şerm
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | şerm | şerm |
| Îzafe | şerma | şermên |
| Çemandî | şermê | şerman |
| Nîşandera çemandî | wê şermê | wan şerman |
| Bangkirin | şermê | şermino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | şermek | şermin |
| Îzafe | şermeke | şermine |
| Çemandî | şermekê | şerminan |
şerm mê
- Tinebûna cesaretê bo danûstandinên li gel xelkê.
- Ez şerm dikim li gel keçan biaxivim.
- Awirên hîvê yên xwe ji şevê vedidizin, yên ku ji şermê rûyê xwe ji şevê vedişêrin, dikin ku şev li sîya xwe bilikume. — (Îrfan Amîda, Şevek Şîzofren, Weşanên Lîs, 2018, r. 5, ISBN 9786058152175)
- Tişta/ê ku kirina wê ji alî civakî ve wek rûreşiyekê tê hesibandin.
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Nêzîkî şems û tavê
Ji şerma xwuya nabin
Ji husna wê gulbavê — (Feqiyê Teyran, )
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *ḱormo- (êş, jan, ezyet), hevreha شهرم (şerm) ya soranî, شرم (şerm) ya farisî, şerm ya pehlewî, fşerime ya avestayî.
Werger
[biguhêre]- Aklanon: huya'
- Albanî: turp → sq n
- Almanî: Scham → de m, Schande → de m
- Aragonî: vergüenya
- Aromanî: arushini m
- Asamî: লাজ (laz)
- Astûrî: vergoña m, vergüeña, vergüenza, virgüenza, vergonza
- Azerî: abır → az, ayıb → az, utanc
- Baskî: lotsa
- Başkîrî: оят (oyat)
- Belarusî: со́рам n (sóram), стыд n (styd)
- Bengalî: লজ্জা → bn (lôjja), শরম → bn (śôrôm)
- Bîkoliya naverast: supog
- Bulgarî: срам → bg n (sram), свян → bg n (svjan)
- Çeçenî: эхь (eḥ)
- Çekî: stud → cs n, hanba → cs m
- Çînî:
- Danmarkî: skam → da g
- Emilî: vargåggna
- Endonezyayî: malu → id
- Erebî: خَجَل → ar n (ḵajal)
- Ermenî: ամոթ → hy (amotʻ), խայտառակություն → hy (xaytaṙakutʻyun)
- Esperantoyî: honto → eo
- Estonî: häbi
- Falayî: vergonza
- Farisî: شرم → fa (šarm)
- Fînî: häpeä → fi
- Fransî: honte → fr m
- Friyolî: vergonze m, vergonge m
- Galîsî: vergoña → gl m, vergonza → gl m
- Gotî: 𐌹𐌳𐍅𐌴𐌹𐍄 nt (idweit), 𐌰𐌹𐍅𐌹𐍃𐌺𐌹 nt (aiwiski)
- Gurcî: სირცხვილი (sircxvili)
- Hindî: शर्म → hi m (śarma), लज्जा → hi m (lajjā)
- Holendî: schaamte → nl m, schande → nl m
- Îbranî: בּוּשָׁה → he m (bushá)
- Îdoyî: shamo → io
- Îlokanoyî: bain
- Îngilîziya kevn: sċamu m
- Îngilîzî: shame → en
- Îngûşî: эхь (èḥ)
- Îrlendî: náire m
- Îstriyotî: varguogna m
- Îtalî: vergogna → it m
- Îzlendî: háðung → is m, skömm → is m
- Japonî: 恥 → ja (はじ, haji), 羞恥心 → ja (しゅうちしん, shūchishin), 面汚し → ja (つらよごし, tsurayogoshi)
- Javayiya kevn: isin
- Javayî: isin → jv
- Katalanî: vergonya → ca m
- Kirgizî: уят → ky (uyat)
- Koreyî: 수치 → ko (suchi)
- Korsîkayî: vargogna → co m
- Latgalî: kauns
- Latînî: pudor n
- Latviyayî: kauns n
- Lezgînî: айиб (ajib)
- Lingalayî: nsóni
- Makedonî: срам n (sram)
- Manipurî: ꯏꯀꯥꯏ
- Maorî: ngaringariā, whakamā, aniutanga, māteatea
- Mecarî: szégyen → hu
- Mîrandî: bergonha, bargonha
- Mongolî:
- Nahwatlî: pinauia
- Napolîtanî: scuorno n
- Norwecî: skam → no
- Oksîtanî: vergonha → oc m
- Osetî: ӕфсӕрм (æfsærm)
- Oygurî: نومۇس (nomus), ئۇيات (uyat)
- Ozbekî: or → uz, nomus → uz, uyat → uz, sharm → uz
- Pangasînanî: baing
- Peştûyî: شرم → ps n (šárәm)
- Plodîşî: Schaund m
- Polonî: wstyd → pl n, hańba → pl m, sromota → pl m
- Portugalî: vergonha → pt m
- Qazaxî: ұят (ūät)
- Romanyayî: rușine → ro m
- Rusî: стыд → ru n (styd), срам → ru n (sram), позо́р → ru n (pozór)
- Sanskrîtî: लज्जा → sa (lajjā)
- Sardînî: bergugna m, bregúngia, birgonza, bregunza, brigunza, frigonza, vilgonza, bilgonza
- Sebwanoyî: kaulaw
- Sicîlî: virgogna → scn m, vrigogna → scn, vriogna → scn, vivrogna → scn, briogna → scn; russura → scn
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: соромъ n (soromŭ)
- Slovakî: stud n, hanba → sk m
- Slovenî: sram n
- Spanî: vergüenza → es m, acholo → es n
- Swahîlî: aibu → sw
- Swêdî: skam → sv g
- Tacikî: шарм → tg (šarm)
- Tagalogî: hiya
- Tamîlî: வெட்கம் → ta (veṭkam)
- Tayî: ความละอายใจ (kwaam lá-aai-jai)
- Telûgûyî: సిగ్గు → te (siggu)
- Teteriya krîmî: ayıp
- Teterî: оят → tt (oyat)
- Tetûmî: moe
- Tirkî: utanç → tr, ayıp → tr
- Tirkmenî: utanç, uýat
- Toxarî B: kwīpe, yase
- Ugarîtî: 𐎁𐎅𐎘 (bhṯ)
- Urdûyî: شرم (śarm)
- Ûkraynî: со́ром n (sórom), ганьба́ → uk m (hanʹbá), стид n (styd)
- Venîsî: vargogna m
- Viyetnamî: sự xấu hổ, sự thẹn, sự ngượng, sự hổ thẹn
- Weylsî: cywillydd n
- Ximêrî: ខ្មាស → km (kmaah), អាស្រូវ → km (aasrəv), ហិរិ → km (he’ri’), លជ្ជាភាព (lacciepʰiep)
- Yagnobî: шарм
- Yiyiya siçuwayî: ꎲ
- Yûnanî: ντροπή → el m (dropí)
- Kevn: αἰσχύνη m (aiskhúnē)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.