Sabah F.C. (Malaysia)

Sabah F.C.

Nama penuh	Kelab Bola Sepak Sabah (Sabah Football Club)
Gelaran	The Rhinos
Nama pendek	SAB
Diasaskan	1950; 74 tahun yang lalu (1950), sebagai Persatuan Bola Sepak Borneo Utara 2021; 3 tahun yang lalu (2021), sebagai Sabah Football Club (Rasmi dimiliki oleh Sabah Football Club Sdn Bhd.)[1]
Stadium	Stadium Likas (Kapasiti: 35,000[2])
Pemilik	Sabah Football Club Sdn. Bhd.[3] (Nombor Daftar Syarikat:1383683U)[4]
Ketua Pengarah Eksekutif	Datuk Ir Shahelmey Yahya
Pengurus	Mohd Joh Wid
Jurulatih	Ong Kim Swee
Liga	Liga Super Malaysia 2022
2022	MSL 3 dari 12
Tapak sesawang	Laman kelab
Warna tuan rumah Warna tempat lawan Warna ketiga
Musim semasa

Jabatan aktif di Sabah FC
Football	Football (Perempuan)	Football U-20 (Lelaki)
Football U-18 (Lelaki)	Football U-16 (Lelaki)

Kelab Bolasepak Sabah (en: Sabah Football Club; singkatan: Sabah FC) ialah sebuah kelab bola sepak professional di Sabah, Malaysia yang dimiliki oleh Sabah Football Club Sdn Bhd. Kelab bola sepak ini bersaing dalam liga bola sepak Malaysia yang mewakili negeri Sabah di kepulauan Borneo. Mereka kini bersaing dalam liga bola sepak profesional bahagian teratas Malaysia, Liga Super Malaysia. Perlawanan di tempat sendiri pasukan diadakan di Stadium Likas berkapasiti 35,000 di Kota Kinabalu. Pada 19 Februari 2022, Ketua jurulatih Ong Kim Swee menyasarkan Sabah menduduki 5 Terbaik MSL (Liga Super Malaysia). Penaja utama bagi Sabah FC pada tahun 2023 adalah Sawit Kinabalu iaitu syarikat hartanah dan pemegang kilang pemprosesan kelapa sawit tempatan yang menaja secara penuh kelab Sabah FC dan dibantu Sabah Football Club Sdn Bhd. Untuk season 24/25 pula ditaja oleh Jetama SDN BHD iaitu syarikat air, dengan tajaan sebanyak Rm5 juta.^[5]

Pasukan ini telah memenangi Piala FA Malaysia pada 1995, Liga Perdana Malaysia (peringkat teratas) pada 1996, dan Liga Perdana Malaysia (peringkat kedua) pada 2019. Pada tahun 1995, pasukan itu juga mara ke pusingan kedua Piala Pemenang Piala Asia (Asian Cup Winners' Cup) selepas menewaskan An Giang dari Liga V dengan agregat 3–1, kemudiannya tewas kepada Bellmare Hiratsuka (kini Shonan Bellmare) dari J-League dengan agregat jaringan 1–7.

Sebelum diswastakan pada 2021, pasukan itu merupakan salah satu daripada 14 pasukan negeri Malaysia dalam struktur bola sepak Malaysia sebelum liga bola sepak Malaysia menuntut semua pasukan yang bertanding dalam dua liga utama negara untuk dikendalikan sebagai atau ditukar kepada kelab profesional menjelang 2021. Sepanjang kewujudan pasukan selepas tahun 1962 dan sebelum tahun 2021, pasukan ini hanya dikenali sebagai Sabah FA atau Pasukan Bola Sepak Negeri Sabah FA dan pada tahun-tahun itu ia adalah pasukan bola sepak yang tidak dijalankan sebagai sebuah kelab bola sepak profesional, sebaliknya sebuah pasukan yang dibiayai dan dikendalikan oleh persatuan bola sepak negeri Malaysia yang kebanyakannya bergantung kepada geran kerajaan negeri.

Pasukan Bola Sepak Negeri Sabah juga dikendalikan sama seperti semua pasukan bola sepak negeri di Malaysia yang lain yang juga bersaing dalam sistem lama bola sepak Malaysia sebelum tahun 2021.

Oleh itu kepada orang luar yang tidak biasa dengan sistem atau liga bola sepak Malaysia (sebelum tahun 2020), pasukan itu hanya dikenali sebagai Sabah FA kerana ia dikendalikan oleh Persatuan Bola Sepak Sabah (SaFA). Bagi mereka yang mengikuti bola sepak Malaysia sebaliknya, pasukan itu hanya dikenali sebagai Sabah, walaupun sebelum ia diswastakan.

Di dalam skuad Sabah FA, terdapat beberapa pemain yang dipanggil untuk memperkuatkan pasukan daripada pasukan Sabah FA bawah 23 Tahun. Antaranya adalah Hanafi Tokyo, Sahrizan, Jesvi Jemiu, Hizaz dan banyak lagi.

| style="padding-right:15px;" |Baddrol Bakhtiar (C) |- class="vcard agent" | style="text-align: center" |8 | style="text-align: center" |MF

Dari tahun 1950-an hingga 1963, Sabah bertanding sebagai pasukan bola sepak Borneo Utara dalam Piala Borneo bersama-sama pasukan bola sepak Sarawak dan pasukan bola sepak kebangsaan Brunei.^[6] Berikutan pembentukan Persekutuan Malaysia, Persatuan Bola Sepak Borneo Utara (NBFA) menukar namanya kepada Persatuan Bola Sepak Sabah (Sabah FA). Sabah layak ke Piala Malaysia buat kali pertama pada 1977 dan menyertai pertandingan itu pada 1978.^[7]

Sabah merupakan sebuah pasukan yang terkenal semasa era amatur dan separuh pro bola sepak Malaysia kerana pasukan negeri melahirkan ramai pemain berkualiti iaitu trio James Wong, Hassan Sani dan Peter Rajah.^{[9] [10]} Pemain-pemain ini pada zaman mereka membawa Sabah menjadi antara pasukan bola sepak Malaysia yang paling digeruni pada era 80-an. Satu contoh yang baik ialah semasa Liga Malaysia 1979 di mana Sabah bermula secara perlahan. Selepas 8 perlawanan, mereka menang dengan 3 kemenangan, 2 seri dan 3 kekalahan tetapi, pada peringkat seterusnya mereka meningkatkan satu atau lima perlawanan dengan memenangi semua baki 8 perlawanan mereka dengan kebanyakannya dengan margin yang besar, termasuk kemenangan yang luar biasa apabila membelasah Sarawak dengan jaringan 8-0, 11–0 menentang Perak dan 6–1 menewaskan Terengganu. Pada penghujung musim, Sabah menamatkan saingan sebagai naib juara di belakang Singapura dan menjadi pasukan penjaring terbanyak dengan 49 gol dalam 12 perlawanan, iaitu purata 3 gol setiap perlawanan.^[11] Pada tahun 1991, penyerang Sabah Matlan Marjan menjadi rakyat Malaysia pertama yang menjaringkan dua gol menentang England dalam perlawanan antarabangsa 'A' pada 12 Jun 1991.^[12]

Apabila bola sepak profesional diperkenalkan oleh Persatuan Bola Sepak Malaysia (FAM), Sabah juga terkenal sebagai antara pasukan paling kompetitif di Liga Malaysia. Barisan pemain profesional yang berkualiti telah dihasilkan semasa 1990-an, terutamanya Matlan yang membantu Sabah menamatkan saingan sebagai naib juara pada Piala FA Malaysia 1993 dan 1994, dan pernah dilantik sebagai kapten pasukan kebangsaan oleh jurulatih pasukan kebangsaan Malaysia ketika itu. Claude Le Roy . Keputusan positif yang diperolehi dari awal era profesional bagaimanapun telah dicemari dengan skandal mengatur perlawanan yang menggegarkan bola sepak Malaysia pada tahun 1994. Skandal itu hampir memusnahkan bola sepak Sabah dan Malaysia amnya. Matlan adalah salah seorang daripada beberapa pemain yang didapati bersalah kerana terlibat dalam skandal itu. Sebagai hukuman atas penglibatan mereka dalam mengatur perlawanan, dia dan pemain lain telah dilarang seumur hidup oleh FIFA daripada terlibat dalam bola sepak dan dibuang negeri dari negeri Sabah oleh kerajaan negeri di bawah Akta Kediaman Terhad. ^[13] Selepas skandal itu, Sabah memulakan proses pembinaan semula untuk mendapatkan semula reputasi mereka dalam bola sepak Malaysia. Sabah memenangi trofi profesional pertama mereka, Piala FA Malaysia pada 1995. Pada musim 1996, Sabah memenangi kejuaraan liga pertama mereka dan mara ke final Piala Malaysia buat kali pertama tetapi ditewaskan oleh Selangor menerusi sepakan penalti. David Rocastle, Sabah mara ke final Piala FA Malaysia 1998.^[14] Musim 2000 boleh dianggap sebagai yang terburuk di Sabah sejak menyertai liga profesional Malaysia. Mereka diturunkan ke divisyen dua dan tidak dapat melepasi peringkat kumpulan Piala Malaysia. Bagaimanapun, Sabah dengan cepat memperoleh semula prestasinya pada musim 2001 di mana mereka menamatkan saingan sebagai naib juara di belakang Johor FC.^[15] Pada musim 2002, Sabah membariskan pemain berkaliber seperti Zainizam Marjan, Khairul Azman Mohamed dan penyerang import Josiah Seton, menduduki tempat ketiga dalam liga dan sekali lagi berjaya mara ke final Piala Malaysia dengan menewaskan Selangor Public Bank dan Perak. Sabah bagaimanapun menamatkan saingan sebagai naib juara sekali lagi dengan tewas kepada pasukan yang sama yang menewaskan mereka pada final 1996, Selangor. Kali ini, Sabah tewas dengan 'gol emas' yang dijaringkan oleh Mohd Amri Yahyah.^[16] Pada tahun 2003, Sabah sekali lagi menduduki tempat ketiga dalam Liga Perdana Satu. Sabah sekali lagi mara ke final Piala Malaysia. Kali ini mereka tewas kepada pasukan kelab Selangor MPPJ dengan 0–3, dengan hatrik daripada Juan Manuel Arostegui.^[17]

Apabila Liga Super Malaysia (MSL) diperkenalkan pada 2004, Sabah bergelut untuk bersaing dengan pasukan lain dalam liga teratas. Sabah hanya berjaya kekal dalam Liga Super selama dua musim apabila mereka diturunkan ke Liga Perdana Malaysia (MPL) untuk musim 2005/06. Selepas penyingkiran ke liga divisyen ke-2, Sabah terus bergelut untuk promosi kembali ke divisyen teratas. Mereka tewas kepada Pahang pada play-off musim 2006/07 untuk mendapatkan tempat di Liga Super Malaysia 2007/08. ^[18]

Selepas 6 tahun bermain dalam peringkat 2 MPL, jurulatih Australia Gary Phillips dapat membawa Sabah ke Tier 1 pada 2010 – musim pertamanya sebagai Jurulatih.^[19] Selepas keputusan buruk yang menjejaskan prestasi Sabah dalam liga dan piala 2011, Gary Phillips digantikan oleh Justin Ganai untuk menyelamatkan Sabah daripada zon penyingkiran.^[20] Justin meningkatkan prestasi Sabah pada Piala Malaysia 2011 di mana pasukan itu mara ke suku akhir. Dia dikekalkan sebagai ketua jurulatih untuk musim MSL 2012 tetapi meletak jawatan semasa liga berbaki 2 perlawanan. Sabah juga turun semula ke MPL selepas tewas kepada Kedah dalam perlawanan play-off yang mana Pahang (wakil MPL) memenangi play-off. Amat menyedihkan lagi apabila penyingkiran tersebut diikuti dengan kegagalan mereka layak ke peringkat kumpulan Piala Malaysia 2012 .

Sabah memulakan musim 2013 sekembalinya di MPL apabila pemain pertahanan utama mereka iaitu dua pemain Sipitang Ronny Harun dan Mafry Balang meninggalkan pasukan saingan Borneo, Sarawak dan penyerang muda dari Bongawan, Rozaimi Abdul Rahman telah dipinjamkan ke Harimau Muda A. Musim 2013 dipandu oleh jurulatih dari Ireland Utara, David McCreery dan mereka berakhir di tempat ke-5 tetapi masih boleh bermain untuk play-off Piala Malaysia yang mana mereka tewas 0–4 kepada Negeri Sembilan di Stadium Shah Alam. McCreery menamatkan kontraknya pada penghujung musim dengan kekecewaan. Tahun 2014 menyaksikan perubahan besar dalam penajaan pasukan yang mana jenama tempatan Carino telah ditandatangani sebagai pembekal kit mereka dan Ararat Sports serta BSA sebagai penaja mereka. Pada musim ini, bekas pemain Sabah dan juga legenda 90-an, Milomir Šešlija menjadi ketua jurulatih mereka menggantikan McCreery.^[21] Penyerang kebangsaan, Rozaimi dan pemain sayap dan tengah Maxsius Musa turut kembali selepas tempoh pinjaman mereka ke Harimau Muda A dan Harimau Muda B selesai. Walaubagaimanapun, mereka masih gagal dan menduduki tempat ke-8 daripada 12 dalam MPL, terlepas peringkat kumpulan Piala Malaysia untuk musim ketiga berturut-turut dan juga ditendang keluar dari Piala FA pada peringkat awal. Ini lebih teruk daripada musim 2013. Kontrak Milomir tidak diperbaharui pada penghujung musim.

Hanya selepas musim 2014 tamat, satu lagi perubahan besar telah dibuat di mana George O'Callaghan telah dilantik sebagai Pengarah Teknikal mereka dan Justin kembali sebagai ketua jurulatih sementara. Ketua pegawai eksekutif Sabah FA, TC Goh juga datang sebagai pengurus pasukan di mana beliau dan O'Callaghan membuat pembelian besar. Carino kekal sebagai pembekal kit mereka tetapi hanya untuk pasukan wanita, pasukan futsal, Piala Presiden dan pasukan U19. Adidas, Globaltech, UZMA, Grace One, BSA dan Ararat Sports adalah penaja semasa mereka. Sabah FA berjaya menandatangani dua Pemain Terbaik Afrika, El Hadji Diouf dan rakan senegaranya Abdoulaye Faye diikuti pemain bola sepak Libya kelahiran Ireland, Éamon Zayed dan penyerang Singapura Fazrul Nawaz.^{[22][23][24][25]} Fazrul dan O'Callaghan dilepaskan pada awal musim beberapa minggu sebelum Liga Perdana Malaysia bermula. ^{[26] [27]} Fazrul digantikan dengan Joel Chianese semasa jendela perpindahan pertengahan musim pada bulan April dan O'Callaghan digantikan dengan bekas ketua jurulatih Brisbane Roar Mike Mulvey pada Februari 2015. ^{[28] [29]} Chianese dan Mulvey adalah warga Australia. Selepas 3 perlawanan bekerja sebagai pengarah teknikal, Mulvey dilantik sebagai ketua jurulatih baharu manakala Justin kembali ke pasukan Piala Presiden. Pada musim ini, peminat mula kembali dan memenuhi stadium. Tetapi apabila musim berlalu, Sabah kebanyakannya kalah dalam perlawanan mereka pada separuh kedua musim. Ketidakpuasan hati Diouf dengan rancangan pengurusan Sabah FA,^[30] dan penyingkiran beliau dalam beberapa perlawanan Sabah sekali gus membolehkan pemain muda Leopold Alphonso dan Rawilson Batuil masing-masing meninggalkan pasukan.^[31] Permulaan musim 2015 yang menjanjikan berakhir dengan kekecewaan besar buat pasukan kerana mereka menduduki tempat ke-7, terlepas slot automatik Piala Malaysia dan juga play-off. TC Goh, Mulvey dan pemain terkenal seperti Diouf, Zayed, Faye dan Chianese serta anak emas tempatan, Rozaimi Abdul Rahman pergi pada penghujung musim kerana tiada pembaharuan kontrak. ^[32]

Berikutan banyak usaha dan pelbagai penyusunan semula yang dilakukan dalam pasukan, Sabah FA telah dinobatkan sebagai juara Liga Perdana Malaysia 2019 buat kali pertama sejak kali terakhir menjulang gelaran divisyen satu lama pada 1996.^[33] Setelah memperoleh pelbagai pemain import seperti Luiz Júnior dari Brazil, pemain pertahanan Korea Selatan Park Tae-soo dan pemain tengah Serbia Luka Milunović pada perpindahan leg pertama sebelum mendapatkan dua lagi pemain penting seperti penyerang Angola Aguinaldo da Veiga bersama pemain tengah Turkmenistan Ahmet Ataýew pada leg perpindahan ke-2 yang digabungkan dengan penyerang Serbia Rodoljub Paunović dan pelbagai bakat tempatan, pasukan itu mampu memenangi tiga belas perlawanan daripada jumlah 19 perlawanan sekali gus melayakkan diri ke Liga Super Malaysia 2020.^{[34] [35] [36]}

Mulai musim 2021, semua kelab yang bertanding dalam Liga Super Malaysia 2021 dan Liga Perdana Malaysia, mesti diswastakan seperti yang dikehendaki oleh Persatuan Bola Sepak Malaysia (FAM).^[37] Kelab Bola Sepak Sabah Sdn. Bhd. ditubuhkan bagi memenuhi syarat untuk bersaing dalam saingan Liga Super Malaysia musim 2021. Ahli perniagaan tempatan Dato' Verdon Bahanda dilantik secara rasmi sebagai ketua pegawai eksekutif (CEO) Sabah Football Club Sdn. Bhd. pada 12 November 2020.^[38]

Sebagai pasukan bola sepak negeri Malaysia yang bersaing dalam sistem liga bola sepak Malaysia sebelum 2021, pasukan itu memakai kit dengan lambang Persatuan Bola Sepak Sabah (SaFA) pada setiap kali mereka bermain mana-mana perlawanan kompetitif. Pada November 2020 dan berikutan penswastaan kelab, Sabah FC memaparkan logo rasmi baharu kelab di laman Facebooknya yang dipilih berikutan pertandingan mencipta logo Sabah FC. Pada masa itu, Sabah Football Club Sdn Bhd dalam kenyataannya memaklumkan bahawa logo itu dicipta oleh individu bernama Firzaruddin Zainal Abiddin. Selain daripada memenuhi keperluan reka bentuk, logo itu dipilih dalam pertandingan berdasarkan undian paling ramai peminat kerana peminat pada masa itu boleh mengundi logo mana yang mereka suka di halaman Facebook pasukan. ^[39]

• Stadium Likas
• Stadium Penampang
• Stadium Tawau
• Stadium WP Labuan

Stadium Likas ialah gelanggang semasa Stadium. Penampang Sabah FC kadangkala digunakan untuk perlawanan petang, biasanya apabila Stadium Likas diubah suai atau jika lampu limpah memerlukan penyelenggaraan. Kompleks Sukan Tawau adalah venue biasa yang hanya digunakan kadangkala untuk Liga Perdana Malaysia.

musim	Pengeluar	Penaja Utama
2004	Line 7	Dunhill
2005		TM
2005–06		TM Net
2006–07		Celcom, TMnet
2007–08		Celcom
2009		Streamyx
2010	Carino	TM
2011	Adidas	tiada
2012
2013		Graceone
2014	Carino	BSA
2015	Adidas	Globaltec
2016		Sabah Energy & Asian Supply Base
2017	Carino
2018
2019		tiada
2020		tiada
2021	Lotto	Warisan Harta Sabah & Sabah Net
2022		RedONE
2023		Sawit Kinabalu Budaya kelab [sunting | sunting sumber] Penyokong [sunting | sunting sumber] Bola Sepak Sabah Peminat Bola Sepak Sabah Kelab Penyokong Sabah Rhino Ultras Borneo Utara (NBU) Kelab Peminat Bola Sepak Sabah SabahRhinos.com sejak 1997 Hoodlum Bandar Tawau (TCH) Pasukan Badak Sabah Diehard Suara Badak #12 Bandar RedBois (RBC) Maskot [sunting | sunting sumber] Maskot pertama Sabah FA ialah Badak sejak pertengahan 1990-an. Pada tahun 2010 SAFA telah menjenamakan semula maskot pasukan yang sedang bergelut kepada Helang[40] yang menjadi kontroversi kerana Kuala Lumpur FA ketika itu juga dikenali sebagai Hawks.[41] Sabah FA mengembalikan namanya sebagai The Rhinos bermula dari 2015. [22] Pada tahun 2019, Sabah FA sekali lagi dijenamakan semula sebagai Tambadau.[42] Semasa proses penswastaan 2021, Sabah FC telah dipilih sebagai nama kelab baharu dan Rhino sekali lagi menjadi maskot rasmi. [43] Persaingan [sunting | sunting sumber] Saingan jiran Sabah FC ialah Sarawak United FC dengan kedua-duanya meraih gelaran 'terbaik di Borneo' dan dirujuk sebagai Derby Borneo . Liputan [sunting | sunting sumber] Liputan radio perlawanan musim biasa disiarkan di Sabah FM 89.9 dalam bahasa Melayu . Penghargaan [sunting | sunting sumber] Kejuaraan Juara Tempat kedua Liga Perdana / Malaysia Super League 1996 Liga Perdana Malaysia 2019 2001, 2010 Piala FA Malaysia 1995 1993, 1994, 1998 Piala Malaysia 1996, 2002, 2003 Piala Sumbangsih Malaysia 1996 Piala Borneo (13×) 1962, 1963, 1967, 1969, 1970, 1971, 1972, 1977, 1978, 1979, 1980, 1984, 1985 1987 Kedudukan kelab dunia [sunting | sunting sumber] Sehingga 6 October 2023[44] Kelab Kedudukan kelab-kelab dunia Al-Ahli Club (Manama) 1921 Hawassa City SC 1922 Sabah FC (Malaysia) 1923 Lesotho Mounted Police Service FC (LMPS) 1924 Barry Town United FC 1925 Rekod kelab [sunting | sunting sumber] Sehingga 23 Julai 2022 Nota : P = Dimainkan, W = Menang, D = Seri, L = Kalah, F = Gol untuk, A = Gol melawan, Pts = Mata, Pos = Kedudukan Musim Liga Piala Asia Divisyen P W D L F A D Pts Pos Sumbangsih Malaysia FA Pertandingan Kptsn 1995 Liga Perdana 28 13 5 10 60 45 +15 44 5th – Separuh akhir Juara Asian Cup Winners' Cup 16 besar 1996 Liga Perdana 28 17 7 4 49 21 +28 58 1st Tempat kedua Tempat kedua Suku akhir – – 1997 Liga Perdana 28 14 7 7 42 28 +14 49 3rd – Peringkat kumpulan Peringkat kedua – – 1998 Perdana 1 22 8 7 7 22 26 –4 31 5th – Separuh akhir Tempat kedua – – 1999 Perdana 1 18 6 7 5 20 20 +0 29 4th – Peringkat kumpulan Separuh akhir – – 2000 Perdana 1 22 4 4 14 22 41 –19 16 11th – Peringkat kumpulan Peringkat pertama – – 2001 Perdana 2 22 14 3 5 41 22 +19 45 2nd – Peringkat kumpulan Separuh akhir – – 2002 Perdana 1 26 13 8 5 48 30 +18 47 3rd – Tempat kedua Suku akhir – – 2003 Perdana 1 24 10 8 6 34 22 +12 38 4th – Tempat kedua Separuh akhir – – 2004 Liga Super 21 4 5 12 22 35 –13 17 6th – Separuh akhir Suku akhir – – 2005 Liga Super 21 6 4 11 25 39 –14 22 8th – Peringkat kumpulan Suku akhir – – 2005–06 Liga Premier 21 7 7 7 32 31 +1 28 4th – Peringkat kumpulan Peringkat pertama – – 2006–07 Liga Premier 20 6 9 5 26 21 +5 27 5th – Separuh akhir Suku akhir – – 2007–08 Liga Premier 24 13 5 6 48 27 +21 44 4th – Peringkat kumpulan Suku akhir – – 2009 Liga Premier 24 5 7 12 18 31 –13 22 9th – Peringkat kumpulan Peringkat pertama – – 2010 Liga Premier 22 15 3 4 42 14 +28 48 2nd – Peringkat kumpulan Peringkat pertama – – 2011 Liga Super 26 7 7 12 24 32 –8 28 10th – Suku akhir Peringkat pertama – – 2012 Liga Super 26 7 7 12 33 52 –19 28 13th – Tidak layak Peringkat pertama – – 2013 Liga Premier 22 9 3 10 42 46 –4 30 5th – Tidak layak Peringkat kedua – – 2014 Liga Premier 22 6 6 10 21 30 –9 24 7th – Tidak layak Peringkat kedua – – 2015 Liga Premier 22 8 3 11 37 42 –5 27 7th – Tidak layak Peringkat pertama – – 2016 Liga Premier 22 5 5 12 26 41 –15 20 9th – Tidak layak Peringkat ketiga – – 2017 Liga Premier 22 9 3 10 33 38 –5 30 7th – Tidak layak Suku akhir – – 2018 Liga Premier 20 7 7 6 35 26 +9 28 6th – Separuh akhir Peringkat kedua – – 2019 Liga Premier 20 13 4 3 33 17 +16 43 1st – Peringkat kumpulan Peringkat kedua – – 2020 Liga Super 11 2 3 6 12 24 -12 9 10th - Dibatalkan Dibatalkan - - 2021 Liga Super 22 4 7 11 21 38 −17 19 9th - Suku akhir Tidak dianjurkan - - 2022 Liga Super 12 8 1 3 20 11 +9 25 2nd - - Suku akhir - - Sumber: [45] [46] Penampilan dalam pertandingan AFC [sunting | sunting sumber] Asian Cup Winners' Cup : 1 penampilan 1995 : Pusingan 16 Musim Perlawanan Peringakt Lawan Tempat sendiri Tempat lawan 1995–96 Asian Cup Winners' Cup Pusingan pertama An Giang 3–0 0–1 Pusingan kedua Bellmare Hiratsuka 1–2 0–5 Pemain [sunting | sunting sumber] Sabah F.C. [sunting | sunting sumber]   No. Pos. Nation Player 1 GK  MAS Damien Lim 2 DF  MAS Hanafie Tokyo 3 DF  MAS Rawilson Batuil 4 DF  BRA Jackson de Souza 5 DF  MAS Gerald Gadit 6 DF  KOR Park Tae-Soo 7 MF  MAS Baddrol Bakhtiar (C) 8 MF  MAS Tommy Mawat Bada 9 FW  MAS Farhan Roslan 10 FW  POR Telmo Canstaheira 11 MF  MAS Alto Linus 12 FW  MAS Thanabalan Nadarajah 13 DF  MAS Badrul Affendy Fadzli 14 MF  MAS Nureikhan Isa 15 DF  MAS Rizal Ghazali 17 FW  MAS Amri Yahyah No. Pos. Nation Player 19 GK  MAS Khairul Fahmi Che Mat 20 MF  MAS Gary Steven Robbat 21 DF  MAS Nazirul Naim 22 MF  MAS Stuart Wilkin 23 FW  MAS Naim Firdaus Stibin 27 FW  MAS Dirga Surdi 28 MF  MAS Afiq Yunus 29 MF  MAS Ummareng Bacok 31 GK  MAS Damien Lim 33 DF  MAS Dominic Tan 67 FW  IDN Saddil Ramdani 69 FW  MAS Sahrizan Saidin 70 DF  MAS Jesvi Jemiu 77 MF  MAS Irfan Fazail 80 FW  MAS Azhad Harraz 88 FW  MAS Maxsius Musa Perpindahan dan kontrak [sunting | sunting sumber] Sehingga 31 Mei 2022 Masuk [sunting | sunting sumber] Pramusim Posisi Pemain Dipindahkan Dari Status CB Jackson de Souza Fortaleza Perpindahan secara percuma CM Baddrol Bakhtiar Kedah Darul Aman Perpindahan secara percuma RB Rizal Ghazali Kedah Darul Aman Perpindahan secara percuma GK Khairul Fahmi Che Mat Melaka United Perpindahan secara percuma SS Taiki Kagayama FC Inter Turku Perpindahan secara percuma LB Nazirul Naim Perak FC Perpindahan secara percuma GK Damien Lim Negeri Sembilan FC Perpindahan secara percuma CB Badrul Afendy Sarawak United FC Perpindahan secara percuma LM Tommy Mawat Bada Sarawak United FC Perpindahan secara percuma CB Dominic Tan Polis Tero FC Perpindahan secara percuma LW Dirga Surdi UiTM Perpindahan secara percuma DM Gary Steven Robbat JDT II Perpindahan secara percuma CF Azhad Harraz Projek FAM-MSN Perpindahan secara percuma CF Neto Pessoa Clube do Remo ? CM Irfan Fazail JDT II Pinjaman AM Stuart Wilkin JDT II Pinjaman GK Ramzi Mustakim Pasukan Belia Dinaikkan Pertengahan musim Posisi Pemain Dipindahkan Dari Ruj CF Jose Embalo Sabah FC Percuma AM Farhan Roslan Sabah FC Percuma Keluar [sunting | sunting sumber] Pramusim kedudukan Pemain Dipindahkan Dari Status CF Josip Ivancic Hanoi FC Pemindahan percuma GK Rendy Rining UiTM FC Perpindahan secara percuma CM Syukri Baharun Melaka United Perpindahan secara percuma CM Azzizan Nordin Pulau Pinang Perpindahan secara percuma FW Hamran Peter Pulau Pinang Perpindahan secara percuma RM Harith Naem Melaka United Perpindahan secara percuma LB Evan Wensley Kelantan United FC Perpindahan secara percuma FW Ariusdius Jais Kelantan United FC Perpindahan secara percuma RB Randy Baruh Perak Pinjaman GK Joslan Aping PDRM Pinjaman Kakitangan kejurulatihan semasa [sunting | sunting sumber] Jawatan Nama Ketua Pegawai Eksekutif Khairul Firdaus Akbar Khan Timbalan Presiden Juil Nuatim Abdul Rahman Mohd Zakaria Pengarah Bola Sepak Datuk Jelani Hamdan Pengarah teknikal Scott Ollerenshaw Ketua Pasukan 1 Matlan Marjan Ketua Pasukan 2 Rozaimi Abdul Rahman Pengurus Ahmad Marzuki Nasir Ketua jurulatih Ong Kim Swee Pembantu Jurulatih Rastislav Božik Jurulatih GK Irwan Jamil Jurulatih Kecergasan Martin Stano Doktor Pasukan Kiran Kandiah Fisio Matlan Basir Tukang Urut Madlin Saman Tukang Urut Bonaventure Michael Kitman Azree Rosli Skuad pembangunan [sunting | sunting sumber] Skuad U21 [sunting | sunting sumber] No. Name Nationality Position(s) Date of Birth Goalkeepers 1 Joslan Aping GK 1999 25 Mohd Ramzi Mustakim GK 1999 30 Fahmi Ikhwan Muhd Azmi GK 2000 Defenders 2 Abdul Rahim Razali RB / RWB 1999 3 Gerald Gadit CB 16/5/99 5 Mohd Faqrul Idris RB / RWB 2000 6 Abdul Hanafie Tokyo CB 2000 12 Mohd Izzat Aziz LB / CB 2/1/99 13 Fyellonarllye Mcaxora Jappri RB / RWB 2000 17 Xsevier Xcico Felex CB / DM 5/3/00 23 Muhd Rozaily Akhmad CB 2000 Midfielders 8 Muhammad Rusydi Musa CM 1999 10 Muhammad Syahryl Aiman Saiddin AM / CM 1999 14 Mohd Jasren Abdul Jamel DM / CM 2000 15 Mohd Naaim Firdaus Stibin RW / LW 1999 16 Leonardo Lisua RM / RW 1999 18 Owen Piou Piyau CM 2000 20 Erick Odo AM / CM 1999 21 Hazrul Ahmad CM 2000 22 Nard Cylasto Christopher LM / LW 2000 Forwards 7 Sahrizan Saidin ST 1999 9 Mohd Hizaz Mohd Lokman ST 2000 11 Muhammad Faqhrurazi Ahmad ST 1999 19 Ronelson Madus ST 2000 24 Eric Junior George ST 1999 Kakitangan kejurulatihan semasa [sunting | sunting sumber] Jawatan Nama Pengurus U21 Juil Nuatim Ketua jurulatih U21 Jelius Ating Penolong Jurulatih U21 Burhan Ajui Jurulatih GK U21 Dante S Tipay Jurulatih kecergasan U21 Handly Sekukut Fisio U21 Halmond Ting Kai Soon Sehingga 8 Mac 2020:[47] Skuad U19 [sunting | sunting sumber] No. Nama Warganegara Posisi Tahun Lahir Penjaga Gol 1 Mohd Azlizan Mohd Azlan GK 2001 25 Joffy John GK 2002 30 Muhammad Azrin Paiting GK 1998 Pertahanan 2 Mohd Faiz Danial Ag Hussin RB / RWB 2002 4 Ervin Ebin CB 2001 5 Mohd Syahmi Idris CB 2002 6 Ritchie Svenson Fred Donny CB 2001 12 Dani Adli Saiful Azuan LB / LWB 2002 15 Seherry Aladin CB 2001 16 Mohd Ferhan Mohd Johar RB / RWB 2002 28 Jemslee Cheng CB / LB / RB 2001 29 Armind Muhd Nunung CB 2002 Pemain Tengah 7 S.A. Radzee Eqmal S.A. Ramli RW / RM 2001 8 Rusdi Roslan CM 2002 10 Yuseril Yusekil AM / CM 2001 11 Rozacklye Yanam LW / LM 2002 17 Mohd Nasip Mohd Zain LW / LM 2001 18 Mohd Syukri Suaimi RM / RW 2002 20 Fadhli Dzil Ikram Rujin CM 2002 22 Muhd Shahfiq Isra Yusof CM 2001 24 Mohd Zakisadruddin Jumaad AM / LW / RW 2002 Penyerang 9 Mohd Ezaidi Jurimo ST 2002 13 Mohd Nazemizan Naslon ST 2001 19 Mohd Syaril Abdullah ST 2001 23 Jeckelly Manir ST 2002 Kakitangan kejurulatihan semasa [sunting | sunting sumber] Jawatan Nama Pengurus U19 Abdul Rahman Mohd Zakaria Ketua jurulatih B19 Johnny Dominicus U19 Asst. jurulatih Bobby Gonzales Jurulatih GK U19 Rozaimie Rohim Jurulatih kecergasan U19 Awang Jasrie Awang Matusin Fisio U19 Maxson Michael George Pengurus dan jurulatih [sunting | sunting sumber] Pengurus [sunting | sunting sumber] Goh Thian Chuan (1999, 2015) Osman Jamal (2000–2001) Mohd Joehari Mohd Ayub (2004–2005) Abdul Rahman Zakaria (2006–2009, 2014) Mohd Asyraaf Fong Abdullah (2009) Gary Phillips (2010–2011) Shahriman Abdullah (2011–2012) Alijus Sipil (2013–2014) Adlane Messelem (2017) Juil Nuatim (2018) Peter Anthony (2018-2020) Jelius Ating (2020) Ketua jurulatih [sunting | sunting sumber] Stanley Chew (197?–1979, 1985, 1987–1988) Gerd Schmidt (1980–1983) James Wong (1984) Azah Ezrein (1986) Frank Upton (1989–1990) Roy Lorenson (1990–1992) Oldřich Sedláček (1992–1995) Kelly Tham (1995–1996) Ron Smith (1996–1997) Ken Shellito (1998) Justin Ganai (1999, 2005–2006, 2011–2012, 2015) Ken Worden (1999) David Woodfield (2000–2001) Peter Butler (2001–2004) José Garrido (2004–2005) José Luis (2005) Drago Mamić (2007–2008) Wathiq Naji Jasim (2008–2009) Mohd Asyraaf Fong Abdullah (2009) Gary Phillips (2010–2011) Andrew Majjangkim (2012) David McCreery (2012–2013) Johnny Dominicus (2013) Milomir Šešlija (2013–2014) Mike Mulvey (2015) Vjeran Simunić (2015–2016) Steve Vilmiaire (2016–2017) Jelius Ating (2017–2019) Kurniawan Dwi Yulianto (2020) Lucas Kalang Laeng (2020-2021) Kurniawan Dwi Yulianto (2021) Burhan Ajui (caretaker) Ong Kim Swee (2021-) Sejarah jurulatih [sunting | sunting sumber] Jurulatih berikut memenangi sekurang-kurangnya satu trofi ketika mengendalikan Sabah: Nama Tempoh Piala Kelly Tham 1995–1996 Piala FA Malaysia 1995 Ron Smith 1996–1998 Liga Perdana 1996 Jelius Ating 2017–2019 Liga Perdana Malaysia 2019 Bekas pemain terkenal [sunting | sunting sumber] Bekas pemain terkenal yang mewakili pasukan kebangsaan mereka: El-Hadji Diouf Syed Adney Mohd Anis Faron Bobby Gonzales Sumardi Hajalan Ronny Harun Mohd Fareed Shah Hassan G. Jeevananthan Wong Sai Kong Dass Gregory Kolopis Matlan Marjan Zainizam Marjan Khairul Azman Mohamed Julamri Muhammad Rozaimi Abdul Rahman Peter Rajah David Rocastle[14] Hassan Sani Ong Kim Swee James Wong Baddrol Bakhtiar Kelab lain yang berkaitan [sunting | sunting sumber] Kelab yang bergabung dengan Sabah FC [sunting | sunting sumber] Sabah FC U19 Sabah FC U23 Kinabalu Jaguar F.C. Cebagoo Tawau Army DYS KDMM Likas Utd Merotai Indah Utd PRESTA Ranhill Tenom Juta Kelab gabungan di luar Sabah FC [sunting | sunting sumber] Sarawak Lihat juga [sunting | sunting sumber] Sabah Football Club Sdn Bhd (Syarikat sukan di Sabah) Ong Kim Swee Liga Super Malaysia Liga Perdana Malaysia Rujukan [sunting | sunting sumber] ^ "All Malaysian league clubs complete initial privatisation process, seven receive conditional license | Goal.com". www.goal.com. Dicapai pada 2020-11-25. ^ "Football stadiums of the world – Stadiums in Asia [Likas Stadium]". Fussball Tempel. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "All Malaysian league clubs complete initial privatisation process, seven receive conditional license | Goal.com". www.goal.com. Dicapai pada 2020-11-25. ^ "SABAH FOOTBALL CLUB SDN BHD CTOS". CTOS. Dicapai pada 2020-09-09. ^ "Jetama Sdn Bhd taja Sabah FC musim ini". Sabah Media (dalam bahasa Inggeris). 2024-04-18. Dicapai pada 2024-08-29. ^ Neil Morrison (31 March 2011). "Borneo Cup". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Malaysia 1978". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 29 February 2012. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Tamparuli Sabah-Sabah FA. ^ Natasha Joibi (24 October 2017). "A firm bond between legends". The Star. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Mohd Izham Unnip Abdullah (11 December 2016). "Peter Rajah manfaatkan skil bola keranjang kawal gawang skuad kebangsaan". Berita Harian. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Rhinos Online: Malaysia Premier League 1996". Rhinos Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 October 2009. Dicapai pada 21 June 2016. ^ "Malaysia [2] v [4] England". England FC. 12 June 1991. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 February 2008. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Malaysian Business. [New Straits Times Press (Malaysia]). 1996. ^ a b Leighton, James (19 May 2016). Rocky: The Tears and Triumphs of David Rocastle. Simon and Schuster. ^ Ian Griffiths; Mohd Rashidan (3 February 2002). "Malaysia 2001". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Nang Nanana (29 June 2007). "Amri Yahyah Golden Boy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-12-19. Dicapai pada 21 June 2016 – melalui YouTube. ^ Hamdan Saaid (17 February 2004). "Malaysia 2003". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Hamdan Saaid (31 July 2008). "Malaysia 2006". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Arfandi Jaafar (4 November 2016). "Local coach only for Sabah Premier League squad". The Borneo Post. PressReader. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Usah lupa jasa besar Justin Ganai". Berita Harian. PressReader. 25 March 2017. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Sabah appoint Milomir Seslija as coach". The Borneo Post. PressReader. 3 December 2013. Dicapai pada 16 March 2018. ^ a b Roy Goh (12 November 2014). "Diouf flies in for Sabah trials". New Straits Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "diouf" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza ^ "Another former EPL player joins Sabah". Daily Express. 4 December 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Paul O'Hehir (30 December 2014). "Eamon Zayed: I didn't expect to end up in Malaysia playing beside El Hadji Diouf". Irish Mirror. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Sabah rope in S'pore international". Daily Express. 6 December 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Mustapa Lakawa; Mohd Yunus Yakkub (18 January 2015). "Sabah singkir Callaghan, Fazrul". Kosmo!. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Daryl Bolger (19 January 2015). "Possibly The Only Irish Manager In Asia Has Been Sacked". Balls Media. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Erdiehazzuan Ab Wahid (26 March 2015). "Joel Chianese pemain terbaru Sabah Rhinos". Harian Metro. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Jason Dasey (6 March 2015). "Former Brisbane Roar boss Mike Mulvey begins Borneo adventure". The Sydney Morning Herald. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Safa must have a clear vision". Daily Express. 2 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Diouf stripped of Rhinos captaincy". Daily Express. 28 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Faye apologises to Sabah fans". Daily Express. 7 September 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2018. Dicapai pada 16 March 2018. ^ GL Oh (10 July 2019). "Sabah crowned champs". Daily Express. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2019. Dicapai pada 10 July 2019. ^ GL Oh (7 July 2019). "Tambadaus promoted to Super League". Daily Express. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2019. Dicapai pada 10 July 2019. ^ "Sabah Premier League 2019 champs". The Borneo Post. Bernama. 10 July 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2019. Dicapai pada 10 July 2019. ^ GL Oh (14 July 2019). "Sabah celebrate title with win". Daily Express. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 July 2019. Dicapai pada 14 July 2019. ^ "All Malaysian league clubs complete initial privatisation process, seven receive conditional license | Goal.com". www.goal.com. Dicapai pada 2020-11-25. ^ aniqtoday; aniqtoday. "Verdon Bahanda Appointed Sabah Football Club CEO | Borneo Today" (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-11-25. ^ Bernama (24 November 2020). "Logo baharu Sabah FC". Harian Metro. ^ Jeffrey M (25 January 2010). "SabahHawks". Sabah Rhinos. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Jeffrey M (25 January 2010). "Sabah is now known as Sabahawks". Sabah Rhinos. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "'Tambadau' maskot baharu Sabah | Astro Awani". ^ Abdullah, Izwan (2021-02-28). "Sabah FC guna semula maskot Sang Badak". Berita Harian (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-05-12. ^ "AFC Club Ranking, Continental Ranking & World Ranking Stats of Sabah FC (Malaysia)". ^ "[Summary] Malaysia Super League". Soccerway. 2016. Dicapai pada 16 March 2018. ^ Karel Stokkermans (10 August 2017). "Malaysia 2016". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Dicapai pada 16 March 2018. ^ "Sabah U21". Football Association of Malaysia. Dicapai pada 6 June 2020.