Vrolikstraat 8 (gebouw)
Haal de pagina echter niet leeg en verwijder deze boodschap niet voordat de discussie gesloten is.
Vrolikstraat 8 | ||||
---|---|---|---|---|
Het gebouw in 2011
| ||||
Locatie | ||||
Locatie | Amsterdam-Oost Vrolikstraat | |||
Adres | Vrolikstraat 8, 1091 VG Amsterdam | |||
Coördinaten | 52° 21′ NB, 4° 55′ OL | |||
Status en tijdlijn | ||||
Oorspr. functie | onderwijs | |||
Huidig gebruik | onderwijs | |||
Start bouw | 1952 | |||
Bouw gereed | 1956 | |||
Architectuur | ||||
Bouwstijl | modern | |||
Materiaal | beton | |||
Bouwinfo | ||||
Architect | Ben Ingwersen, Commer de Geus, C v.d. Bom | |||
Erkenning | ||||
Monumentstatus | rijksmonument | |||
Monumentnummer | 531067 530858 | |||
Detailkaart | ||||
|
Vrolikstraat 8 te Amsterdam-Oost is een schoolgebouw uit de wederopbouwperiode. In 2007 kreeg het een plaats in op een lijst met de 100 meest waardevolle monumenten uit de wederopbouwperiode. Het werd in 2009 opgenomen in het register van rijksmonumenten. Sinds 2013 is hier het Cygnus Gymnasium gevestigd.
Het gebouw werd begin jaren 1950 ontworpen door de architecten Ben Ingwersen, Commer de Geus en C v.d. Bom. Hun inspiratie was Unité d'Habitation van de Zwitsers-Franse architect Le Corbusier. Het werd gebouwd voor de Eerste Christelijke LTS Patrimonium en dat werd ook in eerste instantie de naam van het gebouw. In 1956 kwam het in gebruik. Het staat met haar achtergevel enigszins scheef aan de juist strak rechtlopende Wibautstraat, op deze wijze is de lichtinval optimaal.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Het bouwwerk kreeg een skelet van gewapend beton en is zowel horizontaal (verdiepingen) en als verticaal (kolomafstand) verdeeld in vakken van 3,5 bij 3,5 meter.[1] Deze indeling is geïnspireerd op Le Corbusier. Het geheel staat op een betonnen paalfundering met daarop een kelder. Op het maaiveldniveau rijzen van daar uit betonnen poten, die het gebouw op het oog van de grond tillen, alhoewel er tussen achter de rooilijn gebruiksruimten zijn geplaatst. Die ruimten op de begane grond zijn afgeschermd door wanden met veel glas, voor de lichtdoorlating maar ook om het gebouw een licht karakter mee te geven. De afstand tussen de poten bedraagt opnieuw 3,5 meter, waarbij de breedte van het gebouw op circa 7 meter uitkomt (3 kolommen). Voor de bovenliggende raamgangen is gekozen voor een breedte (en soms ook een hoogte) van 87,5 cm. Om alle ramen, die in houten kozijnen zijn geplaatst, zijn frames te zien van schokbeton, die de regen op afstand moeten houden maar ook enigszins zonreflecterend werken. De raampartijen worden omringd door gevelstukken die bestaan uit datzelfde schokbeton. Opvallend is daardoor het zuidelijke deel van de gevel aan de Wibautstraat dat geheel uit schokbeton bestaat, uit dat deel steekt alleen het kunstwerk handen van Willem Reijers naar voren. Aan de noordzijde staat dan nog een kokervormig noodtrappenhuis dat ook in het geheel van schokbeton is.
Op het eigenlijke dak bevinden de voormalige gymzaal, die een paraboolachtig dak heeft van fusée-ceramique, en de voormalige kantine met een cilindrisch schaaldak. Verder staat op het dak nog de uitstulpende liftmachinekamer met enkele schoorstenen, die net als het noodtrappenhuis, opvallend ronde vormen heeft en boven het dak uitsteekt.
Aan de kant van de Vrolikstraat kent het gebouw, met zijn grotendeels strak rechthoekige vormen, een schuin geplaatste luifel, die net als gebouw zelf, in de lucht lijkt te hangen. Deze voormalige entree voor docenten werd in de loop der tijd de hoofdingang. Deze luifel maakt deel uit van een overspanning boven een 'gracht' die met af- en oprit toegang geeft tot de kelder die als fietsenstalling en garderobe dient.
De dragende constructie is in het gebouw onbewerkt gehouden. Wanden bestaan uit metselwerk. Doorgangen kregen een borstwering van slechts 1,30 meter hoogte, zodat in combinatie met een maximale kasthoogte van 1,30 het licht verder het gebouw in kan komen.
Rijksmonument
[bewerken | brontekst bewerken]Het gebouw werd tot rijksmonument verheven vanwege:
- het geheel van gebouw en omgeving
- het klaarblijkelijke eerbetoon aan Le Corbusier
- het vernieuwend gebruik van beton en betonelementen
- toegepaste kunst van Nederlandse kunstenaars
- eenheid van interieur, exterieur en detaillering.
Fotogalerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Het gebouw in aanbouw in 1956
-
De achtergevel aan de Wibautstraat in 2009
-
Uitpandig trappenhuis
-
Westzijde van het gebouw in 2021
-
zuidzijde tijdens de winter van 2021
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van het Ministerie van Onderwijd, Cultuur en Wetenschap; geraadpleegd 6 oktober 2018
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Eerste Christelijke LTS Patrimonium (Amsterdam) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Artikel bij Bureau Monumenten & Archeologie Amsterdam
- ↑ De verdeling van 3,5 bij 3,5 meter is ook terug te vinden in de betegeling van het schoolplein.