Lihat sumber bagi Abkhazia

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
Sekatan dilakukan oleh ‪Hasley‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .
Tarikh bermula sekatan: 16:21, 18 Disember 2022
Tarikh tamat sekatan: 16:21, 18 Disember 2025
Alamat IP anda terkini ialah 62.210.136.28. The blocked range is 62.210.0.0/16.
Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.
{{Infobox country
| conventional_long_name = Republik Abkhazia
| native_name            = {{unbulleted list
 | {{native name|ab|Аԥсны Аҳәынҭқарра|italic=no}}
 | {{resize|90%|{{nobold|{{transliteration|ab|Apsny Ahwyntqarra}}}}}}
 | {{native name|ru|Республика Абхазия|italic=no}}
 | {{resize|90%|{{nobold|{{transliteration|ru|Respublika Abkhaziya}}}}}}
}}
| common_name            = Abkhazia
| national_motto         = 
| national_anthem        = {{native phrase|ab|Аиааира|italics=off|nolink=on}}<br />{{transliteration|ab|Aiaaira}}<br />"Kemenangan"{{parabr}}{{center|[[File:National anthem of Abkhazia – Aiaaira (Аиааира) (orchestral vocal version).ogg]]}}
| image_flag             = Flag of Abkhazia.svg
| flag_type              = [[Bendera Abkhazia|Bendera]]
| image_coat             = Coat of arms of Abkhazia.svg
| symbol_type            = Jata
| image_map              = Abkhaziaorthographicprojection.svg
| map_caption            = Abkhazia (hijau) dalam [[Georgia]] (kelabu gelap)
| capital                = [[Sukhumi]]
| coordinates            = {{Coord|43|0|0|N|41|1|40|E|type:city}}
| largest_city           = capital
| official_languages     = {{hlist | [[Bahasa Abkhaz|Abkhaz]]|[[Bahasa Rusia|Rusia]]<sup>a</sup>}}
| languages_type         = [[Bahasa pertuturan]]
| languages              = {{hlist | Abkhaz|Rusia|[[Bahasa Georgia|Georgia]]|Mingrelia|Svan|[[Bahasa Armenia|Armenia]]}}
| demonym                = Orang Abkhaz
| government_type        = [[Sistem berpresiden|Republik berpresiden]] unitari
| leader_title1          = [[Presiden Abkhazia|Presiden]]
| leader_name1           = Aslan Bzhania
| leader_title2          = [[Perdana Menteri]]
| leader_name2           = Alexander Ankvab
| legislature            = Dewan Rakyat
| sovereignty_type       = 
| established_event1     = [[Republik Sosialis Soviet Abkhazia]]
| established_date1      = 31 Mac 1921
| established_event2     = Republik Sosialis Soviet Berautonomi Abkhaz
| established_date2      = 19 Februari 1931
| established_event3     = Pengisytiharan kedaulatan Abkhazia
| established_date3      = 25 Ogos 1990
| established_event4     = Pengisytiharan kemerdekaan Abkhazia
| established_date4      = 23 Julai 1992
| established_event5     = Akta kemerdekaan negara<sup>b</sup>
| established_date5      = 12 Oktober 1999
| area_km2               = 8,664.59<ref name=EB>{{cite encyclopedia |editor-first=Dale H. |editor-last=Hoiberg |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |title=Abkhazia |edition=15th |year=2010 |publisher=Encyclopedia Britannica Inc. |volume=I: A-ak Bayes |location=Chicago, IL |isbn=978-1-59339-837-8 |pages=[https://archive.org/details/newencyclopaedia2009ency/page/33 33] |url=https://archive.org/details/newencyclopaedia2009ency/page/33}}</ref>
| area_sq_mi             = 3,344 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| area_rank              = 
| area_magnitude         = 
| population_census      = 240,705
| population_census_year = 2011
| population_estimate    = 244,236<ref>{{cite web |url=https://ugsra.org/ofitsialnaya-statistika.php?ELEMENT_ID=600 |title=Государственный комитет Республики Абхазия по статистике |website=ugsra.org |access-date=27 Oktober 2023 |archive-date=29 Mac 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230329170012/https://ugsra.org/ofitsialnaya-statistika.php?ELEMENT_ID=600 |url-status=dead}}</ref>
| population_estimate_year = 2022
| population_estimate_rank = ke-180
| population_density_km2 = 28.2
| population_density_sq_mi = 
| population_density_rank = ke-160
| GDP_nominal            = $270 million<ref>{{citation |title=Moscow Says Abkhazia, S. Ossetia Shall be Less Dependent on Russia |date=10 Mac 2022 |url=https://civil.ge/archives/478378/}}</ref>
| GDP_nominal_rank       = 
| GDP_nominal_year       = 2021
| GDP_nominal_per_capita = $1,100
| GDP_nominal_per_capita_rank = 
| GDP_PPP_year           = 
| GDP_PPP                = 
| GDP_PPP_rank           = 
| GDP_PPP_per_capita     = 
| GDP_PPP_per_capita_rank = 
| Gini_year              = 
| Gini_change            = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini                   = <!--number only-->
| Gini_ref               = 
| Gini_rank              = 
| HDI_year               = 
| HDI_change             = <!--increase/decrease/steady-->
| HDI                    = <!--number only-->
| HDI_ref                = 
| HDI_rank               = 
| currency               = {{unbulleted list |Apsar Abkhazia |[[Rubel Rusia]]<sup>c</sup>}}
| currency_code          = RUB
| time_zone              = MSK
| utc_offset             = +3
| time_zone_DST          = 
| utc_offset_DST         = 
| drives_on              = kanan
| calling_code           = +7]840{{\}}940 (dahulunya, +995 44)<ref>{{cite web |title=Abkhazia remains available by Georgian phone codes |url=http://www.today.az/print/news/georgia/58953.html |date=6 Januari 2010 |access-date=20 January 2010 |publisher=today.az |archive-url=https://web.archive.org/web/20120712005819/http://www.today.az/print/news/georgia/58953.html |archive-date=12 July 2012 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.wtng.info/wtng-995-ge.html |title=World Telephone Numbering Guide |work=wtng.info |access-date=23 Jun 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131220025759/http://www.wtng.info/wtng-995-ge.html |archive-date=20 Disember 2013 |url-status=dead}}</ref>
| iso3166code            = 
| today                  = 
}}

'''Abkhazia''' ({{lang-ab|Аҧсны́}} ''{{transl|ab|Apsny}}'' {{IPA-all|apʰsˈnɨ|}}; {{lang-ka|აფხაზეთი}} ''{{transl|ka|Apkhazeti}}'' {{IPA-ka|ɑpʰxɑzɛtʰi|}}; [[Bahasa Rusia|Rusia]]: ''Абха́зия'', <small>tr.</small> ''Abkhа́ziya,'' <small>IPA</small>: [ɐpˈxazʲɪjə]) adalah [[Pengiktirafan antarabangsa Abkhazia dan Ossetia Selatan|sebahagian negeri yang diiktiraf]] di pantai timur [[Laut Hitam]] dan di sebelah selatan-barat Pergunungan Caucasus, selatan [[Rusia]] dan barat laut [[Georgia (negara)|Georgia]] tertib. Ia meliputi {{convert|8660|sqkm|sqmi}} dan mempunyai penduduk sekitar 240,000. Ibu negaranya ialah [[Sukhumi]]. Pemisah politik Abkhazia, secara rasmi '''Republik Abkhazia''' atau '''Apsny''',<ref name="Constitution">{{cite web|url=http://abkhazworld.com/aw/reports-and-key-texts/607-constitution-of-the-republic-of-abkhazia-apsny |title=Constitution of the Republic of Abkhazia (Apsny) |publisher=Abkhazworld.com |accessdate=31 May 2016}}</ref><ref name="Faultlines">Olga Oliker, Thomas S. Szayna. Faultlines of Conflict in Central Asia and the South Caucasus: Implications for the U.S. Army. Rand Corporation, 2003, {{ISBN|978-0-8330-3260-7}}.</ref><ref name="Clogg">{{cite web|url=http://www.c-r.org/resources/occasional-papers/abkhazia-ten-years-on.php |title=Abkhazia: ten years on |last=Clogg |first=Rachel |publisher=Conciliation Resources |date=January 2001 |accessdate=31 May 2016}}</ref><ref name="Karagiannis">Emmanuel Karagiannis. Energy and Security in the Caucasus. Routledge, 2002. {{ISBN|978-0-7007-1481-0}}.</ref><ref name="Olympics">The Guardian. [https://www.theguardian.com/russia/article/0,,2143104,00.html Georgia up in arms over Olympic cash]</ref> hanya diiktiraf oleh [[Rusia]] dan [[Pengiktirafan antarabangsa Abkhazia dan Ossetia Selatan|sejumlah kecil negara lain]]. Walaupun Georgia tidak mempunyai kawalan ke atas Abkhazia, kerajaan Georgia, [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] dan kebanyakan kerajaan dunia hanya menganggap Abkhazia merupakan sebahagian dari [[Georgia]], yang perlembagaannya mewakili kawasan itu sebagai Kerajaan Republik Autonomi Abkhazia.

Status Abkhazia adalah isu utama konflik Georgia-Abkhazia dan hubungan Georgia-Russia. Rantau ini mempunyai kuasa [[autonomi]] dalam [[Republik Sosialis Soviet Georgia|Soviet Georgia]] semasa pembubaran [[Kesatuan Soviet]] pada akhir 1980-an. Ketegangan etnik antara Orang Abkhaz dan [[Orang Georgia]] mula memuncak dalam Perang di Abkhazia (1992-1993) yang mengakibatkan kehilangan kekuasaan Georgia di kebanyakan Abkhazia, kemerdekaan Abkhazia secara ''de facto'' dan pembersihan etnik Georgia di Abkhazia. Walaupun telah termeterainya Perjanjian Gencatan Senjata 1994 dan rundingan selama bertahun-tahun, perselisihan masih belum dapat diselesaikan. Kehadiran jangka panjang Misi Pemantauan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dan pasukan pengaman [[Komanwel Negara-Negara Merdeka]] (CIS) yang diketuai oleh Rusia juga gagal menghentikan keganasan yang berlaku. Pada bulan Ogos 2008, pasukan Abkhaz bersama dengan tentera Rusia bertempur melawan tentera Georgia semasa [[Perang Ossetia Selatan 2008]], yang membawa kepada pengiktirafan rasmi Abkhazia oleh Rusia, pembatalan Perjanjian Gencatan Senjata 1994, dan penamatan misi Pemantau [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu|PBB]]. Pada 28 Ogos 2008, Parlimen [[Georgia]] mengisytiharkan Abkhazia sebagai sebuah wilayah yang diduduki Rusia.

== Penamaan ==
Orang Abkhazia memanggil tanah air mereka {{lang|ab|Аҧсны}} (''{{transl|ab|Apsny}}'', ''{{transl|ab|Aṗsny}}''), popularnya dietimologikan sebagai "tanah/negara jiwa",<ref>{{cite web|url=http://poli.vub.ac.be/publi/ContBorders/eng/ch0103.htm|title=Contested Borders in the Caucasus : Chapter I (3/4)|author=|date=|work=vub.ac.be}}</ref> namun secara literalnya bermaksud "sebuah negara manusia (makhluk manusia)".<ref>{{cite book|url=http://www.abkhazalliance.com/ozganp.html|title=Contrasts and Solutions in the Caucasus|last=Ozgan|first=Konstantin|publisher=Aarhus University Press|year=1998|isbn=978-87-7288-708-1|editor=Ole Høiris, Sefa Martin Yürükel|page=184|chapter=Abkhazia: Problems and the Paths to their Resolution|quote=[...] ''Apsny'', yang apabila diterjemahkan, bermaksud 'Tanah Orang Abkhazia [Mortal]' [...] Lihat Chirikba (1991) untuk etimologi yang berasal dari Abkhazia [[etnonim]] daripada akar 'mati' dalam erti kata 'makhluk fana'. Kepercayaan popular bahawa toponim boleh etimologi sebagai 'Tanah Jiwa' ditunjukkan oleh Chirikba sebagai tidak boleh dipertahankan lagi.}}</ref> Ia mungkin pertama kali muncul pada abad ketujuh dalam teks Armenia sebagai ''Psin(oun)'', mungkin merujuk kepada sejarah Apsilian.<ref name="Hewitt2013">{{cite book|last=Hewitt|first=George B.|title=Discordant Neighbours: A Reassessment of the Georgian-Abkhazian and Georgian-South Ossetian Conflicts|url=https://books.google.com/books?id=eshhfkTqkXkC&pg=PA9|accessdate=30 November 2016|year=2013|publisher=BRILL|isbn=90-04-24893-5|page=9}}</ref> Negara ini secara rasmi ditetapkan sebagai "Republik Abkhazia" atau "Apsny".<ref name="Constitution"/>

[[Bahasa Rusia]] iaitu {{lang|ru|Абхазия}} (''{{transl|ru|Abkhazia}}'') disesuaikan dari [[bahasa Georgia]] {{lang|ka|აფხაზეთი}} (''{{transl|ka|Apkhazeti}}''). Dalam bahasa Mingrelian, Abkhazia dikenali sebagai {{lang|xmf|აბჟუა}} (''{{transl|xmf|Abzhua}}'')<ref>Otar Kajaia, 2001–2004, [http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/megr/kajaia/kajai.htm Megrelian–Georgian Dictionary] (entry ''abzhua'').</ref> atau {{lang|xmf|სააფხაზო}} (''{{transl|xmf|saapkhazo}}'').<ref>Otar Kajaia, 2001–2004, [http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/megr/kajaia/kajai.htm Megrelian–Georgian Dictionary] (entry ''saapxazo'').</ref> Nama Abkhazia dalam bahasa Barat berasal terus dari bentuk [[bahasa Rusia]]: ''Abkhazie'' dalam [[bahasa Perancis]]; ''Abkhazien'' dalam [[bahasa Denmark]]; Abchasien dalam [[bahasa Jerman]]; ''Abcházie'' dalam [[bahasa Czech]]; ''Abchazië'' dalam [[bahasa Belanda]]; ''Abcasia'' dalam [[bahasa Itali]]; ''Abjasia'' dalam [[bahasa Sepanyol]]; dan ''Abcázia'' dalam [[bahasa Portugis]].

== Sejarah ==
===Sejarah awal===
Antara abad ke-9 hingga ke-6 SM, wilayah Abkhazia moden adalah sebahagian daripada kerajaan Georgia purba [[Kolkhis]].<ref>{{Citation | title = Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC – AD 562 | first = David | last = Braund | place = Oxford | publisher = Clarendon | year = 1994 | page = 359}}.</ref><ref>{{Citation | title = The Making of the Georgian Nation | first = Ronald | last = Grigor | publisher = SUNY | page = 13}}.</ref><ref>{{Citation | title = Modern Hatreds: The Symbolic Politics of Ethnic War | first = Stuart J | last = Kaufman | page = 91}}.</ref><ref name="BBC">{{cite news | url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/3261059.stm |title=BBC News – Regions and territories: Abkhazia |work=BBC News |date=22 November 2011 | publisher =[[British Broadcasting Corporation|BBC]] |location=London |accessdate=19 January 2012}}</ref> Kerajaan ini kemudiannya diserap ke dalam Kerajaan Lazika pada 63 SM.<ref>{{Citation | first = David | last = Braund | title = Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550&nbsp;BC – AD 562 | publisher = Oxford University Press | place = USA | date = 8 September 1994 | page = 27}}.</ref><ref>{{Citation | last = Gregory | first = Timothy E | title = A History of Byzantium | year = 2005 | page = 78 | ISBN = 978-0-631-23512-5}}.</ref>

Di sekitar abad ke-6 SM, orang Yunani menubuhkan koloni perdagangan di sepanjang pesisiran [[Laut Hitam]], khususnya di Pitiunt dan ''[[Sukhumi|Dioscuri]]'', yang menjadi modal dalam era moden Abkhazia. Penulis klasik menerangkan pelbagai bangsa telah tinggal di rantau ini dan terdapat pelbagai  bahasa yang dituturkan mereka.<ref>Graham Smith, Edward A. Allworth, Vivien A. Law et al., pages 56-58; ''Abkhaz'' by W. Barthold V. Minorsky in the [[Encyclopaedia of Islam]].</ref> 

[[Empayar Rom]] menakluk Lazika pada abad pertama Masihi dan memerintah sehingga abad ke-4, dan seterusnya kerajaan ini kembali meraih kemerdekaan, tetapi kekal di dalam pengaruh [[Empayar Byzantine]]. Kerajaan ini pada masa itu kebanyakannya beragama Kristian dengan pusat pentadbiran bagi ketua biskopnya terletak di Pityus. Walaupun masih belum ditentukan masa yang tepat apabila penduduk di rantau Abkhazia ini telah memeluk agama Kristian, satu Metropolitan daripada Pityus iaitu Stratophylus telah mengambil bahagian dalam Majlis Pertama Nicaea pada tahun 325.<ref>''Annuario Pontificio 2013'' (Libreria Editrice Vaticana, 2013, ISBN 978-88-209-9070-1), p. 975</ref>

Sekitar pertengahan abad ke-6 Masihi, [[Empayar Byzantium]] dan [[Empayar Sasan]] telah berperang bagi merebut hak ketuanan terhadap Abkhazia, juga dikenali sebagai Perang Lazika. Semasa perang tersebut, orang Abasgia memberontak dengan menentang Byzantium dan meminta pertolongan Empayar Sasan, namun pemberontakan ini berjaya dihalang. Arab yang berada di bawah pemerintahan [[Marwan bin Muhammad|Marwan II]] juga cuba untuk menawan Abkhazia namun berjaya dikalahkan oleh Putera Leon I bersama sekutunya Lazika dan Iberia pada tahun 736.

[[File:Caucasus 1124 AC en alt.svg|thumb| Kerajaan Abkhazia telah disatukan melalui pewarisan dinastik dengan [[Kerajaan Georgia]] yang baru terbentuk pada 1008 apabila bagrat II dari Abkhazia menjadi Bagrat III dari Georgia.]]

Setelah kejayaan dalam menangkis serangan Arab dan memperoleh jajahan baru di kawasan timur, Abkhazia berjaya meraih lebih banyak autonomi daripada Byzantium.<ref>{{cite book |title= Nation-building in the post-Soviet borderlands|last= Smith|first= Graham|author2= Vivien Law|year= 1998|publisher= Cambridge University Press|isbn= 978-0-521-59968-9|page= 56}}</ref> Sekitar tahun 778, Kerajaan Abkhazia telah ditubuhkan dan menjadi kuasa dominan di Kaukasus Barat. Dalam tempoh ini Bahasa Georgia menggantikan Bahasa Yunani sebagai bahasa literasi dan budaya.<ref>Alexei Zverev, ''Ethnic Conflicts in the Caucasus''; Graham Smith, Edward A Allworth, Vivien A Law et al., pages 56–58; ''Abkhaz'' by W. Barthold [V. Minorsky] in the [[Encyclopaedia of Islam]]; ''The Georgian-Abkhaz State'' (summary), by George Anchabadze, in: Paul Garb, Arda Inal-Ipa, Paata Zakareishvili, editors, Aspects of the Georgian-Abkhaz Conflict: Cultural Continuity in the Context of Statebuilding, Volume 5, 26–28 August 2000.</ref> Kerajaan Abkhazia ini berkembang antara tahun 850 hingga 950 dan berakhir apabila Abkhazia dan Georgia timur telah disatukan di bawah satu [[Kerajaan Georgia|monarki Georgia]], diperintah oleh Bagrat III pada akhir abad ke-10 dan awal abad ke-11. Pada tahun 1240, [[Empayar Mongol|Mongol]] telah memecahkan kerajaan ini kepada lapan bahagian pentadbiran tentera ([[Tumen|tümen]]).

Pada abad ke-16, selepas pembubaran Kerajaan Georgia kepada kerajaan-kerajaan kecil dan prinsipaliti, Prinsipaliti Abkhazia (secara nominal berada di bawah taklukan Kerajaan Imereti) dibentuk dan diperintah oleh Dinasti Shervashidze.<ref name="EB"/> Apabila [[Tentera Laut Uthmaniyyah]] mula menduduki Kota [[Sukhumi]] pada tahun 1453, pengaruh [[Empayar Uthmaniyyah]] dan Islam mula tersebar di Abkhazia, terutamanya sekitar abad ke-18. Di bawah pemerintahan Turki Uthmaniyah, majoriti pemerintah Abkhaz dan rakyatnya memeluk agama [[Islam]]. Namun konflik antara orang Abkhaz dan Turki tetap berterusan. Abkhazia telah meminta perlindungan dari Rusia pada tahun 1801, namun ia telah dijadikan wilayah berautonomi oleh Rusia pada tahun 1810.<ref name=":0">Beradze, T., Topuria, K., and Khorava, B. (2009). "A Historical-Geographical Review of Modern Abkhazia." In: ''Causes of War-Prospects for Peace''. Proceedings of the Holy Synod of the Georgian Orthodox Church and the Konrad-Adenauer-Stiftung scientific conference on the theme: Causes of War - Prospects for Peace (2008), 2–3 December: CGS ltd, pp. 10-12. http://www.kas.de/wf/doc/kas_18802-544-2-30.pdf</ref><ref>{{Cite web|url = http://rustaveli.tripod.com/history.html|title = HIstory|date = 2007|accessdate = 19 September 2015|website = Georgia: Past, Present and Future|publisher = |last = Mikaberidze|first = A.}}</ref> Rusia kemudian menawan Abkhazia pada tahun 1864, dan berjaya mematahkan penentangan Abkhazia setelah Rusia mengusir kesemua Muslim Abkhaz ke wilayah Uthmaniyah.

===Abkhazia di dalam Empayar Rusia===
[[File:Abkhazia & Samurzakan.jpg|thumb|200px|left|Abkhazia pada 1899. Abkhazia telah ditadbirkan sebagai Daerah Sukhumi dari Governorat Kutaisi iaitu ianya sebahagian dari [[Empayar Rusia]].]]
Pada awal abad ke-19, semasa Rusia dan Uthmaniyah sedang berlumba-lumba untuk menguasai rantau ini, para pemerintah Abkhazia pula bergerak terus merentasi perpecahan keagamaan. Percubaan pertama untuk menjalinkan hubungan dengan Rusia telah dilakukan oleh [[Kelesh Bey|Putera Kelesh Bey]] pada 1803, tidak lama selepas penggabungan Georgia timur ke dalam [[Empayar Rusia]] pada 1801. Walau bagaimanapun, orientasi pro-[[Turki Uthmaniyyah|Uthmaniyyah]] wujud untuk masa yang singkat selepas pembunuhan Kelesh Bey oleh anaknya Aslan-Bey pada 1808.{{Citation needed|date=November 2010}} Pada 2 Julai 1810, tentera marin Rusia telah menyerbu Sukhum-Kale dan menggantikan Aslan-Bey dengan saudara dan lawannya, Sefer-Bey (1810-1821), yang telah memeluk agama Kristian dan ditukarkan nama kepada George. Abkhazia seterusnya menyertai Empayar Rusia sebagai prinsipaliti berautonomi, pada tahun 1810.<ref name=EB/> Walau bagaimanapun, pemerintahan George, dan juga bahawa penggantinya, adalah terhad kepada kawasan kejiranan Sukhum-Kale dan kawasan Bzyb itu.{{Citation needed|date=November 2010}} Perang Rusia-Turki berikutnya mengukuhkan lagi kedudukan Rusia, yang membawa kepada perpecahan lagi di Abkhaz elit itu, terutamanya di sepanjang bahagian agama. Dalam [[Perang Crimea]] (1853-1856), kuasa-kuasa Rusia terpaksa memindahkan Abkhazia dan Putera Michael (1822-1864) yang seolah-olah bertukar kepada Empayar Turki Uthmaniyah.

Selepas itu, kehadiran Rusia diperkukuh dan tanah tinggi dari Barat Kaukasia akhirnya ditakluki oleh Rusia pada tahun 1864.{{Citation needed|date=November 2010}} Autonomi Abkhazia, yang telah berfungsi sebagai "zon penampan" pro-Rusia di rantau ini menyusahkan, tidak lagi diperlukan oleh kerajaan Tsaris dan pemerintahan Shervashidze berakhir; pada November 1864, Puter Prince Michael terpaksa meninggalkan haknya dan menetap di Voronezh.{{Citation needed|date=November 2010}} Kemudian pada tahun yang sama, Abkhazia telah digabungkan ke dalam [[Empayar Rusia]] sebagai provinsi tentera khas<ref name=EB/> daripada Sukhum-Kale yang telah berubah, pada tahun 1883, menjadi ''avtonomnyy'' sebagai sebahagian daripada [[Kutaisi|Kutais]] ''Guberniya ''. Nombor besar Abkhazians Muslim, dikatakan telah ditubuhkan sebanyak 40% daripada penduduk Abkhazia, berhijrah ke [[Empayar Uthmaniyyah]] antara 1864 dan 1878 dengan jumlah penduduk Islam yang lain Kaukasus, proses yang dikenali sebagai ''Muhajirisme''.

Kawasan yang besar di rantau ini dibiarkan tidak berpenghuni dan ramai orang [[Armenia]], Georgia, Rusia dan lain-lain kemudiannya berhijrah ke Abkhazia, menempatkan semula sebahagian besar wilayah yang dikosongkan.<ref>{{cite book |title= E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam 1913–1936|last= Houtsma|first= M. Th.|author2= E. van Donzel|year= 1993|publisher= BRILL|isbn= 978-90-04-09796-4|page= 71|url= http://books.google.com/?id=GEl6N2tQeawC&pg=PA70&dq=Abkhazia+history+19th+century#PPA71,M1}}</ref> Sesetengah ahli sejarah Georgian menegaskan bahawa suku kaum Georgian (Svan dan Mingrelian) telah penduduk Abkhazia sejak zaman kerajaan Kolkhis itu.<ref name = "Lortkipanidze">Lortkipanidze M., ''The Abkhazians and Abkhazia'', Tbilisi 1990.</ref>

Dengan keputusan rasmi pihak berkuasa Rusia penduduk Abkhazia dan Samurzakano terpaksa belajar dan berdoa di Rusia. Sesudah pembuangan jisim 1878, Abkhazians orang yang masih tinggal dalam minoriti dan secara rasmi dijenamakan sebagai "kaum yang berdosa", tidak mempunyai pemimpin untuk menjalankan pembangkang serius terhadap Russification politik empayar.<ref name="Tsarism">{{cite web |url=http://eng.expertclub.ge/portal/cnid__5160/alias__Expertclub/lang__en/tabid__2546/default.aspx |title=Some of the issues of Russian imperial language policy in Abkhazia and its results (part II) |publisher=Experts' Club |date=2010-06-28 |access-date=2015-04-15 |archive-date=2014-02-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182737/http://eng.expertclub.ge/portal/cnid__5160/alias__Expertclub/lang__en/tabid__2546/default.aspx |url-status=dead }}</ref>
Pada 17 Mac 1898 apabila jabatan sinodal Georgia-Imereti Gereja Ortodoks Rusia melalui perintah 2771 lagi dilarang pengajaran dan pengaliran perkhidmatan agama di sekolah gereja dan gereja-gereja di daerah Sukhumi dalam bahasa Georgia, ia diikuti dengan bantahan besar-besaran penduduk Georgia Abkhazia dan Samurzakano yang dicapai maharaja Rusia. Pada September 3, 1898 Synod Suci mengeluarkan perintah 4880 yang ditentukan: Mereka paroki di mana jemaah telah Mingrelians iaitu Georgia, kedua-dua perkhidmatan gereja dan pendidikan gereja sepatutnya dijalankan dalam bahasa Georgia, manakala di paroki Abkhazia dalam bahasa Slavic Kuno. Perintah ini telah dijalankan hanya di tiga gereja daripada 42 di daerah Sukhumi itu.<ref name="Tsarism"/> Tedo Sakhokia menuntut daripada pihak berkuasa Rusia untuk memperkenalkan bahasa Abkhazia dan Georgia dalam perkhidmatan gereja dan pendidikan. Sebagai tindak balas, pihak berkuasa dimulakan kes jenayah terhadap Tedo Sakhokia dan pemimpin daripada "pihak Georgia" yang aktif di Abkhazia, yang diketuai oleh Sakhokia.<ref name="Tsarism" />

===Abkhazia di dalam Kesatuan Soviet===
[[File:Soviet Caucasus map.svg|left|200px|thumb|Peta Kaukasus [[Kesatuan Soviet|Soviet]] (1957–91) memaparkan Abkhaz ARSS di dalam [[Republik Sosialis Soviet Georgia|Georgia RSS]].]]
[[Revolusi Rusia 1917]] membawa kepada pembentukan sebuah [[Republik Demokratik Georgia|Georgia bebas]] yang termasuk Abkhazia, pada tahun 1918.<ref name= EB /> Sokongan Jerman membolehkan Georgia untuk menangkis ancaman Bolshevik dari Abkhazia pada tahun 1918. Perlembagaan 1921 memberikan Abkhazia autonomi.

Pada tahun 1921, [[Bolshevik]] Tentera Merah menyerang Georgia dan berakhir kemerdekaan singkat itu. Abkhazia telah membuat Sosialis Soviet Republik (Abkhazia RSS) dengan status yang kabur yang '' perjanjian republik '' yang berkaitan dengan Georgia RSS.<ref name=EB/><ref name=constitution>{{Citation | url = http://abkhazia.narod.ru/constitution1.htm | year = 1925 | title = Constitution of SSR Abkhazia | contribution = Definition of status | at = Article 3 | archiveurl = https://www.webcitation.org/5PubnkAEm?url=http://abkhazia.narod.ru/constitution1.htm | archivedate = 2007-06-27 | accessdate = 2010-11-18 | url-status = live }}</ref><ref>{{Citation|last=Neproshin|first=A. Ju.|url=http://www.abkhaziya.org/server-articles/article-c165f1f9be6ab370d75a0b3d2af71a59.html|script-title=ru:Абхазия. Проблемы международного признания|publisher=MGIMO|date=16–17 May 2006|language=Russian}}.</ref> Pada tahun 1931, [[Joseph Stalin]] menjadikan ia sebuah republik autonomi (Autonomi Abkhaz Republik Sosialis Soviet atau ringkasnya Abkhaz ARSS) dalam [[Republik Sosialis Soviet Georgia|Georgia RSS]].<ref name="BBC"/> Meskipun autonomi nominal, ia tertakluk kepada peraturan langsung kukuh daripada pihak berkuasa Soviet pusat. Di bawah pemerintahan Stalin dan Beria Abkhaz sekolah ditutup, memerlukan kanak-kanak Abkhaz untuk belajar dalam bahasa Georgia.<ref>{{cite book |title = Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States|year= 1999|publisher= Europa Publications Limited|location= London|isbn = 978-1-85743-058-5 |page= 363}}</ref><ref>{{cite book |title= The Abkhazians: a handbook|last= Hewitt|first= George | year = 1999|publisher= Palgrave Macmillan|isbn= 978-0-312-21975-8|page= 96}}</ref><ref name=jrl/> Penerbitan bahan di Abkhazians berkurangan dan akhirnya berhenti sama sekali; Sekolah Abkhazia telah ditutup pada 1945-1946.<ref>{{Citation | first = George | last = Hewitt | title = Abkhaz – A Comprehensive Self-Tutor | page = 17}}.</ref>

Polisi penindasan telah susut selepas kematian Stalin<ref name="BBC"/> dan pelaksanaan Beria ini, dan Abkhaz telah diberikan peranan yang lebih besar dalam pentadbiran republik itu.<ref name="BBC"/> Seperti di kebanyakan republik autonomi yang lebih kecil, kerajaan Soviet menggalakkan pembangunan budaya dan khususnya kesusasteraan.

<gallery widths="200px" heights="105px">
File:ccpa-flag.svg|Bendera [[Republik Sosialis Soviet Abkhazia]] (RSS Abkhazia) pada 1925.
File:Flag of Abkhazian ASSR.svg|Bendera Autonomi Abkhaz Republik Sosialis Soviet (Abkhaz ARSS) pada 1978.
File:Flag of the SSR Abkhazia (1989).svg|Bendera SSR Abkhazia pada 1989.
</gallery>

===Abkhazia dalam pasca-Soviet Georgia===
Setelah [[Kesatuan Soviet]] mula hancur pada akhir tahun 1980-an, ketegangan etnik meningkat antara orang Abkhaz dan Georgia atas gerakan Georgia ke arah kemerdekaan. Ramai orang Abkhazia menentang ini, takut bahawa Georgia bebas akan membawa kepada penghapusan autonomi mereka, dan bukannya berhujah bagi penubuhan Abkhazia sebagai republik Soviet yang berasingan di dalam dirinya sendiri. Pertikaian bertukar menjadi ganas pada 16 Julai 1989 di Sukhumi. Enam belas orang berbangsa Gurji dikatakan telah terbunuh dan 137 lagi cedera apabila mereka cuba untuk mendaftar di universiti Georgia bukannya satunya iaitu Abkhaz. Selepas beberapa hari keganasan, tentera Soviet dipulihkan perintah di bandar dan menyalahkan paramilitari nasionalis yang mencetuskan konfrontasi. Pada bulan Jun 1988, panggilan seumpama yang dikenali sebagai Surat Abkhaz telah dihantar kepada Gorbachev.

Pada bulan Mac 1990, Georgia mengisytiharkan kedaulatan, secara unilateral membatalkan perjanjian menyimpulkan oleh kerajaan Soviet sejak tahun 1921 dan dengan itu bergerak lebih dekat kepada kemerdekaan. Republik Georgia memboikot referendum semua-Kesatuan bertarikh 17 Mac 1991 mengenai pembaharuan Kesatuan Soviet disuarakan oleh [[Mikhail Gorbachev]]; Walau bagaimanapun, 52.3% daripada penduduk Abkhazia (hampir semua penduduk bukan etnik Georgian) mengambil bahagian dalam referendum dan diundi oleh majoriti besar (98.6%) untuk mengekalkan Kesatuan.<ref>Conciliation Resources. [http://www.c-r.org/our-work/accord/georgia-abkhazia/chronology.php Georgia-Abkhazia, Chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061007200548/http://www.c-r.org/our-work/accord/georgia-abkhazia/chronology.php |date=2006-10-07 }}</ref><ref>Парламентская газета (''Parlamentskaya Gazeta''). [http://www.pnp.ru/archive/18870125.html Референдум о сохранении СССР. Грузия строит демократию на беззаконии.] Георгий Николаев, 17 March 2006 {{ru icon}}</ref> Kebanyakan etnik bukan-Georgia di Abkhazia memboikot referendum mengenai kemerdekaan Georgia bertarikh 31 Mac, yang disokong oleh majoriti besar penduduk Georgia. Dalam masa beberapa minggu, Georgia mengisytiharkan kemerdekaan pada 9 April 1991, di bawah bekas pembangkang Soviet Zviad Gamsakhurdia. Di bawah Gamsakhurdia, keadaan agak tenang di Abkhazia dan perjanjian perkongsian kuasa telah lama sampai di antara Abkhaz dan Georgia puak, pemberian kepada Abkhaz yang lebih-perwakilan tertentu di dalam badan perundangan tempatan.<ref>Coppieters, Bruno ''et al.''(2005), ''Statehood and security: Georgia after the Rose Revolution'', p. 384. American Academy of Arts and Sciences, ISBN 978-0-262-03343-5</ref>

Pemerintahan Gamsakhurdia tidak lama lagi dicabar oleh kumpulan pembangkang bersenjata, di bawah pimpinan telaga Tengiz diangkut Kitovani, yang memaksa dia melarikan diri negara dalam rampasan kuasa tentera pada Januari 1992. Bekas Menteri Luar Soviet dan arkitek perpecahan USSR [[Eduard Shevardnadze]] menjadi kepala negara negara, mewarisi sebuah kerajaan dikuasai oleh garis keras nasionalis Georgian. Dia bukan seorang nasionalis etnik tetapi tidak banyak untuk mengelak daripada dilihat sebagai menyokong angka dominan pentadbiran beliau dan pemimpin yang melakukan rampasan kuasa yang melanda beliau untuk kuasa.

Pada 21 Februari 1992, Majlis Tentera pemerintahan Georgia mengumumkan bahawa ia telah memansuhkan perlembagaan-era Soviet dan memulihkan 1921 Perlembagaan [[Republik Demokratik Georgia]]. Ramai Abkhaz ditafsirkan ini sebagai penghapusan status autonomi mereka, walaupun perlembagaan 1921 mengandungi peruntukan bagi autonomi di rantau ini.<ref>[http://www.rrc.ge/law/konstG_1921_02_21_e.htm?lawid=108&lng_3=en 1921 Constitution of the Democratic Republic of Georgia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110523161919/http://www.rrc.ge/law/konstG_1921_02_21_e.htm?lawid=108&lng_3=en|date=2011-05-23}}: Chapter XI, Articles 107–108 (diterima oleh Perhimpunan Konstituen Georgia 21 Februari 1921): "Abkhasie (daerah Soukhoum), ..., yang merupakan bahagian penting Republik Georgia, menikmati autonomi dalam pentadbiran hal ehwal mereka. Undang-undang mengenai autonomi [ ini] daerah ... akan menjadi objek perundangan khas". Pusat Penyelidikan Serantau. Dicapai pada 25 November 2008.</ref> Pada 23 Julai 1992, puak Abkhaz dalam Majlis Tertinggi republik itu mengisytiharkan kemerdekaan berkesan dari Georgia, walaupun sesi telah diboikot oleh timbalan Georgian etnik dan isyarat yang pergi tidak diiktiraf oleh mana-mana negara lain. Kepimpinan Abkhaz melancarkan kempen menewaskan perasmi Georgia dari pejabat mereka, satu proses yang diiringi oleh keganasan. Dalam pada itu, pemimpin Abkhaz yang Vladislav Ardzinba dipergiatkan hubungan dengan garis keras politik Rusia dan elit tentera dan menyatakan dia bersedia untuk perang dengan Georgia.<ref name="Svante">Svante E. Cornell (2001), Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, pp. 345–9. Routledge, ISBN 978-0-7007-1162-8.</ref>

===Perang Abkhazia===
Pada bulan Ogos 1992, kerajaan Georgia menuduh penyokong Gamsakhurdia atas penculikan Menteri Dalam Negeri Georgia dan menahan beliau dalam kurungan di Abkhazia. Kerajaan Georgia menghantar 3,000 askar ke rantau ini, kononnya untuk memulihkan keadaan. The Abkhaz adalah agak tidak bersenjata pada masa ini dan tentera Georgia dapat majulah untuk Sukhumi dengan rintangan yang sikit<ref name=mirsky1/> dan kemudiannya terlibat secara etniknya berasaskan penjarahan, rompakan, serangan, dan pembunuhan.<ref>[http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/georgia/georgia953.pdf Full Report by Human Rights Watch. Human Rights Watch. Georgia/Abkhazia. Violations of the laws of war and Russia's role in the conflict] Helsinki, March 1995. p. 22</ref> Unit Abkhaz terpaksa berundur ke Gudauta dan Tkvarcheli.

Kekalahan tentera Abkhaz telah ditemu dengan sambutan ketegangan oleh gadungan Pergabungan Orang Gunung dari Kaukasus, satu kumpulan payung menyatukan beberapa pergerakan dalam [[Kaukasus Utara]], termasuk unsur-unsur daripada masyarakat [[Circasia]], Abaza, [[Chechnya|Chechen]], [[Kozak]], Ossetia dan beratus-ratus paramiliter sukarelawan dan tentera upahan dari Rusia termasuk [[Shamil Basayev]], seorang tokohyang pemisah Chechen yang anti-Moscow. Mereka berpihak dengan pemisah Abkhaz untuk melawan kerajaan [[Georgia]]. Dalam kes Basayev, ia telah dicadangkan bahawa apabila dia dan anggota batalionnya kepada Abkhazia, mereka menerima latihan oleh Tentera Rusia (walaupun orang lain mempertikaikannya), menyampaikan satu lagi kemungkinan motif.<ref>{{cite news |title=The Chechen's Story: From Unrivaled Guerrilla Leader to the Terror of Russia |date=15 September 2004 |accessdate=6 April 2011 |publisher=New York Times |author=C.J.Shivers |url=http://www.nytimes.com/2004/09/15/international/europe/15chechen.html?pagewanted=1 |work=The New York Times}}</ref> Pada bulan September, paramilitari Abkhaz dan Rusia melancarkan ofensif terhadap Gagra yang utama selepas melanggar gencatan senjata, yang menghalau kuasa-kuasa Georgian daripada swathes besar republik itu. Kerajaan Shevardnadze ini menuduh Rusia memberi sokongan ketenteraan rahsia kepada pemberontak dengan tujuan "meninggalkan dari Georgia wilayah aslinya dan tanah sempadan Georgia-Rusia". 1992 berakhir dengan pemberontak dalam menguasai kawasan barat laut Abkhazia Sukhumi.

Konflik ini adalah dalam kebuntuan sehingga Julai 1993, apabila Abkhaz militia pemisah melancarkan serangan "abortive" di [[Georgia]]-[[Sukhumi]] diadakan. Mereka dikelilingi dan banyak mengebom ibu negara, di mana Shevardnadze telah terperangkap. Yang berperang belah pihak bersetuju untuk gencatan senjata Rusia ditaja di Sochi pada akhir bulan Julai. Tetapi gencatan senjata yang rosak sekali lagi pada 16 September 1993. angkatan Abkhazia, dengan sokongan tentera dari luar Abkhazia, serangan ke atas Sukhumi dan Ochamchira dilancarkan. Walau apa pun panggilan [[Majlis Keselamatan PBB]] untuk pemberhentian serta-merta permusuhan dan kecaman ke atas pencabulan gencatan senjata oleh pihak Abkhaz itu, namun pertempuran diteruskan.<ref>[http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/past/unomig/background.html Georgia - UNOMIG - Background]</ref> Selepas sepuluh hari berdepan pertempuran berat, Sukhumi ditawan oleh angkatan Abkhazia pada 27 September 1993. Shevardnadze sempit melarikan diri kematian, selepas bersumpah untuk tinggal di bandar tidak kira apa. Dia terpaksa melarikan diri apabila pemisah penembak tepat menembak pada hotel di mana dia tinggal. Abkhaz, militan [[Kaukasus Utara]], dan sekutu mereka melakukan banyak kekejaman<ref name="hrwreport" /> terhadap saki-baki etnik Georgia di bandar ini, dalam apa yang dikenali sebagai Pembunuhan beramai-ramai Sukhumi. Pembunuhan beramai-ramai dan kemusnahan berterusan selama dua minggu, meninggalkan beribu-ribu orang mati dan hilang.

Angkatan Abkhaz cepat menakluki seluruh Abkhazia sebagai kerajaan Georgia menghadapi ancaman kedua: pemberontakan oleh penyokong Zviad Gamsakhurdia digulingkan di rantau ini daripada Mingrelia (Samegrelo). Hanya satu kawasan kecil di timur Abkhazia, iaitu Kodori atas gaung, kekal di bawah kawalan Georgia (sehingga 2008).

Semasa perang, pencabulan hak asasi manusia kasar dilaporkan di kedua-dua belah pihak (lihat laporan [[Human Rights Watch]]).<ref name="hrwreport" /> Tentera Georgia telah dituduh melakukan rampasan<ref name="mirsky1">On Ruins of Empire: Ethnicity and Nationalism in the Former Soviet Union, pg 72, by Georgiy I. Mirsky, published by Greenwood Publishing Group, sponsored by the [[London School of Economics]]</ref> dan pembunuhan "untuk tujuan keganasan, merompak dan membawa penduduk Abkhaz keluar dari rumah mereka"<ref name="hrwreport" /> dalam fasa pertama peperangan (mengikut [[Human Rights Watch]]), manakala Georgia menyalahkan angkatan Abkhaz dan sekutu mereka untuk pembersihan etnik Georgia di Abkhazia, yang juga telah diiktiraf oleh Pertubuhan bagi Keselamatan dan kerjasama di Eropah (OSCE) Sidang Kemuncak di [[Budapest]] (1994),<ref name = osce1>{{cite web|url=http://www1.umn.edu/humanrts/osce/new/Regional-Issues.html |title=CSCE Budapest Document 1994, Budapest Decisions, Regional Issues |publisher=.umn.edu |accessdate=22 Jun 2010}}</ref> [[Lisbon]] (1996)<ref>{{Cite web |url=http://www.osce.org/documents/html/pdftohtml/4049_en.pdf |title=Lisbon OSCE Summit Declaration |access-date=2010-11-18 |archive-date=2011-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606104714/http://www.osce.org/documents/html/pdftohtml/4049_en.pdf |url-status=dead }}</ref> dan [[Istanbul]] (1999).<ref>{{Cite web |url=http://www.osce.org/documents/mcs/1999/11/4050_en.pdf |title=OSCE.org |access-date=2010-11-18 |archive-date=2019-09-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190922064255/https://www.osce.org/documents/mcs/1999/11/4050_en.pdf |url-status=dead }}</ref>

===Pembersihan etnik Georgia===
[[File:Abkhazia genocidememorial2005.jpg|250px|thumb|Pembersihan etnik di Abkhazia pada ulangtahun ke-12 yang berlangsung di Tbilisi pada 2005. Salah satu dari pelawat galeri tersebut telah kenalpasti kematian anak lelakinya pada gambar itu.]]
Sebelum Perang 1992, Georgia terdiri hampir separuh daripada penduduk Abkhazia, manakala kurang daripada satu perlima daripada penduduk adalah Abkhaz.<ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnabkhazia.html Population censuses in Abkhazia: 1886, 1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2003] {{ru icon}}</ref> Sepanjang perang berlangsung, berhadapan dengan ratusan ribu etnik Georgia yang tidak mahu meninggalkan rumah mereka, puak pemisah Abkhaz dilaksanakan proses [[pembersihan etnik]] untuk mengusir dan menghapuskan penduduk etnik Georgia di Abkhazia.<ref>The Guns of August 2008, Russia's War in Georgia, Svante Cornell & Frederick Starr, p 27</ref><ref>US State Department, Country Reports on Human Rights Practices for 1993, February 1994, pp. 120</ref> Bilangan sebenar mereka yang terbunuh dalam pembersihan etnik dipertikaikan, bagaimanapun, ia adalah di antara 8,000 hingga 10,000 orang, tidak termasuk orang awam yang terbunuh dalam 1998 semasa serangan pemisah di Gali rantau.<ref>Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. ''Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow.'', p 10</ref> Kira-kira 250,000 etnik Georgia telah diusir keluar dari rumah masing-masing. Pada masa lebih 200,000 Georgia kekal terlantar di Georgia tertib.<ref name="Abkhazia Today">[http://www.crisisgroup.org/en/regions/europe/south-caucasus/georgia/176-abkhazia-today.aspx Abkhazia Today.]</ref>

Kempen pembersihan etnik juga termasuk Rusia, Armenia, Greek, Abkhaz yang sederhana dan lain-lain kumpulan etnik kecil yang tinggal di Abkhazia. Lebih daripada 20,000 rumah yang dimiliki oleh etnik Georgia telah musnah. Beratus-ratus sekolah, tadika, gereja-gereja, rumah sakit, monumen bersejarah telah menjarah dan memusnahkan.<ref>Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow by S. A. Chervonnaia and Svetlana Mikhailovna Chervonnaia, pp 12–13</ref>
Berikutan proses pembersihan etnik dan pengusiran besar-besaran, penduduk Abkhazia telah dikurangkan kepada 216,000, dari 525,000 pada tahun 1989.<ref>{{Cite web |url=http://www.worldreview.info/content/washington-shames-moscow-over-occupied-abkhazia |title=Washington shames Moscow over 'occupied' Abkhazia |access-date=2015-04-15 |archive-date=2014-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140202161044/http://www.worldreview.info/content/washington-shames-moscow-over-occupied-abkhazia |url-status=dead }}</ref>

Daripada kira-kira 250,000 pelarian Georgia, sebanyak 60,000 pelarian Georgia kemudiannya kembali ke Abkhazia daerah Gali antara 1994 dan 1998, tetapi berpuluh-puluh ribu telah dipaksa lagi apabila pertempuran disambung semula di daerah Gali pada tahun 1998. Walau bagaimanapun, antara 40,000 dan 60,000 pelarian telah kembali ke daerah Gali sejak 1998, termasuk orang-orang yang berulang-alik setiap hari merentasi garisan gencatan senjata itu dan orang-orang yang berhijrah bermusim mengikut kitaran pertanian.<ref>[http://www.unhcr.org/publ/RSDLEGAL/43a6878d4.pdf UN High Commissioner for refugees. Background note on the Protection of Asylum Seekers and Refugees in Georgia remaining outside Georgia], {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070628110410/http://www.unhcr.org/publ/RSDLEGAL/43a6878d4.pdf |date=2007-06-28 }}</ref> Keadaan hak asasi manusia kekal tidak menentu bagi sementara di kawasan Georgia-penduduk daerah Gali itu. Bangsa-Bangsa Bersatu dan badan-badan antarabangsa yang lain telah fruitlessly menggesa 'de facto' 'pihak berkuasa yang Abkhaz' "supaya tidak mengambil langkah-langkah yang tidak serasi dengan hak untuk kembali dan standard hak asasi manusia antarabangsa, seperti undang-undang diskriminasi ... [dan] untuk bekerjasama dalam penubuhan pejabat antarabangsa tetap hak asasi manusia di Gali dan mengakui PBB polis awam tanpa penundaan lagi."<ref>[http://www.brook.edu/fp/projects/idp/200603_rpt_Georgia.pdf Report of the Representative of the Secretary-General on the human rights of internally displaced persons – Mission to Georgia]. United Nations: 2006.</ref> Perasmi utama daerah Gali adalah hampir kesemuanya etnik Abkhaz, walaupun kakitangan sokongan mereka adalah etnik Georgia.<ref name="Today">[http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=4377 Abkhazia Today.] ''The International Crisis Group Europe Report N°176, 15 September 2006'', page 10. Retrieved on 30 May 2007. ''Free registration needed to view full report'' {{dead link|date=Oktober 2011}}</ref>

===Abkhazia pasca-perang===
Pilihan raya presiden telah diadakan di Abkhazia pada 3 Oktober 2004. Rusia jelas disokong Raul Khajimba, Perdana Menteri yang disokong oleh sakit keluar Presiden pemisah Vladislav Ardzinba. Poster Presiden Rusia [[Vladimir Putin]] bersama-sama dengan Khajimba, yang, seperti Putin, telah bekerja sebagai perasmi [[KGB]], berada dimana jua dalam Sukhumi.{{Citation needed|date=November 2010}} Timbalan parlimen dan Rusia penyanyi Rusia, diketuai oleh Joseph Cobsohn, timbalan Duma Negeri dan penyanyi popular, datang ke Abkhazia, berkempen untuk Khajimba.

Walau bagaimanapun Raul Khajimba telah kalah dalam pilihan raya kepada [[Sergei Bagapsh]]. Keadaan tegang di republik itu membawa kepada pembatalan keputusan pilihan raya oleh Mahkamah Agung. Selepas itu, satu perjanjian yang telah dicapai antara bekas pesaing untuk berjalan bersama-sama, dengan Bagapsh sebagai calon presiden dan Khajimba sebagai calon presiden naib. Mereka mendapat lebih daripada 90% undi dalam pilihan raya baru.{{Citation needed|date=November 2010}}

Pada bulan Julai 2006, tentera Georgia melancarkan operasi polis yang berjaya terhadap pentadbir yang memberontak dari Gaung Kodori berpendudukan-Georgia, Emzar Kvitsiani. Kvitsiani telah dilantik oleh presiden sebelumnya Georgia Edvard Shevardnadze dan enggan mengiktiraf kuasa Presiden Mikheil Saakashvili, yang berjaya Shevardnadze selepas Rose Revolusi. Walaupun Kvitsiani melarikan diri menangkap oleh polis Georgia, yang Kodori Gorge telah dikembalikan di bawah kawalan kerajaan pusat di [[Tbilisi]].

Sekali-sekala perbuatan keganasan berterusan sepanjang tahun-tahun selepas perang. Walaupun status pengaman daripada pasukan pengaman Rusia di Abkhazia, perasmi Georgian rutin mendakwa pasukan pengaman Rusia telah menghasut keganasan dengan membekalkan pemberontak Abkhazia dengan senjata dan bantuan kewangan. Sokongan Rusia Abkhazia menjadi ketara apabila [[rubel Rusia]] menjadi de facto mata wang dan Rusia mula mengeluarkan pasport kepada penduduk Abkhazia.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3261059.stm|title=Regions and territories: Abkhazia|date=15 December 2009|accessdate=23 April 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100420194315/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3261059.stm|archivedate=20 April 2010 <!--DASHBot-->|work=BBC News}}</ref> Georgia juga menuduh Rusia melanggar ruang udara dengan menghantar helikopter itu ke menyerang bandar-bandar Georgia-dikawal dalam Gaung Kodori. Pada bulan April 2008, MiG Rusia - dilarang ruang udara Georgia, termasuk Abkhazia - ditembak jatuh yang Georgian UAV.<ref>{{cite web|url=http://www.airforcetimes.com/news/2008/04/airforce_georgian_uav_042208/ |title=Video shows Russian MiG downing Georgian UAV |publisher=Airforcetimes.com |date=23 April 2008 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=AfRHMbz2nuU|title=Video on|work=Youtube|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080506225131/http://www.youtube.com/watch%3Fv%3DAfRHMbz2nuU|archivedate=2008-05-06|accessdate=22 June 2010}}</ref>

Pada 9 Ogos 2008, angkatan Abkhazia menembak pada pasukan Georgia dalam Gaung Kodori. Ini bertepatan dengan Peperangan Ossetia Selatan 2008 di mana Rusia memutuskan untuk menyokong puak pemisah Ossetia yang telah diserang oleh Georgia.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8281990.stm|title=Georgia 'started unjustified war'|date=2009-09-30|accessdate=2010-03-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100420192452/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8281990.stm|archivedate=20 April 2010 <!--DASHBot-->|work=BBC News}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.earthtimes.org/articles/show/287861,report-blames-georgia-for-starting-war-with-russia-newspapers.html|title=Report blames Georgia for starting war with Russia: newspapers : Europe World|work=|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/5kEYBvL5m?url=http://www.earthtimes.org/articles/show/287861,report-blames-georgia-for-starting-war-with-russia-newspapers.html|archivedate=2009-10-02|accessdate=2009-09-30}}</ref> Konflik ini meningkat kepada perang besar-besaran antara Persekutuan Rusia dan Republik Georgia. Pada 10 Ogos 2008 kira-kira 9,000 tentera Rusia memasuki Abkhazia kononnya untuk mengukuhkan pasukan pengaman Rusia di republik itu. Kira-kira 1,000 askar Abkhazia berpindah ke mengusir tentera Georgia baki dalam Abkhazia dalam Gaung Kodori Atas.<ref>{{cite news |url=http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKLA46909520080810 | title= Russia in operation to storm Abkhazia gorge | place = [[United Kingdom|UK]] | publisher = Reuters | date = 10 August 2008| accessdate= 22 June 2010}}</ref> Menjelang 12 Ogos tentera Georgia dan orang awam telah dipindahkan bahagian terakhir Abkhazia di bawah kawalan kerajaan Georgia. Rusia mengiktiraf [[Pengiktirafan antarabangsa Abkhazia dan Ossetia Selatan|kemerdekaan Abkhazia]] pada 26 Ogos 2008.<ref>{{cite web |url=http://www.russiatoday.com/news/news/29521 |title=Russia recognises Abkhazian & South Ossetian independence |publisher=Russia today |accessdate=22 June 2010 |archive-date=2009-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090211032705/http://www.russiatoday.com/news/news/29521 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Citation | url = http://abcnews.go.com/International/wireStory?id=5576812 | title = Russia: Georgia can 'forget' regaining provinces | newspaper = ABC News | publisher = The Associated Press | first1 = David | last1 = Nowak | first2 = Christopher | last2 = Torchia | date = 14 August 2008}}.</ref> Selain itu, pada 17 November 2008, Abkhazia parlimen mengiktiraf rang undang-undang yang memberi kuasa kepada pembinaan pangkalan tentera Rusia di Abkhazia pada tahun 2009.{{Citation needed |date=November 2008}}

Sejak kemerdekaan telah diiktiraf oleh Rusia satu siri perjanjian kontroversi telah dibuat antara kerajaan Abkhazia dan Persekutuan Rusia yang dipajak atau menjual beberapa aset utama negeri dan melepaskan kawalan ke atas sempadan. Pada bulan Mei 2009 beberapa parti-parti pembangkang dan kumpulan veteran perang membantah tawaran ini mengadu bahawa mereka melemahkan kedaulatan negara dan mempertaruhkan bertukar satu kuasa kolonial (Georgia) untuk yang lain (Rusia).<ref name = rfe>{{Citation | url = http://www.rferl.org/content/Abkhaz_Leadership_Opposition_Exchange_Accusations/1738893.html | title = Abkhaz Leadership, Opposition Exchange Accusations | publisher = [[Radio Free Europe]] | newspaper = Caucasus Report | date = 24 May 2009}}.</ref> Naib Presiden, Raul Khajimba, meletak jawatan pada 28 Mei berkata beliau bersetuju dengan kritikan pembangkang telah dibuat.<ref name="apress0528">{{cite news|url=http://www.apsnypress.info/news2009/May/28.htm|title=|date=28 May 2009|accessdate=29 May 2009|publisher=Apsnypress|language=Russian|script-title=ru:Вице-Президент Рауль Хаджимба Ушел в Отставку}}</ref> Selepas itu, satu persidangan parti-parti pembangkang yang dinamakan Raul Khajimba sebagai calon mereka dalam Disember 2009 pilihan raya presiden Abkhazia dimenangi oleh [[Sergei Bagapsh]].

====Pergolakan politik pada 2014====
Pada musim bunga tahun 2014, pembangkang mengemukakan kata dua kepada Presiden Aleksandr Ankvab untuk menolak kerajaan dan membuat pembaharuan radikal.<ref name="khadzhimba">{{cite web |url=http://www.bbc.com/news/world-europe-27607559 |title=Analysis: Unrest in Abkhazia |publisher=BBC |date=2014-05-28}}</ref> Pada 27 Mei 2014, di tengah-tengah [[Sukhumi]], 10,000 penyokong pembangkang Abkhazia yang berkumpul untuk demonstrasi besar-besaran.<ref>{{cite web |url=http://gordonua.com/news/worldnews/Glava-Abhazii-otpravil-v-otstavku-pravitelstvo-posle-popytki-shturma-oppoziciey-administracii-prezidenta-24617.html |script-title=ru:Глава Абхазии отправил в отставку правительство после попытки штурма оппозицией администрации президента |date=2014-05-27|language=ru}}</ref> Pada hari yang sama, ibu pejabat Ankvab dalam [[Sukhumi]] telah diserbu oleh kumpulan pembangkang yang diketuai oleh Raul Khajimba, memaksa beliau ke dalam penerbangan ke Gudauta.<ref>{{cite news|title=Georgia Abkhazia: Leader 'flees' protesters in Sukhumi|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-27600919|accessdate=28 May 2014|date=28 May 2014|agency=BBC News}}</ref> Pembangkang mendakwa bahawa bantahan telah dicetuskan oleh kemiskinan, tetapi titik utama perbalahan adalah dasar liberal Presiden Ankvab terhadap etnik Georgia dalam rantau Gali. Pembangkang berkata dasar-dasar ini boleh membahayakan etnik Abkhazia beridentitikan Abkhazia.<ref name="khadzhimba"/>

Selepas Ankvab melarikan diri dari ibu negara, pada 31 Mei, Dewan Rakyat Abkhazia speaker parlimen dilantik Valery Bganba sebagai pemangku presiden, mengisytiharkan Ankvab tidak dapat untuk berkhidmat. Ia juga memutuskan untuk mengadakan pilihan raya presiden awal pada 24 Ogos 2014.<ref>{{cite web |url=http://voiceofrussia.com/news/2014_05_31/Abkhazia-parliament-appoints-chairman-as-interim-president-sets-early-presidential-poll-4664/ |title=Abkhazia parliament appoints chairman as interim president, sets early presidential poll |date=2014-05-31 |publisher=The Voice of Russia}}</ref> Ankvab segera mengisytiharkan peletakan jawatan rasmi beliau, walaupun beliau menuduh lawannya bertindak dari segi moral dan melanggar perlembagaan.<ref>{{cite web |url=http://www.nytimes.com/2014/06/02/world/europe/president-resigns-in-georgias-breakaway-region-of-abkhazia.html |title=President of Georgian Abkhazia Resigns Under Pressure |author=DAVID M. HERSZENHORN |date=2014-06-01 |publisher=The New York Times}}</ref> Khajimba kemudiannya Presiden terpilih, mengambil alih jawatan pada bulan September 2014.<ref>{{cite news|url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27685|agency=Civil Georgia|title=New Abkhaz Leader Takes Office|agency=25 September 2014|accessdate=9 January 2015}}</ref>

Pada November 2014, Putin bergerak untuk merasmikan hubungan ketenteraan Abkhazia sebagai sebahagian daripada angkatan tentera Rusia, menandatangani perjanjian kontroversi dengan Khajimba.<ref>{{cite news |url=http://www.bbc.com/news/world-europe-30071915 |title=Georgians protest against Russia-Abkhazia agreement |last1=Dahlstrom |first1=Katie |date=15 November 2014 |website=www.bbc.com |publisher=The BBC |accessdate=15 November 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.ft.com/cms/s/0/24239f90-73e8-11e4-82a6-00144feabdc0.html#axzz3OO6EwaPi|agency=Financial Times|title=Vladimir Putin signs treaty with Abkhazia and puts Tbilisi on edge|date=24 November 2014|accessdate=9 January 2015|first=Jack|last=Farchy}}</ref> Kerajaan Georgia mengutuk perjanjian itu sebagai "satu langkah ke arah pengilhakan".<ref>{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/2014/11/24/us-russia-georgia-abkhazia-idUSKCN0J81KI20141124|agency=Reuters|title=Putin strengthens ties with Georgia breakaway region; Tbilisi protests|date=24 November 2014|accessdate=9 January 2015|archive-date=2015-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109231235/http://www.reuters.com/article/2014/11/24/us-russia-georgia-abkhazia-idUSKCN0J81KI20141124|url-status=dead}}</ref>

== Status antarabangsa ==
[[File:Georgia high detail map.png|thumb|left|250px|Peta Georgia menandakan Abkhazia (hijau) dan [[Ossetia Selatan]] (ungu).]]

Persekutuan Rusia dan Nicaragua diiktiraf secara rasmi Abkhazia selepas Perang Ossetia Selatan 2008. Venezuela diiktiraf Abkhazia pada September 2009.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8248102.stm |title=Chavez recognises Georgia rebels |publisher=BBC News |date=10 September 2009 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref>[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSN2945876620080829 Chavez Backs Russian Recognition of Georgian Regions] Reuters. Retrieved 08-29, 2008.</ref> Pada bulan Disember 2009, Nauru diiktiraf Abkhazia, dilaporkan sebagai balasan untuk $ 50 juta dalam bantuan kemanusiaan dari Rusia.<ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2009/dec/14/nauro-recognises-abkhazia-south-ossetia|title=Tiny Nauru struts world stage by recognising breakaway republics|last=Harding|first=Luke|date=14 December 2009|accessdate=14 December 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091217092833/http://www.guardian.co.uk/world/2009/dec/14/nauro-recognises-abkhazia-south-ossetia|archivedate=17 December 2009 <!--DASHBot-->|work=The Guardian|location=London}}</ref> Republik yang tidak diiktiraf daripada Transnistria dan republik itu sebahagiannya diiktiraf di Ossetia Selatan telah mengiktiraf Abkhazia sejak 2006. Abkhazia, Ossetia Selatan dan Transnistria semua tergolong dalam Komuniti Demokrasi dan Hak Asasi Manusia, sebuah kumpulan yang cuba untuk membawa lebih jauh tidak diiktiraf negeri-negeri yang datang dari bekas Kesatuan Soviet. Abkhazia juga ahli tidak digambarkan Bangsa dan Rakyat Organisasi (UNPO). Majoriti negara-negara berdaulat mengiktiraf Abkhazia sebagai sebahagian daripada Georgia dan menyokong keutuhan wilayah yang sesuai dengan prinsip-prinsip [[undang-undang antarabangsa]], walaupun Belarus telah melahirkan rasa simpati ke arah pengiktirafan Abkhazia.<ref>{{cite web |url=http://en.rian.ru/world/20080828/116357547.html |title=Belarus says to recognise Abkhazia, S. Ossetia by weekend |publisher=En.rian.ru |date=28 August 2008 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://news.xinhuanet.com/english/2008-08/29/content_9731534.htm |title=Diplomat: Belarus to recognise Abkhazia, South Ossetia soon |publisher=News.xinhuanet.com |date=29 August 2008 |accessdate=22 June 2010}}</ref> Bangsa-Bangsa Bersatu telah menggesa kedua-dua pihak untuk menyelesaikan pertikaian melalui dialog diplomatik dan mengesahkan status terakhir Abkhazia dalam perlembagaan Georgia.<ref name="hrwreport">[http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/georgia/georgia953.pdf Full Report by Human Rights Watch. Human Rights Watch. Georgia/Abkhazia. Violations of the laws of war and Russia's role in the conflict] Helsinki, March 1995</ref><ref>Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow. Gothic Image Publications, 1994.</ref> Walau bagaimanapun, kerajaan ''de facto'' menganggap Abkhazia sebuah negara berdaulat walaupun ia diiktiraf oleh beberapa negara lain. Pada awal tahun 2000, ketika itu PBB Wakil Khas Setiausaha Agung Dieter Boden dan Kumpulan Friends of Georgia, yang terdiri daripada wakil-wakil Rusia, Amerika Syarikat, Britain, Perancis, dan Jerman, digubal dan disampaikan secara tidak rasmi dokumen kepada pihak-pihak menggariskan pengagihan kemungkinan kecekapan antara Abkhaz dan pihak berkuasa Georgia, berdasarkan rasa hormat bagi teras keutuhan wilayah Georgia. Sisi Abkhaz, bagaimanapun, tidak pernah menerima kertas sebagai asas untuk rundingan.<ref>[http://www.state.gov/p/eur/rls/fs/53745.htm The Abkhazia Conflict.]U.S. Department of State Bureau of European and Eurasian Affairs. 28 July 2005. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050929045347/http://www.state.gov/p/eur/rls/fs/53745.htm|date=2005-09-29}}</ref> Akhirnya, Rusia juga menarik balik kelulusan bagi dokumen itu.<ref>Vladimir Socor (7 February 2006), [http://jamestown.org/edm/article.php?volume_id=414&issue_id=3610&article_id=2370748 Moscow kills Boden paper, threatens to terminate UNOMIG in Georgia.]''Eurasia Daily Monitor'', Volume 3, Number 26. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131224112441/http://www.jamestown.org/edm/|date=2013-12-24}}</ref> Pada tahun 2005 dan 2008, kerajaan Georgia menawarkan Abkhazia darjah [[autonomi]] yang tinggi dan kemungkinan struktur persekutuan di dalam sempadan dan bidang kuasa Georgia.

Pada 18 Oktober 2006, Dewan Rakyat Abkhazia meluluskan resolusi, meminta Rusia, organisasi antarabangsa dan seluruh masyarakat antarabangsa untuk mengiktiraf Abkhazia kemerdekaan atas dasar bahawa Abkhazia mempunyai semua ciri-ciri sebuah negara yang merdeka.<ref>[http://english.aljazeera.net/NR/exeres/D1CBBFA0-4833-4AA5-B13D-7065DE6A769F.htm ''Breakaway Abkhazia seeks recognition''], [[Al-Jazeera]], 18 October 2006.</ref> Bangsa-Bangsa Bersatu telah mengesahkan "komitmen semua Negara Ahli kepada kedaulatan, kemerdekaan dan keutuhan wilayah Georgia di dalam sempadan yang diiktiraf di peringkat antarabangsa" dan menggariskan prinsip-prinsip asas penyelesaian konflik yang memerlukan pulangan serta-merta semua pelarian dan bukan untuk semula-permusuhan.<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs//2008/sc9299.doc.htm UN Security Council Resolution 1808]. 15 April 2008.</ref>

Georgia menuduh pemisah Abkhaz kerana telah menjalankan kempen sengaja [[pembersihan etnik]] sehingga 250,000 Georgia, tuntutan disokong oleh Pertubuhan bagi Keselamatan dan Kerjasama di Eropah (OSCE; Pengakuan Budapest, Lisbon dan Istanbul).<ref>[http://www.osce.org/documents/mcs/1994/12/4048_en.pdf Resolution of the OSCE Budapest Summit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171017195641/http://www.osce.org/documents/mcs/1994/12/4048_en.pdf|date=2017-10-17}}, Organization for Security and Co-operation in Europe, 6 December 1994</ref> Majlis Keselamatan PBB telah mengelakkan penggunaan istilah "pembersihan etnik" tetapi telah mengesahkan "kebolehterimaan perubahan demografi yang terhasil daripada konflik".<ref>[http://www.c-r.org/our-work/accord/georgia-abkhazia/profiles.php Georgia-Abkhazia: Profiles]. Accord: an international review of peace initiatives. Reconciliation Resources. Retrieved 2 April 2007.</ref> Pada 15 Mei 2008, Perhimpunan Agung Bangsa-Bangsa Bersatu pakai resolusi tidak terikat mengiktiraf hak semua pelarian (termasuk mangsa dilaporkan "pembersihan etnik") untuk kembali ke Abkhazia dan untuk mengekalkan atau mendapatkan semula hak harta mereka di sana. Ia "menyesal" percubaan untuk mengubah pra-perang komposisi demografi dan dipanggil untuk "pembangunan pesat jadual untuk memastikan pulangan sukarela dengan segera semua pelarian dan dalaman pelarian ke rumah mereka."<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs//2008/ga10708.doc.htm General Assembly adopts resolution recognising right of return by refugees, internally displaced persons to Abkhazia, Georgia], 15 May 2008.</ref>

Pada 28 Mac 2008, [[Presiden Georgia]] Mikheil Saakashvili mengumumkan cadangan baru kerajaan untuk Abkhazia: autonomi yang paling luas dalam rangka keadaan Georgia, zon ekonomi bebas bersama, perwakilan dalam pihak berkuasa pusat termasuk jawatan naib Presiden dengan hak untuk membatalkan keputusan Abkhaz berkaitan.<ref>[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=17473 Saakashvili Outlines Tbilisi’s Abkhaz Initiatives]. ''Civil Georgia''. 28 March 2008.</ref> Pemimpin Abkhaz [[Sergei Bagapsh]] menolak inisiatif baru sebagai "propaganda", yang membawa kepada aduan Georgia bahawa keraguan ini telah "dicetuskan oleh Rusia, dan bukannya dengan perasaan sebenar rakyat Abkhaz."<ref>[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=17477 Burjanadze: Russia Behind Sokhumi’s No to New Proposals]. ''Civil Georgia''. 29 March 2008.</ref>

[[File:Embassy of Russia in Sukhumi.jpg|thumb|250px|Kedutaan Rusia di Sukhumi]]

Pada 3 Julai 2008, Dewan Parlimen OSCE meluluskan resolusi pada sesi tahunan dalam [[Astana]], menyatakan kebimbangan bergerak baru-baru Rusia di Abkhazia memisahkan diri. Resolusi itu menyeru pihak berkuasa Rusia untuk menahan diri daripada mengekalkan hubungan dengan kawasan memisahkan diri "dalam apa-apa cara bahawa akan menjadi satu cabaran kepada kedaulatan Georgia" dan juga menggesa Rusia "untuk mematuhi piawaian OSCE dan norma-norma antarabangsa yang diterima umum berkenaan dengan ancaman atau penggunaan kekerasan untuk menyelesaikan konflik dalam hubungan dengan lain Negeri yang mengambil bahagian."<ref>[http://www.civilgeorgia.ge/eng/article.php?id=18673 OSCE PA Concerned over Russian Moves] Civil Georgia. 3 July 2008. {{dead link|date=Oktober 2011}}</ref>

Pada 9 Julai 2012, Dewan Parlimen OSCE meluluskan resolusi pada sesi tahunan dalam [[Monaco]], menekankan integriti wilayah Georgia dan merujuk kepada Lepas lari Abkhazia dan Ossetia Selatan sebagai "wilayah yang diduduki". Resolusi "menggesa Kerajaan dan Parlimen Persekutuan Rusia, dan juga pihak berkuasa de facto Abkhazia, Georgia dan Ossetia Selatan, Georgia, untuk membenarkan Pemantauan Kesatuan Eropah Misi tanpa halangan akses kepada wilayah yang diduduki." Ia juga mengatakan bahawa Dewan Parlimen OSCE adalah "mengambil berat tentang keadaan kemanusiaan orang yang terlantar dalam kedua-dua Georgia dan di wilayah yang diduduki Abkhazia, Georgia dan Ossetia Selatan, Georgia, dan penafian hak untuk kembali ke tempat-tempat mereka hidup." Perhimpunan adalah dimensi Parlimen OSCE dengan 320 ahli parlimen dari 57 negara yang menyertai pertubuhan itu, termasuk Rusia.<ref>[http://www.oscepa.org/publications/all-documents/doc_download/1258-final-declaration-english ''OSCE Parliamentary Assembly from 5 to 9 July 2012, Final Declaration and Resolutions'']</ref>

=== Undang-undang di Wilayah Diduduki Georgia ===
Pada lewat Oktober 2008 Presiden Saakashvili ditandatangani ke dalam undang-undang undang-undang di wilayah yang diduduki diluluskan oleh Parlimen Georgia. Undang-undang ini meliputi kawasan memisahkan diri Abkhazia dan Tskhinvali (wilayah bekas Ossetia Selatan Autonomi Oblast).<ref>{{cite web|url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19868&search= |title=Bill on Occupied Territories Signed into Law |publisher=Civil.ge |date=2001-07-01 |accessdate=2012-02-18}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.smr.gov.ge/docs/doc216.pdf | title=THE LAW OF GEORGIA ON OCCUPIED TERRITORIES | format=PDF | date=2008-10-23}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.venice.coe.int/docs/2009/CDL(2009)004-e.asp |title=Law on occupied territories of Georgia (en.) |publisher=Venice.coe.int |date= |accessdate=2012-02-18}}</ref> Undang-undang ini menggariskan sekatan ke atas pergerakan bebas dan aktiviti ekonomi di wilayah-wilayah. Khususnya, mengikut undang-undang, warga asing perlu memasukkan kedua-dua rantau memisahkan diri hanya melalui Georgia betul. Kemasukan ke Abkhazia perlu dijalankan dari Zugdidi Daerah dan ke Ossetia Selatan dari Gori Daerah. Jalan utama yang membawa kepada Ossetia Selatan dari seluruh Georgia melalui Daerah Gori.

Undang-undang itu, bagaimanapun, juga menyenaraikan kes-kes "khas" di mana kemasukan ke dalam kawasan memisahkan diri tidak akan dianggap sebagai menyalahi undang-undang. Ia menetapkan bahawa permit khas untuk masuk ke dalam kawasan-kawasan yang memisahkan diri boleh dikeluarkan jika perjalanan di sana "berkhidmat demi kepentingan negeri Georgia; resolusi aman konflik;. De-pekerjaan atau tujuan kemanusiaan" Undang-undang juga melarang mana-mana jenis aktiviti ekonomi - keusahawanan atau tidak keusahawanan, jika aktiviti tersebut memerlukan permit, lesen atau pendaftaran mengikut undang-undang Georgia. Ia juga melarang udara, laut dan komunikasi keretapi dan transit antarabangsa melalui pemindahan wilayah, eksplorasi mineral dan wang. Peruntukan yang meliputi aktiviti ekonomi adalah retroaktif, akan kembali ke tahun 1990.

Undang-undang yang mengatakan bahawa Persekutuan Rusia - negeri yang telah dijalankan pendudukan tentera - adalah bertanggungjawab sepenuhnya bagi pelanggaran hak asasi manusia di Abkhazia dan Ossetia Selatan. Persekutuan Rusia, menurut dokumen itu, adalah juga bertanggungjawab bagi pampasan kerosakan material dan moral yang dikenakan ke atas rakyat Georgia, orang tanpa kerakyatan dan warga asing, yang di Georgia dan masukkan wilayah yang diduduki dengan permit yang sesuai. Undang-undang juga mengatakan bahawa de facto agensi negeri dan perasmi-perasmi yang beroperasi di wilayah yang diduduki dianggap oleh Georgia sebagai menyalahi undang-undang. Undang-undang ini akan terus berkuat kuasa sehingga "pemulihan penuh yang mempunyai bidang kuasa Georgian" ke atas wilayah memisahkan diri direalisasikan.

=== Status-neutral pasport ===
Pada masa ini Georgia menganggap semua penduduk Abkhazia rakyatnya, manakala mereka melihat diri mereka sebagai rakyat Abkhazia.<ref name="Abkhazia Today"/>

Pada musim panas tahun 2011 Parlimen Georgia pakai pakej pindaan perundangan menyediakan bagi pengeluaran pengenalan dan dokumen perjalanan neutral kepada penduduk Abkhazia dan bekas Selatan wilayah autonomi yang Ossetia Georgia. Dokumen ini membolehkan anda mengembara di luar negara serta menikmati faedah sosial yang sedia ada di Georgia. Pengenalpastian dan dokumen perjalanan neutral baru dipanggil "pasport neutral".<ref name="Neutral Passports">{{cite news | url=http://en.trend.az/news/politics/2146299.html | work=Trend.AZ | title=Romania recognized neutral Georgian passports for Abkhazian and South Ossetian residents | date=2013-05-02 | access-date=2015-04-15 | archive-date=2014-02-23 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140223050654/http://en.trend.az/news/politics/2146299.html | url-status=dead }}</ref>

Menurut perasmi Georgia, yang "pasport neutral" tidak mempunyai apa-apa simbol Georgia dan hanya melahirkan seorang nombor pendaftaran dan nombor individu. Moscow berhujah ia adalah "muslihat licik" Georgia kerana pasport terkandung kod Georgia dan Georgia Kementerian Dalam Negeri sebagai badan yang mengeluarkan.

Kementerian Luar Abkhazia melahirkan kebimbangan mengenai sesetengah negara mengiktiraf "Pasport neutral". Kementerian itu juga berkata peningkatan jumlah penduduk Abkhazia dengan pasport Rusia telah dinafikan [[Kawasan Schengen|visa Schengen]].<ref>{{cite news| url=http://en.ria.ru/russia/20120607/173900221.html | work=RIA Novosti | title=Moscow Blasts U.S.-Georgia 'Neutral Passports' | date=2012-06-07}}</ref>

Sehingga Mei 2013, dokumen neutral telah diiktiraf oleh Jepun, Republik Czech, Latvia, [[Lithuania]], [[Slovakia]], [[Amerika Syarikat]], [[Bulgaria]], [[Poland]], [[Israel]], [[Estonia]] dan [[Romania]].<ref name="Neutral Passports"/>

Menurut media Rusia, Presiden Republik Abkhazia, Alexander Ankvab mengancam organisasi antarabangsa yang diterima pasport neutral, berkata dalam pertemuan dengan kepimpinan Kementerian Luar bahawa "organisasi antarabangsa yang mencadangkan apa yang dikenali sebagai pasport neutral, akan meninggalkan Abkhazia."<ref>{{cite web|publisher=DFWATCH STAFF |url=http://dfwatch.net/abkhazian-leader-opposed-to-neutral-passports-25286 |title=Abkhazian leader opposed to neutral passports | date=2012-01-19}}</ref>

===Penglibatan Rusia===
[[File:Dmitry Medvedev 17 September 2008-3.jpg|thumb|250px|Pemimpin Abkhazia, Rusia dan Ossetia Selatan, sejurus selepas [[Perang Ossetia Selatan 2008|perang 2008]]. Kiri ke kanan: Presiden Ossetia Selatan Eduard Kokoity; [[Presiden Rusia]] [[Dmitry Medvedev]]; Menteri Luar Rusia [[Sergey Lavrov]]; Presiden Abkhazia [[Sergei Bagapsh]].]]
Semasa konflik Georgia-Abkhaz, pihak berkuasa Rusia dan tentera. Dibekalkan bantuan logistik dan ketenteraan kepada sebelah pemisah<ref name="hrwreport" /> Hari ini, Rusia masih mengekalkan pengaruh politik dan tentera yang kuat ke atas peraturan pemisah di Abkhazia. Rusia juga telah mengeluarkan pasport kepada warganegara Abkhazia sejak tahun 2000 (seperti pasport Abkhazia tidak boleh digunakan untuk perjalanan antarabangsa) dan kemudiannya mereka dibayar pencen persaraan dan faedah kewangan yang lain. Lebih daripada 80% daripada penduduk Abkhazia telah menerima pasport Rusia menjelang tahun 2006. Sebagai warga Rusia tinggal di luar negara, Abkhazians tidak membayar cukai Rusia atau berkhidmat dalam Tentera Rusia.<ref name="crisisgroup">[http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=4377 Abkhazia Today.] ''The International Crisis Group Europe Report N°176, 15 September 2006, page 10''. Retrieved on 30 May 2007. ''Free registration needed to view full report'' {{dead link|date=Oktober 2011}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://mk.ru/blogs/idmk/2006/07/13/mk-daily/79039/|title=Press conference|url-status=bot: unknown|archive-url=https://web.archive.org/web/20071013095901/http://mk.ru/blogs/idmk/2006/07/13/mk-daily/79039/|archive-date=2007-10-13|access-date=2010-11-18}} of Sergey Shamba, ''Moskovskij Komsomolets'', 6 July 2006 {{ru icon}}</ref> Sebanyak 53,000 pasport Abkhazia telah dikeluarkan pada Mei 2007.<ref>[http://www.abkhaziagov.org/ru/president/press/news/detail.php?ID=5972&phrase_id=12832/ "К концу 2007 года 90 процентов граждан Абхазии должны получить "национальные" паспорта — Президент"], abkhaziagov.org, 29 May 2007 {{ru icon}}</ref>

Moscow, pada masa-masa tertentu, membayangkan bahawa ia mungkin mengiktiraf Abkhazia dan Ossetia Selatan apabila negara-negara Barat mengiktiraf kemerdekaan Kosovo, menunjukkan bahawa mereka telah mencipta duluan. Berikutan perisytiharan Kosovo kemerdekaan, parlimen Rusia mengeluarkan kenyataan bacaan bersama: "Sekarang keadaan di Kosovo telah menjadi satu precedent antarabangsa, Rusia perlu mengambil kira senario Kosovo ... apabila mengingati konflik wilayah berterusan."<ref>UNOMIG, [http://www.unomig.org/media/headlines/?id=10173&y=2008&m=02&d=21 Recognition may come "this year", South Ossetia's leaders says – report], 21 February 2008</ref> Pada mulanya Rusia terus melambatkan pengiktirafan kedua-dua republik ini. Walau bagaimanapun, pada 16 April 2008, Presiden Rusia keluar [[Vladimir Putin]] mengarahkan kerajaannya untuk mewujudkan hubungan rasmi dengan Ossetia Selatan dan Abkhazia, yang membawa kepada kutukan Georgia dengan apa yang digambarkan sebagai percubaan untuk "de facto pengilhakan"<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7350442.stm Georgia angered by Russian move]. BBC News. 16 April 2008.</ref> dan kritikan dari [[Kesatuan Eropah]], [[NATO]], dan beberapa kerajaan Barat.<ref>[http://www.civil.ge/eng/detail.php?id=17617 In Quotes: International Reaction to Russia’s Abkhaz, S.Ossetian Move]. Civil Georgia. 19 April 2008. {{dead link|date=Oktober 2011}}</ref>

Kemudian pada bulan April 2008, Rusia menuduh Georgia cuba mengeksploitasi sokongan NATO untuk mengawal Abkhazia dengan kekerasan dan mengumumkan bahawa ia akan meningkatkan kehadiran tenteranya di rantau ini, berikrar untuk bertindak balas ketenteraan terhadap usaha Georgia. Perdana Menteri Georgia Lado Gurgenidze berkata Georgia akan melayan mana-mana pasukan tambahan di Abkhazia sebagai "penceroboh".<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7374546.stm Georgia-Russia tensions ramped up.]. The BBC News. 30 April 2008.</ref>

Sebagai tindak balas kepada Georgian [[Perang Ossetia Selatan 2008|pencerobohan Ossetia Selatan]], Dewan Undangan Persekutuan Rusia dipanggil sesi luar biasa selama 25 Ogos 2008 untuk membincangkan pengiktirafan Abkhazia dan Ossetia Selatan.<ref>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4572733.ece|title=Russia to recognise breakaway region's independence|last=Halpin|first=Tony|date=20 August 2008|accessdate=20 August 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080904004911/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4572733.ece|archivedate=4 September 2008 <!--DASHBot-->|work=The Times|location=London}}</ref> Berikutan resolusi sebulat suara yang telah diluluskan oleh kedua-dua majlis Parlimen panggilan pada Presiden Rusia mengiktiraf kemerdekaan republik memisahkan diri,<ref>{{cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/0/b176fd64-7292-11dd-983b-0000779fd18c,dwp_uuid=70662e7c-3027-11da-ba9f-00000e2511c8.html|title=Duma calls for S. Ossetia independence|date=25 August 2008|work=Financial Times|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080829225839/http://www.ft.com/cms/s/0/b176fd64-7292-11dd-983b-0000779fd18c,dwp_uuid=70662e7c-3027-11da-ba9f-00000e2511c8.html|archivedate=29 August 2008 <!--DASHBot-->|accessdate=25 August 2008}}</ref> Presiden Rusia, Dmitry Medvedev, mengiktiraf secara rasmi kedua-duanya pada 26 Ogos 2008.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_depth/7582181.stm BBC News: "Russia recognises Georgian rebels"], 26 August 2008.</ref><ref>[http://www.earthtimes.org/articles/show/228066,russia-recognizes-independence-of-georgias-rebel-regions--2nd-update.html Russia recognizes independence of Georgia's rebel regions], ''Earth Times'', 2008-08-26. Retrieved 2008-08-26. </ref> Pengiktirafan Rusia<ref>{{cite web|url=http://www.balkaninsight.com/en/main/news/12661/|title='West Ignored Us on Kosovo', says Medvedev|publisher=Balkaninsight.com|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090605205547/http://www.balkaninsight.com/en/main/news/12661/|archivedate=2009-06-05|accessdate=22 June 2010}}</ref> dikutuk oleh [[NATO]] negara, OSCE dan negara [[Majlis Eropah]]<ref name="civil.ge">{{cite web |url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19301 |title=Scheffer ‘Rejects’ Russia’s Move, Civil.ge, 26 August 2008 |publisher=Civil.ge |date=1 July 2001 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref name="ReferenceA">{{cite web |url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19300 |title=CoE, PACE Chairs Condemn Russia’s Move, Civil Georgia, 26 August 2008 |publisher=Civil.ge |date=1 July 2001 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref name="ReferenceB">{{cite web |url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19296 |title=OSCE Chair Condemns Russia’s Recognition of Abkhazia, S. Ossetia, Civil Georgia, 26 August 2008 |publisher=Civil.ge |date=1 July 2001 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref name="news.bbc.co.uk">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7583164.stm |title=West condemns Russia over Georgia, BBC, 26 August 2008 |publisher=BBC News |date=26 August 2008 |accessdate=22 June 2010}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/27/russia.georgia/index.html |title=Tensions build as U.S. ship arrives in Georgia, CNN, 29 August 2008 |access-date=2010-11-18 |archive-date=2008-08-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080830003832/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/27/russia.georgia/index.html |url-status=dead }}</ref> kerana "melanggar keutuhan wilayah dan undang-undang antarabangsa"<ref name="news.bbc.co.uk"/><ref>Civil.ge, [http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19300 CoE, PACE Chairs Condemn Russia’s Move], 26 August 2008</ref> Setiausaha Agung PBB [[Ban Ki-moon]] menyatakan bahawa negara-negara berdaulat perlu memutuskan diri mereka sendiri sama ada mereka mahu mengiktiraf kebebasan wilayah yang dipertikaikan.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=27829&Cr=georgia&Cr1= Resolving Georgian crisis may be harder after Russian recognition move], UN News Centre.</ref>

Rusia telah memulakan kerja penubuhan sebuah pangkalan tentera laut di Ochamchire oleh pengorekan pantai untuk membenarkan laluan kapal tentera laut mereka yang lebih besar.<ref>[http://www.paltelegraph.com/world/asia-news/2139-russias-build-up-in-the-black-sea Russia's build-up in the Black Sea]. Paltelegraph.com (2009-09-06). Retrieved on 30 May 2011.</ref> Sebagai tindak balas kepada sekatan laut Georgia ke atas Abkhazia, di mana pengawal pantai Georgia telah menahan kapal menuju ke dan dari Abkhazia, Rusia mula meronda Laut Hitam untuk melindungi Abkhazia-transit kapal dan menahan kapal-kapal yang belayar perairan Georgia Abkhazia.<ref>{{cite web |url=http://www.russiatoday.com/Top_News/2009-09-16/georgian-trespasser-ships-abkhazia.html |title=Russia to scour Abkhazian waters for Georgian ships |publisher=Russiatoday.com |accessdate=22 June 2010 |archive-date=2011-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110309184932/http://rt.com/news/georgian-trespasser-ships-abkhazia/ |url-status=dead }}</ref>

Tahap pengaruh Rusia di Abkhazia telah menyebabkan beberapa penduduk tempatan untuk mengatakan Abkhazia adalah di bawah kawalan Rusia penuh, tetapi mereka masih memilih pengaruh Rusia berbanding ke atas Georgia.<ref name=Perils>{{cite news |url=http://www.rferl.org/content/Abkhazia_The_Perils_Of_Independence/1758008.html |publisher=Radio Free Europe/Radio Liberty |title=Abkhazia and the Perils of Independence |author=Brian Whitmore |date=19 June 2009}}</ref><ref name=SpyRepublic>{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/08/18/how-russia-s-fsb-colonized-abkhazia.html |title=The Republic of Spies: How Russia's FSB Colonized Abkhazia |author=Anna Nemtsova |date=17 August 2010 |publisher=Newsweek}}</ref><ref name=PanIntoFire>{{cite news |url=http://www.thenational.ae/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100826/FOREIGN/708259882/1140 |publisher=The National (UAE news organization) |author=Carl Schreck |title=Abkhazia: From Georgia's Pan into Russia's Fire |date=25 August 2010}}</ref><ref name=InterestsDiverge>{{cite news |url=http://georgiandaily.com/index.php?option=com_content&task=view&id=18839&Itemid=130 |title=More Disagreements Emerge Between Abkhaz and Russian Interests |author=Valery Dzutsev |date=11 June 2010 |work=Eurasia Daily Monitor |publisher=Georgian Daily}}</ref>

===Penglibatan antarabangsa===
PBB telah memainkan pelbagai peranan semasa proses konflik dan perdamaian: peranan tentera melalui misi pemerhati yang (UNOMIG); peranan diplomatik dual melalui Majlis Keselamatan dan pelantikan Duta Khas, digantikan oleh Wakil Khas kepada Setiausaha Agung; peranan kemanusiaan ([[UNHCR]] dan UNOCHA); peranan pembangunan ([[UNDP]]); peranan hak asasi manusia (OHCHR); dan kapasiti dan membina keyakinan peranan rendah utama (UNV). Kedudukan PBB telah bahawa tidak akan ada perubahan secara paksa di sempadan antarabangsa. Apa-apa penyelesaian mesti dirundingkan secara bebas dan berdasarkan autonomi untuk Abkhazia disahkan oleh referendum di bawah pemerhatian antarabangsa sebaik sahaja penduduk berbagai etnik telah kembali.<ref>Resolutions 849, 854, 858, 876, 881 and 892 adopted by the UN Security Council</ref> Menurut tafsiran Barat campur tangan yang tidak melanggar undang-undang antarabangsa sejak Georgia, sebagai sebuah Negara berdaulat, mempunyai hak untuk mendapatkan perintah di wilayahnya dan melindungi integriti wilayahnya.

OSCE telah semakin terlibat dalam dialog dengan perasmi-perasmi dan wakil-wakil masyarakat sivil di Abkhazia, terutamanya dari NGO dan media, mengenai standard dimensi manusia di rantau ini dan sedang mempertimbangkan kehadiran di Gali. OSCE yang melahirkan kebimbangan dan kecaman ke atas pembersihan etnik Georgia di Abkhazia dalam Sidang Kemuncak Keputusan [[Budapest]] 1994<ref>From the Resolution of the OSCE Budapest Summit, 6 December 1994 [http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/oscelisb.htm Lisbon OSCE Summit Declaration]</ref> dan kemudian pada Deklarasi Sidang Kemuncak Lisbon pada tahun 1996.<ref>Lisbon Summit Declaration of the OSCE, 2–3 December 1996</ref>

Amerika Syarikat menolak pemisahan unilateral Abkhazia dan menggesa integrasinya ke Georgia sebagai unit autonomi. Pada tahun 1998 Amerika Syarikat telah mengumumkan kesediaan untuk memperuntukkan sehingga $ 15 juta bagi pemulihan infrastruktur di rantau Gali jika kemajuan besar dibuat dalam proses damai itu. Usaid telah dibiayai beberapa inisiatif kemanusiaan untuk Abkhazia. Amerika Syarikat telah dalam tahun-tahun kebelakangan ini meningkat dengan ketara sokongan ketenteraan kepada angkatan tentera Georgia tetapi telah menyatakan bahawa ia tidak akan membiarkan mana-mana bergerak ke arah penguatkuasaan keamanan di Abkhazia.

Pada 22 Ogos 2006, Senator Richard Lugar, kemudian melawat modal Georgia Tbilisi, sertai ahli politik Georgia dalam kritikan misi pengaman Rusia, yang menyatakan bahawa "kerajaan AS menyokong desakan kerajaan Georgia pada pengunduran pasukan pengaman Rusia dari konflik zon di Abkhazia dan Tskhinvali daerah itu."<ref>[http://mosnews.com/news/2006/08/22/lugarspeaks.shtml ''U.S. Senator Urges Russian Peacekeepers’ Withdrawal From Georgian Breakaway Republics.'' (MosNews)] .</ref>

Pada 5 Oktober 2006, Javier Solana, Wakil Tinggi bagi Negeri dan Keselamatan Dasar Bersama dalam [[Kesatuan Eropah]], menolak kemungkinan menggantikan pengaman Rusia dengan kuasa EU.<ref>[http://www.isn.ethz.ch/news/sw/details.cfm?ID=16756 ''Solana fears Kosovo 'precedent' for Abkhazia, South Ossetia.'' (International Relations and Security Network)].</ref> Pada 10 Oktober 2006, EU Selatan Caucasus utusan Peter Semneby menyatakan bahawa "tindakan Rusia dalam pengintipan berturut-turut Georgia telah rosak kredibilitinya sebagai Peacekeeper neutral dalam kejiranan Laut Hitam EU."<ref>[http://euobserver.com/24/22622 ''Russia 'not neutral' in Black Sea conflict, EU says''], EUobserver, 10 October 2006.</ref>

Pada 13 Oktober 2006, Majlis Keselamatan PBB sebulat suara menerima pakai resolusi, berdasarkan Kumpulan Kawan draf Setiausaha Agung, melanjutkan UNOMIG misi sehingga 15 April 2007. Sambil mengakui bahawa "keadaan baru dan tegang" yang menyebabkan , sekurang-kurangnya sebahagian, dari operasi pasukan khas Georgian 'di atas Kodori Valley, resolusi yang menggesa negara ini untuk memastikan bahawa tidak ada pasukan yang tidak dibenarkan oleh perjanjian gencatan senjata Moscow hadir di kawasan itu. Ia menggesa kepimpinan sampingan Abkhaz untuk menangani secara serius keperluan untuk kembali bermaruah, dalam pelarian dan pelarian dan untuk meyakinkan penduduk tempatan di daerah Gali yang hak residensi mereka dan identiti akan dihormati. Sisi Georgian adalah "sekali lagi menggesa untuk menangani serius sah kebimbangan keselamatan Abkhaz, untuk mengelakkan langkah-langkah yang boleh dilihat sebagai mengancam dan mengelak daripada retorik dan tindakan provokatif militan, khususnya di kawasan atas Lembah Kodori."

Menyeru kedua-dua pihak untuk membuat susulan ke atas inisiatif dialog, ia terus menyeru mereka untuk mematuhi sepenuhnya semua perjanjian sebelumnya mengenai bukan keganasan dan membina keyakinan, khususnya yang berkaitan dengan pemisahan kuasa. Mengenai peranan yang dipertikaikan daripada pasukan pengaman dari Komanwel Negara-negara Merdeka (CIS), Majlis menekankan kepentingan rapat, kerjasama yang berkesan antara UNOMIG dan kuasa itu dan memandang kepada semua pihak untuk terus memberi kerjasama yang diperlukan untuk mereka. Pada masa yang sama, dokumen yang mengesahkan "komitmen semua Negara Anggota kepada kedaulatan, kemerdekaan dan keutuhan wilayah Georgia di dalam sempadan yang diiktiraf di peringkat antarabangsa."<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs//2006/sc8851.doc.htm ''Security Council extends Georgia Mission until 15 April 2007''], The UN Department of Public Information, 13 October 2006.</ref>

Amanah HALO, sebuah organisasi bukan keuntungan antarabangsa yang mengkhusus dalam penyingkiran serpihan perang, telah aktif dalam Abkhazia sejak tahun 1999 dan telah siap penghapusan periuk api dalam Sukhumi dan Gali daerah. Ia diisytiharkan Abkhazia "lombong percuma" pada tahun 2011.<ref>[http://www.halotrust.org/where-we-work/georgia Georgia | The HALO Trust]</ref>

NGO utama bekerja di Abkhazia adalah NGO antarabangsa yang berpangkalan di Perancis Première-Urgence (PU):<ref>{{cite web |url=http://www.premiere-urgence.org/ |title=Première-Urgence NGO, France |publisher=Premiere-urgence.org |date=16 December 2007 |accessdate=22 Jun 2010}}</ref> PU telah melaksanakan program pemulihan dan kebangkitan semula ekonomi untuk menyokong penduduk terdedah terjejas oleh konflik beku selama hampir 10 tahun.

===Pengiktirafan antarabangsa===
{{main|Pengiktirafan antarabangsa Abkhazia dan Ossetia Selatan}}
Abkhazia adalah sebuah negara yang tidak diiktiraf bagi kebanyakan sejarahnya. Yang berikut adalah senarai entiti politik yang secara rasmi mengiktiraf Abkhazia.

'''Negara anggota PBB'''
*{{flagicon|RUS}} [[Rusia]] mengiktiraf Abkhazia pada 26 Ogos 2008 selepas perang Ossetia Selatan 2008.<ref name="chinadaily.com.cn">{{cite web|url=http://www.chinadaily.com.cn/world/2008-09/06/content_7005202.htm|title=Russia welcomes Nicaragua's recognition of South Ossetia, Abkhazia|date=6 September 2008|work=China Daily|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100528184642/http://www.chinadaily.com.cn/world/2008-09/06/content_7005202.htm|archivedate=28 May 2010 <!--DASHBot-->|accessdate=22 June 2010}}</ref>
*{{flagicon|NCA}} [[Nicaragua]] mengiktiraf Abkhazia pada 5 September 2008.<ref name="ncrg_recognition">{{cite web|url=http://www.cancilleria.gob.ni/publicaciones/r_abjasia.pdf|title=DECRETO No. 47-2008|last=Ortega|first=Daniel|authorlink=Daniel Ortega|author2=Manuel Coronel Kautz|date=3 September 2009|publisher=Gobierno de Reconciliación y Unidad Nacional|language=Spanish|url-status=live|accessdate=19 September 2009}}</ref>
*{{flagicon|VEN}} [[Venezuela]] mengiktiraf Abkhazia pada 10 September 2009.<ref>{{ru icon}} [http://www.interfax.ru/news.asp?id=99801 "Венесуэла признает независимость Абхазии и Южной Осетии"]</ref>
*{{flagicon|Nauru}} [[Nauru]] mengiktiraf Abkhazia pada 15 Disember 2009.<ref>{{cite news|url=http://en.rian.ru/exsoviet/20091215/157242695.html|title=Pacific island recognizes Abkhazia's independence|accessdate=15 December 2009|publisher=RIA Novosti}}</ref>

'''Sebahagian wilayah yang diiktiraf dan tidak diiktiraf'''
*{{flagicon|South Ossetia}} [[Ossetia Selatan]] mengiktiraf Abkhazia pada 17 November 2006.<ref name="Абхазия, Южная Осетия и Приднестровье признали независимость друг друга и призвали всех к этому же" />
*{{flagicon|Transnistria}} [[Transnistria]] mengiktiraf Abkhazia pada 17 November 2006.<ref name="Абхазия, Южная Осетия и Приднестровье признали независимость друг друга и призвали всех к этому же" />
*{{flagicon|Nagorno-Karabakh}} [[Nagorno-Karabakh]] mengiktiraf Abkhazia pada 17 November 2006.<ref>{{cite web|url=http://www.abjasia.org/recognition.html |title=Cтраны , признавшие независимость Республики Абхазия &#124; ПОСОЛЬСТВО РЕСПУБЛИКИ АБХАЗИЯ В БОЛИВАРИАНСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ ВЕНЕСУЭЛА |publisher=Abjasia.org |date= |accessdate=2013-03-25}}</ref>

'''Bekas pengiktirafan'''
*{{flagicon|Vanuatu}} [[Vanuatu]] mengiktiraf Abkhazia on 23 May 2011,<ref name="vanuatu">{{cite web|url=http://www.governmentofvanuatu.gov.vu/index.php?option=com_content&view=article&id=127:vanuatus-recognition-to-the-republic-of-abkhazia&catid=70:archived-news&Itemid=1|title=Vanuatu’s recognition to the Republic of Abkhazia|date=2011-10-07|publisher=Government of Vanuatu|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131218140303/http://www.governmentofvanuatu.gov.vu/index.php?option=com_content&view=article&id=127:vanuatus-recognition-to-the-republic-of-abkhazia&catid=70:archived-news&Itemid=1|archive-date=2013-12-18|accessdate=2012-10-30}}</ref> tetapi menarik balik pengiktirafan pada 20 Mei 2013.<ref>{{Cite web|url=http://www.bloomberg.com/news/2013-05-20/georgia-says-vanuatu-has-withdrawn-recognition-of-abkhazia.html|title=Georgia Says Vanuatu Has Withdrawn Recognition of Abkhazia|date=2013-05-20|publisher=[[Bloomberg L.P.|Bloomberg]]}}</ref>
*{{flagicon|Tuvalu}} [[Tuvalu]] mengiktiraf Abkhazia pada 18 September 2011 <ref>{{cite news|url=http://en.rian.ru/world/20110923/167060636.html|title=Tuvalu becomes sixth state to recognize Abkhazia|accessdate=23 September 2011|publisher=RIAN}}</ref> tetapi menarik balik pengiktirafan pada 31 Mac 2014.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=59&info_id=17401|title=Statement of the Georgian Foreign Ministry regarding the establishment of diplomatic and consular relations|date=2014-03-31|accessdate=2014-03-31|archive-date=2014-03-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140331144318/http://mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=59&info_id=17401|url-status=dead}}</ref>

== Geografi dan iklim ==
[[File:Ritsa1.jpg|thumb|250px|Tasik Ritsa.]]

Abkhazia meliputi kawasan sekitar {{convert|8660|km²|0|abbr=on}} pada bahagian akhir barat Georgia.<ref name=EB/><ref>{{cite web|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LDE61G15O.htm|title=FACTBOX-Key facts on Georgian rebel region Abkhazia|date=17 February 2010|publisher=AlertNet|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101203163944/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LDE61G15O.htm|archivedate=3 December 2010 <!--DASHBot-->|accessdate=7 November 2010}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1358/Abkhazia | title = Abkhazia | publisher = Encyclopædia Britannica | accessdate =7 November 2010}}</ref> [[Pergunungan Kaukasus]] di utara dan timur laut jurang Abkhazia dan Persekutuan Rusia. Di sebelah timur dan tenggara, Abkhazia disempadani oleh rantau Georgian di Samegrelo-Zemo Svaneti; dan di sebelah selatan dan barat daya dengan Laut Hitam.

Abkhazia mempunyai berbagai geografi dengan tanah rendah yang menjangkau ke utara amat pergunungan. Greater Caucasus Mountain Range berjalan di sepanjang sempadan utara di rantau ini, dengan taji yang {{spaced ndash}} yang Gagra, Bzyb dan Kodori antara {{spaced ndash}} membahagikan kawasan itu kepada beberapa dalam, yang memberi minum lembah. Puncak tertinggi Abkhazia adalah di timur laut dan timur dan beberapa melebihi {{convert|4000 |m|ft|0|sp=kami}} di atas paras laut. Antara landskap Abkhazia dari hutan pantai dan ladang limau untuk salji kekal dan [[glasier]] di utara rantau ini. Walaupun suasana Abkhazia topografi kompleks telah terlepas sebahagian besar daripada wilayah daripada pembangunan manusia besar, tanah yang subur ditanam menghasilkan teh, tembakau, arak dan buah-buahan, tulang belakang sektor pertanian tempatan.

[[File:Ridge view from pitsunda cape.jpg|thumb|250px|Pemandangan dari tanjung Pitsunda.]]
[[File:Российско-абхазская граница.jpg|thumb|250px|Sempadan pusat pemeriksaan Rusia-Abkhazia]]
Abkhazia adalah kaya dengn pengairan oleh sungai-sungai kecil yang berasal dari Pergunungan Caucasus. Panglima ini adalah: Kodori, Bzyb, Ghalidza, dan Gumista. Sungai Psou memisahkan rantau ini dari Rusia, dan Inguri berfungsi sebagai sempadan antara Abkhazia dan Georgia betul. Terdapat beberapa periglasier dan [[tasik kawah|kawah]] tasik di pergunungan Abkhazia. Tasik Ritsa adalah yang paling penting daripada mereka.

Gua terdalam di dunia yang diketahui, Gua Krubera (Voronja) ("Gua Gagak"), terletak di Abkhazia gunung Caucasus barat. Kaji selidik terbaru (sehingga September 2006) telah diukur setakat menegak sistem gua ini sebagai {{convert|2158|m|ft|0|sp=us}} antara titik tertinggi dan terendah diterokai.<ref>{{cite web|url=http://www.caverbob.com/wdeep.htm|title=World’s Deepest Caves List from The National Speleological Society|date=4 June 2010|publisher=Caverbob.com|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100528153216/http://www.caverbob.com/wdeep.htm|archivedate=28 May 2010 <!--DASHBot-->|accessdate=22 June 2010}}</ref>

Kerana Abkhazia berdekatan dengan Laut Hitam dan perisai Pergunungan Caucasus, iklim di rantau ini adalah sangat ringan. Kawasan pantai republik itu mempunyai iklim subtropika, di mana suhu purata tahunan di kebanyakan rantau ialah sekitar {{convert|15|°C}}, dan suhu Januari purata kekal di atas pembekuan.<ref name=EB/> Iklim pada ketinggian yang lebih tinggi berbeza dari pergunungan maritim kepada sejuk dan summerless. Juga, kerana kedudukannya di lereng angin Caucasus, Abkhazia menerima jumlah hujan yang tinggi,<ref name=EB/> 
walaupun kelembapan berkurangan di kawasan pedalaman. Pemendakan tahunan berbolak-balik dari {{convert|1200|-|1400|mm|in|1|abbr=on}} <ref name = EB /> sepanjang pantai {{convert|1700|-|3500|mm|in|1|abbr=on}} di dalam kawasan-kawasan pergunungan yang lebih tinggi. Pergunungan Abkhazia menerima sejumlah besar salji.

Kawasan-kawasan tanah rendah digunakan untuk dilindungi oleh swaths daripada [[oak]], Beech, dan hornbeam, yang telah pun dibersihkan.<ref name=EB/>

Terdapat dua lintasan sempadan ke Abkhazia. Penyeberangan sempadan selatan adalah di Inguri jambatan, tidak jauh dari bandar Georgian di Zugdidi. Penyeberangan utara ("Psou") adalah di bandar Gyachrypsh. Oleh kerana keadaan keselamatan yang berterusan, banyak kerajaan asing menasihatkan rakyat mereka terhadap perjalanan ke Abkhazia.<ref>[http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029390590&a=KCountryAdvice&aid=1013618385947 Travel advice by country: Georgia]. The United Kingdom Foreign and Commonwealth Office. Retrieved on 2 July 2007; [http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=3677 Consular Information Sheet: Georgia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080604184229/http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=3677|date=2008-06-04}}. The U.S. Department of State. Retrieved from ''Allsafetravels.com'' on 2 July 2007; [http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=2324 Travel advisories: Georgia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080604184224/http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=2324|date=2008-06-04}}. Ministry of Foreign Affairs and Trade, New Zealand. Retrieved from ''Allsafetravels.com'' on 2 July 2007; [http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=708 Travel advice: Georgia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080604184234/http://www.allsafetravels.com/linkdetailspage.aspx?linkid=708|date=2008-06-04}}. Australian Government, Department of Foreign Affairs and Trade. Retrieved from ''Allsafetravels.com'' on 2 July 2007; [http://www.dfa.ie/home/index.aspx?id=414 Travel advice: Georgia], Irish Government, Department of Foreign Affairs. Retrieved on 2 July 2007. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201232945/https://www.dfa.ie/home/index.aspx?id=414|date=2017-12-01}}</ref>

== Politik dan kerajaan ==

===Kerajaan Republik Autonomi Abkhazia (perasmi dalam buangan)===
[[File:Flag of Abkhazia (GE).svg|thumb|250px|Projek bendera dari Abkhazia RA dibangunkan oleh majlis negeri dari Parlimen Georgia.]]
Kerajaan Republik Autonomi Abkhazia adalah kerajaan dalam buangan bahawa Georgia mengiktiraf sebagai kerajaan sah Abkhazia. Ini kerajaan pro-Georgia mengekalkan bertapak di wilayah Abkhazia, di atas Lembah Kodori dari Julai 2006 sehingga ia terpaksa keluar dengan memerangi pada Ogos 2008. Kerajaan ini adalah juga bertanggungjawab ke atas hal ehwal beberapa 250,000 pengungsi, terpaksa meninggalkan Abkhazia berikutan Perang di Abkhazia dan pembersihan etnik yang diikuti.<ref>Birgitte Refslund Sørensen, Marc Vincent (2001), ''Caught Between Borders: Response Strategies of the Internally Displaced'', pp. 234–5. Pluto Press, ISBN 978-0-7453-1818-9.</ref><ref>On Ruins of Empire: Ethnicity and Nationalism in the Former Soviet Union Georgiy I. Mirsky, p. 72.</ref> Ketua semasa Kerajaan adalah Vakhtang Kolbaia.

Semasa Perang di Abkhazia, Kerajaan Republik Autonomi Abkhazia (pada masa yang puak Georgian daripada "Majlis Menteri-menteri Abkhazia") meninggalkan Abkhazia selepas pemisah Abkhaz yang tentera mengambil alih di rantau ini modal [[Sukhumi]] dan dipindahkan ke modal Georgia [[Tbilisi]] di mana ia beroperasi sebagai Kerajaan Abkhazia dalam buangan selama hampir 13 tahun. Dalam tempoh ini, Kerajaan Abkhazia dalam buangan, yang diketuai oleh Tamaz Nadareishvili, terkenal dengan pendirian garis keras terhadap masalah Abkhaz dan sering menyuarakan pendapat mereka bahawa penyelesaian kepada konflik yang boleh dicapai hanya melalui tentera Georgia tindak balas kepada pemisahan.{{Citation needed|date=Disember 2008}} Kemudian, pentadbiran Nadareishvili telah terbabit dalam beberapa kontroversi dalaman dan tidak mengambil bahagian yang aktif dalam politik Abkhazia {{Citation needed|date=Disember 2008}} sehingga seorang pengerusi baru, Irakli Alasania, telah dilantik oleh [[Presiden Georgia]], Mikheil Saakashvili, utusan beliau dalam rundingan damai di Abkhazia.

===Bahagian pentadbiran Abkhazia===
Republik Abkhazia dibahagikan kepada tujuh [[Raion]] yang dinamakan selepas pusat mereka: Gagra, Gudauta, Sukhumi, Ochamchira, Gulripshi, Tkvarcheli dan Gali. Daerah ini adalah sama seperti di bawah Kesatuan Soviet, kecuali daerah Tkvarcheli itu diwujudkan hanya pada tahun 1995 dari bahagian daerah Ochamchira dan Gali.

Presiden Republik melantik daerah 'ketua dari mereka yang dipilih kepada daerah' perhimpunan. Terdapat perhimpunan kampung yang dipilih kepala dilantik oleh ketua daerah.<ref name="Today" />
[[Fail:Abkhazia Districts map number.png|thumb|1.Gagra 2.Gudauta 3.Sukhumi 4.Gulripshi 5.Ochamchira 6.Tkvarcheli 7.Gali]]
[[Georgia (negara)#Rantau, republik, dan daerah|Subbahagian pentadbiran Abkhazia yang digunakan oleh Georgia]] adalah sama dengan yang digariskan di atas.

===Kerajaan Republik Abkhazia (de facto)===
Abkhazia adalah republik presiden, dan yang dipilih [[Presiden Abkhazia]] kedua ialah [[Sergei Bagapsh]]. Bagapsh berkuasa berikutan mendalam memecah pilihan raya presiden Oktober 2004. Pilihan raya akan datang telah diadakan pada 12 Disember 2009. Bagapsh telah dipilih semula sebagai presiden dengan 59.4% daripada jumlah undi.<ref>{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2009/12/14/world/europe/14abkhazia.html |title=President of Abkhazia Re-elected by Wide Margin |last=Barry |first=Ellen |date=13 December 2009 |work=The New York Times |accessdate=14 December 2009}}</ref> Alexander Ankvab, naib presiden beliau, telah dilantik sebagai pemangku presiden selepas kematian bekas presiden itu pada 29 Mei 2011<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13587660|title=Abkhazia President Sergei Bagapsh dies at 62|date=29 May 2011|accessdate=29 May 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110529112008/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13587660|archivedate=29 May 2011 <!--DASHBot-->|publisher=BBC}}</ref> sehingga memenangi pilihan raya dalam haknya sendiri kemudian pada 26 Ogos 2011.

Kuasa perundangan terletak hak pada Dewan Rakyat, yang terdiri daripada 35 ahli yang dipilih. Pilihan raya terakhir pada pilihan raya parlimen lalu telah diadakan pada 24/10 Mac 2012. etnik lain daripada Abkhazia (Armenia, Rusia dan Georgia) yang mendakwa menjadi kurang dipersembahkan dalam Dewan.<ref name="Today" />

Kebanyakan pelarian dari 1992-1993 perang (terutamanya etnik Georgia) tidak dapat pulang dan telah dengan itu telah dikecualikan daripada proses politik.<ref>{{cite book |first=Milica |last=Zarkovic Bookman |year=1997 |title=The Demographic Struggle for Power: The Political Economy of Demographic Engineering in the Modern World |isbn=978-0-7146-4732-6}}</ref>

Perasmi Abkhazia telah menyatakan bahawa mereka telah memberikan Persekutuan Rusia tanggungjawab yang mewakili kepentingan mereka di luar negara.<ref>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4635843.ece|title=Kremlin announces that South Ossetia will join "one united Russian state"|last=Halpin|first=Tony|date=30 August 2008|accessdate=3 September 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080903215639/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4635843.ece|archivedate=3 September 2008 <!--DASHBot-->|work=[[The Times|Times Online]]|location=London}}</ref>

===Sokongan untuk kemerdekaan===
Menurut satu kajian 2010 yang diterbitkan oleh Universiti Colorado Boulder, sebahagian besar penduduk Abkhazia menyokong kemerdekaan, manakala jumlah yang lebih kecil adalah memihak kepada menyertai Persekutuan Rusia. Sokongan untuk penyatuan semula dengan Georgia adalah sangat rendah.<ref>http://www.washingtonpost.com/blogs/monkey-cage/wp/2014/03/20/how-people-in-south-ossetia-abkhazia-and-transnistria-feel-about-annexation-by-russia/</ref> Malah di kalangan etnik Georgia, hampir 50% lebih suka Abkhazia kekal sebuah negara yang merdeka dan kurang daripada 20% daripada mereka percaya kembali ke Georgia adalah perlu, kerana kebanyakan daripada mereka telah disesuaikan dengan keadaan semasa. Antara etnik Abkhaz, sokongan yang jelas untuk penyatuan semula dengan Georgia adalah sekitar 1%; angka yang sama boleh ditemui di kalangan peribumi Rusia dan Armenia juga.<ref>http://www.colorado.edu/ibs/pec/johno/pub/InsideAbkhazia.pdf</ref>

== Ketenteraan ==
'''Tentera Bersenjata Abkhazia''' adalah ketenteraan dari Republik Abkhazia. Asas dari pasukan bersenjata Abkhazia telah dibentuk oleh Pengawai Kebangsaan etnik Abkhaz yang dibentuk seawal 1992. Kebanyakan dari senjata datang dari pangkalan pasukan bahagian udara Russia di Gudauta.{{Citation needed|date=Oktober 2009}} Ketenteraan Abkhazia merupakan pasukan darat primer tetapi termasuk unit laut dan udara. Russia kini mempunyai 1,6000 tentera yang ditempatkan di Abkhazia.<ref>{{cite web|author=13:56 |url=http://de.rian.ru/postsowjetischen/20081030/118035800.html |title=Russland legitimiert Beziehungen zu Abchasien und Südossetien |publisher=De.rian.ru |date= |accessdate=2010-06-22}}</ref>

Tentera Bersenjata Abkhazia adalah terdiri dari:
* Tentera Darat Abkhazia dengan pasukan kekal sekitar 5,000, tetapi dengan kakitangan simpanan dan paramilitari ini mungkin meningkat hingga 50,000 semasa konflik ketenteraan. Jumlah sebenar dan jenis peralatan yang digunakan masih tidak disahkan.
* Tentera Laut Abkhazia yang terdiri dari tiga bahagian yang bertempat di [[Sukhumi]], Ochamchira dan Pitsunda, tetapi tentera laut Russia mengawal perairan mereka.<ref>{{cite web|author=John Pike |url=http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2009/12/mil-091212-rianovosti05.htm |title=Russian patrol boats arrive in Abkhazia to guard border |publisher=Globalsecurity.org |date=2010-05-13 |accessdate=2010-06-22}}</ref>
* Tentera Udara Abkhazia, sebuat unit kecil yang terdiri dari sebilangan kecil jet pejuang dan [[helikopter]].

== Ekonomi ==
Ekonomi Abkhazia adalah sangat bersepadu dengan Rusia dan menggunakan [[Rubel Rusia]] sebagai mata wangnya. Abkhazia telah mengalami kenaikan ekonomi sederhana sejak 2008 Ossetia Selatan peperangan dan pengiktirafan seterusnya Rusia Abkhazia kemerdekaan. Kira-kira separuh daripada bajet negara Abkhazia dibiayai dengan wang bantuan daripada Rusia.<ref>{{cite news |url=http://www.themoscowtimes.com/news/article/no-clear-frontrunner-as-abkhazia-goes-to-poll/442702.html |title=No Clear Frontrunner as Abkhazia Goes to Poll |author=Nikolaus von Twickel |publisher=The Moscow Times |date=26 Aug 2011}}</ref>

Pelancongan merupakan industri utama dan, menurut pihak berkuasa Abkhazia, hampir satu juta pelancong (terutamanya dari Rusia) datang ke Abkhazia pada tahun 2007.<ref>Kommersant-Dengi, [http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1020594 Тяжелая экономическая независимость] (''Hard Economical Independence''), 08.09.2008 {{ru icon}}</ref> Abkhazia juga menikmati tanah yang subur dan produk pertanian yang banyak, termasuk teh, tembakau, arak dan buah-buahan (terutama jeruk keprok dan [[kemiri]]). Elektrik adalah sebahagian besarnya dibekalkan oleh stesen kuasa hidroelektrik Inguri yang terletak di Sungai Inguri antara Abkhazia dan Georgia (betul) dan dikendalikan secara bersama oleh kedua-dua pihak.

Pada separuh pertama 2012, rakan dagangan utama Abkhazia ialah Rusia (64%) dan Turki (18%).<ref name=apress6859>{{cite news|title=Основными торговыми партнерами Абхазии продолжают оставаться Россия и Турция|url=http://apsnypress.info/news/6859.html|accessdate=28 July 2012|newspaper=Apsnypress|date=27 July 2012}}</ref> Sekatan ekonomi dari [[Komanwel Negara-negara Merdeka|CIS]] yang dikenakan ke atas Abkhazia pada tahun 1996 masih secara rasmi berkuat kuasa, tetapi Rusia mengumumkan pada 6 Mac 2008 bahawa ia tidak lagi akan menyertai mereka, mengisytiharkan mereka "ketinggalan zaman, menghalang sosio-ekonomi pembangunan di rantau ini, dan menyebabkan kesusahan tidak wajar bagi penduduk Abkhazia ". Rusia juga menggesa ahli CIS yang lain untuk menjalankan langkah yang sama,<ref>{{cite web|url=http://www.ln.mid.ru/Brp_4.nsf/arh/79C58F476CAEC4E8C32574040058934C?OpenDocument|title=Russian Federation Withdraws from Regime of Restrictions Established in 1996 for Abkhazia|date=6 March 2008|publisher=Ministry of Foreign Affairs of Russia|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080901193119/http://www.ln.mid.ru/Brp_4.nsf/arh/79C58F476CAEC4E8C32574040058934C?OpenDocument|archive-date=2008-09-01|accessdate=6 March 2008}}</ref> tetapi bertemu dengan penunjuk perasaan dari Tbilisi dan kekurangan sokongan dari negara-negara CIS yang lain.<ref>[http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12565744 Russia expands economic ties with Abkhazia, Georgia angry, CIS idle]. Itar-Tass, 09.04.2008. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080510143133/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12565744|date=2008-05-10}}</ref>

=== Pelancongan ===

Walaupun [[Pengiktirafan antarabangsa Abkhazia dan Ossetia Selatan|status kontroversi]] daripada wilayah dan infrastruktur hancur, banyak pelancong Rusia mula tiba selepas pengiktirafan Rusia Abkhazia kemerdekaan pada tahun 2008. Pada tahun 2009 jumlah pelancong Rusia di Abkhazia meningkat sebanyak 20% dan jumlah pelancong Rusia mencapai 1 juta.<ref>http://abkhasia.kavkaz-uzel.ru/articles/165554/</ref><ref>http://chechnya.kavkaz-uzel.ru/articles/164334/</ref>

Harga yang rendah dan tiada apa-apa keperluan visa menarik pelancong Rusia terutamanya mereka yang tidak mampu percutian di [[Turki]], [[Mesir]], [[Bulgaria]] dan lain popular Rusia arahan pelancongan.
Selepas ledakan pelancongan banyak ahli perniagaan Rusia mula melabur wang dalam infrastruktur pelancongan Abkhasian. Bagi 2014 lebuh raya utama di negara ini sedang dibina semula banyak hotel rosak dalam Gagra sedang dipulihkan atau dirobohkan. Pada 2014 1.16 juta pelancong Rusia melawat Abkhazia.<ref>http://tourbus.ru/news/8118.html</ref>

== Demografi ==
Menurut banci terakhir pada tahun 2011 Abkhazia mempunyai 240.705 penduduk.<ref>[http://apsnypress.info/news/5084.html Population census in Abkhazia 2011]</ref>

Saiz sebenar penduduk Abkhazia adalah tidak jelas. Menurut banci yang dijalankan pada tahun 2003 ia diukur 215.972 orang,<ref name=censuses>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnabkhazia.html Population censuses in Abkhazia: 1886, 1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2003] {{ru icon}} Georgian and Mingrelian figures have been conflated, as most of the "Georgians" were ethnically Mingrelian.</ref> tetapi ini ditandingi oleh pihak berkuasa Georgia. Jabatan Perangkaan Georgia Abkhazia anggaran jumlah penduduk lebih kurang 179,000 pada tahun 2003, dan 178,000 pada tahun 2005 (tahun lepas apabila anggaran tersebut telah diterbitkan di Georgia).<ref name=yb2005>''Statistical Yearbook of Georgia 2005'': Population, Table 2.1, p. 33, Department for Statistics, Tbilisi (2005)</ref> ''[[Encyclopædia Britannica]] '' meanggarkan penduduk tersebut pada tahun 2007 di 180,000<ref name="britannica" /> dan Kumpulan Krisis Antarabangsa Abkhazia anggaran jumlah penduduk pada tahun 2006 kepada di antara 157,000 dan 190,000 (atau antara 180,000 dan 220,000 seperti yang dianggarkan oleh [[UNDP]] pada tahun 1998).<ref name="Today_third">[http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=4377 Abkhazia Today.] ''The International Crisis Group Europe Report N°176, 15 September 2006'', page 9. ''Free registration needed to view full report'' {{dead link|date=Oktober 2011}}</ref>

===Etnik===
[[File:Apsua Holding Apsny Flag.jpg|thumb|250px|Orang Abkhaz membawa [[Bendera Abkhazia|bendera republik itu]] dalam satu perarakan.]]
Komposisi etnik Abkhazia telah memainkan peranan utama dalam konflik Georgia-Abkhazia dan sama-sama bertanding. Demografi Abkhazia telah sangat dipengaruhi oleh 1992-1993 Perang dengan Georgia, yang menyaksikan penyingkiran dan penerbangan lebih separuh daripada penduduk republik itu, berukuran 525061 dalam banci 1989.<ref name=censuses/>

Penduduk etnik Abkhazia masih sangat pelbagai, walaupun selepas Perang 1992-1993. Pada masa ini penduduk Abkhazia sebahagian besarnya terdiri daripada kaum Abkhaz, [[Orang Georgia|Georgia]] (kebanyakannya Mingrelian), Hemshin Armenia, dan [[Orang Rusia|Rusia]]. Bangsa lain termasuk [[Orang Ukraine|Ukraine]], Belarus, [[Orang Greek|Greek]], Ossetian, [[Orang Tatar|Tatar]], [[Orang Turki|Turki]], dan [[Orang Romani|Roma]].<ref>{{Cite book|title=Living in Limbo: The Rights of Ethnic Georgian Returnees to the Gali District of Abkhazia|last=Human Rights Watch|publisher=Human Rights Watch|year=2011|isbn=1-56432-790-6|place=|page=9}}</ref> Sebelum perang, etnik Georgia terdiri 45.7% daripada penduduk Abkhazia, bagaimanapun, oleh 1993, paling Georgia dan Rusia dan beberapa orang Armenia telah melarikan diri Abkhazia atau telah menjadi etnik yang dibersihkan.<ref name="britannica">"Abkhazia." Encyclopædia Britannica. 2008. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1358/Abkhazia Encyclopædia Britannica Online] 9 September 2008.</ref>

Semasa Kesatuan Soviet, penduduk Rusia, Armenia dan Georgia berkembang lebih cepat daripada Abkhaz, disebabkan penghijrahan besar-besaran dikuatkuasakan terutama di bawah pemerintahan [[Joseph Stalin]] dan Lavrenty Beria.<ref name=jrl>{{cite web |url=http://www.cdi.org/russia/johnson/8226.cfm |title=JRL Research & Analytical Supplement ~ JRL 8226, Issue No. 24 • May 2004. Special Issue; The Georgian-Abkhaz Conflict: Past, Present, Future |publisher=Cdi.org |accessdate=22 June 2010}}</ref> Orang Rusia berpindah ke Abkhazia dengan jumlah yang ramai. Kemudian, pada tahun 1950-an dan 1960-an, Vazgen I dan gereja Armenia menggalakkan dan membiayai penghijrahan orang Armenia ke Abkhazia.{{Citation needed|date=Mei 2007}}

Pada masa ini, orang Armenia adalah kumpulan minoriti kedua terbesar di Abkhazia (rapat sepadan dengan Georgia), walaupun bilangan mereka menurun secara mendadak dari 77,000 dalam banci tahun 1989 kepada 45,000 dalam banci 2003.

===Diaspora===
Beribu-ribu dari Abkhaz, dikenali sebagai ''muhajirun'', lari dari Abkhazia untuk [[Empayar Uthmaniyyah]] pada pertengahan abad ke-19 selepas menahan penaklukan Russia di Kaukasus. Kini, [[Turki]] adalah penghuni komuniti diaspora Abkhaz yang terbesar di dunia. Anggaran saiz berbeza - Ketua Diaspora mengatakan 1 juta orang; Abkhaz menganggarkan dari 150,000 kepada 500,000.<ref>[http://www.eurasianet.org/departments/insightb/articles/eav030909b.shtml Abkhazia's Diaspora: Dreaming of Home] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201232708/http://www.eurasianet.org/departments/insightb/articles/eav030909b.shtml |date=2017-12-01 }}. Eurasianet.org (2009-03-08). Retrieved on 2011-05-30.</ref><ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/n.php?n=circassians-demand-rights-2011-04-18 Circassians in Turkey rally for their rights]. Hurriyetdailynews.com. Retrieved on 2011-05-30.</ref> warga Abkhazia di [[Turki]] adalah hampir eksklusifnya [[Muslim]] Sunnah.

===Agama===
{{bar box |float=right
|title=Agama di Abkhazia (2003)<ref name=portal-credo/>
|left1=agama |right1=peratus
|bars =
{{bar percent|[[Kristianiti]]|DodgerBlue|60}}
{{bar percent|[[Islam]]|LimeGreen|16}}
{{bar percent|Agama Pribumi Abkhaz|Red|8}}
{{bar percent|Agama lain|DarkKhaki|2}}
{{bar percent|[[Tiada agama|Tidak beragama]] atau [[ateisme|ateis]]|Silver|8}}
{{bar percent|Tidak dapat ditentukan|DarkGray|6}}
}}
Kebanyakan penduduk Abkhazia adalah Kristian ([[Gereja Ortodoks Timur|Ortodoks Timur]] dan Armenia Kerasulan), [[Sunni Muslim]] atau [[tidak beragama]], tetapi beberapa orang yang mengaku diri mereka Kristian atau agama Islam menghadiri khidmat agama.<ref>{{cite book |title=The Abkhazians: a handbook |last=Hewitt |first=George |year=1998 |publisher=Palgrave Macmillan |isbn=978-0-312-21975-8 |page=205}}</ref>Agama Pribumi Abkhaz telah menjalani pemulihan yang kukuh dalam beberapa dekad kebelakangan ini.<ref>{{cite web|url=http://www.russiaotherpointsofview.com/2010/03/abkhazia.html |title=Russia: Other Points of View: ABKHAZIA versus GEORGIA: Implications for U.S. Policy toward Russia |publisher=Russiaotherpointsofview.com |date=2010-03-30 |accessdate=2013-03-25}}</ref> Terdapat jumlah yang sangat kecil dari penganut agama Yahudi, [[Saksi Yehovah]] dan gerakan keagamaan baru.<ref name=portal-credo>[http://www.portal-credo.ru/site/print.php?act=fresh&id=188 Александр Крылов. ЕДИНАЯ ВЕРА АБХАЗСКИХ "ХРИСТИАН" И "МУСУЛЬМАН". Особенности религиозного сознания в современной Абхазии]. Portal-credo.ru (2004-03-17). Retrieved on 30 May 2011.</ref>  Organisasi Saksi Jehovah telah rasminya diharamkan sejak 1995, meskipun pentakdiran sedang tidak dikuatkuasakan.<ref name="state">[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2005/51553.htm Georgia: International Religious Freedom Report 2005.] The [[United States]] Department of State. Retrieved on May 24, 2007.</ref>

Menurut perlembagaan dari kedua-dua Abkhazia dan Georgia, penganut semua agama (serta atheis) mempunyai hak sama rata di sisi undang-undang.<ref>[http://dp.abhazia.com/konstitut.html Constitution of the Republic of Abkhazia, art. 12] {{ru icon}}</ref>

Menurut kepada tinjauan yang diadakan pada 2003, 69% dari responden menyatakan diri merekan Kristian, 16% Muslim, 8% ateis atau tidak beragama dan 8% sebagai yang menganuti agama tradisional Abhazia atau sebagai Pagan, 2% sebagai pengikut agama-agama lain dan 6% yang belum ditentukan.<ref name=portal-credo/>

=== Isu kebangsaan ===

==== Menerima pakai kewarganegaraan Rusia ====
Selepas perpecahan Kesatuan Soviet, warga Abkhazia erus menjadi warganegara Kesatuan Soviet dan menyimpan pasport Soviet walaupun selepas satu dekad.<ref name="Soviet Abkhazians">{{cite web|publisher=Institute for War & Peace Reporting |author=Inal Khashig |url=http://iwpr.net/report-news/abkhaz-rush-russian-passports |title=Abkhaz Rush For Russian Passports | date=2002-06-27}}</ref>

Sebelum tahun 2002, undang-undang Rusia dibenarkan penduduk di bekas Kesatuan Soviet untuk memohon kewarganegaraan jika mereka tidak menjadi warga negara yang baru bebas mereka. Prosedur ini adalah sangat kompleks. Baru undang-undang kewarganegaraan Rusia yang diterima pakai pada 31 Mei 2002 memperkenalkan satu prosedur yang dipermudahkan pemerolehan kewarganegaraan bagi warga bekas Kesatuan Soviet kira tempat kediaman mereka. Dalam Abkhazia dan Ossetia Selatan, proses permohonan dipermudah lebih jauh lagi, dan orang boleh memohon walaupun tanpa meninggalkan rumah masing-masing. Rusia pertubuhan bukan kerajaan nasionalis dengan hubungan rapat dengan resmi Rusia hanya mengambil kertas mereka ke bandar Rusia berdekatan untuk diproses.<ref>{{cite web|publisher=Library of Congress |url=http://www.loc.gov/law/help/russian-georgia-war.php |title= Russian Federation: Legal Aspects of War in Georgia | date=}}</ref>

Pempasportan menyebabkan kemarahan di Tbilisi, menjadi semakin teruk dengan hubungan yang sememangnya goyah dengan Rusia. Kementerian Luar Georgia mengeluarkan kenyataan mendesak bahawa Abkhazians adalah rakyat Georgia dan memanggil peruntukan pasport
"Kempen haram belum pernah terjadi sebelumnya". Presiden [[Eduard Shevardnadze]] berkata, beliau akan meminta rakan sejawatannya dari Rusia itu, [[Vladimir Putin]], penjelasan. Speaker Parlimen Nino Burjanadze berkata beliau akan membangkitkan perkara itu pada perhimpunan Parlimen OSCE yang akan datang.<ref name="Soviet Abkhazians"/>

1 Februari 2011 adalah hari terakhir dalam era pasca-Soviet apabila pasport daripada [[KRSS]] adalah sah untuk menyeberangi sempadan Rusia-Abkhazia. Menurut kakitangan Abkhazia pasport dan perkhidmatan visa, terdapat kira-kira 2-3 ribu orang kebanyakannya warga tua yang tinggal dengan pasport Soviet yang tidak mempunyai peluang untuk mendapatkan dokumen-dokumen baru. Orang-orang ini tidak dapat mendapatkan kewarganegaraan Rusia. Tetapi mereka pertama boleh mendapatkan pasport Abkhaz dalaman dan kemudian pasport perjalanan untuk melawat Rusia.<ref>{{cite web |publisher=GeorgiaTimes |author=Anton Krivenuk |url=http://www.georgiatimes.info/en/analysis/50360.html |title=Abkhaz Rush For Russian Passports |date=2011-02-01 |access-date=2015-04-15 |archive-date=2014-02-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222032955/http://www.georgiatimes.info/en/analysis/50360.html |url-status=dead }}</ref>

==== Isu etnik Georgia ====
Pada tahun 2005, memetik keperluan untuk mengintegrasikan penduduk etnik Georgia daerah timur Abkhazia, kepimpinan itu-itu Abkhazia menunjukkan tanda-tanda melembutkan pendirian terhadap pemberian kerakyatan kepada penduduk Gali, Ochamchire dan Tkvarcheli daerah.<ref name="Abkhaz Parliament">{{cite web|url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=26487 |title=Abkhaz Decision on Passports Leaves Many Georgians in Gali Worried |publisher=Civil.ge |author=Olesya Vartanyan |date=2013-09-24}}</ref>

Menurut undang-undang Abkhazia mengenai kewarganegaraan, etnik Abkhazia, tanpa mengira tempat tinggal, boleh menjadi rakyat Abkhaz. Mereka yang tidak etnik Abkhazians layak untuk kewarganegaraan jika mereka tinggal di Abkhazia untuk sekurang-kurangnya lima tahun sebelum pakai perbuatan kemerdekaan pada bulan Oktober, 1999. Peruntukan ini bertujuan untuk mewujudkan satu halangan undang-undang untuk mendapatkan pasport Abkhaz bagi mereka Georgia etnik yang melarikan diri Abkhazia akibat 1992-1993 konflik bersenjata dan yang kemudian kembali ke daerah Gali itu. Perundangan Abkhazia melarang warganegara Abkhazia daripada memegang dwi kewarganegaraan dengan mana-mana negeri lain selain dari Rusia.<ref name="Abkhaz Opposition">{{cite web| url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=26053 |title=Sokhumi Suspends Issuing Abkhaz Passports to Ethnic Georgians | publisher=Civil.ge |date=2013-05-14}}</ref>

Etnik Georgia yang telah kembali ke daerah Gali dan ingin mendapatkan pasport Abkhazia, menurut undang-undang Abkhazia, perlu melalui prosedur yang panjang yang juga termasuk kehendak untuk mengemukakan mel bukti bahawa mereka melepaskan kerakyatan Georgian mereka.<ref name="Abkhaz Opposition"/> Presiden Bagapsh cenderung untuk menganggap Georgia di Gali sebagai "Orang Abkhaz yang telah digeorgiakan." Menurut Bagapsh, ini adalah orang sebenarnya etnik Abkhaz yang "Georgianized" semasa proses yang panjang Georgianization Abkhazia yang memuncak semasa pemerintahan Joseph Stalin dan Lavrenti Beria. Jadi, dalam ucapan rasmi beliau, Bagapsh sering ditambah Georgia Gali anggaran penduduk daripada Abkhaz, mengabaikan hakikat bahawa mereka masih menganggap diri mereka sebagai etnik Georgia bukannya Abkhaz.<ref>{{cite web|url=http://www.refworld.org/docid/524e99f14.html |title=Authorities in Abkhazia Plan to Strip Georgians of Citizenship |publisher=Jamestown Foundation |author=Giorgi Menabde |date=2013-10-03}}</ref>

Pada awal tahun 2013 proses passportization etnik Georgia datang di bawah penelitian kumpulan pembangkang Abkhaz yang menjadi isu ini menjadi salah satu topik utama dalam politik dalaman rantau memisahkan diri, dan mengeluarkan pasport telah digantung pada bulan Mei. Pembangkang mendakwa bahawa "besar-besaran" passportization melibatkan pemberian kerakyatan kepada etnik Georgia di daerah timur penuh dengan risiko "kehilangan kedaulatan dan keutuhan wilayah." Menurut Apsnypress, Stanislav Lakoba, setiausaha majlis keselamatan Abkhaz, berkata "Kami menghadapi proses daripada jumlah Georgianization yang Abkhazia."<ref name="Abkhaz Opposition"/>

Menurut beberapa laporan muncul pada pertengahan 2013, pengarah sekolah Georgia di Gali telah diarahkan oleh pihak berkuasa Sukhumi untuk memindahkan sekolah mereka untuk pendidikan bahasa Rusia.<ref>[http://abkhazeti.info/abkhazia/2013/1377048996.php Сухуми требует от директоров грузинских школ перехода на русскоязычное обучение]</ref>

Pada 18 September 2013 Parlimen Republik Abkhazia menerima pakai resolusi mengarahkan pejabat pendakwa untuk menjalankan "menyapu" probe ke pejabat pasport kementerian dalam negeri dan dalam kes yang mendedahkan salah laku dalam pengedaran pasport untuk merujuk pelanggaran ini kepada kementerian hal ehwal dalaman bagi tujuan "pembatalan pasport yang dikeluarkan secara haram." pegawai Abkhaz mengumumkan bahawa sejumlah besar penduduk Gali, Ochamchire dan Tkvarcheli daerah menerima pasport Abkhaz dan pada masa yang sama mengekalkan kewarganegaraan Georgian mereka, yang merupakan satu "pelanggaran undang-undang mengenai Abkhaz kewarganegaraan ". Menurut pegawai-pegawai Abkhaz, lebih daripada 26,000 pasport telah diedarkan di Gali, Tkvarcheli dan Ochamchire daerah, termasuk kebimbangan kira-kira 23,000 yang telah diberikan sejak pengiktirafan Rusia Abkhazia kemerdekaan pada bulan Ogos, 2008. perbahasan politik telah menyebabkan penduduk Georgia etnik Abkhazia yang tinggal terutamanya di daerah Gali bahawa mereka akan dilucutkan kewarganegaraan Abkhazia dan dengan itu terpaksa meninggalkan Abkhazia lagi.<ref name="Abkhaz Parliament"/>

Pada Oktober 2013 Alexander Ankvab menandatangani dokumen memerintahkan menembak Stanislav Lakoba. Dokumen mengenai menembak Lakoba tidak menyatakan apa-apa sebab bagi keputusan itu, tetapi Lakoba melihatnya sebagai berkaitan dengan kedudukan politiknya mengenai pemberian kerakyatan kepada Georgia tinggal di Gali. Lakoba mendakwa bahawa menurut data daripada Majlis Keselamatan Abkhaz, 129 orang tempatan di Gali berperang melawan Abkhazia. Parti-parti politik tempatan dan majlis penyelarasan organisasi awam melahirkan kebimbangan mengenai pemecatan Lakoba ini. Mereka mendakwa bahawa dengan menolak dia, presiden "membuat proses undang-undang tidak sah" - memberi pasport Abkhazia kepada rakyat Georgia.<ref>{{cite web|url=http://dfwatch.net/top-abkhazian-security-official-dismissed-25881 | title=Top Abkhazian security official dismissed | publisher=DFWATCH STAFF |date=2013-10-30}}</ref>

== Budaya ==
Kesusasteraan [[Bahasa Abkhaz|Abkhaz]] yang bertulis muncul baru-baru ini, pada permulaan abad ke-20. Bagaimanapun, Abkhaz berkongsi dengan orang Kaukasia lain saga Nart - siri kisah mengenai wira mitos. Huruf Abkhaz telah dicipta pada abad ke-19. Suratkhabar pertama dalam Abkhaz, dipanggil ''Abkhazia'' dan disunting oleh Dmitry Gulia, muncul pada 1917.

Dikatakan penulis Abkhaz paling terkenal adalah Fazil Iskander, beliau menulis kebanyakannya dalam Russia dan Bagrat Shinkuba seorang penyajak.

Bola sepak masih sukan di Abkhazia yang paling popular. Sukan popular lain termasuk bola keranjang, tinju dan gusti.

Abkhazia mempunyai liga bola sepak Abkhazia yang tersendiri sejak 1994. Liga ini tidak sebahagian dari sebarang kesatuan bola sepak antarabangsa.

== Galeri Abkhazia ==
<center>
<gallery>
File: Novoafonsky monastyr.jpg| Athos Baru (''Novyy Afon'') biara [[Ortodoks Timur|orthodox]]
File: GagraColonnade.jpg| Gagra
File: Gegsky1.jpg| Air terjun Geg
File: Sukhum1.jpg| Dek pemerhati di Sukhumi 
File: Aloisi_villa_Sukhumi.jpg| Sebuah vila di Sukhumi
File:On_quay._Sukhum.jpg|Jeti Sukhumi 
File:Botanical garden.Sukhum.jpg|Pintu masuk depan taman botanikal Sukhumi
</gallery></center>

== Lihat juga ==
{{portal|Abkhazia|Georgia (negara)|Asia|Geografi}}
{{div col|3}}
* Armenian di Abkhazia
* Komanwel dari Negeri yang Tidak Diakui
* Kontroversi atau kemerdekaan Abkhazia dan Ossetia Selatan
* Kerajaan dari Republik Berautonomi Abkhazia
* Tanah Kegelapan
* [[Republik Nagorno-Karabakh]]
* Ossetia Selatan
* [[Transnistria]]
* Republik Turki Cyprus Utara
{{div col end}}

== Rujukan ==
{{reflist|colwidth=30em}}

== Pautan luar ==
{{Sister project links|voy=Abkhazia}}
*{{wikiatlas|Abkhazia}}
* [http://alertnet.org/db/crisisprofiles/GG_OSS.htm?v=in_detail Crisis profile, Georgia, Abkhazia, S. Ossetia] From [http://alertnet.org Reuters Alertnet]
* {{en icon}}/{{Ru icon}}/{{ka icon}} [http://www.abkhazia.gov.ge/ Government of the Autonomous Republic of Abkhazia. Official web-page]
* {{en icon}}/{{Ru icon}}/{{tr icon}}/{{Ab icon}} [http://www.abkhaziagov.org/en/ President of the Republic of Abkhazia. Official site] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061107051831/http://www.abkhaziagov.org/en/ |date=2006-11-07 }}
* {{en icon}}/{{Ru icon}}/{{ab icon}} [http://www.mfaabkhazia.org/ Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Abkhazia. Official Site]
* {{en icon}} [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/3261059.stm BBC Regions and territories: Abkhazia]
* {{Ru icon}} [http://www.apsnypress.info/index.htm State Information Agency of the Abkhaz Republic]
* {{en icon}} [http://numismondo.com/pm/abz Abkhazia Provisional Paper Money] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002084404/http://numismondo.com/pm/abz/ |date=2008-10-02 }}
* {{Ru icon}} [http://www.abkhazian-churches.ru/index.html Orthodox Churches of Abkhazia]
* {{Ru icon}} [http://kolhida.ru/ Archaeology and ethnography of Abkhazia. Abkhaz Institute of Social Studies. Abkhaz State Museum]
* Articles about Abkhazia in the [http://www.laender-analysen.de/cad/pdf/CaucasusAnalyticalDigest07.pdf Caucasus Analytical Digest No. 7]

{{UNPO}}
{{Abkhazia topics}}
{{Navboxes
|title = Topik berkaitan
|list =
{{Administrative divisions of Georgia (country)}}
{{Historical regions of Georgia}}
{{Countries and regions of the Caucasus}}
{{Countries bordering the Black Sea}}
{{Countries of Asia}}
{{States with limited recognition}}
{{CDRN}}
}}
{{authority control}}

[[Kategori:Republik autonomi Georgia (negara)]]
[[Kategori:Caucasus]]
[[Kategori:Rantau bersejarah di Georgia (negara)]]
[[Kategori:Wilayah pertikaian di Eropah]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Rusia]]
[[Kategori:Pemisahan di Georgia (negara)]]
[[Kategori:Negara tak diiktiraf atau umumnya tak diiktiraf]]
[[Kategori:Abkhazia| ]]
Templat yang digunakan dalam laman ini:
Templat:AFA (sunting)
Templat:Ab icon (sunting)
Templat:Abkhazia topics (sunting)
Templat:Administrative divisions of Georgia (country) (sunting)
Templat:Authority control (sunting)
Templat:BGR (sunting)
Templat:Bahasa pautan (sunting)
Templat:Bar box (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Bar percent (sunting)
Templat:Bendera (sunting)
Templat:Bendera-deko (sunting)
Templat:Bendera-deko/teras (sunting)
Templat:Bendera-ikon (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Bendera/teras (sunting)
Templat:Bendera Rusia (sunting)
Templat:Bendera Turki (sunting)
Templat:Both (sunting)
Templat:Br separated entries (sunting)
Templat:CDRN (sunting)
Templat:Case preserving encode (sunting)
Templat:Category handler (sunting)
Templat:Center (sunting)
Templat:Citation (sunting)
Templat:Citation needed (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite book (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite encyclopedia (sunting)
Templat:Cite news (sunting)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Column-count (sunting)
Templat:Convert (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Convinfobox (sunting)
Templat:Convinfobox/pri2 (sunting)
Templat:Convinfobox/prisec2 (sunting)
Templat:Coord (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Countries and regions of the Caucasus (sunting)
Templat:Countries bordering the Black Sea (sunting)
Templat:Countries of Asia (sunting)
Templat:Country data Abkhazia (sunting)
Templat:Country data Adjara (sunting)
Templat:Country data Adygea (sunting)
Templat:Country data Armenia (sunting)
Templat:Country data Artsakh (sunting)
Templat:Country data Azerbaijan (sunting)
Templat:Country data Bulgaria (sunting)
Templat:Country data Chechnya (sunting)
Templat:Country data Dagestan (sunting)
Templat:Country data East Turkestan (sunting)
Templat:Country data Georgia (sunting)
Templat:Country data Ingushetia (sunting)
Templat:Country data Kabardino-Balkaria (sunting)
Templat:Country data Karachay-Cherkessia (sunting)
Templat:Country data Kosovo (sunting)
Templat:Country data Krai Krasnodar (sunting)
Templat:Country data Krasnodar Krai (sunting)
Templat:Country data Kurdistan (sunting)
Templat:Country data NCA (sunting)
Templat:Country data Nagaland (sunting)
Templat:Country data Nagorno-Karabakh (sunting)
Templat:Country data Nauru (sunting)
Templat:Country data Nicaragua (sunting)
Templat:Country data Ossetia-Alania Utara (sunting)
Templat:Country data Ossetia Selatan (sunting)
Templat:Country data RUS (sunting)
Templat:Country data Romania (sunting)
Templat:Country data Rusia (sunting)
Templat:Country data Sindh (sunting)
Templat:Country data Somaliland (sunting)
Templat:Country data South Moluccas (sunting)
Templat:Country data South Ossetia (sunting)
Templat:Country data Southern Cameroons (sunting)
Templat:Country data Stavropol Krai (sunting)
Templat:Country data Taiwan (sunting)
Templat:Country data Tibet (sunting)
Templat:Country data Transnistria (sunting)
Templat:Country data Tuvalu (sunting)
Templat:Country data Ukraine (sunting)
Templat:Country data VEN (sunting)
Templat:Country data Vanuatu (sunting)
Templat:Country data Venda (sunting)
Templat:Country data Venezuela (sunting)
Templat:Country data ZAN (sunting)
Templat:Country data Zanzibar (sunting)
Templat:Dead link (sunting)
Templat:Delink (sunting)
Templat:Div col (sunting)
Templat:Div col end (sunting)
Templat:En icon (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix/category (sunting)
Templat:Flag (sunting)
Templat:Flagdeco (sunting)
Templat:Flagdeco/teras (sunting)
Templat:Flagicon (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Flagicon/core (sunting)
Templat:GEO (sunting)
Templat:Historical regions of Georgia (sunting)
Templat:Hlist (sunting)
Templat:Hlist/styles.css (sunting)
Templat:IPA (sunting)
Templat:IPA-all (sunting)
Templat:IPA-ka (sunting)
Templat:ISBN (sunting)
Templat:ISO 3166 code (sunting)
Templat:If empty (sunting)
Templat:Ikon ab (sunting)
Templat:Ikon bahasa (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Ikon en (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Ikon ka (sunting)
Templat:Ikon ru (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Ikon tr (sunting)
Templat:Infobox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Infobox Country (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Infobox country (sunting)
Templat:Infobox country/imagetable (sunting)
Templat:Infobox country/multirow (sunting)
Templat:Infobox country/styles.css (sunting)
Templat:Ka icon (sunting)
Templat:Kalau kosong (sunting)
Templat:Kawalan kewibawaan (sunting)
Templat:Kecil (sunting)
Templat:Lang (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Lang-ab (sunting)
Templat:Lang-ka (sunting)
Templat:LangWithName (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Longitem (sunting)
Templat:Lower (sunting)
Templat:Main (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Nama ISO 639 (sunting)
Templat:Native name (sunting)
Templat:Native phrase (sunting)
Templat:Navbox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Navbox with columns (sunting)
Templat:Navboxes (sunting)
Templat:Nobold (sunting)
Templat:Nowrap (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Parabr (sunting)
Templat:Paragraph break (sunting)
Templat:Pautan putus (sunting)
Templat:Pengendali kategori (sunting)
Templat:Perlu rujukan (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Petik ensiklopedia (sunting)
Templat:Portal (sunting)
Templat:ROU (sunting)
Templat:RUS (sunting)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Resize (sunting)
Templat:Ru icon (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Sec link/normal link (sunting)
Templat:Sec link/relative url (sunting)
Templat:Sec link/text (sunting)
Templat:Sec link auto (sunting)
Templat:Sec link image (sunting)
Templat:Sister project links (sunting)
Templat:Sisterlinks (sunting)
Templat:Small (sunting)
Templat:Smallsup (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Spaced ndash (sunting)
Templat:States with limited recognition (sunting)
Templat:TUR (sunting)
Templat:Template other (sunting)
Templat:Territory topics (sunting)
Templat:Tr icon (sunting)
Templat:Transl (sunting)
Templat:Transliteration (sunting)
Templat:UKR (sunting)
Templat:UNPO (sunting)
Templat:Unbulleted list (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Utama (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Webarchive (sunting)
Templat:Wikiatlas (sunting)
Templat:Yesno (sunting)
Templat:\ (sunting)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Authority control (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Category handler (sunting)
Modul:Category handler/blacklist (sunting)
Modul:Category handler/config (sunting)
Modul:Category handler/data (sunting)
Modul:Category handler/shared (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Check isxn (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Convert (sunting)
Modul:Convert/data (sunting)
Modul:Convert/text (sunting)
Modul:Coordinates (sunting)
Modul:Delink (sunting)
Modul:EditAtWikidata (sunting)
Modul:Exponential search (sunting)
Modul:Format link (sunting)
Modul:GeorgianToIPA (sunting)
Modul:Hatnote (sunting)
Modul:Hatnote/styles.css (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Hatnote list (sunting)
Modul:ISO 3166 (sunting)
Modul:ISO 3166/data/Negara (sunting)
Modul:If empty (sunting)
Modul:Infobox (sunting)
Modul:Infobox/styles.css (sunting)
Modul:InfoboxImage (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Labelled list hatnote (sunting)
Modul:Lang (sunting)
Modul:Lang/ISO 639 synonyms (sunting)
Modul:Lang/data (sunting)
Modul:Language/data/iana languages (sunting)
Modul:Language/data/iana regions (sunting)
Modul:Language/data/iana scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana suppressed scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana variants (sunting)
Modul:List (sunting)
Modul:Math (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:Native name (sunting)
Modul:Navbar (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Navbar/configuration (sunting)
Modul:Navbar/styles.css (sunting)
Modul:Navbox (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Nota topi senarai berlabel (sunting)
Modul:Portal (sunting)
Modul:Portal/images/a (sunting)
Modul:Portal/images/g (sunting)
Modul:Portal/styles.css (sunting)
Modul:ResolveEntityId (sunting)
Modul:Separated entries (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Unicode data (sunting)
Modul:Unicode data/scripts (sunting)
Modul:Unsubst (sunting)
Modul:Webarchive (sunting)
Modul:Webarchive/data (sunting)
Modul:Yesno (sunting)
Kembali ke Abkhazia.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Abkhazia"