[go: up one dir, main page]

Zum Inhalt springen

Nynorsk

Vun Wikipedia

Nynorsk (Neei-noordsk) is een van twee Talen ut Noorwegen. De Spraak gait trügg up dat Lands­mål, wat sük de Spraakwetenskuppsminske Ivar Aasen utklamüseert hett. Daarbi hett he een Gissen upp dat ole Nörron (de noordske Spraak ut de Wikingertied) maakt un versöcht een Meengsel vun de dare Dialekten to schriven, welke na sien Menen an't meerst konservativ weern. Dat geev ook Verfaters un Schriverslüüd (so as Bjørnstjerne Bjørnson), de Ivar Aasen sien Spraak utprobeert hebbt, man för de meersten Lüü was dat daartomaal to swaar to lesen. Hüüt leert sük de Lüüd Nynorsk upp School un dat warrd ook schreven, man egentli neet sproken. Likers gifft dat Dialekte, wat dichtebi dat Nynorsk sünd. De annere Spraak in Noorweegen is dat so nöömt "Bokmål", dat is een Aart Däansk met noorweegske Utspraakregels (so as -k- för -g-). Veel Lüüd in Noorweegen sünd stolt upp Nynorsk, man maakt ook af un an lütte Snaken över de Spraak. Nynorsk hett in Noorweegen een beetjen de Funkschoon, wat in Noorddütskland Platt hett, so as dat upp Platt faken Döneken in de Tidingen gifft, finns dat upp Nynorsk de Kåseri.

In dit Bispill ut een bekannt Gedicht kann een twee Kennteken finnen: "eg" för "ek/ik" (anners "jag/jeg") un "ein" met Diphtong:

Dat Beginnen van "Våren":

"Enno ein Gong fekk eg Vetren at sjaa for Vaaren at røma ..."
Eenmaal noch kreeg ik den Winter to seen för dat Förjaar to rümen (Plats to maken)
—Aasmund Olavsson Vinje