Sankti Kristófer og Nevis
Sambandsríkið Sankti Kristófer og Nevis eða Sankti Kitts og Nevis (enska: Saint Kitts and Nevis, opinberlega Saint Christopher and Nevis) er tveggja eyja eyríki í Karíbahafi. Eyjarnar eru hluti Hléborðseyja, sem eru nyrðri hluti Litlu-Antillaeyja. Næstu eyjar eru við Sankti Kristófer og Nevis eru Angvilla, Saba, Saint Barthélemy og Saint Martin í norðnorðvestur, Antígva og Barbúda í norðaustur, Montserrat í suðvestur og Saint Croix í vestur.
| Sambandsríkið Sankti Kitts og Nevis | |
| Federation of Saint Kitts and Nevis | |
|
|
| Fáni | Skjaldarmerki |
| Kjörorð: Country Above Self | |
| Þjóðsöngur: O Land of Beauty! | |
| |
| Höfuðborg | Basseterre |
| Opinbert tungumál | enska |
| Stjórnarfar | Þingbundin konungsstjórn
|
| Konungur | Karl 3. |
| Landstjóri | Tapley Seaton |
| Forsætisráðherra | Timothy Harris |
| Sjálfstæði | |
| • frá Bretlandi | 19. september 1983 |
| Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
187. sæti 261 km² ~0 |
| Mannfjöldi • Samtals (2018) • Þéttleiki byggðar |
213. sæti 52.441 164/km² |
| VLF (KMJ) | áætl. 2019 |
| • Samtals | 1,758 millj. dala (203. sæti) |
| • Á mann | 31.095 dalir (83. sæti) |
| VÞL (2019) |  0.779 (74. sæti)
|
| Gjaldmiðill | austurkarabískur dalur (XCD) |
| Tímabelti | UTC-4 |
| Þjóðarlén | .kn |
| Landsnúmer | +1 869 |
Höfuðborg sambandsríkisins, sem einnig er aðsetur alríkisstjórnarinnar heitir Basseterre og er á stærri eyjunni, Sankti Kristófer. Eyjan Nevis (Nuestra Señora de las Nieves) er 3 km suðaustur af stærri eyjunni. Áður var breska nýlendan Angvilla hluti af sambandinu, sem þá hét Sankti Kristófer-Nevis-Angvilla.
Eyjarnar voru byggðar Indíánum um þúsundir ára, en Karíbar lögðu þær undir sig um þremur öldum fyrir komu Evrópumanna. Franskir húgenottar settust að á Sankti Kristófer árið 1538 og urðu með því einna fyrstir Evrópumanna til að nema land á Karíbahafseyjum. Spánverjar lögðu byggð þeirra í rúst og fluttu þá burt frá eyjunni skömmu síðar. Árið 1623 hófu Englendingar landnám og síðan Frakkar á ný. Árið 1626 frömdu landnemarnir fjöldamorð á frumbyggjum eyjanna sem höfðu lagt á ráðin um að reka hvítu landnemana burt. Spánverjar lögðu byggðirnar á eyjunni aftur í rúst en heimiluðu svo endurreisn þeirra árið 1630. England og Frakkland tókust á um yfirráð en að lokum urðu eyjarnar enskt yfirráðasvæði árið 1713. Sykurplantekrur voru undirstaða byggðarinnar og þrælar frá Afríku voru fluttir inn í stórum stíl til að vinna á þeim. Eyjarnar fengu (ásamt Angvilla) heimastjórn árið 1967. Íbúar Angvilla klufu sig úr sambandinu árið 1971. Eyjarnar fengu fullt sjálfstæði árið 1983.
Frá 17. öld og fram undir miðja 20. öld var sykur helsta útflutningsafurð eyjanna en lækkandi heimsmarkaðsverð hefur ýtt undir aukna fjölbreytni í landbúnaðarframleiðslu eyjanna. Mikilvægustu atvinnugreinarnar eru ferðaþjónusta og rafeindatæki og rafeindaíhlutir.
Heiti
breytaSankti Kristófer nefndist Liamuiga, sem merkir „frjósamt land“ á máli Kalinaga sem bjuggu á eyjunni upprunalega.[1]
Talið er að Kristófer Kólumbus hafi fyrstur Evrópumanna séð eyjarnar árið 1493 og hafi nefnt stærri eyjuna San Cristóbal eftir heilögum Kristófer, sem var bæði verndardýrlingur hans sjálfs og allra ferðalanga. Nýlegar rannsóknir benda hins vegar til þess að Kólumbus hafi nefnt eyjuna Sant Yago (heilagur Jakob) og hafi notað Kristófersnafnið á eyjuna sem í dag nefnist Saba, 32 km norðvestar. Hvað sem því líður var eyjan þekkt sem San Cristóbal á 17. öld.[2] Þegar fyrstu ensku landnemarnir settust þar að kölluðu þeir eyjuna St. Christopher's Island. Á 17. öld var Kit eða Kitt algeng stytting á Christopher og eyjan var þannig nefnd óformlega Saint Kitt's Island eða einfaldlega Saint Kitts.[2]
Kólumbus nefndi Nevis San Martín.[1] Nafnið Nevis er dregið af spænska nafninu Nuestra Señora de las Nieves, „vor frú í snjónum“, sem vísar til sögu af kraftaverki frá 4. öld þegar snjór féll að sumarlagi á hæðinni Esquilino í Róm.[3] Talið er að hvít skýin kringum tind Nevisfjalls hafi minnt á kraftaverkið.[2]
Stjórnarskrá Sankti Kristófer og Nevis nefnir ríkið bæði Saint Kitts and Nevis og Saint Christopher and Nevis. Fyrri útgáfan er meira notuð en sú síðari er notuð í alþjóðasamskiptum sem formlegt ríkisheiti.
Landfræði
breytaSankti Kristófer og Nevis eru tvær stórar eyjar, Sankti Kristófer og Nevis, með 3 km breitt sund milli sín.[4] Báðar eyjarnar eru eldfjallaeyjar með há fjöll inni í landi, þakin hitabeltisregnskógi.[2] Meirihluti íbúa býr í flatlendum strandhéruðunum.[2] Á Sankti Kristófer eru nokkrir fjallgarðar (Norðvesturfjöll, Miðfjöll og Suðvesturfjöll). Hæsti tindurinn er Liamuiga-fjall á miðri eynni, 1.156 metrar á hæð.[4] Við ströndina eru hæðadrögin Kanadahæðir og Conaree-hæðir. Í suðaustri mjókkar eyjan og endar í flötum skaga þar sem stærsta stöðuvatn eyjunnar er, Great Salt Pond. Í suðaustri er Booby-eyja. Nokkrar ár renna niður fjallshlíðarnar á báðum eyjunum og sjá íbúum fyrir ferskvatni. Minni eyjan, Nevis, er nokkurn veginn hringlaga. Nevisfjall, 985 metrar á hæð, gnæfir yfir eyjunni.
Stjórnmál
breytaStjórnsýslueiningar
breytaSankti Kristófer og Nevis er skipt í fjórtán sóknir: níu á Sankti Kristófer og fimm á Nevis.
Sóknir
Kort
- Christ Church Nichola Town (Sankti Kristófer)
- Saint Anne Sandy Point (Sankti Kristófer)
- Saint George Basseterre (Sankti Kristófer)
- Saint George Gingerland (Nevis)
- Saint James Windward (Nevis)
- Saint John Capesterre (Sankti Kristófer)
- Saint John Figtree (Nevis)
- Saint Mary Cayon (Sankti Kristófer)
- Saint Paul Capisterre (Sankti Kristófer)
- Saint Paul Charlestown (Nevis)
- Saint Peter Basseterre (Sankti Kristófer)
- Saint Thomas Lowland (Nevis)
- Saint Thomas Middle Island (Sankti Kristófer)
- Trinity Palmetto Point (Sankti Kristófer)
Tilvísanir
breyta- ↑ 1,0 1,1 Saunders, Nicholas J. (2005). Peoples of the Caribbean : an encyclopedia of archeology and traditional culture. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. bls. 260–261. ISBN 1576077012. OCLC 62090786.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „CIA World Factbook- St Kitts and Nevis“. www.cia.gov. Sótt 10. júlí 2019.
- ↑ Herbermann, Charles, ed. (1913). „Our Lady of the Snow“. Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
- ↑ 4,0 4,1 „Enclopedia Britannica – St Kitts and Nevis“. Sótt 10. júlí 2019.