Guillaume Franquinet

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Guillaume Desiré Lambert Franquinet (1 mei 1826 - 29 jannewarie 1900) sjreef in 't Mestreechs inkel toneelwerke, die oetgeveurd woorte door de leie vaan sociëteit Momus. Nao zienen doed is e beukske oetgebrach mèt veerskes in 't Mestreechs. Neve dialeksjrijver, waor Franquinet sjrijver vaan e groet aontal publicaties euver taolkunde, lètterkunde en gesjiedenis. Heer bekleide in zie leve versjèllende hoeg maotsjappeleke functies in Mestreech.

Guillaume Desiré Lambert Franquinet woort gebore op 1 mei 1826 te Mestreech. Heer studeerde rechte in Leuven. Daonao vestigde heer ziech es avvekaot in Mestreech. Zien belangstèlling góng evels mie oet nao gesjiedenis, taol en lètterkunde. Daodoor oontdèkde heer ouch in 1848 bij touwval de aw stadsarsjieve vaan de stad Mestreech, die heer vaan d'n oondergaank wis te redde. In 1850 woort heer beneump es stadsarsjivaris, wat heer zouw blieve tot 1867, wie heer gekoze woort tot gemeinteraodslid. Franquinet maakde deil oet vaan 't stadsbestuur vaan 1867 tot 1869 en vaan 1873 tot 1879, iers es raodslid, en daonao es wèthawwer. Vaan 1851 tot 1881 waor Franquinet daoneve plaotsvervaangend kantonrechter. Vaan 1866 tot 1880 waor heer ouch provinciaol arsjivaris. In 1880 woort heer beneump tot distrikssjaolopzeender, wat heer bleef tot aon zienen doed.

Franquinet vervölde in zie leve tientalle nevefuncties. Zoe waor heer opriechter en sikkertaris vaan de Maatschappij voor Landbouw (1848), bestuurslid vaan de sociëteit Momus (1854-1880), sikkertaris vaan 't Burgerlijk Armbestuur (1854-1856) en mèt-opriechter vaan 't L.G.O.G. (1863) en De Maasgouw (1879). In 1876 woort heer beneump tot Consul vaan België, in 1896 tot Vice-consul vaan Spaanje. Franquinet waor wijer Ridder in de Leopoldsorde (1894) en Officier in de orde van Oranje-Nassau (1896). Franquinet is gestorve op 29 jannewarie 1900 in Mestreech.

't Toneelwerk vaan Franquinet besteit oet de volgende werke:

• Klaos Pompernikkel (1856)
• Bloodzukers (1857)
• 't kindermaogske (1857)
• jonk bij jonk, en auwt bij auwt (1861)

Vaan Franquinet zien de oonderstaonde diechtwerke oetgegeve:

• De legenden van Sint Servaas^[1](1879)
• Mastreechter veerskes (1924)

'n Aontal vaan zien gedieche zien al veur de publicatie vaan Mastreechter veerskes los versjene in oonder mie:

• De Maasgouw (1879 - 1881)
• Momusklanken^[2] (1883)
• Vademecum handelend over Maastrichtsch dialect (Breuls, 1914)
• Limburgs Leven (1920)

Werk vaan Franquinet is ouch trök te vinde in oonderstaonde blomlezinge:

• Mestreechter spraok, doe zeute taol! (Endepols, 1933)
• Mosalect (de Bruin e.a., 1976)
• Boekèt Mestreechs (Spronck & Aarts, 2005)

• Breuls, C. (1914). Vademecum handelend over Maastrichtsch dialect. Maastricht: Schmitz.
• Bruin, M. de, Coehorst, E., Goor, P. van der, Notten, J. & Spronk, L. (red.)(1976). Mosalect. Heerlen: Veldeke.
• Endepols, H.J.E. (1933) Mestreechter spraok, doe zeute taol! Maastricht: Gebrs, van Aelst.
• Franquinet, E. (1924). Inleijing. in: Franquinet, G.D.L. (1924). Mastreechter veerskes. Mastreech: Boosten & Stols.
• Franquinet, E. (1931). Figuren uit de geschiedenis der Maastrichtsche dialect-literatuur. Scheveningen: Eigen volk.
• Kessels-van der Heijde, M. (2002). Maastricht, Maestricht, Mestreech. Hilversum: Verloren.
• Schillings, H. (1976). Toneel en theater in Limburg. Assen: Van Gorkum.
• Ubachs, P. & Evers, I. (2005). Historische encyclopedie Maastricht. Zutphen: Walburg pers.
• dbnl.org
• limburgsedialecten.nl