bol

• Geluid:  bol    (hulp, bestand)
• IPA: / bɔl / (1 lettergreep)

• bol

• In de betekenis van ‘rond voorwerp’ voor het eerst aangetroffen in 1280 ^[1]
• In de betekenis van ‘rond’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1351 ^[1]

[1] - [5] erfwoord afkomstig van [2] [3] [4] [5] [6]: Middelnederlands: bolle m “bol, rond voorwerp” Germaans: *bullan- “bal” [7] Indo-Europees: -

Verwant in Germaans: West: Engels: bowl (Angelsaksisch: bolla m “kom”), Oudhoogduits: bolla v “kom”, (? Oudfries: bolla m “een ronde broodsoort”, uit Judeo-Spaans bollo “een ronde, zoete broodsoort”) Noord: (Oudnoords: bolli m “beker”), Faeröers: bolli m “kom, beker”, “kop, hoofd”

• [6] Herkomst: Bargoens ^[8], verkort uit bolleboos.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bol	bollen
verkleinwoord	bolletje	bolletjes

de bol m

1. (wiskunde) (o.a. stereometrie) driedimensionaal lichaam, begrensd door een gebogen oppervlak waarvan alle punten even ver verwijderd zijn van het middelpunt, sfeer
2. min of meer rond voorwerp

   • Bovenop de mast was een bol bevestigd, waarop je moest proberen te blijven staan. 

   ▸ De meester van Trail Magic was Coppertone, die ik meer dan acht keer ben tegengekomen tussen Mexico en Canada. Hij reed in zijn camper naar het noorden en dook op de gekste plekken op. Hij deelde dan zijn befaamde root-beer-float Trail Magic uit: een wonderlijk Amerikaans gerecht dat bestond uit een bolletje vanille-ijs in een plastic bekertje met root-beer (een soort ginger ale).^[9]

3. (biologie) bolvormig, vlezig, onderaards plantendeel in schubben of rokken opgehoopt waar gestopt in de grond een plant uit groeit, bloembol

   • De bollen moesten in oktober in de grond geplaatst worden. 

4. (spreektaal) (informeel) een hoofd

   • Hoe haal je het in je bol om die kast weg te geven! 

5. rond brood met bolle bovenkant

   • Kun jij even wat volkoren bolletjes bij de bakker halen? 

6. v/m (Jiddisch-Hebreeuws) heer, baas

• bal, kloot, kogel, sfeer

• [1]: bollen, opbollen
• [3]: een aai over je bol

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	bol	boller	bolst
verbogen	bolle	bollere	bolste
partitief	bols	bollers	-

bol

1. een glooiende uitstulping in een oppervlak vormend

   • Bolle wangen. 

   ▸ 'Goed gezien, bolle,' bracht Jochem tussen twee stappen door hijgend uit.^[10]

bol

1. een glooiende uitstulping in een oppervlak vormend

   ▸ De glimlach op haar gezicht stond ineens bol van de spontaniteit.  ^[10]

• convex

• hol, concaaf

• (om een zeil) bol staan

vervoeging van
bollen

bol

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bollen
   

   • Ik bol. 

2. gebiedende wijs van bollen
   

   • Bol! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bollen
   

   • Bol je? 

• Het woord bol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bol" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.[11]

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• Geluid:  bol    (hulp, bestand)
• IPA: /bɔl/

• [1][5] Uit het Middelfrans bolle, ontleend aan Middelengels bolle (uit Oudengels bolla, bolle ”kom, beker, pot“), verwant met Nederlands bol.
• [2][3][4] Uit het Laatlatijn  bōlus   “klei”.
• [5](eufemisme) voor cul “kont” (in de uitdrukking avoir du cul “geluk, mazzel hebben”).

bol m

1. kom
2. vette klei, leem
3. (biologie) (medisch) bolus (= vette klei die als medicijn voor dieren dient)
4. (biologie) voedselbal (in de krop van o.m. vogels)
5. (spreektaal) geluk, mazzel

   «J’ai eu du bol, un peu plus et je ratais l’avion.»

   Ik heb gemazzeld, iets later en ik had het vliegtuig gemist.

   «Pas de bol!»

   Da's pech hebben! ^[1]

• [5] avoir du bol

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Naar frequentie	24589

bol

1. datief onbepaald mannelijk enkelvoud van bolur

bol

1. accusatief onbepaald mannelijk enkelvoud van bolur

• Afgeleid van het Proto-Slavische *bolь

ból

1. pijn

• ból v

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / buːl /

• bol

• [A]: Afkomstig van de Oudnoordse woorden  bolr zn  en  bulr zn 
• [B1-3]: Afkomstig van het Oudnoordse woord  ból zn  leger voor mensen en dieren
• [B4]: Afkomstig van het Noorse woord  bole ww  neuken

Naar frequentie	40300

[A] m	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bol	bolen	boler	bolene
genitief	bols	bokens	bolers	bolenes

[A] bol, m

1. een lichaam zonder hoofd, armen en benen, torso
2. het onderdeel van een kledingstuk voor [1]
3. een boomstam zonder takken

• [1]:  kropp zn  (uten lemmer)
• [1]:  torso zn 
• [3]:  trestamme zn  (uten grener)

[B] o	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bol	bolet	bol	bola bolene
genitief	bols	bolets	bols	bolas bolenes

[B] bol, o

1. een schuilplaats voor insecten en kleine dieren, nest
2. (historisch) een stuk landbouwareaal van een bepaalde omvang dat een bepaald huurbedrag oplevert
3. (streektaal) leger (voor mensen), slaapplaats
4. (vulgair) bijslaap, geslachtsgemeenschap

• [1]:  hule zn 
• [1]:  rede zn 
• [1]:  reir zn 

• [1]:  humlebol zn 
• [1]:  musebol zn 
• [1]:  ormebol zn 
• [1]:  vepsebol zn 
• [2]:  laupsbol zn 
• [2]:  mamatebol zn 
• [2]:  månedsmatsbol zn 

• [1]:  bolig zn 
• [1]:  bosted zn 

• [B1]: stikke hånden inn i et vepsebol

bol

1. nominatief onbepaald onzijdig enkelvoud van bol

• IPA: /bɔl/

• bol

bol

1. enkelvoud verleden tijd van byť

• IPA: /bɔl/

• bol

• Afgeleid van het Proto-Slavische *bolь

bol monbezield

1. verdriet

	enkelvoud	meervoud
nominatief	bol	boly
genitief	bolu	bolů
datief	bolu	bolům
accusatief	bol	boly
vocatief	bole	boly
locatief	bolu	bolech
instrumentalis	bolem	boly

• bolest v
• bolet imperfectief
• bolně (bw.)

• lob

bol

1. informeel tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van het imperfectieve werkwoord bolet

bol

1. (sport) bal

• ball
• baol