Windj

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Windj is 'n netuurlike lóchbewaeging vannen atmosfeer. Dees óntsteitj door horizontaal lóchdrökversjille, wonao de krach en richting waere beïnvloodj dore drejjing vanne aerd en eventueel de wrieving mit 't aerdoppervlak.

De dominante windjrichting euver 't aerdoppervlak enne straolstruim hoeager innen atmosfeer waere besjreve door drie zoeageneumdje circulatiecelle:

1. Hadleycelle, tösse de aevener enne 30e brèdjegraod
2. Ferrelcelle, tösse 30e brèdjegraod en 60e brèdjegraod
3. Polair celle, tösse de 60e brèdjegraod enne poeal

De circulatiecelle gaeven aan waat de dominante windjrichting (naord/zuud) is op 'n bepaoldje brèdjegraod en bepaolen ouch in waatfer zones meistes hoeage- of lieëgedrökgebiede ligke. Dit liek 'n einveljig petroean, mer is inne wirkelikheid ingewikkeldjer.

Door drökversjille róndj (veural hoeag) geboewen óntsteitj ouch 'nen heldere windj, vergeliekbaar mit trèk.

De windj kan sterk variëren in snelheid. De windjsnelheid wuuertj oetgedrök in e getaal oppe sjaol van Beaufort, in m/s of, minder weitesjappelik, in km/h. De terme "windjkrach" of "windjsterkdje" waeren ouch waal gebroek, meh zeen formeel neet juus, ómdet dees groeatheid wuuertj oetgedrök inne einheid van snelheid. De windjsnelheid haet väöl effèk oppe geveulstemperatuur die emes erveurtj. Bie helle windj en vros neump me dit versjiensel windchill.