helft: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 19 jul 2024 om 20:15

Nederlands

Uitspraak

Geluid: helft (hulp, bestand)
IPA: / hɛl^əft / (1 of 2 lettergrepen); /ɦɛlft/

Woordafbreking

helft

Woordherkomst en -opbouw

van Middelnederlands helft of helefd, afgeleid van half met ablaut, in de betekenis van ‘elk der beide gelijke delen waarin iets verdeeld is’ voor het eerst aangetroffen in 1236 ^[1] ^[2] ^[3]

Zelfstandig naamwoord

de helft v / m

elk van twee gelijke delen
▸ Eindelijk kwamen we doodmoe maar opgelucht in het dal aan. Meteen liep ik naar mijn tent die onder het gewicht van de sneeuw voor de helft bleek te zijn ingestort.^[4]

▸ Het ritme van het lopen met soms wel 70.000 stappen per dag vormde een innerlijke kadans, waarvan sommige wetenschappers beweren dat er op deze manier een inventieve samenwerking ontstaat tussen de twee helften van je brein.^[4]
(wiskunde) fractie, voorgesteld door 1/2

Hyponiemen

bovenhelft, hersenhelft, jaarhelft, linkerhelft, rechterhelft, speelhelft, wederhelft, weghelft

Vertalingen

1.

Albanees: gjysmë ^(sq) v
Bretons: hanter ^(br) m
Bulgaars: половина ^(bg) v (polovína)
Catalaans: meitat ^(ca) v
Chinees: 半 ^(zh) (bàn)
Deens: halvdel ^(da)
Duits: Hälfte ^(de) v
Engels: half ^(en)
Esperanto: duono ^(eo)
Faeröers: hálvt ^(fo), helvt ^(fo), helmingur ^(fo)
Fins: puolikas ^(fi)
Frans: moitié ^(fr) v
Hongaars: fél ^(hu)
Italiaans: metà ^(it) v

Japans: 半分 ^(ja) (はんぶん, hanbún)
Koreaans: 반 ^(ko) (ban)
Kroatisch: polovina ^(hr) v
Marathi: अर्धा ^(mr) (ardhaa)
Papiaments: mitar
Pools: połowa ^(pl)
Portugees: metade ^(pt) v
Roemeens: jumătate ^(ro) v
Russisch: половина ^(ru) v (polovína)
Spaans: mitad ^(es) v
Turks: buçuk ^(tr)
Zoeloe: ingxenye yesibili ^(zu), uhafu ^(zu)
Zweeds: hälft ^(sv)

Gangbaarheid

Het woord helft staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "helft" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ "helft" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ helft op website: Etymologiebank.nl
↑ ^4,0 ^4,1
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[p{{{1}}}-2] "helft" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qhelft-3] helft op website: Etymologiebank.nl

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-4] 4,0 ^4,1
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers

[5] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{-nl-}}
+{{=nld=}}
 {{-pron-}}
-:*{{sound}}: [[Media:nl-helft.ogg|helft]]
+*{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|{{pn}}|nld}}
+*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|hɛl<sup>ə</sup>ft}};  {{IPA|/ɦɛlft/|nld}}
-{{-noun-}}
+{{-syll-}}
-#'''helft'''; de ~
+*helft
+{{-etym-}}
+*van {{dum}} {{Q|"|dum}} of {{Q|helefd|dum}}, afgeleid van [[half]] met ablaut, in de betekenis van ‘elk der beide gelijke delen waarin iets verdeeld is’ voor het eerst aangetroffen in 1236  {{wnt-r|M025304}} {{sijs}} {{ebank}}
+{{-nlnoun-|{{pn}}|[[{{pn}}en]]|[[{{pn}}je]]|[[{{pn}}jes]]|}}
+{{-noun-|nld}}
+{{-l-|fm}}
+#elk van twee gelijke delen
+{{citeer|boek|jaar=2018|auteur=Tim Voors|titel=Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada|uitgave=eBook: Mat-Zet bv, Soest|uitgever=Fontaine Uitgevers|taal=nl|citaat= Eindelijk kwamen we doodmoe maar opgelucht in het dal aan. Meteen liep ik naar mijn tent die onder het gewicht van de sneeuw voor de '''helft''' bleek te zijn ingestort.}}
+{{citeer|boek|jaar=2018|auteur=Tim Voors|titel=Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada|uitgave=eBook: Mat-Zet bv, Soest|uitgever=Fontaine Uitgevers|taal=nl|citaat= Het ritme van het lopen met soms wel 70.000 stappen per dag vormde een innerlijke kadans, waarvan sommige wetenschappers beweren dat er op deze manier een inventieve samenwerking ontstaat tussen de twee '''helften''' van je brein.}}
+#{{wiskunde|nld}} fractie, voorgesteld door 1/2
+{{-hypo-}}
+*[[bovenhelft]], [[hersenhelft]], [[jaarhelft]], [[linkerhelft]], [[rechterhelft]], [[speelhelft]], [[wederhelft]], [[weghelft]]
 {{-trans-}}
-{{top}}
+{{trans-top|}}
-*{{sq}}: {{trad|sq|gjysmë}} {{f}}
+*{{sqi}}: {{trad|sq|gjysmë}} {{f}}
-*{{br}}: {{trad|br|hanter}} {{m}}
+*{{bre}}: {{trad|br|hanter}} {{m}}
-*{{bg}}: {{trad|bg|половина}} (polovína) {{f}}
+*{{bul}}: {{trad|bg|половина}} {{f}} (polovína)
-*{{ca}}: {{trad|ca|meitat}} {{f}}
+*{{cat}}: {{trad|ca|meitat}} {{f}}
-*{{zh}}: {{trad|zh|半}} (bàn)
+*{{zho}}: {{trad|zh|半}} (bàn)
-*{{de}}: {{trad|de|Hälfte}} {{f}}
+*{{dan}}: {{trad|da|halvdel}}
-*{{en}}: {{trad|en|half}}
+*{{deu}}: {{trad|de|Hälfte}} {{f}}
-*{{fr}}: {{trad|fr|moitié}} {{f}}
+*{{eng}}: {{trad|en|half}}
-*{{hu}}: {{trad|hu|fél}}
+*{{epo}}: {{trad|eo|duono}}
-*{{it}}: {{trad|it|metà}} {{f}}
+*{{fao}}: {{trad|fo|hálvt}}, {{trad|fo|helvt}}, {{trad|fo|helmingur}}
-*{{ja}}: {{trad|ja|半分}} (はんぶん, hanbún)
+*{{fin}}: {{trad|fi|puolikas}}
+*{{fra}}: {{trad|fr|moitié}} {{f}}
-{{mid}}
-*{{ko}}: {{trad|ko|반}} (ban)
+*{{hun}}: {{trad|hu|fél}}
-*{{hr}}: {{trad|hr|polovina}} {{f}}
+*{{ita}}: {{trad|it|metà}} {{f}}
+{{trans-mid}}
-*{{mr}}: {{trad|mr|अर्धा}} (ardhaa)
-*{{nl}}: {{trad|nl|helft}}
+*{{jpn}}: {{trad|ja|半分}} (はんぶん, hanbún)
+*{{kor}}: {{trad|ko|반}} (ban)
+*{{hrv}}: {{trad|hr|polovina}} {{f}}
+*{{mar}}: {{trad|mr|अर्धा}} (ardhaa)
 *{{pap}}: {{trad|pap|mitar}}
-*{{pt}}: {{trad|pt|metade}} {{f}}
+*{{pol}}: {{trad|pl|połowa}}
-*{{ro}}: {{trad|ro|jumătate}} {{f}}
+*{{por}}: {{trad|pt|metade}} {{f}}
-*{{ru}}: {{trad|ru|половина}} (polovína) {{f}}
+*{{ron}}: {{trad|ro|jumătate}} {{f}}
-*{{es}}: {{trad|es|mitad}} {{f}}
+*{{rus}}: {{trad|ru|половина}} {{f}} (polovína)
-*{{sv}}: {{trad|sv|hälft}}
+*{{spa}}: {{trad|es|mitad}} {{f}}
+*{{tur}}: {{trad|tr|buçuk}}
-{{bottom}}
+*{{zul}}: {{trad|zu|ingxenye yesibili}}, {{trad|zu|uhafu}}
+*{{swe}}: {{trad|sv|hälft}}
-[[en:helft]]
+{{trans-bottom}}
-[[fr:helft]]
+{{-preval-}}
-[[id:helft]]
+{{wel-GB}}
+{{Leesonderzoek-2013}}
+{{-info-}}
+{{refs}}

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	helft	helften
verkleinwoord	helftje	helftjes