Zwöppe

Ne Zwöppe is n stuk touw, lear of mangs ketn, met n haandvat. Zwöpn zeent emaakt um leu of deers met te houwn, öar gedrag te veraandern, of te strafn of te marteln. t Wörd ook wal gebroekt in sadomasochisme.

De zwöppe wör as liefstraf in de Westerse wearld regelmoatig gebroekt. Ook in t Neersassiese gebeed is de oetdrukking "met de zwöppe dr oawer" nog regelmoatig te heurn. Zo har bv. Groot-Brittanje töt in de vieftiger joarn van t 20ste joarhoonderd zwöpslage as liefstraf vuur muiterieje en vuur geweeld teegn gevangenisbewoarders, nöast stokslage en n roo.

Stafn met de zwöppe komt nog völle vuur in Islamitiese laandn dee't de Sjaria as wet hebt, vuur vergriepn as alkoholdreenkn of ontucht duur meenderjöarigen. In o.m. Saoedi-Arabië en Iran kriegnt ook (mangs allene verdachte) homoseksueeln, en vrouwleu dee't angifte doot van verkrachting met de zwöppe.

Bie de marine wördn töt de eerste helfte van t 19de joarhoonderd liefstrafn oet edeeld. Wee't wat slims har oet ehaald an boord, bv. gapn, nit lustern noar beveeln, of vechten, wör dan duur n kaptein, nen aandern (oonder)offisier (vuur kleaine vergriepn) of de kriegsroad (vuur zwöardere gevaln) veroordeeld töt n antal -meestal dozien(s)- zwöpslage, ofhaankelik van de zwöarte van de misdoad. Zwöardere strafn wördn verdeeld oawer n antal deage, dus mangs kreegn ze n eerstn dag twee dozien zwöpslage, en n poar deage later wier twee. Disse strafn wördn vake geewn met de katte met neegn startn. Disse gesel har neegn koordn met an elk oeteande nen knup. Bie zonnen straf mos iederene an boord tookiekn, zodet iederene woarskouwd was. n Veroordeelden wör vaste beundn in t want. Vake wör met trommelslaagn n tel van t geseln bie ehooldn. Doarnoa wör n veroordeelden wier lös emaakt van t want, en kon n dokter de woondn verzorgen. Dr warn mer weainig strafn nog slimmer. Heel of en too wör nen veroordeeldn kielhaald, of achter eloatn op n eilaand. Wat laandlegers en strafkolonies gebreukn learne töwwe.

Op plantages in Westerse kolonies en de Zudelike stoatn van Noord-Amerika wördn negerslaawn in t 19de joarhoonderd vake duur nen "vuurman" van de plantage-eegner met zwöpslage straft, ook terwiel aandere slaawn mosn tookiekn. Noa n Amerikaansen Börgeroorlog van 1861 töt 1865 wördn private liefstrafn of eskaft, net as de slawerieje, mer de zwöpslage warn nog lange oonderdeel van de wet.

Sproaknkeundig en technies ezeen is dr n verskil tusken zwöpn en gesels. Ne zwöppe hef eenn langn droad an t haandvat; ne gesel hef dr twee of meardere, van lear, rubber, touw, skoonveters, of mangs kleaine ketns. t Geluud en de hardheaid woermet de slaagn ankomt op t slachtoffer haank of van t materiaal, de dikte, en n vörm van de oeteandes. Zwöpn hebt nen droad den't töt dree meter laank kan wean, terwiel geseldröa nit länger zeent as tusken de 30 en 60 cm. Wo länger de dröa, des te meuiliker t is um dr gericht met te houwn.

Oet Ruslaand keump n knoet, wat nen variaant is op de katte met de neegn startn, woerbie an t oeteande gin knupken zit, mer n iezern gewichtjen. Hoonderd töt hoonderdtwentig slage met de knoet oawerleawn gin meanske. Dit lik ne variaant te wean op n antiekn Romeinsen plumbata, woerbie de oeteanden warn verzwoard met loodne bällekes.

Vuur deers bestoat verskilnde soortn zwöpn, um ze te steurn en t gedrag te beïnvloodn. Dit is vuural gewoon bie peardriedn. De zwöppe wörd hier nit gebroekt um te strafn, en vake is n kleain tikske al genog, of allene t geluud van t knapn.