чөтгөр
Монголоор
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]Үгийн дуудлага
[засварлах]- [ʧцdxцr]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ
- (чидхүр)
Үгийн утга
[засварлах]- нэр.
- шашин. Юмыг далдуур хорлох чадалтай гэх хий хоосон юм
- шашин. Өс хонзондоо галзуурч хөрстийн заагт хувьссан, тамлуулж үхсэн эмийн сүнс
- шилж. Айхтар, арга самбаатай
Ойролцоо үг
[засварлах]Нийлмэл үг
[засварлах]- чөтгөр бөөс/чөтгөр хорхой - бясааны өөр нэр
- чөтгөр шиг амьтан яриа. - арга самбаатай, сэргэлэн хүн
Зөв бичихзүй
[засварлах]Кирил бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]чөт|гөр нэр. албин ~ (ад чөтгөр), чөтгөрийн, чөтгөрт, чөтгөрөөс
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠤ᠊ᠨ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠲ᠋ᠣ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠊ᠢ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠡᠴ᠊᠊ᠨ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠢᠶᠡᠷ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠲ᠋ᠠ᠊ᠢ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠵᠢ᠊ᠠ᠊᠊ᠨ
ᠴ᠊ᠢ᠊ᠣ᠊ᠠᠬᠥ᠊ᠷ ᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ
- /~ийн /~т /~ийг /~өөс /~өөр /~тэй /~лүү /~өө /~үүд
Орчуулга
[засварлах]Хоршоо үг
[засварлах]- буг чөтгөр - сүг сүнс, юмыг далдуур хорлох чадалтай гэх хий хоосон юм
- чөтгөр/чөтгөр албин - ад чөтгөр
- чөтгөр шулам - эр эм дүд
Товчилсон үг
[засварлах]Хэлц үг
[засварлах]Өвөрмөц хэлц
[засварлах]- чөтгөр орох - эвдрэлцэх, муудалцах, түнжин хагарах
- чөтгөр тогтох аргагүй - байхын аргагүй, маш хүйтэн
- чөтгөрийн гал - зарим чулуулаг, амьтан, амьтны яс, ургамлын нэхдэс тэргүүтэнд байх фосфор харанхуйд сүүмэлзэн харагдах нь
- чөтгөр гоймонд дурлах - саваагүй зан гаргах
- чөтгөрийн бага нь адтай - хүнийг бага гэж басаж болохгүй
- чөтгөр гоймонд дурлах - саваагүй зан гаргах~Наад саваагүй зан чинь таалагдахгүй л байна шүү. Чөтгөр гоймонд дурлаж, бурхан мөрийтэй тоглоомчин болов гэдэг шиг юм болов оо.
- чөтгөр мэд - хэрэг юманд дургүйцэн хэлэх үг~Чөтгөр мэд гэм, энэ чинь Доноо шүү, үнэндээ чиний зоосыг хулгайлсан шүү (Залуухүү, Хадан цуурай).
- чөтгөр орох - эвдрэлцэх, муудалцах, түнжин хагарах~Үүнээс эхэлж, хадам, хүргэн хоёрын дундуур чөтгөр орж, хүйтэн харьцаа буй болжээ (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).
- чөтгөр тогтох аргагүй - байхын аргагүй, маш хүйтэн~Тэр агуулахын дотор үнэндээ чөтгөр тогтохын аргагүй хүйтэн байв (С.Бадраа, Нисгэгч).
- чөтгөр тогтохгүй - яахын аргагүй хүйтэн~Чөтгөр тогтохгүй тэр хүйтэн өрөөнд юу хийж суух билээ.
- чөтгөр шуламс - ил далдаар дайсагнагч муу этгээдийг адлан зүйрлэсэн хэллэг~Дэмий удсангүй өнөөх догшин салхи ширүүн бороо нь хүрч ирэв. Тэгээд нохойн гөлөг ч болж үзлээ. Чөтгөр шуламс ч болж үзлээ (Сүрэнбат, Нойргүй шөнө).
- ↑ буян нүгэл хоёр шиг, бурхан чөтгөр хоёр шиг
Хэвшмэл хэлц
[засварлах]- Зөгий олонтой газар бал элбэг
- Чөтгөр олонтой газар лам элбэг
- Чоно бороонд
- Чөтгөр чөлөөнд
Аман зохиолд орсон нь
[засварлах]Зүйр үг
[засварлах]- Занг нь мэдэхгүй бурханаас
- Занг нь мэддэг чөтгөр дээр
Тайлбар: таньдаг мэддэгээ түших нь дээр