Robert Alexander Mundell

Robert Alexander Mundell, CC (* 24. Oktober 1932 in Kingston, Ontario; † 4. April 2021in Siena, Italien) ^[1]) weer en kanaadsch Volkswertschapler, de 1999 den Nobelpries för Wertschapswetenschapen för sien Arbeiten to de Theorie vun optimal Währungsrüüms kreeg. He weer Perfesser för Ökonomik an de Columbia University un de Chineesch Universität Hongkong.

Över sien Leven weet man wenig. Anners as dat sonst begäng is, hett Mundell sülvst ok to’n Anlaat vun de Nobelpriesverleehn kien Autobiographie herutgeven.

Nah dat Studium an de University of British Columbia in Vancouver, de University of Washington in Seattle, an dat Massachusetts Institute of Technology un an de London School of Economics and Political Science hett Mundell 1956 sien Doktertitel an dat MIT bi Charles Poor Kindleberger maakt. Fornah folg en Forschungsupenholt an de University of Chicago as Post-doctoral Fellow in Political Economics.

Nah Lehrtätigkeit an de Stanford University un an dat Johns Hopkins Bologna Center of Advanced International Studies wurr he 1961 Mitarbeiter vun den Internatschonalen Währungsfonds. 1966 nehm he sien Lehrtätigkeit weer up, ünner annern in Chicago un Genf, nah diversen wiederen Statschonen af 1974 an de Columbia University. Dorneben weer he as Berader för internatschonale Organisatschonen as Weltbank, Internatschonaler Währungsfonds un de Europääsch Kommission, as ok för völ Regeeren weltwiet, tätig. Sien ökonomisch Theorien stunnen faken in dat Krüüzfüer vun wedderstrieden politisch Interessen. 1998 wurr Mundell in de American Academy of Arts and Sciences wählt.

Mundell hett sück mehrfack för eenige Tiet in de Wildnis torüchtrucken. Hüüd leevt he in en Slott in de Toskana (Italien). Hier veranstalt he gelegentlich informelle internatschonale Konferenzen, an de hoochrangige Ökonomen un Politiker deelnehmen. He is Ehrendokter vun de Finanzuniversität vun de Regeeren vun de Russisch Föderatschoon. 2006 wurr he Ehrendokter vun de Universität Island.^[2] En breet Apenlichkeit bekannt wurr Mundell ok dör derb-humoristisch präägt Upträen in David Letterman sien „Late-Night“-Feernsehshow.

• Theorie vun optimal Währungsrüüms
• Bidrääg to Konzeptschoon un to dat Regelwark för den Euro
• Mitbegrünner vun de Angebotspolitik
• Geschichte vun dat Gold as Währungsstandard
• Vörherseggen vun de Inflatschoon in de 1970er Johren
• Mundell-Fleming-Modell
• Mundell-Tobin-Effekt

In de Politik is Mundell insbesünnere för sien Intreeden för Stüersenkungen un verwandte Maatnahmen nah dat Modell vun de Angebotspolitik bekannt. Ünner Ökonomen wurrd sien Naam dorgegen hööftsächlich mit Wesselkursregimen un de Theorie vun optimal Währungsrüüms in Verbinnen brocht, för de he ok den Nobelpries för Wertschapswetenschapen kreeg. In sien Nobelpriesreed hett he aber liekers swoorpunktmäßig da Thema Angebotspolitik behannelt.

Nahdem Kanada in de 1960er Johren up free flooten Währungsparität ümstellt harr, hett Mundell de volkswertschaplich Folgen vun free Wesselkursen ünnersöcht, woför dat in de Tiet vun den Gold-Devisen-Standard vun Bretton-Woods blots wenig Mögekeiten geev. En ähnlich Gelegenheit, dit Phänomen to studeeren, geev dat Anfang vun de 1930er Johren, as Sweden för eenige Johren to en System vun flexibel Wesselkurse övergahn weer.

Anfang vun de 1960er Jahre hemm he un Marcus Fleming unafhängig vunnanner dat Grundmodell vun de Makroökonomik vun apen Volkswertschapen entwickelt, dat as Mundell-Fleming-Modell bekannt wurr. Dat Modell beschrifft en lütt Volkswertschap, de mit anner Länner dör Hannel un grenzöverschreeden Kapitalströöms verbunnen is, un wiest, welker Politikoptschonen in dissen Fall bestahn un wu dat Land up Veränderungen vun de binnere un butere Rahmenbedingungen reageert. Dat wiest inbesünnere de Unmögelkeit, to glieker Tiet natschonale geldpolitische Autonomie, fixe Wesselkurse un free Kapitalströöms to recken (Mundell-Fleming-Trilemma). Blots twee vun de dree Teelen könnt reckt wurrn. Ut de Theorie folgt wiederhen:

• De Stabilität vun dat Bretton-Woods-System hett weniger up den Goldstandard foot, sonnern ehrder up de US-amerikaansch natschonalen Reserven.
• En nahfraagorienteert Wertschapspolitik in en System vun variabel Wesselkurse is ineffektiv, wiel se de Zentraalbanken behinnert.
• Dat ökonomische Gliekgewicht tüschen eenzelt Währungszonen beruht up en ähnlich Maat an Priesstabilität. En gemeensam Geldpolitik för all würr demnah recken, um dat Gliekgewicht bitobehollen.

He hett dorut slooten, dat sück dat System vun Bretton-Woods uplööst harr, wiel Europa un de USA ünnerscheedlich Instellungen to de Inflatschonsbekämpen pleegen deen, as ok deelwies ok wegen de Finanzeeren vun den Vietnamkrieg. Dat führ to en Ünnerbewerten vun dat Gold un nahlaaten währungspolitischer Disziplin. Över sien Analyse keem dat to en bekannt wurrn Debatte mit Milton Friedman.^[3]

Sien Erkenntnisse hemm to de Entscheeden bidraagen, dat man den Euro inführt hett. Wiederhen hett sien Theorie todrapend vörutseggt, dat nah Verlaaten vun dat Bretton-Woods-System en Stagflatschoon, dat heet, en Inflatschoon bi to glieker Tiet Stagnatschoon vun dat Bruttoinlandsprodukt intreeden würr. As Gegenmaatnahmen hett he sück 1974 för drastisch Inkommenstüersenkungen, verbunnen mit den Afbau vun de Stüerprogression utspraaken.

Mundell wurrd vun konservativ politischen Kringen vun de USA as Galionsfigur verehrt, hett aber ok Kritiker nich blots in dat Lager vun de Demokraatsch Partei, sonnern ok in Deelen vun dat konservativ Lager. De Kritik richt sück up de en Siet an sien Aflehnen vun den Goldstandard, mit Utnahm in Situatschonen vun Hyperinflatschoon, up de anner Siet doran, dat he de Schuldenpolitik vun de USA scharp aflehnt. In en System vun free Wesselkurse, so heevt Mundell hervör, kunn en Utdehnen vun de Geldmengt blots dör en positive Tahlensbilanz reckt wurrn.

In‘ Januar 2013 hett de düütsch Presse bericht, dat Mundell, de „Vader vun den Euro“, in den Tosommenhang mit de Staatsschuldenkrise gegen Fiskalunion un Transfer-Milliarden „rebelleeren“ dee: „Nur ein Zurück zur nationalen Disziplin könne das Gemeinschaftsprojekt Euro retten. Nicht aber das endlose Geld-Doping für die schuldensüchtigen Südländer“^[4].

• A Theory of Optimum Currency Areas. In: The American Economic Review. 1961, ISSN 0002-8282, S. 657–665.
• The International Monetary System (Conflict and Reform). 1965
• Man and Economics and International Economics. 1968
• Monetary Theory: Interest, Inflation and Growth in the World Economy. 1983
• Global Disequilibrium. 1990
• Debts, Deficits and Economic Performance. 1991
• Building the New Europe. 1992
• Inflation and Growth in China. 1996

Robert Alexander Mundell. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Robert Alexander Mundell up de Sieden vun den Nobelpries (engelsch)
• Websteed vun Robert Mundell
• Mundell sien Webpräsenz an de Columbia University

1. ↑ Economist Robert Mundell passes away at 88
2. ↑ List vun de Ehrendokter vun de Universität Island (engelsch)
3. ↑ Protokoll vun de Debatte (PDF; 296 kB) ünner irpp.org.
4. ↑ Vater des Euro fleht: Eurozone muss zurück auf „Los“, in: Focus, 15. Januar 2013.