Schoolplicht
Bi de Schoolplicht hannelt sik dat üm de Plicht, dat Kinners na School gahn mööt. In veel Länner gifft dat Gesetten, de dat Besöken vun en School Plicht maakt. In anner Länner gifft dat blot en Bildungsplicht, bi de de Kinner ok tohuus lehren köönt, wenn se man blot in Prüfungen nawiest, dat se liekers wat lehrt hebbt.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]Vör allen na de Reformation keem de Wunsch op, dat all Kinner de School besöken schullen. Martin Luther hett 1524 de Schrift An die Ratsherren aller Städte deutschen Landes, dass sie christliche Schulen aufrichten und halten sollen rutgeven. 1598 weer Straßborg de eerste Stadt, de en allgemene Schoolplicht inföhrt hett. In veel evangeelsche Karkenordnungen is feddert worrn, dat all Kinner na School gahn schullen. En wichtigen Schridd, de ok buten Düütschland Naklapp hatt hett, weer dat Generallandschoolreglement, dat Frederik de Grote 1763 in Prüßen rutgeven hett.
Dat hett in disse Tied aver ok veel Protesten vun de Lüüd buten de Stadt geven, denn wenn de Kinner later Buurn, Fischer oder Handwarker warrn schullen, denn kunnen se mit all dat Schoolweten temlich wenig anfangen. Gliektiedig hebbt de Kinner aver bi de Arbeit op’n Hoff un op’n Fellen fehlt, wenn se na School gahn müssen. Dor is also dat mehr theoreetsche humanistsche Ideal hart op dat pragmaatsche Denken vun de Landlüüd prallt. Op de anner Sied mutt aver ok sehn warrn, dat de Idee vun de Schoolplicht vun de Humanisten stammt, aver dat würkliche Inföhren dör den Staat faken nich Humanismus as Motiv harr, man dat de Staat de Lüüd in sienen Sinn beinflussen kunn.
Düütschland
[ännern | Bornkood ännern]In Düütschland gifft dat en Schoolplicht. De warrt aver nich vun’n Bund fastleggt, de steiht in de Verfatens vun de 16 enkelten Bundslänner, de de Kulturhoheit hebbt.
Anfangen deit de Schoolplicht normalerwies mit söss. Kinner, de vör’n 30. Juni söss warrt, mööt mit dat ne’e Schooljohr in’n August na School. Kinner, de twischen 1. Juli un 31. Dezember söss warrt, dröfft ok al na School, wenn de Öllern dat so wüllt. Wenn de Schoolingangsünnersökung dor nich gegen sprickt, kann de Schoolbaas denn sien Inverständnis geven. Besünners begaavte oder de noch nich so wied sünd, köönt op besünnern Andrag ok al ehrder inschoolt warrn oder sik noch en beten trüchstellen laten.
In Bayern hebbt se 2005 anfungen bet 2011 in Schreed den Stichdag op den 30. September to schuven (dat bedüüdt denn, dat vun 2011 af an de Schölers in’n Dörsnidd dree Maand jünger sünd as nu, wenn se na School kaamt). Ok Neddersassen ännert vun 2009 an in dree Schreed bet 2012 den Dag op den 30. September. In Baden-Württemberg is dat al länger de 30. September.
Land | Öller vun de Schoolanfängers | Duer in Johr |
---|---|---|
Baden-Württemberg | 5–7 | Afsluss Grundschool(in’e Regel 4 Johr) un denn noch 5 Johr (§ 73 - 76 BW SchG; un Beroopsschoolplicht för 3 Johr oder bet 18, §§ 77f.) |
Bayern | 5–7 | 9 (un 3 Johr Beroopsschoolplicht oder en Beroopsvörbereidungsjohr) |
Berlin | 5–6 | 10 (§ 42 Berliner SchulG, Link s.u.) |
Brannenborg | 5–7 | 10 (§ 39 BbgSchulG) Beroopsschoolplicht bet to dat Enn vun dat Schooljohr, in dat de Schöler 18 warrt |
Bremen | 6 | 12 |
Hamborg | 5–6 | 9 (Beroopsschoolplicht för twee Johr oder bet to dat Enn vun dat Schooljohr, in dat de Schöler 18 warrt) |
Hessen | 5–7 | 9 (§ 59 Hess. Schoolgesett) |
Mekelborg-Vörpommern | 6 | 9 |
Neddersassen | 6–7 | 12 (oder weniger na § 65 (2)) |
Noordrhien-Westfalen | 6 | 10 (Beroopsschoolplicht bi en Utbillung in’t duale System, de vör 18 anfungen is, bet to Enn vun de Utbillung - ok över 18 rut) (§§ 37,38 SchulG NRW) |
Rhienland-Palz | 6 | 9 oder weniger |
Saarland | 5–8 | 9 |
Sassen | 6–7 | 9 (Beroopsschoolplicht bet 18) |
Sassen-Anhalt | 6 | 9 (bi 9 Johr is en Beroopsvörbereidungsjohr Plicht) |
Sleswig-Holsteen | 6–7 | 9 |
Döringen | 6–7 | 9 |
Tied, dat de Schoolplicht inföhrt worrn is
[ännern | Bornkood ännern]Land | siet |
---|---|
Aruba | 2011 (plaant) |
Bayern | 1802 |
Belgien | 1914 |
Brunswiek-Wulfenbüttel | 1647 |
Däänmark | 1814 |
Finnland | 1921 |
Frankriek | 1882 |
Gotha | 1640 |
Hannover | 1845 |
Liechtensteen | 1805 |
Lippe | 1806 |
Luxemborg | 1881 |
Massachusetts | 1852 |
Mecklenburg | 1855 |
Mississippi | 1918 |
Nedderlannen | 1901 |
Nedderlandsch Antillen | 1991-1997 (op Sint Maarten noch nich) |
Norwegen | 1827 |
Öösterriek | 1774 |
Pfalz-Zweibrücken | 1592 |
Preußen | 1763 |
Sachsen | 1835 |
Sachsen-Gotha | 1642 |
Surinam | 1876 |
Sweden | 1882 |
Weimar | 1619 |