Bisdom Veern
Dat Bisdom Veern is üm 800 in Veern grünnt worrn un höör in’n Anfang to de Karkenprovinz Mainz. Se weer toeerst mit de Abtee in Amorbach in’n Odenwald in Personalunion föhrt. Later in’t 9. Johrhunnert keem de Bischop denn mehrst ut’n lokalen Adel. So hebbt de Amelunger mehrst Mönken ut de Abtee Corvey op den Bischopsstohl sett.
In’t late 10. Johrhunnert kreeg de Bischop Markt-, Münt-, Toll- un Bannrecht in’n Sturmigo, wat later de Grundlaag för ene Landsherrschop weer.
Dat Doomkapitel kunn al üm 890 bi’t Vermögen ene Trennung vun’n Bischop dörsetten. Vun 1275 an op 16 Liddmaten fastleggt, müssen de fief öllsten Preesters, de fief in’e Merr Diakonen un de fief jüngsten Subdiakonen wesen. De Proovst vun St. Johannis in Lünborg weer de 16. Liddmaat un harr en Sünnerstatus. De Liddmaten füll dat Kapitel, dat Proovst, Dekan, Scholaster, Kellner, Kantor un Thesaurar as Dignitäten ümfaten dei, vun sülvst op. Gegen dat Enn vun’t 15. Johrhunnert kemen nich weniger as 48 Doomvikaren dorto.
Vun de acht Archidiakonaten weren en poor in’t Doomkapitel inkorporeert.
Dat Hoochstift Veern höör to’n Nedderrhiensch-Westfäälschen Riekskreis.
Siet 1558 kreeg de luthersche Glöven in’t Bisdom jümmer mehr Bedüden un mit de ne’e Karkenordnung in de 1570er Johren weer dat Bisdom praktisch evangeelsch. Twischen 1630 un 1634, nadem dat Bisdom inn’n Dörtigjohrigen Krieg vun kathoolsche Truppen innahmen worrn is, harr Veern noch wedder en kathoolschen Bischop.
In’t Johr 1648 keem dat Bisdom denn dör den Westfäälschen Freden to en Enn un keem as Deel vun’t Hertogdom Bremen mit Seet in Stood an Sweden.
Bischöp vun Veern
[ännern | Bornkood ännern]- Schwibrecht 775 bet 785
- Patto 785 bet 30. März 788
- Tanko 788 bet 16. Dezember 808
- Haruth 809 bet 15. Juni 830
- Haligad 830 bet 21. Januar 841
- Walter vun Veern (Waltgar) 841 bet 7. September 865
- Herluf 865 bet 10. Mai 874
- Wigbert vun Veern 874 bet 8. September 908
- Bernhard I. vun Veern 908 bet 20. Oktober 913
- Adalward 913 bet 27. Oktober 933
- Amelung vun Sassen 933 bet 5. Mai 962 (Billunger)
- Brun I. 962 bet 976 (Billunger)
- Arp von Veern 976 bet 19. Februar 993
- Bernhard II. vun Veern 993 bet 25. Juli 1013
- Wigger vun Veern 1013 bet 16. August 1031
- Dietmar I. 1031 bet 26. Juni 1034
- Brun II. 1034 bets 20. August 1049
- Siegbert 1049 bet 9. Oktober 1060
- Richbert 1060 bet 29. November 1084
- Hartwig 1085 bet 14. Oktober 1097
- Mazo 1097 bet 25. Oktober 1116
- Dietmar II. 1116 bets 23. September 1148
- Hermann vun Veern 1149 bet 11. August 1167
- Hugo vun Veern 1167 bet 1. März 1180
- Tammo 1180 bet 7. Dezember 1188
- Rudolf I. vun Veern 1189 bet 29. Mai 1205
- Iso vun Wölpe 1205 bet 5. August 1231
- Lothar vun Barg 1231 bet 28. Juni 1251
- Gerhard I. vun Hoya 1251 bet 4. Mai 1269
- Konrad I. vun Brunswiek-Lünborg 1269 bets 15. September 1300
- Friedrich I. Man vun Honstädt 1300 bet 9. Januar 1312
- Nikolaus vun Kettelhodt 1312 bet 11. Februar 1332
- Johann I. Gryse vun Zesterfleth 1332 bet 1340
- Daniel vun Wichtrich 1342 bet 10. September 1363
- Gerhard II. vun Barg 1363 bet 1365
- Rudolf II. Rühle 1365 bet 3. Juli 1367
- Hinnerk I. von Langeln 1367 bet 23. Januar 1381
- Johann II. Gryse vun Zesterfleth 1381 bet 11. Dezember 1388
- Otto vun Brunswiek-Lünborg 1388 bet 29. Mai 1395
- Dietrich vun Riem 1395 bet 1398
- Konrad II. vun Vechta 1398 bet 1399; † 1408
- Konrad III. vun Soltau 1400 bet 11. Januar 1407
- Ulrich vun Albeck 1407
- Hinnerk II. von Hoya 1407 bet 14. August 1426; † 1441
- Johann II. vun Asel 1426 bet 1470
- Berthold vun Landsberg 1470 bet 4. Juni 1502
- Christoph vun Brunswiek-Lünborg 1502 bet 22. Januar 1558
- Georg vun Brunswiek-Lünborg 1558 bet 4. Dezember 1566
- Eberhard vun Holle 1566 bet 5. Juli 1586
- Philipp Sigismund vun Brunswiek-Lünborg 1586 bet 19. März 1623
- Friedrich III. vun Däänmark 1623 bet 22. Mai 1629
- Franz Wilhelm vun Wartenberg 1630 bet 1631; † 1661
- Johann Friedrich vun Sleswig-Holsteen-Gottorp 1631 bet 3. September 1634
- Friedrich III. vun Däänmark 1634 bet 1644
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Gesellschaft für die Geschichte des Bistums Verden e.V.: Bistum Verden, 770 bis 1648, Editions du Signe 2001, ISBN 2-7468-0384-4
- Bernd Kappelhoff, Thomas Vogtherr: Immunität und Landesherrschaft, Beiträge zur Geschichte des Bistums Verden, Schriftenreihe des Landschaftsverbandes der ehemaligen Herzogtümer Bremen und Verden, Stood 2002, ISBN 3-931879-09-7
- Thomas Vogtherr: Chronicon episcoporum Verdensium, Die Chronik der Verdener Bischöfe, Schriftenreihe des Landschaftsverbandes der ehemaligen Herzogtümer Bremen und Verden, Stood 1997, ISBN 3-931879-03-8
- Arend Mindermann: Urkundenbuch der Bischöfe und des Domkapitels von Verden, Band 2, 1300 - 1380, Schriftenreihe des Landschaftsverbandes der ehemaligen Herzogtümer Bremen und Verden, Stood 2004, ISBN 3-931879-15-1