Sókkerreet

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Sókkerreet (Letien: Saccharum officinarum) is e cultuurgewaes det behuuert toete graasfemielje (Gramineae of Poaceae). Prónt wie bie anger cultuurgewassen hanjeltj 't zich hie neet óm 'n netuurlike saort, mer 'n vergaring van kwieëkprodukte. Dees zeen trögk te veuren oppe wilj saort Saccharum robustum (mit aldanneet invlood van Saccharum spontaneum). In 't vergangene zeen döks Saccharum barberi en Saccharum sinense es óngersjiejige saorte veurgestèldj, meh dees name waere noe es synoniem gezeen. Sókkerreet vörmp de brón van reetsókker enne produkte die daovan aafgelèdj waere; dit maak 't 'n ikkenomisch wichtig gewas. Toette óntdèkking van sókker oet kroeate waas 't saap oet sókkerreet de insigste brón veur taofelsókker.

De sókkerreetplantj mót ómme vief a zès jaor vernuudj waere. In 2011 woort in Breziel nag zoea 70% van 't sókkerreet handjmaesig gepaotj. Handjmaesig waere nuuj stengele mit 'n lindje van zoea 50 centimaeter inne gróndj gezatj en mit zandj aafgedèk. Dit is arbeidsintensief en zwaor werk.

Door mechanisatie zal dit perzentaasj nao verwachting flot zakke. Mit 'nen trakter en e paotmesjien kan 'tzelvendje werk väöl efficiënter gedaon waere. E biekómmendj ikkenomisch veurdeil is det mit klènder stengele gewirk kan waere, wodoor de köste wiejer zakke.

De plantje greujen hoger op es 't pestuur van 'ne miens enne stengele zeen ousriiep nao e jaor tied. De stengele kónne 6 m lank en in doornseej 5 cm diek waere.