den

den (Nederlands: dan)

• Mofers: da~n

Varrejasie

• danne

den m (Nederlands: den, denneboom)

• Mofers: de\nnebou~m (semantisch), de\n (vormtechnisch; v; de\nne, de\nke)

Verbuging

denne, denke

den (Nederlands: dan, daarna, want)

• Mofers: de~n

Sinneniem

• den waal

den v /dæ̀n/

1. (plantje) de verhultje vröch van 'ne spangeboum wobie de zäöj wie sjóbben ómme as zitte

Raod

Lèt op! In 't Nederlandjs sleit den oppe boum zelf (d'n "denneboum"); in 't Mofers oppe vröch van dae boum.

Aafbraeking

• den

Net get anges gesjreve

• daen, deen

Aafleijinge

• denneboum, dennebós, denneknoep, dennenhout, dennespang

Verwantje wäörd

• naolj, spang

Zagswies

• Ieërehaer broekdje me denne veur 't vuur inne stoof aan te make.

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 98.

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	den		denne	dennen
	IPA	/dæ̀n/		/dǽne/	/dǽnen/
dim.	sjrif	denke	denken	denkes
	IPA	/dæ̀n̥kʲe/	/dæ̀n̥kʲen/	/dæ̀n̥kʲes/	/dæ̀n̥kʲez/

Fins: männynkäpy v Frans: pomme de pin v Ingels: pinecone Nederlandjs: dennenappel(nl:) g, denappel g, pijnappel g

Pruus: Kiefernzapfen m, Föhrenzapfen m Spaans: piña v Zweeds: tallkotte g

den /dæ̀n ~ də̽n ~ de̽n/

1. (sterk-verajerd) óngebroekelike vorm van ↑dem

Raod

Deze vorm huuert me op 't Mofers praktisch nimmieë, meh kump van oearsprónk waal veur in det dialek. Ouchal kump 't van oearsprónk veur in Mofert, allewiel veultj 't neet aan es Mofers, mer es boetedörps. 't Gebroek daovan wuuert aafgeraoje veur 't feit det 't verwarrendj kan zeen veure luuj.

Deze vorm waerdje allein gebroek innen akkuzatief.

Aafbraeking

• den

Variaasje

• (ónbenaodrök) 'n
• (mit thornversjuving) ten

Aafleijinge

• denzelf

den /dǽn/

1. (óngersjikkendj) guuef e gevolg van 'n veurwaerd aan

   Es t'r neet kump, den mót t'r mich meh belle.

2. (synoniem) (ajerwèts) anger waord veur ómdet

   Alwies veultj zich slech, den d'r de ganse keuke laeg gevraeten haet.

Raod

't Waord "den" wuuert allewiel dore meiste spraekers vervange door "dan".

't Waord "den" haet 'n grammatikaal functie wie e voogwaord, meh gedruueg zich meis wie e biewaord. Van aadshaer oet kómme gans anger kónstruksjes veur die allewiel vervange zeen dore nederlandjse vorm es ..., den/dan ...:

• Dens te mich get wete lieës, doe wils det wörkelik doon. > Es se det ech wils doon, dan mós se mich get laote wete.

Aafbraeking

• den

Variaasje

• (mit thornversjuving) ten

Aafleijinge

• denouch

Verwantje wäörd

• dan, dao, doe

		voogwaord		persoean
vrie	sjrif	den
	IPA	/dǽn/
2 iv.	sjrif	dens		te se
	IPA	/dǽn̥s/		/(t)ə/
2 mv.	sjrif	dentj		g'r
	IPA	/dǽɲ̊c/		/çə̽r/

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: den
• Ingels: then^(en:)
• Nederlandjs: dan^(nl:)
• Pruus: dann