Geslechtsorgan

De Geslechtsorganen (lat.: Organa genitalia), de ok Genitalien oder Geslechtsdelen nöömt warrt, sünd de Delen vun’n Lief, de bi Spezies mit ünnerscheedliche Geslechter vör allen för’t direkte Foortplanten deent. Se warrt dorüm ok as primäre Geslechtsmarkmolen betekent.

Vun de Funkschoon her kann een en Ünnerscheed maken twüschen de Sexualorganen – Organen, de bruukt warrt, üm Geslechtsverkehr maken to künnen – un de Reprodukschoonsorganen, de för dat egentliche Foortplanten soorgt. Na jemehr Laag warrt ok twüschen binnere un butere Geslechtsdelen ünnerscheedt. Bi de Mannslüüd (oder Heken bi Deerten) kummt as en drüdde Funkschoon dorto, dat de Pint mit sien Miegröhr togliek en Deel vun de afleiden Miegweeg is.

Ünnerscheedt warrt butendem primäre oder egentliche Geslechtsdrüsen – dat sünd de Klöten un de Eierstöck – un de so nöömten tosätzlichen akzessoorschen Geslechtsdrüsen.

Bi de Fronslüüd – oder Seken bi de Deerten – warrt de Geslechtsdelen (Organa genitalia feminina) as folgt indeelt:

• De buteren Geslechtsorganen warrt as de Puus (ok Schaam oder Vulva) betekent. Se ümfaat dat Rebeet vun’n Venusbult bit na’t Perineum. De buteren Schaamlippen sluut dorbi mit’n Schaamspleet de lüten Schaamlippen as ok de Klitoris mitsams de Klitorisvörhuut in. De Schedenvörhoff is de Verbinnen na de binneren Geslechtsorganen.

• De binneren Geslechtsorganen sünd mit de buteren dör de Vagina (oder Scheed) verbunnen. Se münnt ünnen in den Schedenvörhoff un warrt baven dör den Beermudderhals afslaten, woneem se in de Beermudder övergeiht. Dat is de Oort, woneem sik befruchte Eizellen innesten doot. De Produkschoon un dat Riepen vun de Eizellen geiht in de Eierstöck vör sik. Vun dor kamt de riepen Eizellen över den Eileider in de Beermudder.

• Akzessoorsche Geslechtsdrüsen sünd de Paraurethraldrüüs (Prostata feminina), de lütten Vörhoffdrüsen un de Bartholinschen Drüsen.

Bi de Mannslüüd – oder Heken bi de Deerten – mag de Indelen vun de Geslechtsorganen (Organa genitalia masculina) op’n eersten Blick sünnerbor düchen: De Klöten leegt buten, warrt aver liekers to de binneren Organen rekent. Man, dat kumt dorvun, dat se sik toeerst in’n Buukruum entwickeln doot un (bi de meisten Söögdeerten) eerst later to de Geboort hen, in’n Klötensack rünnerwannert (Klötenafstieg).

• De buteren Geslechtsorganen ümfaat vör allen den Pint vun’n Mann oder vun’t Heken, wat dat Organ to’n Begatten dorstellt. Togliek is dat aver ok Deel vun de afleiden Miegweg, as he de Miegröhr umslutt. Dorto kummt de Klötensack (Skrotum), wat en Huutbüdel ünner den Pint is, de de Klöten un den Saatleider umslutt.

• De binneren Geslechtsorganen sünd to’n een de Klöten as de Produkschoonsoort vun de Keemzellen (Spermien). Dat sünd de Keemdrüsen vun de Mannslüüd oder Heken. To’n annern sünd dat de Nevenklöten un de Saatleider, de för den Transport vun de Spermien tostännig is.

• Akzessoorsche Geslechtsdrüsen sünd de Saatleiderampull, de Saatblasendrüüs, de Prostata un de Bulbourethraldrüüs.

• Uwe Gille: Harn- und Geschlechtsapparat, Apparatus urogenitalis. In: F.-V. Salomon u. a. (Rgv.): Anatomie für die Tiermedizin. Enke, Stuttgart 2004, S. 368–403. ISBN 3-8304-1007-7.