Erdeşêrê Yekê
(Ji Erdeşîr hat beralîkirin)
Erdeşêrê Yekê yan jî Erdeşêrê Babekan (bi înglîzî: Ardashir I, bi pehlewî Arđaxšēr, bi farisî: اردشیر بابکان, Ardeshir Babekan) anko "kesê şahîniya xwe ji Xwedê girtî ye" şahanşahê yekê ji şahên împeratoriya çarê ji desthilatên xurtên îranî yên berî hatina îslamê sasaniyan bû. Wî di sala 226an de piştî şikandina şahanşah Erdevan IV, şahê partiyan împeratoriya sasaniyan damezrandiye.[1][2] Li gorî hin jêderkan Erdeşêr I kurd bû.[3][4][5]
| Erdeşêrê Yekê 𐭠𐭥𐭲𐭧𐭱𐭲𐭥 | |
|---|---|
| Şahanşah ê Mîrê Îranê | |
Diravê Erdeşêrê Yekê, çapkirina li Hemedanê di navbera 233 û 239an de | |
| Mîrê Persisê | |
| Serwerî | 211/2–224 |
| Yê pêşî | Şepûr |
| Yê paşî | Meqam Hatiye Rakirin |
| Şahê Şahan ya Împeratoriya Sasanî | |
| Serwerî | 224–242 |
| Tackirin | 226 Tîsfûn |
| Yê pêşî | Erdevan IV (Împeratoriya Eşkanî) |
| Yê paşî | Şepûr I |
| Jînenîgarî | |
| Roja jidayikbûnê | Nayê Zanîn |
| Cihê jidayikbûnê | Tiruda, Khir, Pars |
| Mirin | Sibat 242 |
| Keybanû | Denag |
| Dîn | Zerdeştî |
| Xanedan | Malbata Sasan |
| Bav | Pabag an Sasan |
| Zarok | Şepûr I |
biguhêre | |
Li gorî nameya Erdewan IV, Erdeşêrê Babekan kurd bû.[6][7][8]
Nameya Erdewanê IV.[9]:
Te bêhtirî ku karibî bicû gez kir
Û te mirin ji xwe re anî
Hey kurê kurdan, ê di konên kurdan de mezinbûyî
Kê dêstûr da te ku tu tacê bidî serê xwe?
Galerî
biguhêre-
Diravekî Erdeşêrê Yekê. Li Muzexaneya Brîtanî ya Londonê tê dîtin.
-
Erdeşêrê Yekê ji Ahûra Mezda gûstilka Mîratî li Neqşê Receb werdigire.
-
Ghaleh Dokhtar, an "Kelha Bakîre," Îran, ji aliyê Erdeşêrê Yekê ve di BZ 209 de hatiye çêkirin.
Çavkanî
biguhêre- ^ Daryaee. The Sasanian Empire.
- ^ Daryaee. The Political History of Ērānšahr.
- ^ "Kopîkirina arşîvê". Ji orîjînalê di 29 gulan 2013 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 kanûna pêşîn 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk) - ^ "Kopîkirina arşîvê". Ji orîjînalê di 11 çiriya pêşîn 2013 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 kanûna pêşîn 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk) - ^ http://www.avesta.org/mp/karname.htm
- ^ Shadows in the Desert: Ancient Persia at War, Door Kaveh Farrokh[girêdan daimî miriye]
- ^ http://www.zoroastrian.org.uk/vohuman/SlideShow/Firuzabad/Firuzabad00.htm ("You wretched Kurd, how did you dare to build such a royal residence?")
- ^ http://books.google.fr/books?id=p7kltwf9yrwC&pg=PA178&lpg=PA178&dq=ardashir+kurd&source=bl&ots=1CIyiHmziz&sig=BNANhBGkdhPR9cU1bdLeQmXB2tE&hl=fr&sa=X&ei=l8G9UuWLCqO00wXcvICoCA&ved=0CFkQ6AEwBQ#v=onepage&q=ardashir%20kurd&f=false[girêdan daimî miriye] (Shadows in the Desert: Ancient Persia at War Par Kaveh Farrokh)
- ^ [http://www.kavehfarrokh.com/wp-content/uploads/2009/07/origins-of-kurds-in-preislamic-iran.pdf You've bitten off more than you can chew and you have brought death to yourself. 0 son of a Kurd, raised in the tents of the Kurds, who gave you permission to put a crown on your head?]
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |