Natrium

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Natrium is e sjemisch element mit 't symbool Na en 't atoeamnómmer 11. 't Is e zilverkluuerig alkalimetaal. Op 't Ingels en in Romaanse spraoke hètj 't sodium of get saortgelieks. Dees benaming kump me ouch in 't Nederlandjs waal 'ns taenge. Natrium is bie kamertemperatuur e vas metaal det hieël snel mitte zoerstof oete lóch reageertj en natriumoxied wuuertj; mit water óntsteitj natriumhydroxied en waterstof.

Inne metallische vorm is natrium van essentieel belang veur 't producere van esters en organische componente. Es eine vanne twieë componente van natriumchloried (keukezaat) is natrium van vitaal belang veur väöl laevendje waezes. Anger toepassinge van natrium zeen:

• In legeringe veure versteviging vanne structure;
• Gekoppeldj aan vètzoere vörmp 't good in water oplosbaar zate (zeip);
• Zuvere van gesmóltje metale;
• Natriumlampe (gaeven 'n oranje-gael leech);
• Keulmiddel in 'ne kernreactor (kwieëkreactor);
• In legeringe mit kalium vörmp natrium NaK, det gebroek wuuertj veur wurmdje te transporteren in beveurbeildj kerncentrales;
• Es keulmiddel in kleppe van verbranjingsmotore.