Rocker (subcultuur)

Een Rocker, leather boy ^[1] of wel Ton-up boy^[2][3] is een lid van een subcultuur van motorrijders die in het Verenigd Koninkrijk van de jaren vijftig opkwam. Deze subcultuur concentreerde zich hoodzakelijk rondom de Britse cafe racer cultuur en rock 'n' roll muziek. Tegen 1965 werd ook de term greaser geintroduceerd ^[4][5][6] en sinds die tijd zijn de termen greaser en rocker synoniemen geworden.

Rockers werden ook wel spottend Coffee Bar Cowboys.^[7] genoemd. Hun Japanse equivalenten werden de Kaminari-zoku (Thunder Tribe).^[8] genoemd.

Voor de Tweede Wereldoorlog werd motorrijden als een prestigieuze bezigheid gezien en had het een positief imago dat met welvaart en succes geassocieerd werd. Vanaf de jaren 50 kwam het autorijden steeds meer binnen het bereik van de middenklasse, en werd de motor meer en meer gezien als een goedkope manier van transport.^[9]

Tijdens de vijftiger jaren ^[10] stonden de rockers bekend als "Ton-Up boys" omdat een ton doen slang was voor sneller dan 100mph (160 km/u) rijden. De Teddy boys worden gezien als "spirituele voorouders" van de rockers^[10]

De rockers of ton-up boys maakten van iets wat eerst slechts een sport of hobby was tot een lifestyle, waarbij ze zich distantieerden van de gemeenschap ^[11] en rebelleerden waar het een conflict gaf met de gevestigde orde.^[12] Door de massamedia werden deze subculturen als sociaal zwakker geclassificeerd en in zwaar overdreven media portretten als "folk devils" (volks duivels) aangeduid. ^[13] Dit beschadigde het imago van de motorrijder in de het Verenigd koninkrijk.^{[9] [14][15]} Vanwege de media-aandacht in de zestiger jaren voor de rellen tussen mods en rockers, werd de motorrijdende jeugd algemeen bekend onder de term rockers, een term die voorheen slechts beperkt en binnen de scene bekend was. De subcultuur van de Rockers werd geassocieeerd met de rock-'n-rollmuziek uit de jaren 50-60 met artiesten zoals Gene Vincent, Eddie Cochran and Chuck Berry.

Voor het ontstaan en de opkomst van deze subculturen is aantal factoren aan te wijzen:

• de groeiende welvaart, en de mogelijkheden om geld te lenen,
• de invloeden van Amerikaanse films en muziek,
• steeds meer geasfalteerde uitvalswegen, en het ontstaan van wegrestaurants en cafés.
• een piek in de fabrikage van de Engelse motorfietsen.

Rocker is een Brits fenomeen dat niet naar het Europese vasteland is overgewaaid, maar een term die op het Europese continent eerder met rock-'n-rollmuziek, dan met motorrijden geassocieerd wordt. Ook de kleding/lifestyle van de Rockers is vrijwel niet terug te vinden.

De term café racer ontstond in de jaren 1950,^[16] toen motorrijders vaak wegrestaurants bezochten die als verzamelpunt voor hun tochten dienden. Een café racer is een aangepaste motor, met verbeteringen die vooral op het gebied van snelheid en handelbaarheid lagen, en minder gericht op comfort. ^[17] Een café racer had de volgende kenmerken: een één-persoons racezadel, een stuur met lage handvaten, een grote benzinetank (vaak van blank aluminium), ingekorte uitlaten, extra voetsteunen achter.^[18]

Deze motoren waren eenvoudige lichte motoren met een cylinder inhoud meestal in de range van 200-700cc, geschikt voor diverse wegsoorten. Een voorbeeld van een typische café racer uit de rockers hoogtij dagen was de Triton (motorfiets) ('Tri' van Triumph and 'ton' van Norton), die gebasseerd was op de Norton met Featherbed frame (een speciale variant van het dubbel wiegframe), wat bekend stond om zijn goede handelbaarheid, waar op een Triumph (motorfiets) Bonneville motor, destijds een van de betere motoren, gemonteerd was.^[19][20] Overige populaire merken waren BSA (bedrijf), Royal Enfield (Groot-Brittannië), Matchless en Vincent-HRD. Er waren ook bedrijven zoals Dunstall die zich beroepsmatig met ombouw bezig hielden.

De term café racers wordt hedentendage globaal gebruikt om gemodificeerde vintage britse, italiaanse of japanse motoren uit de jaren 1950s tot en met 1970s aan te duiden.

Rockers kochten standaard fabrieksmotoren en bouwden deze om tot racemotoren, of wat daar op leek. Hun motoren waren niet op de eerste plaats voor vervoer, maar hun trots en product van een risicovolle hobby. De kans om tijdens het motorrijden te overlijden wordt gesymboliseerd door het gebruik van doodshoofden en gekruisde botten. Er werd geraced op de openbare weg, en bekende verzamelplaatsen waren het Ace Cafe, Chelsea Bridge tea stall, Ace of Spades, Busy Bee and Johnsons. Om die reden is dan ook de uitdrukking "cafe racer", (uitgesproken als:caff racer) ontstaan.

De kledingstijl van de rockers was een combinatie van noodzakelijkheid en praktische toepasbaarheid. Ze droegen zwaar gedecoreerde motorjacks, met metalen studs en pins, badges, waaronder vaak een badge die lidmaatschap van de 59-club aangaf. Als broek deden Levi's of Wrangler jeans dienst ,^[21] of een leren broek. Daaronder een paar hoge motor laarzen, waarbij de sokken daar vaak boven uitkwamen, en om de randen heen geslagen werden. Een beschermende helm werd toen niet vaak gedragen, en wanneer wel, was het meestal een pudding basin helm met een vliegeniers bril. Ook een witte sjaal werd algemeen gedragen, om de mondstreek en hals te beschermen. De haardracht was meestal een op de rock 'n' roll style gebaseerde vetkuif, of ducktail, mede doordat de rockers enigzins voortkwamen uit de Teddy boys, en de doorbraak van de rock 'n' roll.

Rockers waren ook minder graag geziene gasten in de horeca en buiten het feit dat ze vaak stonken en vuil waren, stonden ze als agressief te boek. De britse Motor Industry bestempelde de 'rockers' als een schande voor de motorijders en motorsport in het algemeen.^[22] Rockers waren vanouds fel gekant tegen recreationeel drugsgebruik. Andere subculturen zoals mods werden intens gehaat en geminacht vanwege hun vermeende drugsgebruik.^[23]

• The Wild One
• The Leather Boys
• BBC Home Truths
• Cafe Society^[24][25]
• Look at Life: Behind the Ton-Up Boys ^[26]

• Stanley Cohen; (1972). Folk Devils and Moral Panics; The Creation of the Mods and Rockers. Routledge. ISBN 0-85965-125-8.
• Johnny Stuart; (1987). Rockers!. Plexus Publishing Ltd. ISBN 0-85965-125-8
• Danny Lyons; (2003). The Bikeriders. Wild Palms 1968, Chronicle Books ISBN 0-8118-4160-X
• Winston Ramsey; (2002). The Ace Cafe then and now. After the Battle, ISBN 1870067436
• Ted Polhemus; (1994). Street Style. Thames and Hudson / V&A museum ISBN 0-500-27794-X
• Steve Wilson; (2000). Down the Road. Haynes ISBN 1-85960-651-2
• Alastair Walker; (2009) The Café Racer Phenomenon. Veloce Publishing ISBN 978-1-84584-264-2
• Horst A. Friedrichs (2010): Or Glory: 21st Century Rockers. Prestel ISBN 978-3-7913-4469-0

• The 59 Club: London's outlaws article on Visor Down