Bekiek brón van Rococo

Dich höbs gein rech óm dees pagina te bewirke óm de volgende raej:

Uw IP-adres bevindt zich in een bereik dat op alle wiki’s van de Wikimedia Foundation geblokkeerd is.

Deze blokkade is ingesteld door ‪Hasley‬. De opgegeven reden is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Aanvang blokkade: 18 dec 2022 17:21
Einde blokkade: 18 dec 2025 17:21

Uw huidige IP-adres is 62.210.136.28. Het geblokkeerde bereik is 62.210.0.0/16.

Vermeld alle bovenstaande gegevens als u ergens op deze blokkade reageert. Als u denkt dat u per abuis bent geblokkeerd, kunt u aanvullende informatie en instructies vinden in het algemene beleid Geen open proxy’s.

Anders kunt u om de blokkering bespreken een verzoek om beoordeling op Meta-Wiki plaatsen. U kunt ook een e-mail sturen naar de VRT-wachtrij van de stewards op stewards@wikimedia.org met daarin alle bovenstaande gegevens.

Doe kans de bron van dees paasj bekieke en kopiëre:

{{Dialek|Valkebergs}}
[[Plaetje:OudValkebergMariakapelwkped08.jpg|thumb|250px|Mariakapelke oet 1739 in Oud-Valkeberg]]
'''Rococo''' ies 'n [[sjtielperiode]] in de [[kuns]] en [[architectuur]] in [[Europa]], veural in [[Frankriek]], [[Duutsjland]], [[Oasteriek]] en [[Italië]], die volg op de [[barok]] en die doerde van óngevaer 1720 tot 1775. De naam kump van 't [[Frans]]e rocaille, grot- of sjelpmotief, dat in dees periode dèks toegepas weurt in de architectuur en binnehoesinriechting. 't Decoratieve van de barok weurt in de rococo nog miè doorgeveurd. Umdat 't neet 'n echte reactie ies op de barok weurt de rococo-periode ouch waal de ''laat-barok'' geneump. De Italiaanse ''barocco'' ies de benaming veur dees lètste, sjpeelse fase, intiem en elegant, es reaktie op 't zjwoar, gewiechtige en plechtige van de hoagbarok. 

De rococo uut ziech ouch in de [[literatuur]], [[beeldende kuns]] en [[klassieke muziek]].

De rococo kump oarsjprónkelik oet [[Frankriek]], alhoewaal ze dao ''goût pittoresque'' en later ''style rocaille'' geneump weurt.
Alhoewaal me in de [[Régence]]-sjtiel ouch al rococomotieve toepasde,  vèlt de sjtiel eigelik same mèt de [[Lodewiek XV]]-periode. Dees weurt ouch waal de ''Pompadoursjtiel'' geneump nao de de [[Madame de Pompadour]], maîtresse van Lodewiek XV
[[Plaetje:SchopfJGerlachuskerkwkped08.jpg|thumb|250px|Detail van plafónfresco (oet 1751) door [[Johann Adam Schöpf]] in de Gerlachuskèrk in Houtem]]

== Toegepasde kuns ==
[[Plaetje:MaaseikRococokastwkped09.jpg|thumb|250px|Detail van 'n Rococokas in [[Mezeik]] ]]
Allerièrsj manifesteerde de rococo ziech in de [[toegepasde kuns]]. Veural ’t naturalistich, decoratief element vèlt hie-op in bv keertsekandelaere en klokke. Ouch in de porseleine serviezer, de productie van porselein waor rónd 1709 ontdèk, waor dat good te zeen.
Dao woorte liechte en seerlike muibele gemaak, mèt ónderdeile die vloeiend inein euverginge. Ouch maakde me gemekkelike sjteul, zoa-es de ''chaise-longue'' en de ''bergère''. Allerlei kleinmuibele kaome in de mode. De [[Chippendale]]-sjtiel, geneump nao [[Thomas Chippendale]], ies de Ingelsje vörm van ’t rococomuibel.

== Rococo-interieur ==
In ’t interieur woort gesjtreef nao intimiteit door 't make van klein ruumdes mèt moere in pastelkleure of besjilderd mèt [[chinoiserie]]ë en [[turquerie]]ë. Dèks houwe kamersj 'n ovaalvörm, zónder kroanlies,  zoadat de euvergank van moer nao plafón ouch hie ónziechbaar waor.

== Rococo in Limburg ==
[[Plaetje:Wieskirche 004.JPG|thumb|250px|Interieur en altaor, in de Wieskirche bie Steingaden in Duutsjland]]

De rococo in Limburg manifesteert ziech veural in de toegepasde kuns o.a. Mesjtreechse klokke, deure en kaste en in decoratief elemente van 't exterieur en/of interieur van geboewe. De Mesjtreechse kaste waore van ruèdlig gevernis eikehout verseerd mèt klein en groate rococo-motieve. Ouch oet deze tied sjtamme deur- en poortumliestinge in helsjtein en sjtucverseringe van plafóns en sjouwe in o.a. Mestreech. 
In de [[Moretti]]vleugel van [[Rolduc]] liek 'n rococobibliotheek mèt sjtucwerk in pastelkleure <ref>[http://www.rolduc.com/images/stories/rolducgallery/bibliotheek.jpg Bibliotheek in Rolduc]</ref><br />
In [[Oud-Valkeberg]] sjteit 'ne [[calvarie]]groep, ''de Drie Beeldsjes'',  oet 1739, mèt twiè rococokapelkes.<br />
In de parochièkerk van [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]], vreuger de [[kloaster|sjtifk]]èrk van [[chateau St. Gerlach]], bevinge ziech fresco's, oet 1751, gesjilderd door de Duutsje sjilder [[Johann Adam Schöpf]] (1702-1772). 't Ies de enigste kèrk in [[Limburg]] en [[Nederland]] in deze Duutsje baroksjtiel. Opvallend in de plafónsjildering ies de rocaille.
In de [[Kartuzer|Kartuzerkèrk]] in [[Remung]] sjtucwerk en in de [[abdie]]kèrk van [[Thorn]] 'n marmersjtuc [[altaor]] van [[F.X. Baader]] oet 1769.
In de [[Petrus]]kèrk in [[Zittert]] sjteit 'ne houte [[praeks]]jtool  in rococosjtiel. Hae ies in 1774 gemaak in [[Mesjtreech]].
 
== Frankriek ==
Naodat in 1738 de kamer van de keuning, Lodewiek XV, in [[Versailles]] in rococosjtiel waor ingeriech kreeg de sjtiel officieel erkènning. <br />
Beeldhouwersj: 
* [[Jean Baptiste Lemoyne II]] (1704-1778)
* [[Jean Baptiste Piscalle]]
* [[Pierre Puget]]

== Duutsjland en Oasteriek ==
[[Plaetje:Stift melk 001 2004.jpg|thumb|250px|Kloaster Melk, Wachau, Oasteriek]]
Väöl Duutsje rococogeboewe höbbe ’n [[klassicisme|klassicistisch]] exterieur en ’n rococo interieur.<br /> 
'n Paar veurbeelde:
* ''Paleis Sans-souci'' in [[Potsdam]] (Berlien) óntworpe door H.G.W. von [[Knobelsdorff]], 
* ''Schloss Brühl'', door [[Balthasar Neumann]].
wiejer: 
* 't Biesjoppelik paleis in [[Trier]]

== Zuud-Duutsje Barok of Beierse barok ==

In Zuud-Duutsjland, [[Beiere]] en [[Oasteriek]] woorte väöl kèrke en paleize in rococosjtiel geboewd, de zoa geneumde ''Zuud-Duutsje barok of Beierse barok''. Kènmerkend ies de woekerende decoratie en de versjmèlting mèt de architectuur. De kleure zint veural wiet, goud en pastel. ’t Duutsj muibel ies meistal zjwoarder van vörm  dan ’t Frans. <br />
'n Paar veurbeelde van Beierse barok:
* [[München]] de Asamkirche oet 133 en de St.Michaël oet 1739
* [[Steingaden]],  Wieskirche oet 1743
* Benedictiener Abdie in [[Zwiefalten]] 1738-1765
* [[Birnau]], Unser Liebe Frau-kirche. 1748-1750
* Kloaster Melk 1702-1772, [[Wachau]], [[Oasteriek]]

== Italië ==
In [[Turijn]], [[Venetië]], [[Sicilië]] en [[Roame]] ex- en interieurs van kèrke. In Roame bv. de Trevi-fontein (1732-1775). <br />
Bekènde beeldhouwersj:
* [[Camillo Rusconi]]
* [[Francesco Queirolo]]
* [[Pietro Bracci]]
* [[Philippo della Valle]] (1697-1770)
		
== Rococo in de beelhouwkuns en sjilderkuns ==
[[Plaetje:Vertumne et pomone.JPG|thumb|250px|Beeldhouwwerk van Jean Baptiste Lemoyne II]]
De beeldhouwkunst ies bewaeglik en dèks miè ’n decoratief ónderdeil van ’n geboew of interieur. 
[[Plaetje:Antoine Watteau 035.jpg|thumb|250px|'t genre "Fête galante", sjilderie van Jean Antoine Watteau]] 
Bie 't sjildere woorte liechte en pastelkleure toegepas neve seerlike liene, soms [[maniërisme|maniëristisch]]. Thema’s zint in ’n ideaal landsjap neergezat herdersjtafereel of ’t genre ''fête galante'', woabie jóng luuj aafgebeeld woorte in officieel kostuum of sjiek gekleid bezig zinde ziech te vermake mèt 'n diner, picknick,  muziek en dans.<br />
Sjilders zint: [[Jean Antoine Watteau]], [[Fragonard]], [[Jean Baptiste Pater]], [[Nicolas Lancret]] en [[François Boucher]]

== Rococo in de literatuur ==
De literatuur kènmerk ziech door  sjpeelse, galante en korte lyrische gediechte. Euvergeveuligheid sjpeelt ouch 'n groate rol.
Veurbeelde:<br />
* Herderspoëzie (Laune des Verliebten 1768) van [[Goethe]]. 
* Kleinigkeiten 1751, van [[Gotthold Ephraim Lessing]] 
* [[Komedie]]s van [[Marivaux]]
* Komisch [[epos]] ([[heldediechte]]) van [[Alexander Pope]] en [[Voltaire]].
* Romans van [[Samuel Richardson]] (o.a. Pamela, 1740) en [[Sterne]] (A sentimental journey, 1768) 
* Gediechte van [[Macpherson]] (Ossian, 1760)
* Werk van [[Jean-Jacques Rousseau]] (Nouvelle Héloïse, 1761)
* Werk van [[Klopstock]] (Messias, 1748–1773) en 
* Werk van [[Gellert]]

== Klassieke muziek ==
Me  sjpriek ouch waal van de ''galante sjtiel'', gekènmerk door helderheid en elegantie. De Franse [[luut]]- en [[klavecimbel]]muziek waor 'n reactie op  de gecompliceerde vörme van de [[barokmuziek]].  Veural [[kamermuziek|kamer]]- en [[klavier]]muziek, gesjreve door [[François Couperin|Couperin]], [[Jean-Philippe Rameau|Rameau]], [[Domenico Scarlatti]], [[Georg Philipp Telemann|Telemann]], [[Johann Joachim Quantz|Quantz]], [[Wilhelm Friedemann Bach]] (1710-1784) en [[Carl Philipp Emanuel Bach]] (1714-1788). Carl Philipp Emanuel Bach, dae hoag gesjaot waort door zien tiedgenote, weurt neet tot de galante sjtiel meh tot de ''Empfindsamkeit'' geraekend, 'ne minder sumpele en veural geveuligere sjtiel.

De rocococomponiste zouwe 'ne groaten invlood höbbe op de [[klassieke sjtiel]] van beveurbeeld [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] en [[Joseph Haydn|Haydn]].

<gallery>
Plaetje:Basilika electoral palais detail trier.jpg|Biesjoppelik paleis in Trier
Plaetje:Fragonard, The Swing.jpg|Fragonard, de sjogkel
Plaetje:Heilbronn Ehrenhalle 20060714.jpg|Ehrenhalle in Heilbronn
Plaetje:Photograph of a Rococo Revival Parlor in the Metropolitan.jpg|Rococo-interieur

</gallery>
{{Referenties}}
[[Categorie:boewsjtiele]]
[[Categorie:kuns]]
{{Commonscat|Rococo art}}

Op dees pagina gebroekde sjablone:

Sjabloon:Commonscat (bewirk)
Sjabloon:Dialek (brónteks tuine) (semi-besjirmp)
Sjabloon:Referenties (bewirk)

Trök nao Rococo.

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Rococo"