Senarai jenis planet
Penampilan
Berikut ialah senarai jenis planet:
Senarai
[sunting | sunting sumber]- Planet dedua
- Planet karbon
- Planet chthonia
- Planet sirkumbinari
- Planet tanpa teras
- Planet gurun
- Planet kerdil
- Analog Bumi
- Musytari eksentrik
- Eksoplanet
- Planet ekstragalaktik
- Gergasi gas
- Planet helium
- Musytari panas (pegasid)
- Neptun panas
- Gergasi ais
- Planet dalaman
- Planet besi
- Planet lava
- Mega-Bumi
- Mesoplanet (satu istilah yang dicipta oleh Isaac Asimov)
- Mini-Neptun
- Planet kecil
- Planet lautan
- Planet luaran
- Plutoid
- Protoplanet
- Planet sembap
- Planet pulsar
- Planet takai
- Sub-kerdil perang
- Objek sub-najam
- Super-Bumi
- Super-Musytari
- Planet bumian
- Planet trojan
Penerangan dan jadual
[sunting | sunting sumber]Mengikut rejim jisim
[sunting | sunting sumber]Jenis planet | Penerangan |
---|---|
Planet gergasi | Planet besar. Biasanya terdiri terutamanya daripada 'gas' (hidrogen dan helium) atau 'ais' (meruap seperti air, metana, dan ammonia), tetapi juga mungkin terdiri terutamanya daripada batu. Tanpa mengira komposisi sebahagian besar mereka, planet gergasi biasanya mempunyai atmosfera tebal daripada hidrogen dan helium. |
Mesoplanet | Mesoplanet ialah jasad planet dengan saiz yang lebih kecil daripada Utarid tetapi lebih besar daripada Ceres. Istilah ini dicipta oleh Isaac Asimov. Dengan mengandaikan "saiz" ditakrifkan oleh dimensi linear (atau isipadu), mesoplanet perlu berdiameter lebih kurang 1,000 km hingga 5,000 km. |
Mini-Neptun | Mini-Neptun (kadang-kadang dikenali sebagai kerdil gas atau planet peralihan) adalah sebuah planet yang lebih kecil daripada Uranus dan Neptun, sehingga 10 jisim Bumi. Planet tersebut mempunyai atmosfera hidrogen-helium tebal, mungkin dengan lapisan yang dalam dengan ais, batu atau lautan cecair (diperbuat daripada air, ammonia, campuran kedua-duanya, atau bahan meruap yang lebih berat). |
Planemo | Objek sebesar planet, objek yang secara hidrostatiknya bulat berikutan graviti sendiri, tetapi jisim tidak mencukupi untuk memulakan pelakuran pada terasnya untuk menjadi bintang. |
Planetar | Sama ada kerdil perang—satu objek dengan saiz yang lebih besar daripada satu planet tetapi lebih kecil daripada bintang—yang telah terbentuk oleh proses yang biasanya menghasilkan planet; atau sub-kerdil perang, —satu objek lebih kecil daripada kerdil perang yang tidak mengorbit bintang. |
Super-Bumi | Super-Bumi merupakan planet luar suria dengan jisim yang lebih tinggi daripada Bumi, tetapi ketara kurang berbanding jisim gergasi gas Sistem Suria yang lebih kecil iaitu Uranus dan Neptune, yang masing-masing 15 dan 17 kali jisim Bumi. |
Super-Musytari | Super-Musytari adalah objek astronomi yang lebih besar daripada planet Musytari. |
Sub-Bumi | Sub-Bumi adalah klasifikasi planet yang "ketara kurang besar" daripada Bumi dan Zuhrah. |
Mengikut rejim orbit
[sunting | sunting sumber]Jenis planet | Penerangan |
---|---|
Planet sirkumbinari | Eksoplanet yang mengorbit dua bintang. |
Planet berganda (Planet dedua) |
Dua objek sebesar planet mengorbit satu sama lain. |
Planet kerdil | Sebuah objek sebesar planet yang mengorbit bintangnya, yang tidak mewakili sebahagian besar daripada jisim di dalam zon orbitnya dan tidak mengawal parameter orbit bagi objek tersebut (antonim: planet utama) |
Musytari eksentrik | Gergasi gas yang mengorbit bintangnya dalam orbit aneh. |
Eksoplanet | Sebuah planet yang tidak mengorbit Matahari, tetapi bintang yang berbeza, sisa najam, atau kerdil perang. |
Planet ekstragalactik | Eksoplanetluar Bima Sakti. |
Planet Goldilocks | Planet Goldilocks ialah sebuah planet yang termasuk dalam sebuah zon boleh didiami bagi bintang itu. Nama berasal daripada kisah dongeng kanak-kanak Goldilocks dan Tiga Ekor Beruang, di mana seorang budak perempuan memilih daripada set tiga perkara, mengabaikan yang terlalu melampau (besar atau kecil, panas atau sejuk, dan lain-lain.), dan memilih di salah satu di tengah-tengah, yang "tepat". |
Musytari panas | Musytari panas adalah kelas planet luar suria yang ciri-cirinya adalah sama dengan Musytari, tetapi yang mempunyai suhu permukaan yang tinggi kerana ia mengorbit sangat dekat—antara kira-kira 0.015 dan 0.5 unit astronomi (2.2×106 dan 74.8×106 km)—dengan bintang induk mereka, manakala Musytari mengorbit bintang induknya (Matahari) pada 5.2 unit astronomi (780×106 km), menyebabkan suhu permukaan rendah. |
Neptun panas | Neptun panas merupakan planet luar suria dalam orbit berhampiran dengan bintangnya (biasanya kurang daripada satu unit astronomi jauhnya), dengan jisim yang sama dengan Uranus atau Neptun. |
Planet inferior | Planet-planet yang orbitnya terletak di dalam orbit Bumi.[NB 1] |
Planet dalaman | Planet-planet dalaman ialah planet di dalam Sistem Suria yang mempunyai orbit yang lebih kecil daripada lingkaran asteroid.[NB 2] |
Planet utama | Objek sebesar planet yang mengorbit bintang yang menguasai zon orbit mereka dan merangkumi majoriti jisim di dalam zon (antonim: planet kerdil) |
Planet luaran | Planet-planet luaran ialah planet di dalam Sistem Suria di luar lingkaran asteroid, and hence refers to the gas giants. |
Planet pulsar | Planet pulsar ialah planet yang ditemui mengorbit pulsar, atau bintang neutron yang berputar dengan laju. |
Planet takai (Planet antara najam) |
Planet takai adalah objek sebesar planet yang mengorbit galaksi terus. |
Planet superior | Planet-planet yang terletak di luar orbit orbit Bumi.[NB 1] |
Planet trojan | Penemuan sepasang eksoplanet dengan orbit bersama telah dilaporkan tetapi kemudian ditarik balik. Satu kemungkinan untuk zon yang boleh didiami ialah sebuah planet trojan gergasi gas berhampiran dengan bintangnya. |
Mengikut komposisi
[sunting | sunting sumber]Jenis planet | Penerangan |
---|---|
Planet chthonia | Planet luar suria yang mengorbit berhampiran dengan bintang induknya. Kebanyakan planet chthonian dijangka merupakan gergasi gas yang telah tertanggal atmosferanya, meninggalkan teras mereka. |
Planet karbon | Sejenis planet bumian teori yang boleh terbentuk jika cakera protoplanet kaya dengan karbon dan kurang oksigen. |
Planet tanpa teras | Sejenis planet teori yang telah melalui pembezaan planet tetapi tidak mempunyai teras logam. Ia tidak sama dengan Bumi berongga. |
Planet gurun | Sejenis planet bumian teori dengan air yang sangat sedikit. |
Kerdil gas | Planet jisim rendah terdiri terutamanya daripada hidrogen dan helium. |
Gergasi gas | Planet besar terdiri terutamanya daripada hidrogen dan helium. |
Planet helium | Planet helium adalah sejenis planet teori yang boleh terbentuk melalui kehilangan jisim daripada kerdil putih berjisim rendah. Planet helium diramal akan mempunyai kira-kira diameter yang sama seperti planet hidrogen-helium yang berjisim sama. |
Gergasi ais | Gergasi ais adalah sebuah planet gergasi terdiri terutamanya daripada 'ais'—bahan meruap yang lebih berat daripada hidrogen dan helium, seperti air, metana, dan ammonia—yang bertentangan dengan 'gas' (hidrogen dan helium). |
Planet ais | Planet ais adalah sejenis planet dengan permukaan berais. Planet ais terdiri daripada kriosfera global. Planet ais adalah ibarat bulan berais Sistem Suria (seperti Europa, Enceladus, dan Triton, planet kerdil Pluto dan Eris, dan banyak lagi berais jasad Sistem Suria) tetapi versi yang lebih besar. |
Planet besi | Planet besi adalah sejenis planet yang terdiri terutamanya daripada teras yang kaya besi dengan sedikit atau tiada mantel. |
Planet lava | Planet lava adalah sejenis planet bumian andaian, dengan permukaan yang kebanyakannya atau sepenuhnya dilindungi oleh lava lebur. Situasi di mana planet seperti itu boleh wujud termasuk planet bumian muda hanya selepas pembentukannya, sebuah planet yang baru mengalami peristiwa perlanggaran besar, atau planet yang mengorbit sangat dekat dengan bintang, menyebabkan penyinaran lampau dan daya pasang surut. |
Planet lautan | Planet lautan (juga dipanggil waterworld) adalah sejenis planet andaian yang mempunyai sebahagian besar jisimnya yang diperbuat daripada air. |
Protoplanet | Protoplanet adalah embrio planet besar yang berasal dalam cakera protoplanet dan telah menjalani lebur dalaman untuk menghasilkan bahagian dalaman berbeza. Mereka dipercayai terbentuk daripada planetesimal bersaiz kilometer yang menarik antara satu sama lain secara graviti dan berlanggar. |
Planet sembap | Gergasi gas dengan jejari yang besar dan kepadatan yang sangat rendah kadang-kadang dipanggil "planet sembap" atau "Zuhal panas", kerana kepadatan mereka sama dengan Zuhal. |
Planet silikat | Planet bumian yang terdiri terutamanya daripada batu silikat. |
Planet bumian | Planet bumian, planet telurik, planet daratan atau planet berbatu adalah sebuah planet yang terdiri sebahagian besarnya daripada batu-batu atau logam berkarbon atau silikat. |
Lain
[sunting | sunting sumber]Jenis planet | Penerangan |
---|---|
Analog Bumi | Sebuah planet dengan keadaan persekitaran yang sama dengan yang terdapat di Bumi. |
Planet andaian | Planet andaian atau objek planet yang dibayangkan adalah sebuah planet atau jasad yang serupa yang kewujudannya tidak terbukti, tetapi dipercayai oleh sesetengah pihak akan kewujudannya. |
Planet klasik | Planet-planet yang diketahui oleh orang dahulu kala, Bulan, Matahari, Utarid, Zuhrah, Marikh, Musytari, Zuhal |
Imej jasad
[sunting | sunting sumber]Jasad-jasad diimej dekat dengan pelbagai jenis:
Matahari (bintang) |
Musytari (planet) |
Zuhal (planet) |
Uranus (planet) |
Neptun (planet) |
Bumi (planet) |
Zuhrah (planet) |
Marikh (planet) |
Ganymede (bulan Musytari) |
Titan (bulan Zuhal) |
Utarid (planet) |
Callisto (bulan Musytari) |
Io (bulan Musytari) |
Bulan (bulan Bumi) |
Europa (bulan Musytari) |
Triton (bulan Neptun) |
Pluto (objek lingkaran Kuiper) |
Titania (bulan Uranus) |
Rhea (bulan Zuhal) |
Oberon (bulan Uranus) |
Iapetus (bulan Zuhal) |
Charon (bulan Pluto) |
Umbriel (bulan Uranus) |
Ariel (bulan Uranus) |
Dione (bulan Zuhal) |
Tethys (bulan Zuhal) |
Ceres (lingkaran asteroid) |
Vesta (lingkaran asteroid) |
Enceladus (bulan Zuhal) |
Miranda (bulan Uranus) |
Proteus (bulan Neptun) |
Mimas (bulan Zuhal) |
Hyperion (bulan Zuhal) |
Phoebe (bulan Zuhal) |
Janus (bulan Zuhal) |
Amalthea (bulan Musytari) |
Epimetheus (bulan Zuhal) |
Thebe (bulan Musytari) |
Lutetia (lingkaran asteroid) |
Prometheus (bulan Zuhal) |
Pandora (bulan Zuhal) |
Mathilde (lingkaran asteroid) |
Hydra (bulan Pluto) |
Helene (bulan Zuhal) |
Nix (bulan Pluto) |
Ida (belt asteroid) |
Atlas (bulan Zuhal) |
Telesto (bulan Zuhal) |
Calypso (bulan Zuhal) |
Phobos (bulan Marikh) |
Eros (asteroid berhampiran Bumi) |
Deimos (bulan Marikh) |
Gaspra (lingkaran asteroid) |
Tempel 1 (komet) |
Šteins (lingkaran asteroid) |
Borrelly (komet) |
Churyumov– Gerasimenko (komet) |
Wild 2 (komet) |
Methone (bulan Zuhal) |
Hartley 2 (komet) |
Dactyl (bulan Ida) |
||
Objek diimej dengan teliti dengan hanya imej tidak bebas: Toutatis, Itokawa Objek diimej hanya pada resolusi rendah: Halley's Comet, Styx, Kerberos, Braille, Annefrank, Nereid, dan Larissa; lihat juga imej radar di "objek berhampiran Bumi" | ||||||
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Centaur (planet kecil)
- Planet kerdil
- Jenis planet andaian
- Planet minor
- Plutoid
- Pengelasan najam
- Sub-kerdil perang
- Objek subnajam
- Pengelasan gergasi gas Sudarsky
Catatan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c Istilah "planet inferior" dan "planet superior" pada asalnya digunakan dalam kosmologi geosentrik Claudius Ptolemy untuk membezakan planet "inferior" (Utarid dan Zuhrah) yang epikitar kekal segaris dengan Bumi dan Matahari, berbanding dengan planet 'superior' planets (Marikh, Musytari dan Zuhal) yang tidak.
- ^ Empat planet dalaman atau bumian mempunyai komposisi pepejal berbatu, sedikit atau tiada bulan, dan tiada sistem cincin. Mereka terdiri sebahagian besarnya daripada galian refraktori, seperti silikat, yang membentuk kerak dan mantel, dan logam, seperti besi dan nikel, yang membentuk teras mereka. Tiga daripada empat planet dalaman (Zuhrah, Bumi dan Marikh) mempunyai atmosfera yang cukup besar untuk menjana cuaca; semua mempunyai kesan kawah dan ciri-ciri permukaan tektonik seperti lembah retakan dan gunung berapi. Istilah planet dalaman tidak patut dikelirukan dengan planet inferior, yang menandakan planet yang lebih dekat dengan Matahari berbanding Bumi (iaitu Utarid dan Zuhrah).
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Periodic Table of Exoplanets at Planetary Habitability Laboratory, University of Puerto Rico at Arecibo
- A Thermal Planetary Habitability Classification for Exoplanets
- A Mass Classification for both Solar and Extrasolar Planets
- What Kinds of Planets Are Out There? at NASA
- Stern and Levison, "Regarding the criteria for planethood and proposed planetary classification schemes," Highlights of Astronomy 12 (2002)
- Lineweaver, C. H. and Robles, J. A. (2006). Towards a Classification System of Terrestrial Planets
- Out There: A Strange Zoo of Other Worlds
- SpaceEngine Planet Classifications Diarkibkan 2015-06-15 di Wayback Machine
- A Planetary Classification Proposal