Naar inhoud springen

schip

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Clipper Stad Amsterdam

Uitspraak

Geluid: schip (hulp, bestand)
IPA: / sxɪp / (1 lettergreep)

Woordafbreking

schip

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘groot zeewaardig vaartuig’ voor het eerst aangetroffen in 1076.^[1]^[2]
erfwoord: Middelnederlands sc(h)ip, scep (verbogen sceep), uit Oudnederlands skip, ontwikkeld uit Oergermaans *skipan ‘korjaal; vaatwerk, beker’, hetzij een leenwoord uit Latijn scyphus ‘beker, bokaal’, hetzij de nultrap van Indo-Europees *skeib-, labiaal-afleiding van de wortel *skei- ‘snijden, splijten’, waartoe ook Lets šk̨ibît ‘houwen, snijden’ behoort.^[3]^[4] Evenals Nederduits Schipp, Duits Schiff en Fries skip.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	schip	schepen
verkleinwoord	scheepje	scheepjes

Zelfstandig naamwoord

het schip o

(scheepvaart) groot zeevarend vaartuig voor het vervoer van passagiers of goederen, meestal voortbewogen door zeilen of motoren
- Tussen de duinen door kan je het schip nog net zien varen.
(bouwkunde) (religie) middelste en grootste ruimte in de lengterichting van een kruiskerk die zich uitstrekt van de narthex tot het koor en wordt geflankeerd door zijbeuken

Synoniemen

[1] boot, schuit, vaartuig
[2] beuk, kerkschip

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

afschepen, boot, inschepen, jacht, kruiskerk, ontschepen, opschepen, overschepen, vervoermiddel

Uitdrukkingen en gezegden

Als het schip lek is, gaan de ratten van boord.

als het verkeerd loopt, laten valse vrienden je in de steek

De schepen achter zich verbranden

een beslissing nemen en niet meer terug kunnen

De ratten verlaten het zinkende schip.

als de omstandigheden verslechteren denken sommigen alleen aan zichzelf en vertrekken

De wal keert het schip.

door beperkingen enigerlei niet verder kunnen

Een schip met zure appels zijn/komen

iemand begint bijna met huilen ofwel: het naderen van een zware bui

Een schip op het strand is een baken in zee.

van de fouten die anderen hebben gemaakt kun je zelf veel leren

Schoon schip maken

schulden betalen ofwel: de boel opruimen ofwel: na ruzie/problemen samen er uit komen en het verleden laten rusten

Tussen wal en schip geraken

iets raakt per ongeluk verloren of zoek

Zijn schip voert te grote zeilen.

te veel geld uitgeven

Vertalingen

1. groot zeewaardig vaartuig

Arabisch: سَفِينَة ^(ar) (safīna) v
Chinees: 船 ^(zh) (chuán)
Duits: Schiff ^(de) o
Engels: ship ^(en)
Fins: laiva ^(fi)
Frans: navire ^(fr) m
Fries: skip ^(fy) o
Grieks: σκάφος ^(el) (skáfos) o, πλοίο ^(el) (ploío) o
Indonesisch: kapal ^(id)
Italiaans: nave ^(it) v
Koreaans: 배 ^(ko) (bae)
Latijn: navis ^(la)
Litouws: laivas ^(lt)
Luxemburgs: Schëff ^(lb) o

Nederduits: Schipp ^(nds) o
Oekraïens: корабель ^(uk)
Perzisch: كشتی ^(fa) (keshti)
Pools: statek ^(pl) m, okręt ^(pl) m
Portugees: navio ^(pt) m
Russisch: корабль ^(ru) m
Sloveens: ladja ^(sl) v
Spaans: nave ^(es) v, navío ^(es) m
Thai: เรือ ^(th) (rʉʉa), กำปั่น ^(th) (gam-bpàn)
Tobiaans: wawe
Vietnamees: tàu ^(vi), tàu thủy ^(vi)
Zweeds: skepp ^(sv)

2. grootste ruimte in de lengterichting van een kruiskerk

Arabisch: صَحْن ^(ar) (ṣaḥn) m
Chinees: 中殿 ^(zh) (zhōngdiàn)
Duits: Schiff ^(de) o
Engels: nave ^(en)
Frans: nef ^(fr) v
Grieks: ναυς ^(el) (nafs) v

Italiaans: navata ^(it) v
Japans: 身廊 ^(ja) (shinrō)
Koreaans: 신랑 ^(ko) (sillang)
Pools: nawa ^(pl) v, nawa główna ^(pl) v
Spaans: nave ^(es) v

Gangbaarheid

Het woord schip staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schip" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ "schip" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ schip op website: Etymologiebank.nl
↑
Kroonen
, Guus, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden: Brill, 2013; blz. 446
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=schip&oldid=4977910"

Verborgen categorieën: