ეპიგრაფიკა

ეპიგრაფიკა — ისტორიის დამხმარე დისციპლინა, რომელიც სწავლობს მაგარ მასალაზე (ქვა, ლითონი, ხე, მინა, ძვალი, კერამიკა...) შესრულებულ ძველ წარწერებს. ამგვარი წარწერები პირობითად ორ მთავარ ჯგუფად იყოფა, პირველში შედის მონუმენტური ხასიათის წარწერები (ქვაზე, კლდეზე, შენობის კედელზე, მემორიალურ დაფაზე, სვეტზე), რომლებიც ჩვეულებრივ წარმოადგენენ სახელმწიფო დეკრეტებსა და კანონებს, განსაკუთრებული მნიშვნელობის იურუდიულ დოკუმენტებს, სახელმწიფო მეთაურთა სამხედრო, პოლიტიკური და იდეოლოგიური გამარჯვებების პროკლამაციებს, დიდ მშენებლობათა ქრონოლოგიას; მეორე ჯგუფში შედის წარწერები პრქტიკული დანიშნულების ნივთებზე, რომლებიც ასახავენ სახელმწიფოსა და საზოგადოების სხვადასხვა ფენის ცხოვრებას, ნივთების დანიშნულებას, მათი მფლობელის, ან ოსტატის ვინაობას.

ეპიგრაფიკა შეისწავლის წარწერათა როგორც გარეგნულ მხარეს, ისე მათ შინაარსს. ბევრ შემთხვევაში მხოლოდ ეპიგრაფიკის წყალობით გახდა შესაძლებელი ამა თუ იმ მკვდარი ენისა და მთელი ცივილიზაციების აღმოჩენა. ეპიგრაფიკის დიდ მნიშვნელობას განაპირობებს წარწერისა და შესასწავლი მოვლენის თანადროულობა, ქრონოლოგიური განსაზღვრულობა, ძეგლის ენის სიახლოვე ცოცხალ მეტყველებასთან. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ეპიგრაფიკა ენის დოკუმენტირბული და დათარიღებული ისტორიისათვის, ისტორიული დიალექტოლოგიისათვის.

ეპიგრაფიკა წარმოიშვა აღორძინების ეპოქაში ანტიკურობისადმი და აღმოსავლური, კერძოდ ბიბლიური სიძველისადმი, ინტერესის აღმავლობასთან დაკავშირებით. მაგრამ მეცნიერული ეპიგრაფიკა მხოლოდ XIX ს.-ში ჩამოყალიბდა, როდესაც მეცნიერები შეუდგნენ ბერძნული და ლათინური წარწერების კორპუსების გამოსაცემად მომზადებას და როდესაც აღმოსავლეთის ქვეყნებში აღმოჩენილ პუბლიკაცია და გაშიფვრა წარმატებით დაგვირგვინდა.

ქართული ეპიგრაფიკული ძეგლების მეცნიერული შესწავლა დაკავშირებულია ივანე ჯავახიშვილის სახელთან, რომელმაც 1926 წ.-ს გამოაქვეყნა ფუნდამენტური ნაშრომი — „ქართული პალეოგრაფია“.

• პალეოგრაფია
• ნუმიზმატიკა

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ეპიგრაფიკა

• Bodel, John. (1997-2009) U.S. Epigraphy Project. Brown University. ციტირების თარიღი: 22 November 2009.
• Centre d'études épigraphiques et numismatiques de la faculté de Philosophie de l'Université de Beograd. Inscriptions de la Mésie Supérieure French. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 ივლისი 2009. ციტირების თარიღი: 22 November 2009.