9 december

Gebäörtenisse

Gebore

Gesjtorve

Viering/herdènking

9 december is de 343ste daag van 't jaor (344ste in ein sjrikkeljaor) in de Gregoriaanse kalender. Nog 22 daag pes 't eindj van 't jaor.

1425 - De Katholieke Universiteit Leuve wirt gesjtich.
1793 - In New York kump American Minerva oet, de eësjte gezèt, opgerich door Noah Webster.
1824 - Peru versjleit Sjpanje in de Sjlaag van Ayacucho.
1872 - P.B.S. Pinchback wirt de eësjte zjwarte gouverneur van ein Amerikaanse sjtaat.
1888 - Herman Hollerith insjtalleert zien raekenmachine biej 't Amerikaans War Department.
1917 - De Turke waere door de Britte versjlage. Jeruzalem wirt bevriejd.* 1937 - De Sjlaag óm Nanking begint.
1931 - Sjpanje wirt ein repebliek
1940 - 't Britse leger vilt Italiaanse troepe in Noord-Afrika aan.
1941 - China verklaort de aorlog aan Japan, Duutslandj, en Italië.

Lech Wałęsa,
de eësjte president van Pole.

1950 - Harry Gold wirt tot dertig jaor cel veraordeild waeges 't veur de Sovjet-Unie óntvraemde van geheim informatie euver Amerikaanse atoomwaopes.
1953 - General Electric kondig aan dat alle communistische medewerkersj zulle waere óntsjlage.
1958 - Oprichting van de John Birch Society.
1961 - In Israël wirt Adolf Eichmann sjöldig bevónje aan aorlogsmisdade taenge jode in de Tweëde Waereldaorlog.
1962 - Tanganyika wirt ónaafhankelik.
1963 - Zanzibar wirt ónaafhankelik.
1968 - Douglas Engelbart demonsjtreert veur 't eësj eine computer mèt moes.
1973 - Autoloze zóndag in Belsj.
1987 - Begin van de eësjte intifada in de Gazasjtrook en de Westelike Jordaanoever.
1990 - Lech Wałęsa wirt de eësjte direct gekaoze president van Pole.
1992 - 't Marine Corps van de Verenigde Sjtate landj in Somalië
1992 - De echsjeijing van Prins Charles en Prinses Diana wirt aangekondig.
1998 - Ruth Dreifuss wirt de eësjte vrouwelike bóndjspresident van Zjwitserlandj.

Douglas Fairbanks,
gebaore op 9 december 1909.

1594 - Gustaaf II Adolf van Zjwede, Keuning van Zjwede (gesjtorve 1632)
1608 - John Milton, Britse dichter en sjriever (gesjtorve 1674)
1717 - Johann Winckelmann, Duutsje kunshistoricus en archeoloog (gesjtorve 1768)
1748 - Claude-Louis Berthollet, Franse sjeikundige (gesjtorve 1822)
1828 - Joseph Dietzgen, Duutsje filosoof en laerloajer (gesjtorve 1888)
1842 - Peter Kropotkin, Russische anarchist (gesjtorve 1921)
1855 - Giorgio Gusmini, Italiaanse kardinaal-aartsbisjop van Bologna (gesjtorve 1921)
1878 - Géza Révész, Hongaars-Nederlandse psycholoog (gesjtorve 1955)
1887 - József Grosz, Hongaarse geistelike (gesjtorve 1961)
1889 - Hannes Kolehmainen, Finse atleet (gesjtorve 1966)
1901 - Ödön von Horváth, Hongaars-Duutsje sjriever (gesjtorve 1938)
1909 - Douglas Fairbanks Jr., Amerikaanse acteur (gesjtorve 2000)
1910 - Henry Lee Giclas, Amerikaanse sjterrekundige (gesjtorve 2007)
1915 - Elisabeth Schwarzkopf, Duutsj-Britse sopraan en operazangeres (gesjtorve 2006)
1916 - Kirk Douglas, Amerikaanse acteur, regisseur en producent (gesjtorve 2020)
1920 - Carlo Azeglio Ciampi, tieënde president van Italië (gesjtorve 2016)
1923 - Ennio De Concini, Italiaanse scenariosjriever en filmregisseur (gesjtorve 2008)
1925 - Ernest Gellner, Britse filosoof, antropoloog en socioloog (gesjtorve 1995)
1926 - Henry Kendall, Amerikaanse natuurkundige (gesjtorve 1999)
1936 - Ben Pon, Nederlandse motorracer en autocoureur
1948 - Jan Lenferink, Nederlandse televisiepresentator
1950 - Joan Armatrading, Amerikaans zangeres
1954 - Henk ten Cate, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
1954 - Jean-Claude Juncker, veurmaolege President vaan de Europees Kemissie en premier vaan Luxembörg
1954 - Herman Finkers, Nederlandse cabaretier
1967 - Farid Bamouhammad ('Farid le Fou'), Frans-Algerijnse krimmeneel (gestorve 2019)
1980 - Nathália Rodrigues, Braziliaanse actries
1994 - Giorgos Giakoumakis, Griekse voetballer

Anthony van Dyck,
gebaore op 9 december 1641.

1550 - Isabel de Moctezuma Tecuichpotzin (40), Azteekse prinses
1641 - Antoon van Dyck (42), Vlaamse sjilder
1669 - Paus Clemens IX (69)
1683 - John Oldham, Èngelsje dichter
1806 - Frans van Sakse-Coburg-Saalfeld (56), vader van Leopold I van Belsj
1858 - El Lavi (46), Spaans torero
1874 - Johannes Bosscha sr. (77), Nederlandse sjtaatsman
1924 - Bernard Zweers (70), Nederlandse componist
1934 - Manuel Márquez Sterling (62), Cubaanse diplomaat, journalist en politicus
1937 - Nils Gustaf Dalén (68), Zjweedse natuurkundige
1998 - Steve Miller (49), Britse pianist
1999 - Leni Saris (84), Nederlandse auteur

nov - december - jan

Roams-katholieke kalender:
- Heilige Leocadia († c. 304)
- Heilige Petrus Fourier († 1640)
- Heilige Syrus (van Pavia) († 4e eeuw?)
- Heilige Gorgonia († c. 375)
- Heilige Juan Diego Cuauhtlatoatzin († 1548) - Vrije Gedachtenis
- Heilige Valeria van Limoges († 3e eeuw)
- Zalige Liborius Wagner († 1631)