Robert Burns
Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Robert Burns (Mehrdüdig Begreep).
Robert Burns (* 25. Januar 1759 in Alloway; † 21. Juli 1796 in Dumfries) weer en schottschen Dichtersmann. He gellt blangen Walter Scott as Natschonaldichter vun Schottland.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Burns is 1759 as Söhn vun en armen Buurn in Alloway, Schottland boren worrn. He weer dat öllste vun söven Kinner. He müss tohuus hart arbeiden un doch geev dat nich jümmer noog Broot för de Familie. Dat hett al fröh op Burns sien Gesundheit slagen. En düre Utbillung kunn de Familie ok nich betahlen. Burns hett aver liekers veel leest un engelsche un franzöösche Literatur un de Bibel studeert. Vun siene Mudder hett he veel vun de olen schottschen Volksleder un -legennen mitkregen. 1781 hett Burns anfungen in ene Flassspinneree in Irvine to arbeiden un hett twee Johr later siene eersten Gedichen schreven. Denn is de Spinneree afbrennt un Burns keem na Huus trüch ahn dat he veel Geld mehr harr, as dat mit dat he weggahn weer. 1784 is sien Vadder doodbleven un he un sien Broder hebbt de Mossgiel Farm bi Mauchline pacht, dat se de Familie över de Runnen bringt. Doch op Duur kunn he de Farm nich hollen. Nadem he de Warken vun Robert Fergusson un annere schottsche Dichterslüüd leest harr, hett Burns ok anfungen in sien Heimatdialekt to dichten. In disse Tiet hett he to’n Bispeel de bekannten Gedichen To a Mouse, To a Daisy un The Jolly Beggars schreven. 1786 schull denn Jean Armour vun em en Kind kregen. Ehr Vadder weer Boünnernehmer in Mauchline, doch he hett Burns sien Andrag an siene Dochter aflehnt. Burns wull nu na de Westindischen Inseln utwannern. Doch kort vörher keem sien Gedichtband Poems, Chiefly in the Scottish dialect mit’n Oplaag vun 600 Stück rut, de sik good verköpen dee. Burns wull nu doch nich mehr utwannern un is na Edinburgh tagen. He weer nu ok al Vadder vun Tweeschen. 1788 keem Poems, Chiefly in the Scottish dialect al in de twete Oplaag mit nu 3000 Stück rut un verköff sik wedder good. Nu hett he ok wedder wat mit Jean Armour anfungen, de in’t Vörjohr 1790 wedder Tweeschen vun em kreeg, de aver ditmal doodbleven sünd. In’n April hett he ehr denn heiraadt. He hett en lütten Buurnhoff pacht, de aver nich veel inbröch. Burns is denn ok ’n tiedlang Stüürnindrever wesen. Aver al in November 1791 hett he den Hoff opgeven.
Burns hett aver wieder schreven. He hett nu veel Leder opschreven un to den Sammelband Scots Musical Museum mehr as 200 Leder bistüürt. Ok to Select Collection of Original Scottish Air hett he över 100 Leder bidragen. To disse Leder höörn ok welk, de hüüt in Schottland un annerswo bekannte Volksleder sünd, to’n Bispeel Auld Lang Syne oder A Red, Red Rose. To siene beröhmtesten Warken höört ok Tam O’Shanter vun 1788, de sogor Klaus Groth to sien Gedicht Hans Schander in’n Quickborn inspireert hett. 1796 is he vun sien swack Hart doodbleven, wat woll mit siene swore Kindheit to kriegen harr.
De Schotten sünd noch hüüt bannig stolt op Burns. Burns Night, de 25. Januar, is sowat as’n inoffiziellen Fierdag an den op de ganze Welt vun Burns-Frünn Festetens, Burns Suppers, afhollen warrt.