[go: up one dir, main page]

Edukira joan

Anagrama

Wikipedia, Entziklopedia askea
"Le Marquis de Sade" anagramak frantsesez: desira azaleratzen du.

Anagrama beste hitz bateko letrak edo silabak era batera ordenatuz sortzen den hitz berria da. Literaturan figura erretoriko moduan erabili izan da.

Euskal literaturan, Txomin Agirreren Arranondo Ondarroa hitzaren anagrama da[1] eta Mikel Zarateren Euskal Herriaren egoeraren alegoria den Haurgintza minetan lanean Ekidazu lekua agertzen da, Euzkadi hitzaren anagrama.[2]

Harry Potter sortako pertsonaia nagusietako bar, Lord Voldemort, anagrama baten ondorioa da: gaizkileak izen original hau zuen ingelesezko bertsioan, Tom Marvolo Riddle, eta honakoa bilakatzen zen anagraman: "I am Lord Voldemort". Iñaki Mendiguren euskarazko itzultzaileak "Ni naiz Lord Voldemort" anagrama sortzeko moldatu zuen Tom Narivoloz Riddle izena.

Ohitura nahiko zabaldua da taxonomian genero izenak emateko orduan, originalki emandako izen batzuen anagramak egitea erlazio filogenetikoa duten beste izen batzuk sortzeko. Esate baterako, Kai Larsen botanikariak bere izenarekin izendatu zuen landare genero bat 1983an, Kailarsenia, eta erlazionatutako beste genero bat izendatzeko orduan, haren jarraitzaileek Larsenaikia generoa sortu zuten 1993an, anagrama eginez.[3]

Estatu Batuetan ohitura izan da zenbait toponimo era honetan sortzea. Esate baterako, Carol City Floridako hiriak izen hori du non eta lehenago Coral City zeritzon, baina Floridako beste hiri batek, Coral Gables delakoak, auzitara eraman zuen izen apropazioa salatuz, eta anagrama sinple bat egin zuten bi bokal tokiz aldatuz.[4]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Zuloaga, Eneko. «AGIRRE BADIOLA, DOMINGO – “TXOMIN AGIRRE”» Euskal Literaturaren Hiztegia (ELH) (Noiz kontsultatua: 2024-03-13).
  2. Kortazar, Jon; Zarate, Mikel. (1981). Mikel Zarateren prosa. Bizkaiko Aurrezki Kutxa ISBN 978-84-500-8151-0. (Noiz kontsultatua: 2024-03-13).
  3. (Alemanez) «Verzeichnis eponymischer Pflanzennamen – Erweiterte Edition | Botanischer Garten Berlin» www.bgbm.org  doi:10.3372/epolist2018. (Noiz kontsultatua: 2024-03-13).
  4. Morris, Allen Covington. (1995). Florida place names. (1st ed. argitaraldia) Pineapple Press ISBN 978-1-56164-084-3. (Noiz kontsultatua: 2024-03-13).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Literatura Artikulu hau literaturari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.