[go: up one dir, main page]

Pergi ke kandungan

Ambelasan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Jalan raya yang musnah akibat ambelasan dan tegasan ricih di England.
Gambarajah yang menerangkan pelbagai jenis ambelasan tanah.

Lubang benam atau penenggelaman ialah pergerakan permukaan yang menganjak ke bawah secara nisbi dengan datum seperti paras laut. Lawan ambelasan ialah julangan yang menyebabkan kenaikan aras tinggi. Amelasan tanah diambil berat oleh para ahli geologi, jurutera geoteknik dan juruukur.

Pelarutan batu kapur

[sunting | sunting sumber]

Ambelasan sering menyebabkan masalah besar di kawasan rupa bumi karst, di mana pelarutan batu kapur oleh aliran bendalir dalam subpermukaan menyebabkan pembentukan lohong (iaitu gua). Jika bumbung lohong ini terlalu lemah, ia boleh runtuh, maka batu-batan dan tanah yang terletak di atasnya akan jatuh ke dalam ruang lohong ini, menyebabkan ambelasan di permukaan ini. Jenis ambelasan ini boleh menyebabkan lubang benam yang boleh mencecah kedalaman ratusan meter.

Perlombongan

[sunting | sunting sumber]

Sesetengah jenis perlombongan subpermukaan, dan terutama sekali kaedah-kaedah yang sengaja menyebabkan lohong yang terekstrak runtuh (seperti pengekstrakan tiang, perlombongan dinding panjang dan sebarang kaedah perlombongan bijih logam yang menggunakan "perampakan" seperti "perampakan bongkah") pasti menyebabkan ambelasan permukaan. Ambelasan cetusan perlombongan agak mudah diduga magnitud, manifestasi dan takatnya, kecuali yang mana berlakunya keruntuhan tiang atau terowong bawah tanah dekat permukaan secara tiba-tiba (terutamanya bagi perusahaan yang lama). Ambelasan cetusan perlombongan hampir sentiasa terhad kepada permukaan di atas kawasan lombong, dengan sedikit margin di luar.[1]

Pengekstrakan gas asli

[sunting | sunting sumber]

Jika gas asli diekstrakkan daripada medan gas asli, tekanan awal (hingga 60MPa (600 bar)) di medan itu akan susut sepanjang masa. Tekanan gas turut menyokong lapisan tanah di atas medan itu. Jika tekanan itu susut, maka tekanan tanah meningkat san ini menyebabkan ambelasan di paras bumi. Kejadian ambelasan besar Delta Sungai Mississippi di AS kesan kegiatan pengekstrakan minyak dan gas telah menyebabkan paras lautan naik dan membanjiri kawasan rawa dan tanah seluas 34 batu persegi (88 km2) osetiap tahun. Sejak tahun 1930, negeri Louisiana keholangan 1,200,000 ekar (4,900 km2).

Gempa bumi

[sunting | sunting sumber]

Lembaga Penerangan Georuang Jepun melaporkan ambelasan serta-merta akibat gempa bumi Tōhoku 2011. [2] Ambelasan diperhatikan di kawasan pantai Lautan Pasifik di kawasan Tōhoku, Miyako 0.50 m (1.64 kaki) di utara, Rikuzentakata, Iwate 0.84 m (2.75 kaki) ke Sōma 0.29 m (0.95 kaki) di selatan, jumlah maksimumnya ialah 1.2 m (3.93 kaki) dan juga diastrofisme 5.3 m (17.3 kaki) pada satah mengufuk ke arah timur-tenggara di Semenanjung Oshika, Miyagi.[3]

Ambelasan berkaitan air tanah

[sunting | sunting sumber]
Ambelasan Lembah San Joaquin

Pendudukan manusia di tanah pamah seperti dataran pantai atau delta memerlukan sistem saliran. Pengudaraan tanih untuk membina saliran menyebabkan pengoksidaan bahan-bahan organik tanah, seperti gambut. Proses penguraian ini boleh menyebabkan ambelasan tanah yang besar, terutamanya apabila takat air tanah menyesuaikan diri dengan ambelasan dari masa ke semasa untuk memelihara kedalaman zon tak tepu yang dikehendaki, maka lebih banyak gambut yang terdedah kepada oksigen. Selain ini, tanih yang disalirkan itu mengeras akibat peningkatan ketegasan berkesan. Dengan ini, ambelasan tanah mungkin akan berterusan pada kadar sehingga 5 cm/yr. Pengurusan air pada mulanya diambil untuk mengambil berat faktor-faktor seperti pengoptimuman tanaman, tetapi kini pencegahan ambelasan turut diambil kira.

  1. ^ "salinan arkib" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2006-08-21. Dicapai pada 2006-08-21.
  2. ^ "平成23年(2011年)東北地方太平洋沖地震に伴う地盤沈下調査" (dalam bahasa Japanese). Geospatial Information Authority of Japan. 2011-04-14. Dicapai pada 2011-04-17. Unknown parameter |trans_title= ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. ^ Report date on 19 March 2011, [1] Diastrophism in Oshika Peninsula on 2011 Tōhoku earthquake and tsunami, Diastrophism in vertical 2011-03-11 M9.0, Diastrophism in horizontal 2011-03-11 M9.0 Geospatial Information Authority of Japan

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]

Templat:Geologic Principles