Bual Afrika

Bual Afrika Syncerus caffer Efander menhesennow: Pleistocen – lemmyn 0.7–0 Ma
Bual Afrika (an Penntir) (S. c. caffer) yn Park Kenedhlek Chobe, Botswana gans kerghydh an bughes warnodho
Bual Afrika (an Goswik) (S. c. nanus) yn Réserve Africaine de Sigean, Pow Frynk
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Fylum:	Chordata
Klass:	Mammalia
Urdh:	Artiodactyla
Teylu:	Bovidae
Kinda:	Syncerus
Ehen:	S. caffer
Iseghen
S. c. caffer S. c. nanus S. c. brachyceros S. c. aequinoctialis S. c. mathewsi
Gwrandrans buales Afrika

Bual Afrika (Syncerus caffer) yw eneval meur yn Afrika soth a'n Sahara y'n teylu Bovidae (an bughes). Syncerus caffer caffer, bual Afrika an penntir (Sowsnek: Cape buffalo) yw an iseghen dipek, ha'n brassa, kevys yn Afrika soth hag est. S. c. nanus (bual Afrika an goswik) yw an lyha, kemmyn yn ranndiryow a goswik yn Afrika kres ha west. Kevys yw S. c. brachyceros yn Afrika west ha S. c. aequinoctialis war savannas Afrika est. Y nas tipek yw kern an tevesik: yma dhedha sel junys, ow furvya skoos kowal a askorn a-dreus topp an penn, gelwys knoppen. Konsidrys yw y vos onan a'n enevales moyha peryllus war vrastir Afrika, ow ladha dre wana ha stankya dres 200 den pub bledhen.

Eneval meur yw bual Afrika. Y ughelder a yll bos kemmys ha 1.7 m (5.6 tros-hys) ha'y hys 3.4m (11.2 tr.). Hys an lost a yll bos 110 cm (43 meusva). Orth komparya hag eseli erel an teylu Bovidae, y gorf yw hir ha tew (bual an dowr yw poosa hag ughella) gans garrow berr, tew. Poos kresek bual Afrika an penntir a yll bos 870kg. An gorow a boos 100kg moy ages an venow.

Preydhoryon gnasek buales tevesik a gomprehend lewyon, usviles ha krokodiles. Avel onan a'n "Pymp Meur", posek yw an bual y'n diwysyans helghya avel "trophy".

An bual yw onan a'n peuroryon moyha sewenus yn Afrika. Ev a drig yn savannas, gwernow ha fennvaow, keffrys ha argosow mopane ha koswigow menydhyow meur Afrika. Gwell yw gans an bual bewva gans skovvaow tew, kepar ha bronnek ha prysk, mes i a yll bewa yn argosow ygor. Res yw dhedha kavos dowr pub dydh. I a dheber gwels ughel garow, kepar ha'n zebra. Stankya gwels garow a wra greow buales, ow kul spas dhe enevales a dheber gwelsow moy fin.

A-der tus, nyns eus lower a breydhyoryon a yll ladha buales. Lewyon a ladh buales yn rewlys mes, res yw niver anedha kesoberi rag y wul. Krokodiles ha usviles a yll ladha buales yowynk.

Bual Afrika a yll kavos lies kleves, ow komprehendya an re na kevrennys gans bughes dov, kepar ha pla gwynn bugh, kleves tremenva ha kleves tros ha ganow.

Buales a bar ha dinythi saw y'n seson glaw. Buales benow a dhinyth yn pymp bloodh rag an kynsa tro.

• 
  Buales ow powes yn Kowdoll Ngorongoro
• 
  Krogen benn bual Afrika
• 
  Gre a vuales Afrika
• 
  Leugh bual ow bronna