Max Euwe

Machgielis (Max) Euwe ([ø:wə]; * 20. Mai 1901 in Amsterdam; † 26. November 1981 ok dor) weer en nedderlannsch Schachspeler, van 1935 bit 1937 de fievte Schachweltmeester as ok van 1970 bit 1978 Präsident vun den Weltschachbund FIDE.

As Twalfjohriger wurr Euwe 1913 Liddmaat in den öldsten Schachvereen in de Nedderlannen, de Amsterdamer Schachsellschop. Nah den Eersten Weltkrieg wies sück sien groot Speelstärkt. 1919 geev he sien Debüt bi de Schachmeesterschap vun de Nedderlannen, 1921 wunn he de Meesterschap dat eerste Mal. Insgesamt kunn he dissen Titel bit 1955 twalfmal, dorvan sössmal ahn Ünnerbreeken, winnen un is dormit Rekordholler. 1928 wurr he in Den Haag Amateurweltmeester vun de FIDE (vör Dawid Przepiórka un Hermanis Matisons). Wiedere Erfolge in internatschonalen Turnieren weern sien Siege in Hastings 1930/31, Hastings 1933/34 un Bad Nauheim/Stuttgart/Garmisch 1937.

1935 beleev Euwe den Hööchtpunkt vun sien Schachloopbahn: He wunn in de Wettkamp gegen Alexander Aljechin den Titel vun den Schachweltmeester (9 Siege, 8 Nedderlagen, 13 Unentscheeden). Dordör hett he en groot Schachbegeisterung in sien Heimatland utlööst. Sien Gewinnpartie in Runn 26 wurr De Parl vun Zandvoort nömmt.

Den Revanchekamp 1937 verlor he mit 9,5:15,5 (4 Siege, 10 Nedderlagen, 11 Unentscheeden).

En Tosommenarbeit mit den Grootdüütschen Schachbund stunn Euwe uplsooten tegenöver. In' Rahmen vun en Empfang bi Rieksminister Hans Frank in' Juli 1937 hett sück Euwe sülvst as „ersten germanischen Weltmeister“ betekent. De Deutsche Schachblätter hemm in Nummer 16 van 15. August 1937 utführlich doröver bericht. In' Sömmer 1941 wunn he in Karlsbad gegen Bogoljubow en vun den Grootdütschen Schachbund organiseerten Wettkamp mit 6,5:3,5 (5 Siege, 2 Nedderlagen, 3 Unentscheeden). Ansonsten hett he aber Inladungen to de Turniere in dat Generalgouvernement un to de Europa-Turnieren in München ünner Henwies up sien Tätigkeit as Lehrer aflehnt. Kollaboratschonsvorwürfe geev dat dorum nah den Tweeten Weltkrieg gegen hüm nicht.

De Weltschachbund FIDE hett Euwe as een vun fiev Kandidaten to de Schachweltmeesterschap 1948 utwählt, he wurr dor aber mit veer ut 20 Punkten Letzter. Weltmeester wurr Michail Botwinnik.

Euwe hett völ dorför daan, dat Schach populäär wurr. He hett tallriek Lehrböker schreven, de in völ Spraaken översett wurrn sünd. Van 1970 bit 1978 weer he Präsident vun de FIDE. Euwe is 1981 an en Hartinfarkt storven.

Euwe sien Hööftberop weer de vun en Mathematiker. He hett an de Universität Amsterdam studeert, wo he1926 bi Roland Weitzenböck (de ok en starken Schachspeler weer)^[1] över Differentialinvarianten sien Doktertitel kreeg. He weer dornah Mathematik-Lehrer in Winterswijk un Rotterdam un van 1926 bit 1940 un denn weer af 1945 an en Lyzeum för Deerns in Amsterdam.^[2] Wiels den Krieg hett he as Präsident vun de Eenzelhannelskett Van Amerongen (VANA) in Amsterdam un as Versekerungsstatistiker arbeit.^[3] In de 1950er Johren hett he sück mit Computern befaat un wurr 1954 Perfesser för Kybernetik, wobi he 1957 ok to Studienzwecken de USA besöcht hett un bi de Gelegenheit in New York ok tweemal gegen Bobby Fischer speel (he hett eenmal wunnen un eenmal unentscheeden speelt). 1959 wurr he Präsident vun dat Nedderlannsch Forschungszentrum för Informatik. 1961 bit 1963 hett he en vun Euratom bestimmt Kommission leit, de ünnersöken sull, inwuwiet dat Schachspeel programmeerbar is. 1954 wurr he Perfesser för Informatik in Rotterdam un 1955 in Tilburg. Buterdem weer he Berader vun de Computerfirma Remington Rand. He weer mit den Mathematiker L. E. J. Brouwer befrüend (he hull de Sie Graffreed), de sien Vörlesungen he as Student besöcht harr.^[4] Euwe hett ok de intuitschonistisch Methoden vun Brouwer up de Analyse vun dat Schachspeel bruukt un wies 1929 ünner annern, dat de Mögelkeit, bi dreemalig Toogwedderhalen remis to reklameeren, nich utreckt, um en unendlich lang Schachspeel theoretisch uttosluuten. 1971 gung he as Perfesser in Tilburg in den Ruhestand.

In sien Tiet as FIDE-Präsident full dat Weltmeesterschapsspeel Fischer gegen Spassky 1972 in Reykjavík, in de he en swoor Vermittlerrull övernehmen muss.

In Amsterdam is en Platz nah hüm nömmt, wo ok en sien Andenken widmet Schachzentrum is.

Euwe weer mit Carolina E. Bergmann verheiraadt^[5] un harr dree Kinner. Sien Enkeldochter Esmé Lammers hett in hör Debütfilm Lang lebe die Königin (1995) bzw. in dat 1997 rutkommen glieknamig Book twee vun sien 1936 in Amsterdam utdragen Partien gegen Albert Loon un Alexander Aljechin bruukt.

Euwes hööchste historsch Elo-Tall bedroog 2769. De hett he in' Januar 1936 reckt. Tüschen 1936 un 1937 leeg he över 14 Maand up Platz 1 vun de Weltranglist.

Euwe weer ok en herutragen Theoretiker un Schachbookschriever. Sien Warken wurrn in völ Spraaken översett. An' bekanntsten sünd ünner annern Meister gegen Amateur, Amateur wird Meister, Meister gegen Meister, Urteil und Plan im Schach, Theorie der Schach-Eröffnungen, Feldherrnkunst im Schach, Endspiellehre und ihre praktische Anwendung. Dorneben hett he ok völ Artikel schreven, ünner annern för dat Schach-Echo un de Deutsche Schachzeitung.

Euwe hett sück för all Aspekte vun dat Schach interesseert, besünners ok för Endspelen, bi de he in Korrespondenzen den GBR-Code bruuken dee.^[6] He hett ok eenige, meest theoretische Endspeelstudien as ok Schachupgaven herutbrocht.

Euwe nehm mit de nedderlannsch Mannschap tüschen 1927 un 1962 an söben Schacholympiaden deel (mit Utnahm bi de Schacholympiade 1927 in London, bi de kien fast Brettfolg vörgeven weer, immer an dat eerste Brett).

Euwe speel in de 1930er Johren bi den Amsterdamschen Schaakclub^[7], in de 1970er Johren bi Volmac Rotterdam, mit den he ok tweemal an' European Club Cup deelnommen hett.^[8]

• Max Euwe: Schach von A-Z - Vollständige Anleitung zum Schachspiel. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 8. Uplaag 2012
• Max Euwe: Theorie der Schacheröffnungen. 12 Bände. Siegfried Engelhardt Verlag, Berlin-Frohnau, 1957 un folgende
• Max Euwe, Walter Meiden: Meister gegen Amateur. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 8. Uplaag 2012
• Max Euwe, Walter Meiden: Amateur wird Meister. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 8. Uplaag 2012
• Max Euwe, Walter Meiden: Meister gegen Meister. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 4. Uplaag 2011
• Max Euwe: Positions- und Kombinationsspiel. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 6. Uplaag 2010
• Max Euwe: Urteil und Plan im Schach. 3. Aufl. de Gruyter, Berlin, 1968
• Max Euwe: Endspieltheorie und -praxis. Joachim Beyer Verlag, Eltmann 2. Uplaag 2014

• Kurt Richter (Hrsg.): Dr. Max Euwe. Eine Auswahl seiner besten Partien. 2. Uplaag. De Gruyter, Berlin 1986. ISBN 3-11-010800-3
• Alexander Münninghoff: Max Euwe. The Biography. New in Chess, Alkmaar 2001. ISBN 90-5691-079-5

Max Euwe. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• DNB-Katalog
• Max-Euwe-Zentrum in Amsterdam
• Filmupnahmen vun Max Euwe (nedderlannsch)
• Schachpartien vun Max Euwe up chessgames.com (engelsch)
• Kompositionen vun Max Euwe up den PDB-Server

1. ↑ Dirk van Dalen Mystic, geometer and intuitionist. The life of L. E. J. Brouwer, Band 2, Clarendon Press 2005, S.717
2. ↑ Biographie vun Euwe bi McTutor
3. ↑ Van Dalen, Brouwer-Biographie, loc. cit., S.773, mit Foto
4. ↑ Dirk van Dalen, Brouwer-Biographie, loc. cit., S. 901
5. ↑ Europa-Rochade, Mai 1986, Siet 28
6. ↑ EG 67, S. 10 (Onlineansicht as PDF-Datei)
7. ↑ Festschrift Koninklijke Schaakclub Philidor 1847 150 jaar schaken in Leeuwarden, Siet 95 (PDF-Datei; 269 KB, nedderlannsch)
8. ↑ Max Euwe sien Ergevnisse bi European Club Cups up olimpbase.org (engelsch)