Адријан
Адријан Publius Aelius Traianus Hadrianus | ||
Роден | 24 јануари 76 Италика, денешна Шпанија | |
---|---|---|
Починал | 10 јули 138 Италија |
Адријан (латински: Publius Aelius Traianus Hadrianus или Imperator Caesar Traianus Hadrianus Augustus[1]) — третиот римски цар од династијата на Антонините. Познат е и како Публиј Елиј Трајан Адријан
Животопис
[уреди | уреди извор]Адријан е роден на 24 јануари 76 во градот Италика, во близината на Севиља, денешна Шпанија. Според натписот на еден споменик, еден од учителите на малдиот Хадријан бил софистот Исеј од Атина.[2]
Со Римското Царство управувал од 8 август 117 година до 10 јули 138 година, а негов наследник бил Антонин Пиј. За време на неговото владеење, Римската Империја била во мир и спокојство во текот на 21 година. Во 120 година, тој го изградил храмот Пантеонот во Рим, една од најзачуваните објекти од времето на Римското Царство, како и храмот на Зевс во Атина. Исто така, во 122 година го изградил познатиот Адријанов ѕид во Велика Британија.
Царот Адријан покажувал голем интерес за уметноста при што и тој самиот пишувал стихови. На пример, есента 124. година, „на бреговите на Хеликон, крај Нарцисовиот извор“, ги напишал песните „Љубов“ и „Ураниската Венера“, кои се врежани на внатрешниот ѕид на храмот во Теспија. Според сведоштвото на Паусанија, приближно во истото време, царот Хадријан напишал уште една песна на Епаминондиниот гроб во Мантинеја, но таа не е сочувана. Неговата најпозната песна е „Animula vagula blandula“.[3][4]
Значење и влијание
[уреди | уреди извор]Животот на царот Адријан е тема на едно од најпознатите дела на француската писателка Маргерит Јурсенар, романот „Мемоарите на Адријан“, објавен во 1951 година.[5]
Принципат 27 п.н.е. — 235:
Август • Тибериј • Калигула • Клавдиј -{I}- • Нерон • Галба • Отон • Вителиј • Веспазијан • Тит • Домицијан • Нерва • Трајан • Адријан • Антонин Пиј • Марко Аврелиј • Лукиј Вер • Комод • Пертинакс • Дидиј Јулијан • Септимиј Север • Каракала • Макрин • Елагабал • Александар Север
Криза од III век 235 - 284:
Максимин Трак • Гордијан I • Гордијан II • Пупијан • Балбин• Гордијан III • Филип Арапски • Дециј Трајан • Требонијан Гал cо Хостилијан и Волусијан• Емилијан • Валеријан • Галиен • Клавдиј II • Квинтил • Аврелијан • Такит • Флоријан • Проб • Кар • Нумеријан • Карин
Доминат 284 - 395:
Диоклецијан • Максимијан • Констанциј I Хлор • Галериј • Север II • Максенциј • Максимин II Даја • Лициниј • Константин I Велики • Константин II • Констанс I • Констанциј II • Јулијан Отпадник • Јовијан • Валентинијан I • Валенс • Грацијан • Валентинијан II • Теодосиј I
Западно царство (395 - 476):
Хонориј • Констанциј III • Јован • Валентинијан III • Петрониј Максим • Авит • Мајоријан • Либиј Север • Антемиј • Олибриј • Глицериј • Јулиј Непот • Ромул Августул
Источно (Византиско) царство (395 - 1453):
Аркадиј • Теодосиј II • Маркијан • Лав I • Лав II • Зенон • Василиск • Анастасиј I • Јустин I • Јустинијан I • Јустин II • Тибериј II • Маврикиј • Фока • Ираклиј I • Константин III • Ираклиј II • Констанс II • Константин IV • Јустинијан II • Леонтиј • Тибериј III • Филипик • Анастасиј II • Теодосиј III • Лав III • Константин V • Лав IV • Константин VI • Ирина • Никифор I • Ставрикиј • Михаил I • Лав V • Михаил II • Теофил • Михаил III • Василиј I • Лав VI • Константин VII • Роман I • Роман II • Никифор II • Јован I • Василиј II • Константин VIII • Роман III • Михаил IV • Михаил V • Константин IX • Зоја • Теодора • Михаил VI • Исак I • Константин X • Роман IV • Михаил VII • Никифор III • Алексиј I • Јован II • Мануил I • Алексиј II • Андроник I • Исак II • Алексиј III • Алексиј IV • Алексиј V • Константин XI • Теодор I • Јован III • Теодор II • Јован IV • Михаил VIII • Андроник II • Андроник III • Јован V • Јован VI • Андроник IV • Јован VII • Мануил II • Јован VIII • Константин XI
|
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Salmon, 333
- ↑ Маргерит Јурсенар, „Напомене“, во: Хадријанови мемоари. Београд: Новости, 2004, стр. 331.
- ↑ Маргерит Јурсенар, „Свеска са белешкама за „Хадријанове мемоаре“, во: Хадријанови мемоари. Београд: Новости, 2004, стр. 318.
- ↑ Маргерит Јурсенар, „Напомене“, во: Хадријанови мемоари. Београд: Новости, 2004, стр. 336.
- ↑ Маргерит Јурсенар, Хадријанови мемоари. Београд: Новости, 2004.