, de Kruiskapel, en het oorlogsmonument. Eksaarde heeft natuurgebieden zoals de Bedmarlinie en het Etbos. Het dorp organiseert evenementen zoals de Gezôarse feesten met een rommelmarkt, fuif, spelen, en optredens. In september is er Gezoârde-kermis met een reuzenstoet, blauwbuikjogging, Blauwbuik Trail Eksaarde en de Blauwbuik Toerrit, een van Vlaanderens grootste oldtimerevenementen.

Daknam is de kleinste deelgemeente van Lokeren en is een dorp met ongeveer 900 inwoners, gelegen aan de Durme. Het heeft een rijke geschiedenis met neolithische vondsten en Gallo-Romeinse bewoning. Vanaf de 12e eeuw was het een zelfstandige parochie. Daknam en Lokeren vormden tot 1794 een bestuurlijke eenheid en zijn sinds de fusie van 1977 weer verenigd. Het dorp heeft historische bezienswaardigheden zoals de Onze-Lieve-Vrouwekerk en het Huis Mijn Droom. Daknam ligt aan het Reinaertpad en herbergt Reynaertbanken die verwijzen naar het epos Van den vos Reynaerde. Het dorp heeft natuurgebieden zoals de Daknamse Meersen. Jaarlijkse evenementen omvatten de Kunst- en Ambachtenmarkt en Daknam Koerse. Het voormalige station Daknam is nu een fietspad, bekend als "de Route." Het Daknamstadion, op de grens van Daknam en Lokeren, huisvest KSC Lokeren-Temse.

Op 1 januari 2024 telde Lokeren 43.538 inwoners, waarmee het de zevende grootste gemeente is in de provincie Oost-Vlaanderen. Op nationaal niveau, in België, staat Lokeren op de 42e plaats wat betreft het inwonertal.

In 2023 vertoonde de leeftijdsopbouw van Lokeren het volgende beeld: 23,3% van de bevolking was 19 jaar of jonger. De leeftijdsgroep van 20 tot 59 jaar vertegenwoordigde 51% van de totale bevolking, wat 0,3% onder het Oost-Vlaamse gemiddelde van 51,3% ligt. 25,7% van de inwoners was 60 jaar of ouder, wat 1,1% lager is dan het Oost-Vlaamse gemiddelde van 26,8%. Lokeren heeft een relatief hoog geboortecijfer in vergelijking met de rest van Oost-Vlaanderen, hoewel dit cijfer jaarlijks afneemt. De vergrijzing van Lokeren verloopt trager dan het gemiddelde in Oost-Vlaanderen. In 2023 was de geslachtsverhouding van de Lokerse bevolking 49,6% mannen tegenover 50,4% vrouwen. Het totale aantal huishoudens bedroeg datzelfde jaar 17.848, wat neerkwam op 2,39 personen per huishouden. Eenpersoonshuishoudens vormden 30,8% van de totale bevolking.^[22]

In 2023 bezat 6,2% van de inwoners van Lokeren niet de Belgische nationaliteit, vergeleken met 7,2% in de provincie Oost-Vlaanderen. Binnen deze groep had 29,4% van het totaal aantal niet-Belgen, wat neerkomt op 775 personen, de Nederlandse nationaliteit. Het is echter belangrijk op te merken dat deze cijfers geen specifieke informatie geven over de afkomst van de inwoners. Volgens gegevens uit 2023 was 26,9% van de Lokerse bevolking van niet-Belgische herkomst, terwijl dit percentage voor de provincie Oost-Vlaanderen op 21,7% lag. Onder de bevolking van 17 jaar of jonger bedroeg dit percentage zelfs 42,5%. Van het totale aantal inwoners van niet-Belgische afkomst behoorde de grootste groep, namelijk 20,7%, tot een niet-Europese Unie-herkomst.^[23]

In het midden van de 16e eeuw begon de bevolking van de gemeente aanzienlijk te groeien. Echter, later in die eeuw werd deze groei vertraagd door invallen van garnizoenen uit Dendermonde en de Gentse Republiek. Deze vertragende invloed hield aan tot het begin van de 17e eeuw. In de laatste helft van de 17 eeuw vinden we de oudste demografische gegevens van Lokeren terug. Destijds telde het dorp tussen de 2.500 en 3.000 inwoners, waarmee het de grootste nederzetting was in het Land van Waas.^[24][25] In de daaropvolgende 18e eeuw kende Lokeren een snelle ontwikkeling, en tegen 1800 was de bevolking in slechts 200 jaar verviervoudigd. Het centrum van de gemeente telde toen zo'n 12.000 inwoners.

In 1847 opende het station van Lokeren, wat diende als toegangspoort voor de ontwikkeling van wijken aan de linkeroever van de Durme. Na de Tweede Wereldoorlog werden er nieuwe wijken en straten aangelegd en bebouwd in Lokeren. Afzonderlijke gehuchten breidden zich steeds verder uit naar het centrum, wat resulteerde in de samensmelting van gehuchten zoals Naastveld, Spoele en Bokslaar. Deze gehuchten vormen samen het stadsdeel Lokeren-Zuid. Andere gehuchten, waaronder Heirbrug en Staakte, werden geïntegreerd in de stadskern. Op 1 januari 1977 fuseerden Eksaarde, Daknam en Lokeren, deze nieuwe fusiegemeente had 33.369 inwoners (1981). In 2025 zullen Moerbeke en Lokeren fuseren. De nieuwe fusiegemeente zal ongeveer 50.000 inwoners hebben.^[22]

• Bronnen:NIS, Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976=inwoneraantal op 31 december

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[26]	Evolutie: 1992=index 100
1992	35.121	100,0
1993	35.435	100,9
1994	35.478	101,0
1995	35.602	101,4
1996	35.785	101,9
1997	36.123	102,9
1998	36.354	103,5
1999	36.439	103,8
2000	36.458	103,8
2001	36.532	104,0
2002	36.772	104,7
2003	37.043	105,5
2004	37.304	106,2
2005	37.515	106,8
2006	37.850	107,8
2007	38.276	109,0
2008	38.481	109,6
2009	38.814	110,5
2010	39.174	111,5
2011	39.546	112,6
2012	39.882	113,6
2013	40.104	114,2
2014	40.332	114,8
2015	40.494	115,3
2016	40.626	115,7
2017	41.057	116,9
2018	41.438	118,0
2019	41.690	118,7
2020	42.044	119,7
2021	42.145	120,0
2022	42.703	121,6
2023	43.064	122,6
2024	43.554	124,0

In het stadsmuseum wordt de geschiedenis van de stad verteld. De focus ligt op de 19e en 20e eeuw, waarbij er veel aandacht geschonken wordt aan de haarsnijderij-industrie waarvan de stad in de 20e eeuw het epicentrum was. Tevens is er het Nationaal Beenhouwersmuseum, schatkamer en oude bakkerswinkel te vinden.^[27] Op de eerste verdieping van het museumgebouw worden tijdelijke tentoonstellingen gehouden zoals in 2018 "Het kamp van Lokeren 1944-1947" en een retrospectieve tentoonstelling van fotograaf Filip Naudts.

Sint-Laurentiuskerk

De Sint-Laurentiuskerk is de hoofdkerk van Lokeren, genoemd naar de stadsheilige, Sint-Laurentius. Het oudste document met betrekking tot de kerk dateert uit 1139. De oorspronkelijke kruiskerk met vieringtoren werd grotendeels verwoest door krijgsgeweld in 1584. Tussen 1585 en 1621 vond de wederopbouw plaats, waarbij een zuidelijke zijbeuk en twee zijkoren werden toegevoegd. Vanwege de beperkte ruimte werd in 1670 een noordelijke zijbeuk gebouwd, samen met een nieuwe noordelijke transeptarm. In 1688 werd het koor verlengd met één travee. Tijdens deze renovatie werden gotische venstertraceringen vervangen door halfronde, en het hele schip werd overwelfd. Op 17 juni 1719 werd de kerk getroffen door een ernstige brand, wat leidde tot aanzienlijke verbouwingen onder leiding van Jozef de Meyer en Pieter de Smet uit Gent. De vieringtoren werd vervangen door een voorgeveltoren, de benedenkerk werd met drie traveeën verlengd, en de middenbeuk en het transept werden verhoogd. Deze werken werden voltooid in 1725. In de 19e eeuw werden een sacristie en een bergplaats aan de kerk toegevoegd.^[28]

Onze-Lieve-Vrouwekerk

In 1156 bevestigde paus Adrianus IV het patronaat van de Sint-Baafsabdij over de kerk, die op dat moment bestond als een eenbeukige kruiskerk met een achtkantige vieringtoren. In de 15de eeuw werden nieuwe delen aan de zuidzijde toegevoegd, waaronder een smalle zijbeuk, een nieuwe transeptarm en een zijkoor. Het hoofdkoor werd verlengd, en de toren werd verhoogd en voorzien van ruimere gotische galmgaten. De peerspits uit de 16de eeuw werd in 1614-15 door de bliksem getroffen.

Een ingrijpende restauratie vond plaats in 1891 onder leiding van architect Hendrik Geirnaert. Tijdens deze restauratie werden een extra sacristie en een voorportaaltje gebouwd, en de zijbeuk werd heropgericht vanaf de vensterdorpels. In de jaren 1960 werd het metselwerk en de bedakingen opnieuw gerestaureerd onder toezicht van architect Adrien Bressers uit Gent.^[29] =

In de stadskern van Lokeren bevinden zich, naast de Sint-Laurentiuskerk, diverse andere katholieke gebedshuizen. De Sint-Antonius van Paduakerk aan de Luikstraat was ooit onderdeel van het Klooster der Paters Minderbroeders, opgericht door minderbroeders uit Italië.^[30] In de nabijheid van deze kerk staat de Sint-Laurentiuskapel. Het Slotklooster der Zusters Theresianen en het Klooster der Zwartzusters zijn voorbeelden van (voormalige) kloosters in Lokeren.

In de wijk Heirbrug bevindt zich de Sint-Annakapel, die dateert uit 1650 en een van de oudste christelijke gebedshuizen in Lokeren is.^[31] Driehonderd jaar later, in 1950, werd de Sint-Annakerk in het noorden van de wijk gebouwd.^[32] In het noordelijke deel van de stadskern staat de Kopkapel uit de 18e eeuw.^[33] Elk dorp in de fusiegemeente heeft ook zijn eigen parochiekerk: de Heilig Hartkerk in Heiende, de Sint-Pauluskerk in Oudenbos, en de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Doorslaar. In Eksaarde dient de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk als hoofdkerk van de deelgemeente. In het noorden van de deelgemeente staat de Kapel der Miraculeuze Kruisen, in de volksmond bekend als de Kruiskapel.

Oud Postgebouw

Naast de Sint-Laurentiuskerk is het Oud Postgebouw het tweede meest opvallende gebouw aan de Markt. Het hoekgebouw, opgetrokken in 1906 naar het ontwerp van architect Alfons Van Houcke, vertoont neotraditionele kenmerken en bestaat uit twee bouwlagen onder zadeldaken met leien. De constructie omvat een stevige arduinen sokkel en een parement van natuursteen. De eerste en laatste travee worden geaccentueerd door een trapgevelbekroning. De hoektravee is voorzien van een ronde toren met een ingesnoerde naaldspits. Het dak wordt verlevendigd door dakvensters en -kapellen. De kruisvensters hebben verdiepte borstweringen, en het geheel is gedecoreerd met sierankers en een kroonlijst op hardstenen consoles.^[34] Sinds 2022 ondergaat het Oud Postgebouw een uitgebreide renovatie. Deze renovatie omvat niet alleen het reinigen van de gevel en daken, maar omvat ook de toevoeging van een volledig nieuw gedeelte aan de achterzijde van het gebouw.^[35]

Stadhuis

Op de hoek van de Groentemarkt en de Markt staat het Stadhuis van Lokeren. Het gebouw, opgericht in 1761 naar het ontwerp van architect David 't Kindt uit Gent, heeft een oorspronkelijk bijna vierkant grondplan. Aan de voorzijde bevindt zich een dubbele middentravee met twee zijtraveeën (zonder de twee achteruitspringende rechtertraveeën, die werden toegevoegd in 1863), terwijl de zijgevel oorspronkelijk drie traveeën had (later verlengd tot zeven in 1863). De gevels zijn bepleisterd en beschilderd, met een sterk verhoogde begane grond op een arduinen sokkel voorzien van steekbogige keldervensters. Franse voegen op de penanten dragen bij aan het karakter, onder een mansardedak bedekt met leien.

De symmetrische voorgevel beschikt over een pseudo-middenrisaliet van twee traveeën, voorafgegaan door een brede uitlopende arduinen dubbele bordestrap met een smeedijzeren hekwerk ontworpen door J. Delmotte uit Brussel. De gekoppelde deuren zijn geplaatst in een rijkelijk geprofileerde spiegelbogige arduinen omlijsting met neuten, gestrekte tussendorpels, versierde sluitstenen en een waaiervormige versiering van gesmeed ijzer. Op de bovenverdieping prijkt een arduinen balkon op drie rocailleconsoles, afgezet met een smeedijzeren hek. Als bekroning fungeert een helmvormig fronton met een astrolabium van gesmeed ijzer, ondersteund door rocaillemotieven waarin het wapenschild van de stad Lokeren is verwerkt. Twee niervormige oculi zijn geplaatst tussen grillige rocailles. Alle vensters zijn steekbogig en hebben een geprofileerde arduinen beloop met versierde sluitstenen. De dakkapellen zijn toegevoegd na de uitbreiding van het gebouw.^[36]

Het centrale plein van Lokeren, bekend als de Markt, vormt het hart van de stad. Het marktplein wordt omgeven door verschillende pleinen die onderling verbonden zijn en met de Markt. Aan de oostzijde bevinden zich het Sint-Laurentiusplein en het Kerkplein, verbonden door de Torenstraat, terwijl aan de westzijde de Groentemarkt en Oude Vismijn liggen. In het midden van de Markt staat een rechthoekige bomenformatie die dateert uit 1897, samen met de historische schandpaal, die tijdens de renovatiewerken van 2012 op deze locatie werd geplaatst. Voorheen stond de schandpaal ten noorden van het plein aan de Durme.^[37] De hoeken van de Markt worden gekenmerkt door vier monumenten. Aan de zuidoostzijde wordt het plein geflankeerd door de voorgeveltoren van de Sint-Laurentiuskerk, aan de zuidwestzijde door het stadhuis van Lokeren, aan de noordwestzijde door het Oud Postgebouw en aan de noordoostzijde door de Academie. Vanwege de aanzienlijke oppervlakte van de Markt, de omliggende pleinen, de nabijheid van de Durme en het Prinses Josephine Charlottepark, heeft deze locatie een relatief open karakter. De oudste gebouwen aan de Markt dateren uit de 17e eeuw.^[37]

De Dekenij is een historisch gebouw gelegen aan het Kerkplein en werd opgericht in 1850.^[38] Het gebouw dient nog steeds als het centrum voor het Dekenaat Lokeren.^[39] Het Hospice des Ophelins, later bekend als de Muziekacademie, was een voormalig weeshuis gelegen aan het Kerkplein in Lokeren, opgetrokken in de neoclassicistische stijl. Het gebouw, ontworpen door Theodore Welvaert, werd gebouwd in de jaren 1853-54.^[40] Momenteel dient het pand als de locatie voor de openbare bibliotheek van Lokeren.

In het begin van de 20ste eeuw stonden er ongeveer 50 molens in Lokeren. De Heirbrugmolen, gelegen in de gelijknamige wijk, is de enige overgebleven molen van deze oorspronkelijke 50. Hoewel de korenmolen oorspronkelijk gebouwd in 1851-1852, verving de Heirbrugmolen een oudere houten staakmolen die hier al zeker sinds 1775 stond, zoals te zien is op de Ferrariskaart. In 1873 werd in de molen een stoommachine geïnstalleerd, wat resulteerde in de toevoeging van een hoge schoorsteen naast de molen, die later echter werd verwijderd. In de jaren veertig onderging de molen aanzienlijke veranderingen, waaronder het verwijderen van de kap en het gevlucht, evenals de bovenas en het kruiwerk. Desondanks bleef de molen tot circa 1955 in bedrijf dankzij elektrische aandrijving. In 2001-2002 onderging de Heirbrugmolen een restauratie die ervoor zorgde dat de molen weer maalvaardig werd. In 2023 werd de molen geïntegreerd in een parkomgeving rondom de molen.^[41]

Het Cultuurcentrum Lokeren, geopend in 1982, behoort tot een van de oudste culturele centra in Vlaanderen. Het centrum is gevestigd aan het Kerkplein, nabij de bibliotheek. Het Cultuurcentrum heeft een diverse eigen programmering die een breed scala aan artistieke disciplines omvat, waaronder theater, dans, muziek, humor, circus, film en literatuur. Met meerdere voorstellingen en optredens per week streeft het centrum naar een evenwichtige mix van gevestigde waarden en opkomend talent. Naast de eigen programmering fungeert het Cultuurcentrum als vaste speelplek voor een groot aantal amateurkunstverenigingen uit Lokeren. Het centrum biedt ook een tentoonstellingsruimte gewijd aan beeldende kunsten en fotografie.^[42]

Van 1991 tot 2005 en van 2008 tot 2013 was de discotheek Cherry Moon in Lokeren gevestigd.

De Lokerse Feestweek is een jaarlijks terugkerend evenement dat zich uitstrekt over een periode van tien dagen, gewoonlijk gehouden in de eerste helft van augustus. Het omvat een kermis op de Markt en is geassocieerd met zowel de Lokerse Feesten als de Fonnefeesten. De oorspronkelijke Lokerse Feesten werden voor het eerst georganiseerd in 1975 op de Oude Vismijn, waar het festival al snel internationaal gerenommeerde artiesten verwelkomde. In 1994 verplaatste het evenement naar de Grote Kaai,^[43] en in 2023 trok het gedurende tien dagen ongeveer 130.000 bezoekers.^[44] Na een bestuurlijke scheiding in hetzelfde jaar als de verhuizing naar de Grote Kaai ontstonden de Fonnefeesten als een gratis, kleinschaliger festival met een nadruk op volksvermaak. Het eerste jaar vond plaats in 1994 op de Oude Vismijn, voortkomend uit een meningsverschil binnen het bestuur van de Lokerse Feesten over de invoering van entreegeld. In 2015 vond de verplaatsing van de Fonnefeesten naar het Prinses Josephine Charlottepark plaats.^[43]

Koveken is een jaarlijks folkloristisch feest dat plaatsvindt in de wijk Heirburg. Het evenement wordt sinds 1827 gehouden op de vierde zondag van september en kenmerkt zich door een stoet van meer dan 50 reuzen die door de wijk trekken. Gedurende deze periode worden verschillende volksspelen, ballonvaarten en een kermis georganiseerd. Bovendien is het traditie dat bewoners poppen genaamd Koven aan hun ramen ophangen. De oorsprong van het feest gaat terug tot 1804, toen Napoleon Bonaparte de wijk doorkruiste om linnengoed te kopen. Bonaparte was onder de indruk van het vakmanschap en schonk de toenmalige Meier, Petrus Benedictus Van Kerckhove, een snuifdoos. De familie Van Kerckhove, met name Jacobus Van Kerckhove, speelde een cruciale rol in het internationaal bekend maken van het linnengoed uit de wijk. Het Koveken-feest is dan ook een eerbetoon aan deze historische gebeurtenissen.^[45]

Het laatste weekend van augustus staat in de deelgemeente Eksaarde in het teken van de Gezôarse Feesten. Dit driedaagse evenement, dat voor het eerst werd georganiseerd in 1976, omvat een kermis en biedt bezoekers diverse festiviteiten.^[46] Naast de Gezôarse Feesten vinden er ook andere evenementen plaats in de fusiegemeente, zoals de Trappistenfeesten en het Parktheaterfestival.

De stadsslogan van Lokeren, "Fel Naturel", weerspiegelt de aanzienlijke aanwezigheid van natuur in de fusiegemeente. Binnen de stadskern zijn er negen stadsparken, waarvan het grootste het Stedelijk Bospark is. Dit park biedt diverse voorzieningen, waaronder een tennisveld, twee voetbalvelden, een skatepark, een calisthenics park, een Finse looppiste, een speeltuin, een bosrijke tearoom, en een wijklokaal met omkleedgelegenheid bij de voetbalvelden. Bovendien beschikt het park over een visvijver. Het op een na grootste stadspark, het Kasteelpark Verloren Bos, bevindt zich in feite naast het Bospark, en wordt slechts gescheiden door de Snepstraat. Het Verloren Bos omvat een schuttersterrein, een kasteel uit 1899 en een koetshuis. Het kasteel en het koetshuis worden verhuurd als jeugdverblijf door het Centrum voor Jeugdtoerisme Vzw.^[47]

Het Prinses Josephine Charlottepark is een stadspark gelegen in het centrum van Lokeren, langs de oevers van de Durme. Bij de ingang aan de Stationsstraat bevindt zich een fontein met een beeldengroep ontworpen door Jos De Decker. Langs de Durmeoever is er een botenverhuur beschikbaar, waarmee kajak- en boottochten naar Sinaai, Eksaarde, Moerbeke en het Provinciaal Domein Puyenbroeck mogelijk zijn. Recentelijk geopende parken in Lokeren zijn het Hoedhaarpark, dat is aangelegd op de voormalige locatie van de gelijknamige haarsnijderij, en het Heirbrugmolenpark rond de Heirbrugmolen. Toekomstige parken, zoals het Heirbrugpark en het Spoelepark, staan op de planning.

Het Groot Molsbroek is een Europees beschermd natuurreservaat gelegen ten oosten van de stadskern van Lokeren. Met een oppervlakte van 1,22 km² wordt het reservaat omringd door een 4,5 km lange verharde wandeldijk. Het beheer van het Groot Molsbroek ligt in handen van de natuurvereniging vzw Durme, die tevens verantwoordelijk is voor het beheer van vier andere natuurgebieden in de fusiegemeente.^[48] De Buylaers, gelegen binnen de bebouwde kern van Lokeren, is een verzameling van moerassige rietvelden.^[49] Langs de Durme en de Moervaart, tussen Daknam en Eksaarde, liggen de Lokerse Moervaartmeersen.^[50] In het noordwesten van de fusiegemeente bevindt zich de Eenbes, gelegen op de overgang van de Moervaartvallei en de kern van Zandig Vlaanderen.^[51]

Tussen het dorpscentrum van Daknam en de stadskern van Lokeren strekken zich de Daknamse Meersen uit, een gebied dat doorkruist wordt door de spoorwegbedding van de voormalige spoorlijn Lokeren-Moerbeke.^[52] In het noorden van de fusiegemeente bevindt zich De Linie.^[53]

Lokeren heeft een eigen dialect, het Lokers. Het is een grensdialect tussen de westelijke Oost-Vlaamse en de (verbrabantste) Wase dialecten. Kenmerken van het Lokerse dialect op het gebied van fonetiek zijn korte eenklinkers, langgerekte eenklinkers en tweeklanken evolueren in de richting van de doffe sjwa. In de eindcombinaties –len, -men en –nen is de doffe sjwa weggevallen. Ook de stembandklinkers (-h) worden niet uitgesproken. Op het gebied van de woordenschat bracht de verdwenen specifieke Lokerse haarsnijdernijverheid een aantal unieke Lokerse dialectwoorden voort.

Lokerse Paardenworsten zijn een erkend streekproduct afkomstig uit de stad Lokeren. Oorspronkelijk werd paardenvlees gebruikt van paarden die werkten in koolmijnen of op akkervelden, wat resulteerde in een relatief goedkoop vlees. Dit vlees werd verwerkt tot worsten en genoot vooral populariteit onder de minder welgestelde bevolking. In de loop der jaren evolueerde het product tot een kenmerkend streekproduct en werd het in 2019 verkozen tot streekproduct van het jaar.^[55]

Andere streekproducten zijn: De Vreese peperkoek, Geitenboerderijk 't Eikenhof en de Lokerse Vlaai.

Lokeren is de hoofdstad van het katholieke dekenaat met dezelfde naam in het Bisdom Gent. Het dekenaat Lokeren omvat twee parochies: Heilige Bavo parochie en de Heilige Laurentius parochie.^[56] Lokeren is samen met Moerbeke onderdeel van de Heilige Laurentius Parochie. De hoofdkerk is gewijd aan de patroonheilige van de stad, Laurentius van Rome.^[15] Het Congregatie van de Zusters der H. Engelen is een actief klooster in Lokeren.^[57]

Een bekende katholieke geestelijke die in Lokeren geboren was, is Jan Baptist de Smet, voormalige bisschop van het Bisdom Ieper (1721-1730) en Gent (1732-1741).

Uit het stadsarchief blijkt dat Lokeren van 1578 tot 1583 protestants was.^[58] Nu heeft de stad één erkende protestantse kerk op haar grondgebied: de Evangelische Kerk 'De Brug' Lokeren.^[59] Deze behoort tot de Vrije Evangelische Gemeenten.

Sinds de vorige eeuw groeit de moslimbevolking in de stad. In 2015 werd berekend dat 11,2% van de bevolking moslim is, wat hoger is dan het Belgisch gemiddelde van 7%. Er staan momenteel twee moskeeën in Lokeren: de Imam Malik Moskee die ten dienste staat voor de Marokkaanse gemeenschap,^[60] en de Diyanet Sakarya Moskee voor de Turkse gemeenschap.^[61]

Per 1 januari 2021 telde de gemeente Lokeren 4.022 belastingplichtige ondernemingen. Deze ondernemingen zijn voornamelijk actief in de dienstensector, waaronder detailhandel, horeca, zakelijke dienstverlening en publieke instellingen zoals scholen en overheidsorganisaties. Deze sectoren bieden werkgelegenheid aan een significant deel van de ongeveer 19.500 banen in Lokeren.^[62]

Tussen de jaren 1750 en 1850 was Lokeren een centrum voor de productie van dure vilten hoeden, met verschillende ateliers actief in de stad. Na het verdwijnen van de hoedenmakers-industrie rond 1850 gingen de haarsnijders en vellenbewerkers zelfstandig werken. In de 20e eeuw werd Lokeren wereldwijd bekend als het centrum van de haarsnijderij, een industrie waarin konijnen- en hazenhaar werd verwerkt voor de hoedenindustrie. Belangrijke Lokerse haarsnijderijen waren Hoedhaar, Epouse Jacobs en Passavant.^[63] De drie inoxhazen geplaatst aan de oever van de Durme in 2012 na de grondige heraanleg van de Markt, zijn een verwijzing naar deze vroegere nijverheid.^[64]

In de 19e eeuw verschenen tientallen textielfabrieken in het centrum van Lokeren. Aanvankelijk waren dit katoendrukateliers en weverijen, en vanaf 1900 vooral spinnerijen. De driehoek Daknam-Stekene-Sinaai was tot circa 1930, naast de Leiestreek, een belangrijke vlasregio. Dankzij de vele wilgen in de natte meersen ontwikkelde Eksaarde zich tot een centrum voor mandenmakerij. Deze nijverheid, voornamelijk beoefend door familiebedrijven, verdween vrijwel geheel na de Tweede Wereldoorlog.^[63]

Vanaf 1970 begon de oude Lokerse industrie echter sterk achteruit te gaan, met de sluiting van zowel textiel- als haarsnijderijfabrieken.^[63]

Vanaf de jaren 1970 werd begonnen met de uitbouw van industriegebieden voor voornamelijk kleine en middelgrote ondernemingen. Tegenwoordig telt Lokeren zes bedrijventerreinen die werk verschaffen aan meer dan 6000 mensen;

• Het oudste bedrijventerrein is Den Oever nabij het gelijknamige gehucht, ook bekend als Industriepark E17/1. Dit terrein werd ontwikkeld in de jaren 1970 en bevindt zich ten zuiden van het stadscentrum. Het bevindt zich nabij de afrit A14-N47 en wordt begrensd door de Zelebaan in het westen, de E17 in het zuiden en de Durme in het noorden. Den Oever beslaat een oppervlakte van 59 hectare. Het was de trendsetter voor het uitbouwen van industrieterreinen nabij de E17 in Lokeren.
• Het bedrijventerrein Rozen werd ontwikkeld aan het einde van de jaren 1970 en het begin van de jaren 1980. Dit terrein is gelegen aan de Rozenstraat en grenst in het zuiden aan het natuurreservaat Molsbroek. Rozen beslaat een oppervlakte van 32 hectare.
• Het bedrijventerrein Lokeren-Oost werd gelijktijdig met het bedrijventerrein Rozen ontwikkeld. Van de zes bedrijventerreinen in Lokeren is Lokeren-Oost het meest noordelijk gelegen. De naam is afkomstig van het vroegere goederenstation dat hier gevestigd was, langs spoorlijn 59 die het terrein doorkruist. Lokeren-Oost beslaat een oppervlakte van 50 hectare.
• Het bedrijventerrein Bokslaar, ook bekend als Industriepark E17/2, zet de trend voort van het ontwikkelen van bedrijventerreinen langs de E17 in Lokeren. Bokslaar werd vanaf de jaren 1990 ontwikkeld en wordt begrensd door de Zelebaan in het oosten, de E17 in het zuiden en spoorlijn 57 in het westen. Met een oppervlakte van 16 hectare is het het kleinste van de zes bedrijventerreinen in Lokeren.
• Het bedrijventerrein Naastveld, ook bekend als Industriepark E17/3, is met een oppervlakte van 122 hectare het grootste bedrijventerrein in Lokeren. Het werd ontwikkeld vanaf het einde van de jaren 1990 tot in de jaren 2000. Het terrein wordt begrensd door spoorlijn 57 in het oosten en de E17 in het zuiden. Ten noorden van het bedrijventerrein ligt een bufferbos van 26 hectare, dat is aangelegd na protest van buurtbewoners over de omvang van het bedrijventerrein. Oorspronkelijk was gepland dat Naastveld 148 hectare groot zou zijn.
• Het nieuwste bedrijventerrein is Everslaar, ook bekend als Industriepark E17/4, gelegen nabij het gelijknamige gehucht. Dit bedrijventerrein wordt sinds de jaren 2020 ontwikkeld en wordt begrensd door de E17 in het zuiden. Everslaar beslaat een oppervlakte van 58 hectare. Het meest kenmerkende gebouw op dit terrein is het Chocolade Magazijn van Barry Callebaut, dat met een oppervlakte van 12 hectare wordt beschouwd als het grootste ter wereld.^[65]

Het merendeel van de winkels in de binnenstad van Lokeren is gevestigd langs de as Stationsstraat-Markt-Kerkstraat. Buiten de binnenstad zijn vooral grote kledingwinkels en supermarkten te vinden langs de Zelebaan en de Gentse en Antwerpse Steenweg. Elk jaar organiseert het stadsbestuur van Lokeren "LOKODA," wat staat voor Lokerse Koopjesdag, om de lokale handelszaken te ondersteunen. Tijdens dit evenement worden de Markt en de Kerkstraat autovrij gemaakt om plaats te bieden aan kraampjes van lokale handelaren.^[66]

Lokeren heeft twee wekelijkse markten. De eerste is de woensdagsmarkt, die plaatsvindt van 7u30 tot 12u30 op en rond de Markt. Deze markt is een van de grootste en drukste markten van het Waasland.^[66] De tweede wekelijkse markt is de antiek- en brocantemarkt, die gehouden wordt van 7u00 tot 12u00 op het Stationsplein.^[66]

Lokeren heeft een toeristisch infopunt naast het stadhuis. Lokeren profiteert vooral van plattelandstoerisme, door het aantal beschermde natuurgebieden in de gemeente.

In 1973 werd de E17, destijds bekend als de E3, geopend ten zuiden van de stadskern.^[67] Deze autosnelweg verbindt de stad met Antwerpen, Gent en Rijsel. Rond de stadskern fungeren de N70, N47 en N473 als een officieuze ringweg.

Opgesomd zijn dit de gewestwegen doorheen Lokeren:

• N70: richting Gent en richting Sint-Niklaas / Antwerpen
• N47: richting Dendermonde / Brussel; sluit aan met N9; aansluiting met E19
• N407: richting Aalst / Oudenaarde en Wetteren; sluit aan met N442 en N46
• N433: richting Moerbeke-Waas; verlenging van N47
• N473: een van de verbindingen tussen het stadscentrum en N70
• N473a: verlengde van N473 en deels N407

Lokeren heeft twee treinstations op haar grondgebied. De belangrijkste van deze twee is het station Lokeren, gelegen in het centrum van de stad. Het station ligt aan de spoorlijn 59 (Antwerpen-Gent) en de spoorlijn 57 (Aalst-Lokeren). Vanuit het station zijn er rechtstreekse verbindingen mogelijk naar Antwerpen-Centraal, Brugge, Dendermonde, De Panne, Gent-Sint-Pieters, Kortrijk, Lille-Flandres, en Oostende. Vroeger had Lokeren ook een verbinding met Moerbeke-Waas via de spoorlijn 77A.

Dit zijn alle huidige en voormalige (cursief) treinstations op het grondgebied Lokeren:

• Station Bokselaar
• Station Daknam
• Station Dender & Waas (goederen- en spoorwegstation)
• Station Eksaarde
• Station Lokeren
• Station Lokeren-Oost (goederenstation)
• Station Staakte
• Station Zeveneken

Het station Bokselaar ligt in het zuiden van het stadscentrum, in de wijken Bokselaar of Lokeren-Zuid. In 2019 is door een actiegroep een voorstel gedaan de halte weer te reactiveren. De lokale politiek reageerde positief en de NMBS besloot het voorstel nader te onderzoeken.^[68]

In Lokeren komen veel buslijnen uit andere grote steden samen, zoals Gent, Antwerpen, Dendermonde, Sint-Niklaas, Brussel en Aalst. De belangrijkste busstations zijn: Lokeren Station op het Stationsplein met negen perrons waar veertien buslijnen passeren, en Lokeren Markt aan de Markt.

Buslijnen doorheen Lokeren

Lijnnummer	Lijnroute
49	Zele - Lokeren - Moerbeke-Waas - Zelzate
54	Lokeren - Berlare - Hofstade - Aalst
78	Lokeren - Lochristi - Gent - St.-Martens-Latem - Deinze
82	Lokeren - Sint-Niklaas - Haasdonk - Beveren - Antwerpen L.O.
212	Lokeren - Belsele - Sint-Niklaas
271	Lokeren - Eksaarde - Sinaai - Sint-Niklaas
348	Lokeren - Beervelde - Destelbergen - Gent-Sint-Pieters
497	Lokeren Station - Lokeren Industrie
541	Lokeren - Berlare - Gijzegem - Hofstade - Aalst
741	Lokeren - Zaffelare - Oostakker Edugo - Gent-Sint-Pieters

Op het grondgebied van Lokeren lopen drie fietssnelwegen. De langste en belangrijkste van alle drie is de fietssnelweg F4, die tussen Antwerpen en Gent ligt, en dus Lokeren met beide steden met de fiets verbindt. Verder starten en eindigen er nog twee fietssnelwegen in Lokeren. Fietssnelweg F412 verbindt Lokeren met Moerbeke, en fietssnelweg F413 verbindt Lokeren met Dendermonde.

Samengevat zijn de drie fietssnelwegen doorheen Lokeren:

• F4: tussen Gent en Antwerpen
• F412: tussen Lokeren en Moerbeke
• F413: tussen Lokeren en Dendermonde

Lokeren		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Oost-Vlaanderen	Sint-Niklaas			Lokeren
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Oost-Vlaanderen					Dendermonde-Sint-Niklaas	Sint-Niklaas	Lokeren	Lokeren
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

De stad Lokeren wordt bestuurd door het schepencollege en burgemeester Filip Anthuenis (Open Vld), dit is de uitvoerende macht op lokaal niveau. Bestuurlijk valt de gemeente onder het Bestuurlijk arrondissement Sint-Niklaas van de provincie Oost-Vlaanderen.

De wetgevende macht op lokaal niveau is de gemeenteraad met gemeenteraadsvoorzitter Filip Anthuenis (Open Vld).^[69] De gemeente valt onder het kieskanton Lokeren bij verkiezingen voor de verschillende niveaus. Voor de verkiezing van de provincieraad is de gemeente ingedeeld in het provinciedistrict Sint-Niklaas in het kiesarrondissement Dendermonde-Sint-Niklaas. Bij de verkiezingen voor de kamer van volksvertegenwoordigers en het Vlaams Parlement in de kieskring Oost-Vlaanderen. Voor de verkiezingen van de Senaat (tot 2012) en het Europees Parlement behoort de gemeente tot het Nederlands kiescollege.

Functie en bevoegdheden	! Naam	Partij
Burgemeester Veiligheidsdiensten, personeel, stafdiensten, voorzitter AZL, voorzitter gemeenteraad	Filip Anthuenis		Open Vld
Eerste schepen Omgeving, stadsvernieuwing, wonen, natuur en dierenwelzijn	Filip Liebaut		CD&V
Schepen Bevolking, burgerlijke stand, evenementen, horeca, markten, middenstand	Claudine De Waele		Open Vld
Schepen Infrastructuur, gebouwen, wegen en rioleringen, mobiliteit, groen	Sabine Van Rysselberghe		Open Vld
Schepen Welzijn, inburgering en integratie, onderwijs en landbouw	Nina Van der Sypt		CD&V
Schepen Sport, jeugd en kinderopvang	Marjoleine De Ridder		CD&V
Schepen Cultuur, toerisme en mondiaal beleid	Marina Van Hoorick		Open Vld
Schepen Financiën, ict, industriële ontwikkeling en voorzitter Zorgbedrijf Sakura	Stefan Walgraeve		Open Vld

Tijdspanne Burgemeester ca. 1122 Walter van Zuylen (Schout) ca. 1339 Jan van Zuylen (Schout) ca. 1789 Pieter-Benedict van Kerckhove (Meier) ca. 1792? Egidius Dominicus Van Vlierberghe (Meier en Schout) ca. 1804 - 1824 Pierre Francis Van Remoortere 1824 - 1830 Paul Norbert Tack 1830 - 1842 Pieter Bernard Verheyden 1842 - ? Charles Roels-Dammekens (LP) 1850 - 1854 Pieter René Désiré Blancquaert 1854 - 1861 Eduard-Alexander Meyvis 1861 - 1872 Adolf Van Landeghem (LP) 1872 - 1874 Karel Thuysbaert ca. 1876 Charles-Ferdinand Van Goethem[70] 1879 - 1890 Charles Beuckel (LP) 1891 - 1908 Prosper Thuysbaert sr. (Kath. Partij)

Periode Burgemeester 1908 - 1914 Auguste Raemdonck van Megrode (Katholieke Unie) 1914 - 1917 Louis Herbert (Katholieke Partij) 1917 - 1918 Eduard Vanneste (Katholieke Partij) 1918 - 1939 Auguste Raemdonck van Megrode (UCB) 1939 - 1940 Gaston Van der Poorten (UCB)[71] 1941 Charles Van de Walle[72] (UCB) 1941 - 1944 Stan De Bruyn (VNV, oorlogsburgemeester) 1944 Charles Van de Walle (UCB) 1945 - 1947 Albert Lamborelle (LP) 1947 - 1959 Prosper Thuysbaert jr. (CVP) 1960 - 1975 Robert De Noos (CVP) 1976 - 1994 Hilaire Liebaut (CVP) 1995 - 2000 Georges Anthuenis (VLD) 2001 - heden Filip Anthuenis (VLD / Open Vld)

Partij of kartel		10-10-1976[73]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[74]		14-10-2012[75]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	31	%	31	%	31	%	31	%	33	%	33	%	33	%	35	%	37
	PVV1/ VLD2/ Open Vld3/ Lokaal Liberaal4	23,321	7	30,511	10	33,441	12	37,302	13	44,032	16	37,932	14	37,023	14	34,73	13	31,44	13
	CVP1/ CD&V-N-VAA/ CD&V2	44,721	15	40,21	14	35,461	13	36,681	13	23,081	8	25,27A	8	19,382	6	21,42	8	18,82	7
	VU1/ SAMENB/ CD&V-N-VAA/ N-VA2	6,281	1	7,311	1	4,051	0	-		8,39B	2	-		18,292	6	12,32	4	12,02	4
	SP1/ SAMENB/ Groen!-sp.a-spiritC/ sp.a-GroenD/ Groen-sp.aE/ Vooruit2	25,681	8	19,811	6	17,011	5	10,751	3			16,94C	5	16,84D	5	19,7E	7	11,42	4
	Agalev1/ Groen!-sp.a-spiritC/ sp.a-GroenD/ Groen-sp.aE/ Meer dan Groen2	-		-		4,141	0	5,221	0	7,821	2							12,32	4
	Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2	-		-		5,271	1	9,461	2	15,171	5	19,862	6	7,892	2	11,62	3	14,12	5
	Anderen(*)	-		2,18	0	0,61	0	0,59	0	1,51	0	-		0,58	0	-		-
Totaal stemmen		22327		23290		23997		24484		25477		27132		27680		28564		23638
Opkomst %						95,85		94,69		94,68		95,71		93,76		94,2		64,4
Blanco en ongeldig %		3,43		5,05		3,91		3,34		3,83		3,6		4,4		4,3		1,4

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Vanaf 2024 wordt ook in Moerbeke voor de gemeenteraad van Lokeren gestemd. Voor de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen voor de fusie, zie Moerbeke.

(*) 1982: VELO (2,18%) / 1988: KPB (0,61%) / 1994: PVDA (0,59%) / 2000: Vivant (1,51%) / 2012: Gem. Belang. (0,58%)

Lokeren heeft samenwerkingsverbanden met meerdere steden. De stad is officieel gejumeleerd met Ropczyce in Polen.^[76] Daarnaast onderhoudt Lokeren via het intergemeentelijke samenwerkingsverband Interwaas nauwe banden met andere gemeenten in het Waasland op het gebied van ruimtelijke planning, sociale economie en projectontwikkeling.^[77]

Na de fusie van Belgische gemeenten op 1 januari 1977 keurde de toenmalige Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap het decreet van 28 januari 1977 goed. Dit decreet verplichtte elke Vlaamse gemeente om een historisch en heraldisch verantwoord wapenschild en vlag in te voeren. Het Lokerse wapenschild kent twee varianten: de ene versie wordt getopt door een raap, de andere door een kroon. Het wapenschild toont een rooster in sabel, soms getopt door een raap van zilver met bladeren van sinopel, tegen een achtergrond in argent. Het schild wordt getopt door een kroon met vijf fleurons. In de andere versie van het wapenschild wordt het schild getopt door een raap. Deze raap komt vaak voor in het wapen van het Waasland en andere Wase steden en dient als een symbool voor de regio. De vlag van Lokeren bestaat uit twee zwarte gelijkzijdige driehoeken die tegenover elkaar gespiegeld staan op een witte achtergrond. In de linker driehoek bevindt zich een raap.

Uit recente studies blijkt dat de waterkwaliteit van de Durme en Moervaart is verslechterd. De waterkwaliteit van de Durme scoorde nog in 2015 "goed" maar in 2018 "ontoereikend", de Moervaart in 2015 "ontoereikend" en in 2018 "slecht".^[78] In tegenstelling tot haar bovenlopen scoorde de getijdendurme of Benedendurme in 2015 en 2018 beter. Een andere waterloop in Lokeren, de Lede, scoorde de voorbije jaren ook slecht op vlak van waterkwaliteit. De beek dient tegenwoordig eerder als afvoerbeek van afvalstoffen die geproduceerd worden door landbouw. De stad heeft buiten haar waterlopen ook verschillende natuurgebieden, sommige worden beschermd door vzw Durme. De natuur heeft deze gebieden zo goed als overgenomen, waardoor de waterkwaliteit hier "goed" tot "zeer goed" scoort.

Lokeren heeft voor zijn inwonersaantal een relatieve goede luchtkwaliteit. Plaatsen in de stad waar de luchtkwaliteit slechter is bevinden zich vooral op en rond drukke wegen, zoals de N70, N47, N473 en de E17 bij uitstek.

Lokeren heeft een groot aantal scholen:

Gemeenschapsonderwijs

Katholiek onderwijs

• Gemeenschapsonderwijs
  • GO! Atheneum Lokeren
  • GO! Technisch Atheneum Lokeren
• VLOT! Vrij Lokers Onderwijs voor jouw Toekomst (katholiek onderwijs)
  • Campus CREO
  • Campus Sint-Laurentius
  • Campus Sint-Lodewijk
  • Campus Sint-Teresia

• CVO Focus
• CVO Groeipunt

Lokeren heeft ook een ziekenhuis, het AZ Lokeren.

Lokeren heeft vijf sporthallen:^[79]

• Sport -en Jeugdcomplex
• Stedelijk gevechtsportcentrum
• Sporthal De Muylaert
• Stedelijke sporthal Staakte
• Stedelijke sportzaal Spoele

Het Sport -en Jeugdcomplex werd geopend in 2012, en is de grootste van alle vijf. Het beschikt over 6 sportzalen en 37 sportterreinen, voor sporten zoals zaalvoetbal, basketbal, handbal, volleybal en badminton. Het complex heeft ook een fuifzaal, 3 vergaderzalen en een kinderopvang.

Direct verbonden aan het Sport -en Jeugdcomplex staat het Durmebad. Het zwembad dateert van 1968 en is gelegen waar vroeger een zijarm van de Durme lag, vandaar de naam. Het is een sportzwembad met een 25m-bad. In het najaar van 2023 zal er een nieuw zwembad op deze plek komen.^[80]

In het jaar 1915 zag de voetbalclub Racing Lokeren FC het levenslicht. Niettemin, vond de club zichzelf in 1923 in een situatie van vereffening. Niet lang daarna, in datzelfde jaar, kwam Racing Club Lokeren tot stand, gekenmerkt door stamnummer 282. Hieropvolgend, in 1931, werd Standaard FC Lokeren opgericht en toegekend stamnummer 1783.

In het jaar 1970 smeedden beide voornoemde clubs een vereniging, culminerend in de oprichting van Koninklijke Sporting Club Lokeren. Deze fusie, geleid door de voorzitter Adhemar Goeters, vormde een nieuw tijdperk voor de club. Tevens in datzelfde jaar werd een nieuwe voetbalclub het leven ingeroepen onder de naam Lokerse SV, vergezeld van stamnummer 7445.

Een belangrijke ontwikkeling voltrok zich in 1998, waarin Sint-Niklase SK een satellietteam werd van KSC Lokeren. Binnen korte tijd, in 2000, resulteerde deze synergie in een samensmelting van beide teams. Het palmares van de club werd verrijkt met twee overwinningen in de Beker van België (2012 en 2014), evenals het behalen van de tweede plaats in het nationale klassement (1980-'81). Sinds het seizoen 1996-'97 nam de club ononderbroken deel aan de hoogste voetbalklasse van het land. De thuishaven van de club bevond zich in het Daknamstadion gelegen in de Lokerse deelgemeente Daknam, op de grens met Lokeren, naast de wijk Bergendries.

Echter, in 2019 bevond de club zich in de tweede klasse. In het jaar 2020 werd de club echter getroffen door financiële problemen en gebrekkig management, resulterend in een faillissement.^[81] Vervolgens fuseerde KSC Lokeren met de voetbalclub van Temse, wat leidde tot de oprichting van KSC Lokeren-Temse. Deze nieuwe entiteit werd geleid door ondernemer Hans Van Duysen, kleinzoon van Adhemar Goeters, medeoprichter van KSC Lokeren.

De Omloop van het Waasland start elk jaar op de Markt van Lokeren.

Elk jaar vindt in Lokeren de Rapencross plaats. Het toernooi vindt plaats in het Park ter Beuken, waarbij wielrenners een parcours moeten afleggen van 2,7 kilometer. Waar de cross vooral bekend voor staat, is de grote variatie aan obstakels op zo'n kleine afstand. De deelnemers moeten door modder, zand en reeksen balken geraken, maar ook over extreme hellingen.

Sinds enkele jaren heeft de stad Lokeren tevens een opkomende rugbyclub binnen haar grenzen. In lijn met soortgelijke rugbyverenigingen in de omliggende regio, ervaart ook deze sportieve organisatie gestaag groeiende belangstelling in Lokeren.

• Lijst van onroerend erfgoed in Lokeren

• Officiële website