Физули

Физули (Фузули) Мухаммед Сулейман оглы (1494, Ирак, Кербела шаары, - 1556, Кербела ш.) - азербайжан акыны. Азербайжанча, фарсча, арабча жазган. Ар тараптуу билим алган. Чыгармаларынын көбүндө адамкерчиликти, сүйүүнү даңазалап, ар кандай зомбулукка каршы болгон, акимдерди адилдикке, эл үчүн кам көрүүгө үндөгөн. Негизги чыгармалары: “Саламатчылык жана Мараз”, “Гашиш жана шарап”, “Мөмөлөр талашы”, “Өкүнүч баяны”, “Лайли-Мажнун”. Чыгармаларынын ичинен “Лайли-Мажнун” (1536-37) дастананына өзгөчө орун таандык. Ал - чыгыш поэзиясынын мыкты үлгүлөрүнөн. Анда Физули өзүнө чейинки акындар, асыресе Низами, баштаган салтты улап, өркүндөтүп, адамдын турмушка, тиричиликке деген кумарлануусун ырга салып, ашык жарлардын кайгылуу тагдарын көрсөткөн. Физулинин поэзиясы бүтүндөй чыгыш элдеринин адабиятынын өөрчүшөнө таасир тийгизген. 1958 жылы Физулинин 400-жылдыгы өткөрүлүп, Баку шаарында эстелиги коюлган.