Essenstein

Voor de gelijknamige boerderij/woonwijk in Voorburg, zie Essesteijn.

Essenstein
De boerderij Essenstein in 2023
Locatie	Everdingen
Gebouwd in	vóór 1417
Gesloopt in	17e eeuw
Herbouwd in	17e eeuw (als boerderij)
Monumentale status	rijksmonument
Monumentnummer	15437
Bijzonderheden	17e-eeuwse boerderij staat op de kasteellocatie

Het kasteel Essenstein stond aan de oostzijde van het Nederlandse dorp Everdingen, provincie Utrecht. Op de voormalige kasteellocatie werd in de 17e eeuw de boerderij Essensteyn gebouwd, die sinds 1971 een rijksmonument is.

De oudste vermelding van Essenstein dateert uit 1417. In dat jaar werd Gijsbert van Culemborg met het huis beleend. Essenstein werd in die tijd door de heren van Culemborg als leen uitgegeven aan hun bastaardkinderen. Hubert, de kleinzoon van Gijsbert, was de eerste die zich Van Essenstein ging noemen. Ook zijn zoon Zweder gebruikte deze geslachtsnaam. Zweder stierf echter in 1517 kinderloos en liet Essenstein na aan zijn neef Jan van Meerten Ernstsz. In de 17e eeuw werd de familie Van Meerten opgevolgd door Johannes van der Meer en zijn vader Maarten.

Het kasteel Essenstein werd in de 18e eeuw nog een ridderhofstad genoemd maar het was al in de 17e eeuw afgebroken en vervangen door de huidige boerderij.

Het is niet bekend hoe het kasteel Essenstein er uit heeft gezien. Kadastrale kaarten uit de 19e eeuw lijken wel restanten van een slotgracht te tonen.

De boerderij Essensteyn is in de 17e eeuw gebouwd op de plek van het kasteel. Het bedrijfsgedeelte is in de jaren 60 van de 20e eeuw afgebroken, waardoor alleen het voorhuis is overgebleven. Dit rechthoekige voorhuis heeft twee bouwlagen van rode baksteen. Het schilddak is met riet gedekt. Onder het huis bevindt zich een kelder.

Het gebouw is sinds 1971 een rijksmonument.

Zie de categorie Essensteyn, Everdingen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.