Loteri

Loteri (juga dikenali sebagai nombor ekor, tikam ekor, Lotto atau TOTO) merupakan satu bentuk perjudian yang melibatkan pembelian tiket untuk memenangi hadiah.

Sesetengah negara mengharamkan loteri, sementara selebihnya membenarkannya sehingga ada kalanya menganjurkan loteri kebangsaan atau negeri. Pada awal abad ke-20, kebanyakan bentuk perjudian diharamkan di kebanyakan negara, termasuklah Amerika Syarikat serta kebanyakan negara Eropah sehinggalah selepas Perang Dunia Kedua. Pada tahun 1960an kasino-kasino mula dibina di serata dunia sebagai satu cara untuk meningkatkan pendapatan negara sebagai tambahan kepada cukai biasa.

Loteri didatangkan dalam pelbagai format. Contohnya, hadiah yang ditawarkan boleh jadi wang tunai atau barangan tetap. Dalam format ini, terdapat risiko yang perlu ditanggung penganjur jika jualan tiket tidak mencukupi. Format yang lebih lazim ialah wang hadiah biasanya mengikut peratusan tertentu daripada jualan tiket. Contohnya, format pertaruhan "50–50" memerlukan penganjur membayar hadiah wang yang merupakan 50% daripada jualan tiket. Kebanyakan loteri di Malaysia membenarkan pembeli memilih sendiri nombor tiket (sekaligus membawa kepada gelaran nombor ekor), menyebabkan kebarangkalian untuk mempunyai lebih daripada seorang pemenang.

Terdapat masalah yang sering dikaitkan dengan perjudian loteri atau nombor ekor. Pemenang biasanya tidak diumumkan secara terbuka bagi mengelak risiko keselamatan seperti penculikan. Sebagai mana aktiviti perjudian yang lain, pemenang loteri biasanya akan ketagih bermain nombor ekor walaupun sudah menang kononnya untuk meraih wang hadiah yang lebih banyak sehingga ada kalanya sanggup berhutang dengan Ah Long serta menyebabkan rumah tangga menjadi porak-peranda.

Selain itu, bermain loteri dan judi nombor ekor adalah haram di sisi agama Islam sebagaimana bentuk perjudian lain,^[1] dan peringatan tersebut juga jelas tertera pada tiket loteri. Oleh itu, wang hasil daripada memenangi loteri juga adalah haram serta tidak boleh digunakan untuk disedekahkan atau didermakan kepada orang lain. Namun demikian, masih ramai di kalangan orang Melayu beragama Islam yang mengunjungi premis nombor ekor. Sehubungan dengan itu, kerajaan negeri Kelantan yang diperintah Parti Islam Se-Malaysia (PAS) bertindak mengharamkan segala aktiviti loteri serta menutup premis jualan loteri.^[2]

Ada juga di antara kaki judi nombor ekor yang sanggup melakukan perkara syirik seperti memuja kubur kononnya demi mendapatkan nombor ekor yang dikatakan akan mengena. Perkara untuk memenangkan loteri tersebut disahkan syirik serta bercanggah dengan ajaran Islam.

Di Amerika Syarikat, loteri dijalankan di peringkat negeri. Terdapat 45 negeri dan 3 wilayah yang mengendalikan loteri negeri, dan hampir semua menjadi ahli konsortium yang mengendalikan permainan serantau, termasuk dua permainan hampir kebangsaan, iaitu Mega Millions dan Powerball. Pada November 2022, Powerball mencatat rekod sebagai jackpot loteri terbesar dalam sejarah Amerika Syarikat dengan jackpot anggaran bernilai US$2 bilion pada tarikh undian 8 November 2022.^[3][4]

Sebelum wujudnya loteri yang sah, terdapat "numbers game" yang beroperasi secara bawah tanah pada abad ke-19. Permainan ini dijalankan di "kedai Policy" di mana penjudi memilih nombor. Pada tahun 1875, sebuah laporan oleh jawatankuasa pilih Majlis Negeri New York menyebut bahawa "perjudian dalam bentuk terendah, terburuk... [yang] wujud di bandar New York ialah apa yang dikenali sebagai permainan policy". Permainan ini juga popular di kalangan komuniti Itali yang dikenali sebagai loteri Itali, manakala di kalangan komuniti Cuba ia dikenali sebagai bolita ("bola kecil").^[5] Pada awal abad ke-20, permainan ini dikaitkan dengan komuniti miskin dan dapat dimainkan dengan hanya $0.01. Kelebihan permainan ini kepada penjudi berpendapatan rendah dan golongan pekerja adalah kebolehan untuk bertaruh dengan jumlah wang yang kecil serta kemudahan pengepung memberikan kredit kepada penjudi. Pemenang permainan policy juga dapat mengelakkan pembayaran cukai pendapatan. Setiap bank policy menawarkan kadar yang berbeza, namun bayaran sebanyak 600 hingga 1 adalah biasa. Mengingatkan peluang untuk menang hanya 1000:1, keuntungan yang dijangka bagi penjenayah adalah sangat besar.^[5]

Loteri negeri yang dijalankan oleh kerajaan Amerika Syarikat yang moden pertama adalah di Puerto Rico pada tahun 1934,^[6] diikuti oleh New Hampshire pada tahun 1964.

Pada tahun 2018, Ohio menjadi salah satu negeri pertama yang menawarkan pilihan loteri dalam talian kepada orang ramai. Teknologi yang dibangunkan oleh Linq3 membolehkan pemain membeli tiket loteri menggunakan telefon pintar mereka.^[7]

Di India, terdapat banyak loteri. Semua loteri dijalankan oleh kerajaan negeri, tetapi hanya 13 daripada 28 negeri di India yang membenarkannya. Kerajaan Negeri Kerala adalah peneraju dalam loteri India dan mereka memulakan jabatan loteri pada tahun 1967 selepas larangan loteri swasta di seluruh negara.

Kerala State Lotteries telah menjadi inspirasi kepada negeri-negeri India lain yang telah memulakan loteri mereka sendiri. Pada masa ini, loteri tersedia di Kerala, Goa, Maharashtra, Madhya Pradesh, Punjab, West Bengal, Assam, Arunachal Pradesh, Meghalaya, Manipur, Sikkim, Nagaland, dan Mizoram.

Larangan umum terhadap loteri di negeri-negeri lain tidak memberikan kesan yang berkesan kerana beberapa pembekal loteri membenarkan rakyat India bermain loteri dalam talian.^[8] Pemain India boleh memainkan loteri dari seluruh dunia berkat agen dan penjaga buku loteri dalam talian. Sesetengah negeri telah cuba melawan ini dengan pelbagai tindakan. Kerajaan Negeri Tamil Nadu memutuskan untuk melarang GooglePay kerana ia membenarkan pembayaran kepada loteri dalam talian dan memberikan pengguna di India kad calar sebagai ganjaran.^[9]

Loteri di India memberikan dorongan ekonomi yang besar kepada negeri-negeri yang menyediakannya. Pada tahun kewangan 2017–2018, Kerala mengutip GST bernilai Rs 908 crore dan pendapatan negeri sebanyak Rs 1,691 crore.^[10]

Di Vietnam, terdapat dua jenis loteri: loteri tradisional yang dijalankan mengikut skala provinsi, dan loteri elektronik seperti Vietlott. Kementerian Kewangan mengawasi syarikat-syarikat loteri negeri,^[11] dan syarikat-syarikat loteri ini mengadakan cabutan loteri dan memberikan hadiah kepada pemenang.^[12]

Selain daripada loteri, terdapat juga permainan pertaruhan yang melibatkan nombor, iaitu bentuk loteri haram yang dijalankan oleh masyarakat. Permainan ini menggunakan hasil cabutan jackpot loteri tradisional sebagai keputusan kemenangan hadiah. Di Hanoi, sistem agen permainan pertaruhan telah berkembang bersama kedai loteri tradisional dan gerai teh ais, dan beroperasi secara terbuka.^[13] Selain itu, beberapa pemain telah beralih ke pertaruhan dalam talian.^[14]

Menurut syarikat loteri tradisional, pendapatan daripada loteri tradisional semakin menurun kerana tidak dapat bersaing dengan Vietlott dan permainan pertaruhan.^[15][16]

Filem Ngangkung terbitan Metrowealth Movies Production pada tahun 2010 mengisahkan amalan memuja kubur oleh sekumpulan tiga sahabat yang taksub bermain nombor ekor sehingga mengabaikan keluarga. Filem tersebut menjadi filem yang mencatatkan kutipan pecah panggung tertinggi pada tahun 2010 dengan kutipan kasar RM8.15 juta sepanjang lima minggu tayangannya.^[17]

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan: Lottery.

• Persatuan Loteri Sedunia
• Analisis Euler bagi Loteri Genoa