Lihat sumber bagi Gochujang

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

Sekatan dilakukan oleh ‪Hasley‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Tarikh bermula sekatan: 16:21, 18 Disember 2022
Tarikh tamat sekatan: 16:21, 18 Disember 2025

Alamat IP anda terkini ialah 62.210.136.28. The blocked range is 62.210.0.0/16.

Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.

{{Italic title}}
{{Infobox Korean name
|img=Kimchi and Gochujang by johl.jpg
|caption=Sebekas ''gochujang''
|hangul={{linktext|고|추|장}}
|hanja=--{{linktext|醬}}
|rr=gochujang
|mr=koch'ujang
}}
{{Korean cuisine}}

'''''Gochujang''''' ({{lang-ko|고추장}}, {{IPA-ko|kotɕʰudʑaŋ|IPA}}, Koryo-mar: кочхицай, [[Hanja|dihanjakan]] sebagai {{lang|ko-Hant|苦椒醬}} dan {{lang|ko-Hant|古椒醬}}.<ref name="Yi2" /><ref name="Yu" />) ialah [[perasa]] pedas berlauk dalam [[Masakan Korea|masakan orang Korea]] yang diperbuat daripada [[cili ]]merah, [[pulut|nasi pulut]], [[kacang soya|kedelai]] tertapai dan garam. Adunan bahan-bahan ini secara tradisinya diawet dengan dibiarkan [[penapaian (makanan)|menapai]] bertahun-tahun lamanya dalam [[tempayan]] tembikar ([[Onggi|''onggi'']]) besar di suatu [[jangdokdae|ruangan khas]] di belakang rumah yang bertapak batu tinggi. Proses penapaian ini menguraikan pulut menjadi gula memberikan rasa manis pada tapaian akhir.<ref name="Doo">{{Cite web|url=http://www.doopedia.co.kr/doopedia/master/master.do?_method=view&MAS_IDX=101013000806068|title=gochujang|website=[[Doopedia]]|publisher=[[Doosan Corporation]]|language=ko|script-title=ko:고추장|access-date=17 April 2017}}</ref>

==Sejarah==
Sejenis gilingan beradun atau ''jang'' (장; 醬) dengan rasa pedas dipercayai dibuat menggunakan [[lada hitam]] dan ''[[Zanthoxylum piperitum|chopi]]'' sebelum [[cili]] diperkenalkan ke Korea seperti yang dicatatkan paling tua dalam dokumen Cina ''Shiyi Xinjian'' pada pertengahan abad ke-9 sebagai {{lang|lzh|椒醬}}, begitu juga dalam buku ''Hyangyak-jipsongbang'' ({{lang|lzh|鄕藥集成方}}, "Himpunan Rempah Ubat Asal") yang menyusul pada tahun 1433.<ref>{{Cite journal|last=Kim|first=Soon-Hee|last2=Chung|first2=Kyung Rhan|last3=Yang|first3=Hye-Jeong|last4=Kwon|first4=Dae Young|title=Sunchang gochujang (Korean red chili paste): The unfolding of authenticity|url=https://dx.doi.org/10.1016/j.jef.2016.09.002|journal=Journal of Ethnic Foods|language=en|volume=3|issue=3|pages=201–208|doi=10.1016/j.jef.2016.09.002}}</ref> Ramuan mengenai bahan ini sekali lagi disebutkan dalam ensiklopedia perubatan 1445 bernama ''Perincian Rempah Ubatan''.<ref>{{Cite journal|last=Kwon|first=Dae Young|last2=Chung|first2=Kyung Rhan|last3=Yang|first3=Hye-Jeong|last4=Jang|first4=Dai-Ja|title=Gochujang (Korean red pepper paste): A Korean ethnic sauce, its role and history|url=https://dx.doi.org/10.1016/j.jef.2015.02.006|journal=Journal of Ethnic Foods|language=en|volume=2|issue=1|pages=29–35|doi=10.1016/j.jef.2015.02.006}}</ref>

''Gochujang'' sebagai satu rempah yang tersendiri dipercayai mula digunakan di Korea lewat abad ke-18 selepas perdagangan pada abad ke-16 dengan para pedagang [[Eropah]], [[Jepun]], [[China]] dan [[Kepulauan Ryukyu]] yang memperkenalkan [[cili]] dan kacang kedelai tertapai ke negara itu.<ref>{{cite web|title=History of Fermented Tofu - A Healthy Nondairy / Vegan Cheese (1610-2011)|url=http://books.google.com/books?id=ltqO3LrvaE0C&lpg=PA297&ots=6wXIzZnoRQ&dq=~ryukyu%20korea%20chili%20peppers%20history&pg=PA5#v=onepage&q&f=false|publisher=Soyinfo Center|author=William Shurtleff, Akiko Aoyagi|accessdate=12 February 2014}}</ref><ref>[http://park.org/Cdrom/Pavilions/Kimchi/ekim0205.html Quantum leap of kimchi<!-- Bot generated title -->]</ref> Menurut ''Jungbo Sallim Gyeongje'' (증보산림경제, 1765), ''gochujang'' diperbuat dengan menambahkan serbuk-serbuk cili merah dan [[pulut]] ke dalam adunan kedelai yang kemudiannya dibiarkan matang di bawah matahari. Resipi ini sama dengan resepi membuat ''gochujang''.<ref name="EKR">[http://www.easykoreanfood.com/gochujang-Recipe.html Common Gochujang Recipe<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.encykorea.com/Contents/eat_wear/jang_07-2.htm|script-title=ko:고추장|publisher=EncyKorea|language=Korean|accessdate=2013-04-19|archive-date=2013-05-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130526104206/http://www.encykorea.com/Contents/eat_wear/jang_07-2.htm|url-status=dead}}</ref>

Cili, yang berasal dari [[Amerika]], diperkenalkan ke [[Asia Timur]] oleh peniaga [[Portugis]] pada awal abad ke-16.<ref name="KCIS">{{Cite book|url=https://books.google.co.kr/books?id=NoxoBgAAQBAJ&pg=PA133|title=Guide to Korean Culture: Korea's cultural heritage|publisher=[[Korean Culture and Information Service]], [[Ministry of Culture, Sports and Tourism]]|year=2015|isbn=9788973755714|edition=2015|location=Seoul|pages=131–133|orig-year=1995}}</ref><ref name="Park">{{Cite news|url=https://cpi.nmsu.edu/wp-content/uploads/sites/60/2016/06/99-spring.pdf|title=Red Pepper and Kimchi in Korea|last=Park|first=Jae Bok|date=Spring 1999|access-date=20 Mac 2017|work=[[Chile Pepper Institute]] Newsletter|issue=1|volume=8|pages=3|format=PDF}}</ref><ref name="Marianski">{{Cite book|url=https://books.google.co.kr/books?id=anbDBazwLmsC&pg=PA45|title=Sauerkraut, Kimchi, Pickles & Relishes|last=Marianski|first=Stanley|last2=Marianski|first2=Adam|publisher=Bookmagic|year=2012|isbn=9780983697329|location=Seminole, FL|pages=45}}</ref> Penyebut pertama cili di Korea terdapat dalam ''Kumpulan Karangan Jibong'', sebuah ensiklopedia yang diterbitkan pada tahun 1614.<ref name="Hui">{{Cite book|url=https://books.google.co.kr/books?id=dVpQVJ46C5gC&pg=PA190|title=Handbook of Vegetable Preservation and Processing|publisher=[[Marcel Dekker]]|year=2004|isbn=0824743016|editor-last=Hui|editor-first=Y. H.|location=New York|pages=190–191|editor-last2=Ghazala|editor-first2=Sue|editor-last3=Graham|editor-first3=Dee M.|editor-last4=Murrell|editor-first4=K. D.|editor-last5=Nip|editor-first5=Wai-Kit}}</ref><ref name="Yi">{{cite wikisource|title=지봉유설|first=Sugwang|last=Yi|plaintitle=Jibong yuseol ''[[:s:ko:지봉유설|지봉유설(芝峯類說)]]''|wslanguage=ko|trans_title=Topical Discourses of Jibong|location=Joseon Korea|language=[[Literary Chinese]]}}</ref> ''Pengurusan Ladang'', buku abad ke-17 hingga 18, menulis tentang kaedah penanaman cili.<ref name="Hong">{{Cite book|url=http://db.itkc.or.kr/index.jsp?bizName=KO&url=/itkcdb/text/bookListIframe.jsp?bizName=KO&seojiId=kc_ko_g003&gunchaId=&NodeId=&setid=389232|title=Sallim gyeongje|last=Hong|first=Manseon|location=Joseon Korea|language=[[Literary Chinese]]|script-title=산림경제(山林經濟)|trans-title=Farm Management|via=[[DB of Korean classics]] by [[Institute for the Translation of Korean Classics|ITKC]]}}</ref>

Dalam buku abad ke-18, ''Somun Saseol'' dan ''Imbuhan dan Semakan Semula Pengurusan Ladang'', ''gochujang'' ditulis sebagai ''gochojang'', menggunakan [[aksara Hanja]] {{lang|ko-Hant|苦椒醬}} dan {{lang|ko-Hant|古椒醬}}.<ref name="Yi2">{{Cite book|url=http://archive.hansik.org/bibliography/wonjon_viewer/6921/?sideTab=toc&contentTab=IM&articleId=603703&tocGroup=|title=Somun saseol|last=Yi|first=Sipil|last2=Yi|first2=Pyo|year=1940|location=Joseon Korea|language=[[Literary Chinese]]|script-title=ko:소문사설(謏問事說)|orig-year=1722}}</ref><ref name="Yu">{{Cite book|title=Jeungbo sallim gyeongje|title-link=Jeungbo sallim gyeongje|last=Yu|first=Jungrim|last2=Hong|first2=Manseon|year=1766|location=Joseon Korea|language=[[Literary Chinese]]|script-title=증보산림경제(增補山林經濟)|trans-title=Revised and Augmented Farm Management}}</ref> Ia juga disebutkan bahawa [[Sunchang]] terkenal dengan pengeluaran ''gochujang'' mereka.<ref>{{cite web|title=Sunchang Gochujang Village (순창전통고추장마을)|url=http://www.visitkorea.or.kr/enu/SI/SI_EN_3_1_1_1.jsp?cid=825147|publisher=Korea Tourism Organization|accessdate=19 April 2013}}{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="Yi2" /> Bahan-bahan ''gochujang'' yang dilaporkan dalam ''Jeungbo Sallim Gyeongje'' ialah 18 L serbuk ''[[meju]]'' (soya ditapai) yang ditapis, 540 mL serbuk cili, 1.8 L tepung pulut, serta [[sup sos soya]] untuk menyesuaikan kepekatan.<ref name="Yu" /> Resipi ''gochujang'' dalam ''Gyuhap Chongseo'', buku masakan 1809, menggunakan serbuk ''meju'' daripada 18 L  kacang soya dan 3.6 L beras pulut, kemudian menambah 900-1,260 mL serbuk cili dan ''[[bap]]'' yang dibuat dari 3.6 L beras pulut.<ref name="Yi3">{{Cite book|title=Gyuhap chongseo|title-link=Gyuhap chongseo|last=Yi|first=Bingheogak|year=1809|location=Joseon Korea|language=[[Literary Chinese]]|script-title=ko:규합총서(閨閤叢書)|trans-title=Women's Encyclopedia|author-link=Yi Bingheogak}}</ref>

==Ramuan==
[[Image:Kimchi jar.JPG|thumb|left|Tempayan yang digunakan untuk mengawet ''gochujang'' dan ''[[kimchi]]'']]
Bahan utama ''gochujang'' ialah serbuk [[cili]] merah, tepung [[pulut]] dan dicampurkan dengan serbuk kacang soya tertapai, dan garam. Pengganti utama bagi bahan utamanya, pulut (''chapssal'', Hangul: 찹쌀), termasuklah beras berbutir pendek (''mepssal'', hangul: 멥쌀), dan [[barli]], dan yang paling jarang, isirong gandum, ''[[jujube]]'', [[labu]], dan [[keledek]]; bahan ini digunakan untuk membuat kepelbagaian ''gochujang''. Sedikit pemanis, seperti [[gula]], sirap atau [[madu]], juga kadangkala ditambah. Ia berwarna merah gelap dengan rasa yang kaya dan pedas.

Pembuatan ''gochujang'' di rumah mula berkurang selepas pengeluaran komersil bermula pada awal 1970-an dan menjadi lambakan di pasaran kini. Kini, ''gochujang'' yang dibuat sendiri sangat sukar dijumpai. Ia digunakan dengan banyaknya dalam [[masakan Korea]], untuk memberi rasa stu (''[[jjigae]]'') seperti ''gochujang jjigae'', memerap daging seperti ''gochujang [[bulgogi]]'', dan sebagai perasa untuk ''[[naengmyeon]]'' dan ''[[bibimbap]]''.

''Gochujang'' juga digunakan sebagai bahan asas untuk bahan perasa lain seperti ''chogochujang'' (초고추장) dan ''[[ssamjang]]'' ([[hangul]]: 쌈장). ''Chogochujang'' ialah sejenis ''gochujang'' yang diperbuat daripada ''gochujang'' yang ditambah cuka dan perisa lain, seperti gula dan bijan. Ia lazimnya digunakan sebagai sos untuk ''[[Hoe (makanan)|hoe]]'' dan ''[[hoedeopbap]]''. Serupa juga, ''ssamjang'' ialah campuran ''gochujang'' dan ''[[doenjang]]'', dengan potongan [[bawang]] dan perisa pedas lain, dan terkenal dengan ''sangchussam'' (Hangul: 상추쌈), iaitu balutan [[daun salad]] dengan daging panggang, hirisan [[bawang putih]], cili hijau dan sayur lain.

==Nutrisi dan kesihatan==
''Gochujang'' secara tradisionalnya dijadikan antara tiga bahan perasa wajib di setiap rumah, bersama-sama ''[[doenjang]]'' dan ''[[ganjang]]''. ''Gochujang'' mengandungi [[protein]], [[lemak]], [[vitamin B]]<sub>2</sub>, [[vitamin C]], dan [[karotena]].<ref name="krg">{{Cite web |url=http://www.koreanrestaurantguide.com/health/health_gochu.htm |title=Korean Food and Health - Korean Hot Pepper Paste<!-- Bot generated title --> |access-date=2015-04-02 |archive-date=2009-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090124130550/http://koreanrestaurantguide.com/health/health_gochu.htm |url-status=dead }}</ref>

== Unit kepedasan gochujang ==
Unit kepedasan ''gochujang'' (GHU) ialah unit ukuran untuk kepedasan (kepanasan) ''gochujang'', berdasarkan [[kromatografi gas]] dan [[kromatografi cecair prestasi tinggi]] [[kapsaisin]] dan kepekatan [[dihidrokapsaisin]].<ref name="KTO3">{{Cite news|url=http://english.visitkorea.or.kr/enu/AKR/FU_EN_15.jsp?cid=995420|title=[Korea] Some like it Hot! Standardized ‘Spiciness’ rating system for Korea’s famed Gochujang|date=8 April 2010|access-date=17 April 2017|work=[[Korea Tourism Organization]]}}</ref><ref name="NAQS">{{Cite web|url=https://standard.go.kr/KSCI/common/filedownload.ndo?atchmnflId=TBI20170111145941&atchmnflSn=3|title=Jeontong sikpum pyojun gyugyeok|last=National Agricultural Products Quality Management Service|date=September 2016|website=Korean Standards & Certifications|publisher=[[Korean Agency for Technology and Standards]]|language=ko|script-title=ko:전통식품 표준규격|format=PDF|access-date=17 April 2017|layurl=https://standard.go.kr/KSCI/technologyIntro/getTechnologyDetailView.do?menuId=527&topMenuId=524&upperMenuId=524&trgId=0000006601&trgReformNo=0000|pages=88–89}}</ref>

Produk ''gochujang'' dikelaskan menjadi salah satu daripada lima tahap kepedasan: Pedas Ringan, Pedas Sedikit, Pedas Sederhana, Pedas Sangat, dan Pedas Lampau.<ref name="NAQS" />
{| class="wikitable"
| style="color:white; background:#900" |Pedas Lampau
| style="color:white; background:#900" |> 100
|-
| style="color:white; background:#f00" |Pedas Sangat
| style="color:white; background:#f00" |75‒100
|-
| style="color:black; background:#ff4949" |Pedas Sederhana
| style="color:black; background:#ff4949" |45‒75
|-
| style="color:black; background:#ff9292" |Pedas Sedikit
| style="color:black; background:#ff9292" |30‒45
|-
| style="color:black; background:#ffdbdb" |Pedas Ringan
| style="color:black; background:#ffdbdb" |< 30
|}

==Kegunaan==
''Gochujang'' digunakan dalam banyak masakan seperti ''[[bibimbap]]'' dan ''[[tteokbokki]]'', serta salad, [[jjigae|stu]], sup dan perapan daging.<ref>{{cite web|url=http://app.visitkorea.or.kr/ContentView.do?method=getContentViewPage&cid=995798&lang_code=E|title=Gochujang (Hot Pepper Paste)|publisher=visitkorea.org|accessdate=2013-04-19|archive-date=2014-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20141112112105/http://app.visitkorea.or.kr/ContentView.do?method=getContentViewPage&cid=995798&lang_code=E|url-status=dead}}</ref> ''Gochujang'' menjadikan hidangan lebih pedas (disumbangkan oleh kapsaisin daripada cili), tetapi juga agak manis.

==Lihat juga==
{{portal|Makanan}}
* [[Pes cili]]
*''[[Doenjang]]''
*''[[Doubanjiang]]''
*''[[Ssamjang]]''
* [[Pes kacang tertapai]]
* [[Masakan Korea]]

==Rujukan==
{{reflist|2}}

[[Category:Makanan terawet]]
[[Category:Bahan perasa Korea]]
[[Category:Masakan Korea]]

Templat yang digunakan dalam laman ini:

Templat:Category handler (sunting)
Templat:Citation (sunting)
Templat:Cite book (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite journal (sunting)
Templat:Cite news (sunting)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite wikisource (sunting)
Templat:Fix (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix/category (sunting)
Templat:IPA-ko (sunting)
Templat:Infobox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Infobox Korean name (sunting)
Templat:Infobox Korean name/Hangul data (sunting)
Templat:Infobox Korean name/Hangul label (sunting)
Templat:Infobox Korean name/Hanja data (sunting)
Templat:Infobox Korean name/Hanja label (sunting)
Templat:Infobox Korean name/MR data (sunting)
Templat:Infobox Korean name/MR label (sunting)
Templat:Infobox Korean name/RR data (sunting)
Templat:Infobox Korean name/RR label (sunting)
Templat:Infobox Korean name/categories (sunting)
Templat:Italic title (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Korean cuisine (sunting)
Templat:Lang (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Lang-ko (sunting)
Templat:Linktext (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Masakan Korea (sunting)
Templat:Pautan putus (sunting)
Templat:Pengendali kategori (sunting)
Templat:Portal (sunting)
Templat:Px (sunting)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Sidebar with collapsible lists (sunting)
Templat:Tajuk condong (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Template other (sunting)
Templat:Transl (sunting)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Category handler (sunting)
Modul:Category handler/blacklist (sunting)
Modul:Category handler/config (sunting)
Modul:Category handler/data (sunting)
Modul:Category handler/shared (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Suggestions (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Exponential search (sunting)
Modul:Infobox (sunting)
Modul:Infobox/styles.css (sunting)
Modul:Lang (sunting)
Modul:Lang/ISO 639 synonyms (sunting)
Modul:Lang/data (sunting)
Modul:Language/data/iana languages (sunting)
Modul:Language/data/iana regions (sunting)
Modul:Language/data/iana scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana suppressed scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana variants (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:Navbar (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Navbar/configuration (sunting)
Modul:Navbar/styles.css (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Portal (sunting)
Modul:Portal/images/m (sunting)
Modul:Portal/styles.css (sunting)
Modul:Sidebar (sunting)
Modul:Sidebar/configuration (sunting)
Modul:Sidebar/styles.css (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Tajuk condong (sunting)
Modul:Template wrapper (sunting)
Modul:Unicode data (sunting)
Modul:Unicode data/scripts (sunting)
Modul:Unsubst (sunting)
Modul:Yesno (sunting)

Kembali ke Gochujang.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Gochujang"