Pentas benua

Pentas benua ialah jisim bumi bawah air yang menjangkau dari benua lalu menghasilkan di kawasan air yang agak cetek dikenali sebagai laut pentas. Kebanyakan bentuk muka bumi ini muncul ketika tempoh-tempoh glasier dan antara glasier.

Pentas benua mempunyai jarak yang berbeza-beza; tidak hairanlah ada kawasan yang langsung tiada ciri muka bumi ini, terutamanya di mana sisi hadapan plat lautan menjunam ke bawah kerak benua di luar zon benam pesisir seperti di pesisiran Chile atau pantai barat Sumatera. Pentas yang terbesar – Pentas Siberia di Lautan Artik – terbentang sejauh 1,500 kilometer. Laut China Selatan terletak di atas kawasan luas pentas benua Sunda yang menghubungkan Borneo, Sumatra, dan Jawa ke tanah besar Asia.Jasad air lain yang terletak di atas pentas benua termasuk Laut Utara dan Teluk Parsi. Lebar pentas benua secara puratanya berukur kira-kira 80 km. Kedalaman pentas juga mempunyai julat yang berbeza namun biasanya dibataskan kepada air yang lebih cetek daripada 150 m.^[1] Cerun pentas biasanya agak rendah, pada darjah 0.5°; timbulan menegak (vertical relief) juga paling minimumnya berukuran kurang daripada 20 meter.^[2]

Pentas benua biasanya berakhir pada satu titik cerun yang menaik^[3] ("batasan pentas" atau shelf break). Dasar laut di bawah batasan ini ialah cerun benua. Di bawah cerun ini pula adalah cangkat benua yang akhirnya bergabung ke dalam dasar lautan iaitu dataran abis. Kedua-dua pentas dan cerun benua ini adalah sebahagian daripada pinggir benua.

Kawasan pentas biasanya dibahagikan kepada pentas benua dalaman, pentas benua pertengahan, dan pentas benua luaran (inner continental shelf, mid continental shelf, outer continental shelf); masing-masing dengan geomorfologi dan biologi marinnya yang tersendiri.

Ciri pentas berubah secara mendadak di batasan pentas, di mana lereng benua bermula. Batasan pentas terletak pada kedalaman yang begitu seragam kira-kira 140 m dengan sedikit pengecualian; ciri ini barangkali merupakan peninggalan daripada zaman ais di mana paras laut berketinggian lebih rendah daripada paras yang sedia ada sekarang.^[4]

• Gross, M. Grant (1972). Oceanography: A View of the Earth. Englewood Cliffs: Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-629659-1. Dicapai pada 12 Januari 2016.
• Pinet, Paul R. (2003). Invitation to Oceanography. Boston: Jones & Bartlett Learning. ISBN 978-0-7637-2136-7. Dicapai pada 13 Januari 2016.