Naar inhoud springen

vangen

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak

Geluid: vangen (hulp, bestand)

Woordafbreking

van·gen

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘pakken’ voor het eerst aangetroffen in 1279 ^[1] ^[2]

[1] erfwoord afkomstig van:

Middelnederlands:

Oudnederlands: fangan

Germaans: *fāhan

Indo-Europees: *peh2ḱ-

Verwant in Germaans:

West: Duits: fangen, Oudhoogduits: fāhan

Verwant in Romaans:

Italisch Latijn: pacere

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
vangen /'vɑŋ.ə(n)/	ving /vɪŋ/	gevangen /ɣə.'vɑŋ.ə(n)/
klasse 7	volledig

Werkwoord

vangen

overgankelijk het te pakken krijgen van wilde dieren of mensen
- Zij besloten een paar olifanten te vangen om deze over te brengen naar een ander reservaat.
▸ Ik wilde dolgraag een keer verse vis vangen en op een kampvuurtje grillen.^[3]
overgankelijk in de lucht onderscheppen (bijv. van een bal)
- In honkbal is het kunnen vangen van de bal een belangrijke vaardigheid.
(informeel) verdienen van geld
- Wat vangt het?
in één begrip samen te vatten
▸ Nationale eenheid is nou eenmaal makkelijker te vangen in termen als democratie en vrijheid, dan in de persoon van een bolwangige veertiger.^[4]

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Spreekwoorden

een snoek vangen
in het water vallen
een spiering uitgooien om een kabeljauw te vangen
een kleinigheid opofferen om iets belangrijks terug te krijgen
bot vangen
ernaast pakken, het niet krijgen
hij is te vangen als een aal bij zijn staart
hij is moeilijk te vatten
hoge bomen vangen veel wind
in een hoge positie heeft men ook veel verantwoordelijkheid
men moet vossen met vossen vangen
tegenover sluwheid moet men zelf ook sluw tewerk gaan

met onwillige honden is het kwaad hazen vangen
met tegenwerkende mensen bereikt men weinig
niet voor een gat te vangen zijn
niet door één moeilijkheid te ontmoedigen
paling vangen
in het water terecht komen
onder één hoedje te vangen zijn
erg tam zijn
om vliegen te vangen
om te luieren (niets te doen)

Vertalingen

1. te pakken krijgen

Duits: fangen ^(de)
Engels: catch ^(en)
Fins: pyydystää ^(fi), ottaa kiinni ^(fi)
Indonesisch: tangkap ^(id), sergap ^(id)
Japans: 捕まる ^(ja) (つかまる, tsukamaru), 捕まえる ^(ja) tsukamaeru) (つかまえる

Koreaans: 잡다 ^(ko) (jab-da)
Spaans: atrapar ^(es), capturar ^(es), cautivar ^(es)
Zweeds: fånga ^(sv)

2. onderscheppen

Duits: fangen ^(de)
Engels: catch ^(en)
Fins: pyydystää ^(fi), ottaa kiinni ^(fi)
Indonesisch: tangkap ^(id), sergap ^(id)
Japans: 捕まる ^(ja) (つかまる, tsukamaru), 捕まえる ^(ja) tsukamaeru) (つかまえる

3. verdienen

Engels: earn ^(en)

Spaans: ganar ^(es)

Zelfstandig naamwoord

de vangen mv

meervoud van het zelfstandig naamwoord vang

Gangbaarheid

Het woord vangen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vangen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Verwijzingen

↑ "vangen" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ vangen op website: Etymologiebank.nl
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Weblink bron
Tim Jansen
“Vier vijf mei! Vervang Koningsdag door Bevrijdingsdag” (30/01/2013), HP de Tijd
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=vangen&oldid=4420385"

Verborgen categorieën: