[go: up one dir, main page]

Naar inhoud springen

Lokale Groep

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Lokale Groep is de groep van sterrenstelsels waartoe ook de Melkweg behoort. In totaal bevat de Lokale Groep meer dan 40 sterrenstelsels; de diameter is ongeveer 10 miljoen lichtjaar.

Tot de Lokale Groep behoren twee grotere spiraalvormige sterrenstelsels, namelijk de Melkweg en de Andromedanevel, die elk met een aantal kleinere sterrenstelsels een eigen subgroep in het systeem uitmaken. Het op twee na grootste sterrenstelsel, de Driehoeknevel, vormt mogelijk een eigen subgroep, maar is waarschijnlijk toch een begeleider van de Andromedanevel.

De naaste buurstelsels zijn het pas in 2003 ontdekte Canis Major-dwergstelsel, de Sagittarius Dwarf Elliptical Galaxy (SagDEG, ontdekt in 1994; niet te verwarren met SagDIG) en twee satellietstelsels van de Melkweg, de Grote en de Kleine Magelhaense Wolk. Deze hebben een wolkachtige structuur en zien er dus anders uit dan de Melkweg met zijn spiraalarmen.

De Lokale Groep vormt met een tiental andere soortgelijke groepen van sterrenstelsels een wolk, die de naam draagt van Canes Venatici, naar het sterrenbeeld Jachthonden in welke richting deze wolk ligt. De wolk heeft een vorm van een platte schijf van 650.000 lichtjaar dik en 46 miljoen lichtjaar in diameter. Deze wolk maakt met meerdere soortgelijke wolken en de Virgocluster deel uit van de Virgosupercluster.

Samenstellende sterrenstelsels

[bewerken | brontekst bewerken]
Kaart van de Lokale Groep van sterrenstelsels. Maat: 1 million ly = 1 miljoen lichtjaar.
naam foto type
volgens de
Hubble-classificatie
sterrenbeeld afstand
× 106 lj
absolute helderheid
MV[1] of LichtkrachtV in 107 Lzon[2]
galactische lengte
(graden)
galactische breedte
(graden)
opmerkingen
uit Engelstalige wikipedia
Spiraalvormige sterrenstelsels
1 Andromedanevel (M31, NGC 224) SA(s)b Andromeda 2,54 -21,1 121 -22 Grootste sterrenstelsel in de groep
2 Melkweg
SBbc Boogschutter 0,026
centrum
-20,6 0 0 Op een na grootste, maar mogelijk zwaarste sterrenstelsel in de groep
3 Driehoeknevel (M33, NGC 598) SA(s)cd Driehoek 2,85 -18,9 134 -31 Verst verwijderde object dat nog met het blote oog is waar te nemen
Elliptische sterrenstelsels
4 Sagittarius elliptisch/sferoïdaal dwergstelsel (SagDEG) dE, dSph Boogschutter 0,065 Lv 7 = 8 6 -14 Satellietstelsel van de Melkweg
5 Messier 32 (M32, NGC 221) cE2 Andromeda 2,49 -16,3 121 -22 Satellietstelsel van de Andromedanevel
6 Messier 110 (M110, NGC 205) E5p Andromeda 2,66 -16,3 121 -21 Satellietstelsel van de Andromedanevel
Onregelmatige sterrenstelsels
7 Canis Major-dwergstelsel (PGC 5065047) Irr Grote Hond 0,025 240 8 Meest nabije satellietstelsel van de Melkweg,
op slechts 25.000 lj van de Zon, ontdekt in 2003
8 Grote Magelhaense Wolk (LMC) Irr/SB(s)m Goudvis 0,170 -18,1 280 -33 Satellietstelsel van de Melkweg
9 Kleine Magelhaense Wolk (SMC, NGC 292) SB(s)m pec Toekan 0,210 -16,2 303 -44 Satellietstelsel van de Melkweg
10 Fornax-dwergstelsel (E356-G04) dSph/E2 of dE0 Oven 0,46 -13,0 237 -66 Satellietstelsel van de Melkweg
11 Phoenix-dwergstelsel (ESO 245-G 007, PGC 6830) Irr Phoenix 1,45 -9,9? 272 -69 Dwergstelsel
12 Leo A (Leo III, DDO69) IBm V Leeuw 2,25 -11,7 197 52 Geïsoleerd
13 Pisces-dwergstelsel (LGS3) dIrr/dSph Vissen 2,51 -9,7 127 -41 Komt op ons af met 287 km/s. Zit in tussen dwerg-spheroïdaal en dwerg-onregelmatig. Satellietstelsel van M33.
14 IC 10 (UGC 192, MCG +10-01-001, PGC 1305) KBm of Ir+ Cassiopeia 2,69 -17,6 119 -3 Komt op ons af met 350 km/s, is moeilijk te bestuderen omdat het in het (stoffige) vlak van de Melkweg ligt, mogelijk satelliet van M31
15 IC 1613 (UGC 668, DDO 8) IAB(s)m V Walvis 2,90 -14,9 130 -61 met RR Lyrae-sterren, zodat de afstand goed te bepalen is.
16 Aquarius-dwergstelsel (DDO 210) IB(s)m Waterman 3,2 Lv 7 = 0,1 34 -31 Geïsoleerd
17 Wolf–Lundmark–Melotte-sterrenstelsel (WLM, DDO 221) Ir+ Walvis > 4,50 -14,1 76 -74 Staat aan de rand van de Lokale Groep
18 Sextans A (UGCA 205, DDO 75, PGC 29653) Ir+V Sextant > 4,50 -14,4 Aan de rand van de Lokale Groep
19 Sextans B (UGC 5373, DDO 70) Ir+IV-V Sextant > 4,50 -14,3 Net buiten de Lokale Groep?
20 NGC 3109 (UGCA 194, PGC 29128, DDO 236) SB(s)m Waterslang 4,60 -15,8 Staat zo ver weg dat dit stelsel misschien niet meer tot de Lokale Groep behoort
21 NGC 6822 (DDO 209, Barnard's Galaxy) dIrr Boogschutter 1,6 (0,500 ?) Lv7 10 25 -18 Hubble vond hier elf Cepheïden zodat de afstand bepaald kon worden, net als bij de Magelhaense wolken
22 NGC 185 dE Cassiopeia 0,620 ? Lv7 = 13 121 -15 Satellietstelsel van de Andromedanevel
23 NGC 147 (DDO 3) dE Cassiopeia 0,760 Lv7 = 12 120 -14 Satellietstelsel van de Andromedanevel
24 Pegasus dwergstelsel (DDO 216, UGC 12613, A2304, Pegasus Dwarf Irregular Galaxy) dIrr/dSph Pegasus 0,760 Lv 7 = 1 95 -44 Satellietstelsel van de Andromedanevel M31
25 SagDIG, Sagittarius Dwarf Irregular Galaxy dIrr Boogschutter 1,050 Lv 7 = 0,7 21 -16 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
26 And I dwergstelsel
(Andromeda I)
dSph Andromeda 0,790 Lv 7 = 0,5 122 -25 Satellietstelsel van de Andromedanevel, bevat een bolvormige sterhoop
27 And II dwergstelsel
(Andromeda II)
dSph Andromeda 0,680 Lv 7 = 0,2 129 -29 Satellietstelsel van de Andromedanevel
28 And III dwergstelsel
(Andromeda III)
dSph Andromeda 0,760 Lv 7 = 0,1 119 -26 Satellietstelsel van de Andromedanevel
29 And V dwergstelsel
(Andromeda V)
dSph Andromeda 0,810 Lv 7 = 0,04 126 -15 Satellietstelsel van de Andromedanevel
30 And VI/Peg (Peg dSph)
(Andromeda VI)
dSph Andromeda 0,775 Lv 7 = 0,3 106 -36 Satellietstelsel van de Andromedanevel
31 And VII/Cas (Cassiopeia Dwarf)
(Andromeda VII)
dSph Andromeda 0,760 Lv 7 = 0,5 110 -10 Satellietstelsel van de Andromedanevel
32 And IX dwergstelsel
(Andromeda IX)
dSph Andromeda 0,790 Lv 7 = 0,02 123 -20 Satellietstelsel van de Andromedanevel
33 Andromeda XVIII, PGC 5056918 dG Andromeda 0,0044 ± 0,0003 −10,41 ± 0,28 Satellietstelsel van de Andromedanevel
34 Leo I (DDO 74) dSph Leeuw 0,270 Lv 7 = 0,5 226 49 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
35 Sculptor dwergstelsel (E351-G30) dSph Beeldhouwer 0,88 Lv 7 = 0,2 288 -83 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
36 Aquarius (DDO 210) dwergstelsel dIrr/dSph Waterman 0,950 Lv 7 = 0,1 34 -31 De afstand werd bepaald met de methode van de rode reuzentak
37 Cetus dwergstelsel dSph Walvis 0,775 Lv 7 = 0,09 101 -73 geïsoleerd, met waarneembare rode reuzen
38 Leo II (DDO 93) dSph Leeuw 0,205 Lv 7 = 0,06 220 67 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
39 Tucana dwergstelsel dSph Toekan 0,870 Lv 7 = 0,06 323 -47 geïsoleerd, aan de andere kant van de Melkweg en aan de rand van Lokale Groep, na SagDIG het verste weg van het zwaartepunt van de Lokale Groep
40 Draco (DDO 216 of 208?) Dra dSph dSph Draak 0,080 Lv 7 = 0,05 86 35 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
41 Carina dwergstelsel dSph Kiel 0,095 Lv 7 = 0,04 260 -22 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
42 Ursa Minor (DDO 199) dSph Kleine Beer 0,070 Lv 7 = 0,03 105 45 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
43 Ursa Major dwergstelsel
Ursa Major I Dwerg
foto dSph Grote Beer ~0,100 Lv 7 = 0,004 -52 160 Satellietstelsel van het Melkwegstelsel
44 Ursa Major dwergstelsel
Ursa Major II Dwerg
foto dSph Grote Beer 0,030 -14,3 Ontdekt in 2006 in de Sloan Digital Sky Survey, komt op ons af met 116 km/s
45 Antlia stelsel dSph/E3 Luchtpomp 1,15 -10.7 Wordt niet meer tot de Lokale Groep gerekend, maar tot de naburige Antlia-Sextans Groep
46 Sextans dwergstelsel foto dSph/E4 Sextant 0,29 -10,0 Roodverschuiving van de spectraallijnen toont aan, dat dit stelsel van de zon afbeweegt met 224 km/s (72 km/s van de Melkweg)
  1. (en) Binney, James, Merryfield, Michael (1998). Galactic astronmy. Princton University Press, Princeton, p. 171. ISBN 0-691-02565-7.
  2. (en) Sparke, Linda S., Gallagher III, John S. (2007 second edition). Galaxies in the universe: an introduction. Cambridge University Press, Cambridge, p. 152. ISBN 978-0-521-85593-8.