man
Bilêvkirin
biguhêreLêker
biguhêre| man (lêkera negerguhêz) | ||
|---|---|---|
| Rehê dema niha: -mîn- | ||
| RP. Niha | ||
| ez | dimînim | |
| tu | dimînî | |
| ew | dimîne | |
| em, hûn, ew | dimînin | |
| Fermanî | Yekjimar | bimîne |
| Pirjimar | bimînin | |
| Rehê dema borî: -ma- | ||
| RP. Boriya sade | ||
| ez | mam | |
| tu | mayî | |
| ew | ma | |
| em, hûn, ew | man | |
| Formên din: | ||
man lêkera xwerû, negerguhêz
- Ji cihekî neçûn, li cihekî sekinîn, li cihekî rawestîn.
- Ew du mehan li Dihokê ma.
- Xilas nebûn, bi dawî nehatin, temam nebûn.
- Ev sê roj e em vê girarê dixwin lê hê jî maye!
- Domîna rewşekê yan tiştekî.
- Ez ecêbgirtî dimînim.
- Nemirin, sax man.
- Bapîrê te hê jî dimîne (sax e) yan miriye?
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- Qumrî û bilbil dixwînin
Lê 'eceb ew xweş dimînin
Her seher mehbûb dibînin — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
biguhêreTewîn
biguhêre- (Lêker) -mîn-
Rehê dema niha ji forma kevnar *mandin e (bide ber farisî ماندن [manden]) loma wek lêkerên din yên "-andin" rehê wê yê dema niha "-în" digire.
Hevmane
biguhêreDijmane
biguhêreJê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreJi proto-hindûewropî: *men- ("man"), proto-îranî: *(d)mān ("man"), avestayî: mān- ("man"), farisiya kevn: mān- ("man"), partî: m'n- ("man"), pehlewî: m'n- /mān-/ ("man"), sogdî: myn- ("man"), farisî: māndan / mān- ("man"), kîrîbatî: mānēstēn / man- ("man") ... alfabeya arî, kurmancî: man, mayîn / -mîn-/ ("man") , kurmancî: man / -mên-/ ("man") , hewramî: manáy / man- ("man"), zazakî: menden / man- ("man"), sanskrîtî: man- ("man"), ermenî: մնալ (minel) ji ermeniya kevn մնամ (minem), yûnanî: menein ("man"), latînî: manēre ("man"), îngilîzî: remain ("man")
Ji *mandin bûye man piştî ku -andin êdî maneya gerguhêziyê daye, lêkera man negerguhêz e lewma jî zimanî wê wiha veguherandiye.
- Çavkanî
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 73
Werger
biguhêre- Afrîkansî: bly → af, aanbly → af
- Albanî: rri → sq, qëndroj → sq
- Almanî: bleiben → de (1, 2), verbleiben → de (3), übrigbleiben → de, wohnen → de
- Danmarkî: blive → da, forblive → da
- Esperantoyî: resti → eo
- Ferî: vera eftir → fo, verða verandi → fo, steðga → fo
- Fînî: jäädä → fi
- Fransî: rester
- Gaelîka skotî: fuirich → gd, fan → gd
- Holendî: blijven → nl, overblijven → nl, resten → nl, resteren → nl, toeven → nl, verblijven → nl
- Îbranî: יתר → he, שׁאר → he m
- Îdoyî: restar → io
- Îngilîziya kevn: ætsittan → ang, belifan → ang
- Îngilîzî: to stay → en, to remain → en, to stay over → en, to abide → en, to be left over, to wait, ?be played out → en, ?con man → en, ?news-man → en, ?retain → en, ?sojourn → en, ?stay alive → en, ?staying → en, ?stick around → en, ?survive → en
- Îtalî: stare → it, restare → it, rimanere → it
- Japonî:
- Katalanî: quedar → ca, restar → ca, romandre → ca
- Malezî: menginap → ms
- Mayayiya yukatekî: p’atal
- Papyamentoyî: keda → pap
- Polonî: zostawać → pl
- Portugalî: ficar → pt, permanecer → pt, restar → pt
- Romanyayî: rămîne → ro, sta → ro
- Rusî: оставаться → ru (ostavatʹsja), остаться → ru (ostatʹsja)
- Sirananî: fika → srn, tan → srn
- Spanî: quedar → es, quedarse → es, permanecer → es, seguir → es (1)
- Swêdî: förbli → sv, förbliva → sv, stanna → sv
- Tirkî: kalmak, kalınmak → tr, durmak → tr, ?kağıt üzerinde olmak → tr, ?oturmak → tr
- Zuluyî: -hlala → zu, sala → zu
Navdêr
biguhêre| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | man | man |
| Îzafe | mana | manên |
| Çemandî | manê | manan |
| Nîşandera çemandî | wê manê | wan manan |
| Bangkirin | manê | manino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | manek | manin |
| Îzafe | maneke | manine |
| Çemandî | manekê | maninan |
man mê
- Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Werger
biguhêre- Almanî: Aufenthalt → de
- Erebî: ?بقاء → ar, ?الإقامة → ar (al-ʾiqāma), ?الدوام → ar, ?الربیثة → ar, ?العارض → ar, ?العبدة → ar, ?الغبر → ar, ?الفلاح → ar, ?النعش → ar, ?إنتوى → ar
- Farisî: پاییدن → fa, ماندن → fa, اقامت کردن → fa, ایستادگی → fa
- Îngilîzî: rest → en, ?fuck → en, ?remaining → en, ?subsist → en, ?subsistence → en, ?survival → en
- Tirkî: ?abide → tr, ?beka → tr, kalış → tr
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreman (forma pirjimar men)