xwarin

• IPA^(kilîd): /xʷɑːˈɾɪn/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: xwa·rin

xwarin (lêkera gerguhêz)
Rehê dema niha: -xw-
RP. Niha
	ez	dixwim
	tu	dixwî
	ew	dixwe
	em, hûn, ew	dixwin
Fermanî	Yekjimar	bixwe
	Pirjimar	bixwin
Rehê dema borî: -xwar-
RP. Boriya sade
	min	xwar
	te	xwar
	wê/wî	xwar
	me, we, wan	xwar
Formên din:  Tewandin:xwarin

 

xwarin lêkera xwerû, gerguhêz

1. Kirin zikê xwe,
   tişt kirin di devê xwe de û bi didanên xwe hêrandin û da'ûrandin zikê xwe.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. Xerc kirin, serifandin, serf kirin, mesref kirin,
   (mal yan pare) bi kar anîn yan pûç kirin.

   Dused dolar hebûn, hemî di rojekê de xwarin.

3. Pê ketin.

   Dijminan derbeyek mezin xwar. ― Derbeyek mezin bi dijminan ket.

4. Cih tê de hebûn.

   Ew demance çend fîşekan dixwe? ― Cihê çiqas fîşekan di wê demanceyê de heye?

• Nûr ji eniyê hate piştê bû sitar
  Nê ji darê xwarin herdukan şîrîn — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

• kurdî-erebî: خوارن‎
• kurdî-krîlî: хԝарьн

• xarin
• xwerin

• xurînî (xwarina ber taştê)
• taştê (fitûr/qeretûn)
• firavîn (xwarina nîvro)
• şîv (xwarina êvarê)
• paşîv (xwarina şevê)

Şêweya vê gotarê xirab e, ne baş e. Divê were sererastkirin. Heke tu sererast bikî, dê gelek baş be. Ji bo şêweya rast binêre: Formata nivîsînê Eger tu bixwazî sererast bikî, biçe ser "biguhêre".

Ji îraniya kevn *hʷarati, ji proto-hindûaryayî *sʷalati, ji proto-hindûewropî *sʷeleti (“xwarin, vexwarin, daûrandin, daqurtandin”), têkildarî swallow (“daqurtandin, daûrandin”) ya îngilîzî, zwelgen (bi hesûdî xwarin) ya holendî, خواردن‎‎ (xwardin) ya soranî, warden ya zazakî, wardey ya hewramî, خوردن‎ (xorden) ya farisî...

proto-îranî: *hwar- ("xwarin"), avestayî: xvar- ("xwarin"), partî: xwr- ("xwarin"), pehlewî: xwar- ("xwarin, vexwarin"), sogdî: xwr- ("xwarin"), farisî: xurdan / xvār- ("xwarin, şımıten"), belûçî: wārt / war- ("xwarin, vexwarin"), tatî: xārt / xer- ("xwarin"), kurmancî: xwarin / xw-, soranî:. xwardin / xw- ("xwarin"), kurdiya başûr: xwardin ("xwarin"), hewramî: wardey / wer- ("xwarin, vexwarin") ... zazakî: warden / wer- ("xwarin"), îngilîzî: swallow ("daqurtandin, daûrandin"), holendî: zwelgen ("bi hesûdî xwarin")

Çavkanî: Cheung p.148, Watkins p.88, Etymonline | Pokorny: 1045

• Soranî: خواردن‎ (xwardin)
• Kurdiya başûrî: خواردن‎ (xwardin)
• Lekî: hwardin, wardin
• Hewramî: wardey
• Zazakî: werdene → diq, wardene

Ev tabloya wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

 

 

xwarin mê

1. Tişta/ê ku tê xwarin.

   Hevmane: xurek, xwirak, zad

   • Gelekan ji wan zû de hevdu nedîtibûn, loma wan li kar û mijûliyên hev dipirsîn, guhertinên ku di wan de bûbûn meraq dikirin, gazin ji jiyana sirgûnê û têkiliyên sar ên ku berhemên jiyana sirgûnê ne dikirin. Heta ku hebekî xilbexilba wan kêm bû min ji wan daxwaz kir ku ew rabin û ji xwe re xwarinê bînin. — (Firat Cewerî, Payiza Dereng, Avesta, 2014, r. 16)
2. Rewşa tiştekî xwarin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

• qût
• taşt
• firavîn
• şîv
• Kategorî:Xwarin
•   xwarin li ser Wîkîpediyayê.

• Soranî: خواردەمەنی‎ (xwardemenî), چێشت‎ (çêşt)
• Zazakî: werdiş n

Ev tabloya wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.