Urtugrafìa cremàsca

Quest articul chì l'è scriìt in lumbart, grafia cremàsca.

Per capì la scritüra cremàsca sèrf adóma poche régule, simìi a chèle per scrìf an italià.

• Le vucài a, i, u i è 'mè 'n italià; quànt i è acentàde le g'à ndóma 'na sunàda larga → pelàm, scürlìda, peerù;
• E e o quànt i è scrìte sénsa acént le g'à 'na sunàda saràda;
• È e ò le g'à 'na sunàda dervìda → frèsch, siòpero;
• Al cuntràre, é e ó le g'à 'na sunàda püsé saràda → magazinér, rózula;
• La ö la söna 'n da la stèsa manéra da la ö tudèsca (können) e da la eu francéza → bröt, söbet;
• La ü la söna 'mè la ü tudèsca (flüsse) e la u francéza → magüt, adürütüra.

• La s la g'à 'n sùn sùrt → bàs;
• La z l'è dupràda 'ndoma per le sìlabe sonore → bizògn, zàch. Per dupràla mia tròp però, la s l'è üsada al sò pòst an chèi càs ché: sl, sr, sm, sn, sb, sd, sg, sv, sz.

I acént i è quasi sèmper segnàt, anche 'ndù i è mia stretamént necesàre. Da solèt se scrìf sénsa acént:

• I articùi an, ana e i articùi-pronóm al, la, i, le;
• Le prepuzisiù a, al, ai, an, con, da, dal, dai, i, per, sö, söl, söi, tra;
• Le congiunsiù a, anche, gna, che, e, ma, o, pör, sa, se;
• I pronóm chi, che, sa;
• I avèrbi mai, mia, no, nu, pör, sa, se, sö, za.