Идоли

Идоли
Познат(а) и како	Вокално-инструментален состав Идоли
Потекло	Белград, Југославија (денес Србија)
Жанр(ови)	Пост-панк Нов бран Панк рок Поп рок Арт рок Експериментална музика
Години на активност	1980-1984
Продукциска куќа/ќи	Izgled, Југотон, Croatia Records, City Records, PGP RTS
Поранешни членови	Vlada Divljan Nebojša Krstić Srđan Šaper Boža Jovanović Kokan Popović Zdenko Kolar Branko Isaković Goran Vejvoda

Идоли - рок-група од Белград, СР Србија која се смета за една од најголемите и највлијателните југословенски рок рок-групи, а нивниот албум од 1982 година, „Одбраната и последните денови“ (срп. „Odbana i poslednji dani“) бил прогласен од страна на критичарите како најдобар југословенски рок-албум на сите времиња.^[1]

Корените на Идоли може да се најдат во групата наречена „Мерлин“ (да не се мешаат со сараевскиот поп-рок бенд со исто име), и тогашната „Звук Улице“ која се состоела од Влада Дивљан на гитара и вокал, басистот Зденко Колар, клавијатуристот Драган Митриќ, тапанарот Кокан Поповиќ, Бора Антиќ на саксофон и Драгана Милковиќ на пијано и вокал. Бендот свирел комбинација од џез и поп-рок. Покрај изведувањето на песни на познати странски бендови од шеесеттите години, бендот пишувал и свои песни. Во 1978 година, бендот настапил во Нови Сад на „БУМ“ фестивалот и наредната година на Зајечарската гитаријада. Иако бендот имал неколку сесии во Радио Белград, ништо од материјалот не било објавено. Митриќ отишол во Булевар, а Поповиќ отишол во групата на Слаѓана Милошевиќ.

Првите идеи за формирање Идоли се појавиле во 1979 година кога списанието за млади објавило фотографии на бендот наречен „Дечаци“ кои всушност биле фотографии на првата постава на Идоли. Сликите имале духовити забелешки како на пример на 8 март 1979, една фотографија била потпишана „Dečaci emancipuju žene“ („Момчињата еманципираат жени“). Во исто време, во Белград ѕидовите се украсувале со графити најавувајќи го формирањето на бендот. „Margita је dečak“ („Маргита е момче“, првиот графит во Белград посветен на Маргита Стефановиќ која подоцна станала клавијатуристка на Катарина II), „Dečaci ne plaču“ („Момчињата не плачат“) или „Srđane budi čovek“ („Срѓан биди човек“) се само неколку примери. Со ова бендот создал медиумска кампања и го добил вниманието на јавноста. Бендот морал да го докаже своето постоење и да започне да свири.

ВИС Идоли официјално била формирана на 1 март 1980 година кога групата ја имала својата прва проба. Првата постава се состоела од пријателите од основно училиште Влада Дивљан (гитара, вокал), Зденко Колар (бас), Божо Јовановиќ (тапани) и пријателите на Дивљан од средно училиште Срѓан Шапер (ударни инструменти, вокали) и Небојша Крстиќ (ударни инструменти). Во тоа време бендот соработуваше со Драган Папиќ, кој беше еден вид медиумски активист. Бендот многу добро манипулирал со медиумите. На пример, тие требало да објават промена на името на бендот во неколку наврати, а нови имиња биле „Apoloni 5“ и „Idoli plus bradonje“ („Идолите плус брадестите“), бидејќи Колар и Јовановиќ носеле бради.

Во јуни 1980 година, бендот го имал своето прво појавување во живо во Белградскиот СКЦ (Студентски културен центар) со водечките југословенски нов бран бендови. По еден месец од постоењето,во магазинот наречен „Видици“ бендот го издал нивниот прв сингл кој се состоел од две песни, „Pomoc, pomoc“ („Помош, помош“) и „Retko te viđam sa devojkama“ („Ретко те гледам со девојки“), песна со хомосексуално навестување. Бендот снимил уште една верзија на песната како Б-страна на „Маљчики“ синглот, но овој пат во Загреб со продуцентот Горан Бреговиќ. Во 1980 на младинскиот фестивал во Суботица, каде што нов бран бендови од Загреб и Белград се состанале за првпат, тие се појавиле со песната „Zašto su danas devojke ljute?“ („Зошто девојките денес се лути?“) и добиле една од наградите.

Идоли заедно со Електричен оргазам и Шарло акробата учествувале во проектот наречен „Пакет аранжман“ со четири песни, "Schwule Über Европа" (гер. "Здодевноста на Европа") (пародија на односот на Југословените кон Германците) „Пластика“,„Maljčiki“ (рус. „Момчиња“, пародија на Советскиот Сојуз) и „Америка“. Промотивниот спот за „Maljčiki“ бил забранет на националната телевизија и на некои радио станици по реакцијата на советската амбасада.

Бендот го имал својот прв самостоен концерт на 25 јуни во градината на белградскиот СКЦ. ВО препродажба билетите чинеле четири пати повеќе од оригинална цена. Предгрупи биле Безобразно зелено, Виа Талас, Марко Бречељ и Фео Волариќ.

Следното издание било ЕП-то или мини ЛП-то како што бело наречено во поранешна Југославија именувано „Идоли“, во кој шест песни вклучувајќи покритие верзија на Чак Бери е „Come on“ („Ајде“) и на Дарко Краљиќ „Девојко мала“. Членовите на Филм Младен Јуричиќ (исто така познат како Макс Вилсон) кој свирел хармоника и Јуриј Новоселиќ (исто така познат како Кузма Видеосекс) кој свирел орган направиле појавувања како гости. Плочата била продуцирана од друг член на Филм, Иван Станчиќ Пико. На омотот на албумот бил Црвениот Акт од Амадео Модиљани. Турнејата со Филм била во 1981 година кога тие патувале во чамец и свиреле само во одморалишта покрај морето. Во летото 1981, нов тапанар бил Кокан Поповиќ, кој претходно свирел со Дивљан и Колар во „Мерлин“ и „Звук улице“.

Бендот го започнал снимањето на првиот албум во есента 1981 година, со Горан Вејвода и Душан Михајловиќ Спира кои сакале да бидат асистенти продуценти бидејќи сакале да го продуцираат албумот сами. По краток период Михајловиќ се отакажал и како единствен помошник останал Миле Милетиќ. На снимањето на албумот биле потрошени повеќе од четиристотини часа, што е рекорд во поранешна Југославија кој сè уште треба да биде урнат. Гости на албумот се Беби Дол која е придружен вокал на „Одбрана“, Вук Вујачиќ, Горан Грбиќ и Слободан Гроздановиќ кои биле трубачкиот дел на „Senke su drugačije“ („Сенките се поинакви“).Албумот Odbrana i poslednji dani излегол во почетокот на 1982 година. Тој го добило името од книгата на Борислав Пекиќ со ист наслов на која е заснован и целиот албум. Албумот имал комплексен концепт и се занимавал со антрополошки приод кон православието. Песната „Poslednji dani“ („последните денови“) првично под наслов „Маршал“, посветена на поранешниот југословенски претседател Јосип Броз Тито, е снимена без последната строфа поради неодобрување од дискографската куќа. Детали од ткаенината на иконата на Свети Никола се искористени за омотот на албумот, а фонтот кој се користел на албумот бил кириличен сличен на оној што се користи во Евангелието на Мирослав. Бендот ја добил наградата за најдобар албум и најдобар омот во 1982 година. Во 1986 година југословенските рок критичари го изгласаа Odbrana i poslednji dani за најдобар југословенски рок албум на 20 век.

Во јули 1982 година, Зденко Колар заминал да служи воен рок во ЈНА и негова замена бил басистот на Булевар Бранко Исаковиќ. Бендот започна со снимање на нов албум во Лондон со продуцентот Боб Пејнтр. Иако тие го промениле својот стил во поп/рок, Čokolada била издадена во платинеста верзија а таа воедно била и нивниот најголем комерцијален хит. Имало мал скандал за песната која се сметало дека Душан Герзиќ ја создал за бендот Виа Талас, а Шапер ја презентирал како песна на Идоли. Сепак, Герзиќ бил заслужен соавтор на „Bambina“, која била издадена како сингл. За овој албум Дивљан ги напишал само „Radostan dan“ („Радосен ден“), „Vetar i zastave“ („Ветар и застави“) и „Ja sam tu“ („Јас сум тука“) (за која Дивљан додаде стих од песната на Мишо Ковач „Plakat ce zora“ („Ќе плаче зората“) напишана од Драго Бритвиќ), бидејќи тој требал да дипломира рударство и геологијата на Универзитетот во Белград. Во исто време Шапер дипломирал на академијата за филмска режија во Белград. Гости на албумот биле репортерката Вивиен Голдман и продуцент Боб Пејнтр, кој свиреше на клавијатури. Првобитната идеја била да се издаде двојно ЕП наречено „U gradu bez sna“, но Југотон одби и објави еден ЛП албум.

По настапот во Љубљана, во март 1984 година, поради конфликти меѓу членовите, бендот престанал да постои. Последната издадена песна на Идоли била темата од филмот „Šest dana juna“ („Шест дена на јуни“) во режија на Динко Туцаковиќ. Поголемиот дел од саундтракот е напишан од Дивљан, додека другите членови учествуваа во процесот на снимање. Шапер го снимил вокалот, Колар и Исаковиќ свиреле бас, Пико Станчиќ и Бобан Ѓорѓевиќ тропале на тапани, клавијатурите биле снимени од Ѓорѓе Петровиќ и Драган Илиќ, гитара свирел членот на Катарина II Драгомир Михајловиќ - Гаги и саксофон свирел Вук Вујачиќ. Гости вокалисти биле Мишо Ковач на „Da je moj dan duži“ („Ако мојот ден траеше подолго“) и фолк пејачот Јахија Грачанлиќ (исто така познат како Космичкиот Босанец) за „Ja je meni zovem da se vrate“ („Јас ја повикувам да се врати“) се појавува наместо Дивљан на народната песна „Zaljubljen sam u svog jarana“ („Заљубен сум во мојот другар“) што останува неиздадена до овој ден.

Идоли се еден од највлијателните и најпрераборуваните југословенски рок-бендови. Бендови како Ева Барун, Ništa ali logopedi, Euforia, Kristali, Духовнa Пиротехника и други снимиле преработка на нивните песни. Дури и рап/хип-хоп артисти како што се GRU и Wikluh Sky направиле преработки на песни на Идоли.

Албумот Odbrana i poslednji dani во 1998 година беше избран како најдобриот југословенски музички албум во книгата „YU100: najbolji albumi jugoslovenske rok i pop muzike“ („ЈУ 100: Најдобри албуми на југословенска поп и рок-музика“) ^[1] Во истата книга албумот „Čokolada“ е на место 46,^[1] и ВИС Идоли e на место 71 ^[1]

На списокот на 100 најдобри домашни песни на Б92 има три песни на „Идоли“: „Maljčiki“ (18то место), „Rusija“ (25то место) и „Моја си“ (52ро место).^[2]

Проектот Yugoton составен од полски рок бендови снимен во чест на југословенските популарни нов бран бендови вклучуваат и песните на „Идоли“: „Maljčiki“ (пол. „Malcziki“) и „Retko te viđam е devojkama“ (пол. „Rzadko widuję cię z dziewczętami“). „Maljčiki“ бил издаден како прв сингл на проектот.

• Odbrana i poslednji dani
• Čokolada

• Пакет аранжман
• VIS Idoli

• EX YU ROCK enciklopedija 1960-2006, Janjatović Petar; ISBN 978-86-905317-1-4

• Мрежно место на Влада Дивљан Архивирано на 6 август 2008 г.
• Неофицијален профил на MySpace Архивирано на 20 февруари 2010 г.
• Профил на Last.fm
• Идоли на YouTube