Nothofagus

Lenjur; Tímabil steingervinga: Snið:Steingervingatímabil síð Campania til nútími
	; Nothofagus obliqua frá Suður-Ameríku.
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Dulfrævingar (Magnoliophyta);
Flokkur:	Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida);
Ættbálkur:	Beykibálkur (Fagales);
Ætt:	Nothofagaceae;
Ættkvísl:	Nothofagus;
	; Útbreiðsla Nothofagus.
Samheiti
	Fagaster Spach; Cliffortioides Dryand. ex Hook.; Myrtilloides Banks & Sol. ex Hook.; Calucechinus Hombr. & Jacquinot ex Decne. in J.S.C.Dumont d'Urville; Calusparassus Hombr. & Jacquinot ex Decne. in J.S.C.Dumont d'Urville; Lophozonia Turcz.; Trisyngyne Baill.;

Sprotar, blöð, og brumhlífar *N. obliqua*

Nothofagus eða lenjur, einnig suðurbeyki,^[1] er ættkvísl trjáa sem hefur útbreiðslu syðst í Suður-Ameríku, Nýja-Sjálandi, Ástralíu og Nýju-Gíneu ásamt Kyrrahafseyjum.

Þess má geta að Færeyingar nefna lenjur eldlandsbók, þ.e. eldlandsbeyki en tréð vex suður á Eldlandi, syðsta odda Suður-Ameríku. Lenjur hafa reynst vel í skógrækt í Færeyjum,^[2] og eru algengar í Viðarlundinum í Þórshöfn.^[3]

Flokkun

Ætthvíslin er flokkuð í eftirfarandi undirættkvíslir:^[4]

Undirættkvísl Brassospora (einkennistegund Nothofagus brassi)

Nothofagus aequilateralis (Nýja-Kaledónía)
Nothofagus balansae (Nýja-Kaledónía)
Nothofagus baumanniae (Nýja-Kaledónía)
Nothofagus brassii (Nýja Guinea)
Nothofagus carrii (Nýja Guinea)
Nothofagus codonandra (Nýja-Kaledónía)
Nothofagus crenata (Nýja Guinea)
Nothofagus discoidea (Nýja-Kaledónía)
Nothofagus flaviramea (Nýja Guinea)
Nothofagus grandis (Nýja Guinea)
Nothofagus nuda (Nýja Guinea)
Nothofagus perryi (Nýja Guinea)
Nothofagus pseudoresinosa (Nýja Guinea)
Nothofagus pullei (Nýja Guinea)
Nothofagus resinosa (Nýja Guinea)
Nothofagus rubra (Nýja Guinea)
Nothofagus starkenborghii (Nýja Guinea)
Nothofagus stylosa (Nýja Guinea)
Nothofagus womersleyi (Nýja Guinea)
Nothofagus mucronata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus serrata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus balfourensis (útdauð) (Tasmanía, Síð Ólígósentíma-snemm Miocene)^[5]
Nothofagus cooksoniae (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus peduncularis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus robusta (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus smithtonensis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus palustris (útdauð) (Nýja Sjáland, síð Ólígósentíma-snemm Míósen)^[6]

Undirættkvísl Fuscospora (einkennistegund Nothofagus fusca)

Nothofagus alessandri (Mið Chile)
Nothofagus fusca - Rauðlenja - (Nýja Sjáland)
Nothofagus gunnii (Ástralía: Tasmanía)
Nothofagus solandri (Nýja Sjáland)
Nothofagus truncata (Nýja Sjáland)
Nothofagus cethanica (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]

Undirættkvísl Lophozonia (einkennistegund Nothofagus menziesii)

Nothofagus alpina (=N. procera) - Fjallalenja - (Mið Chile/Argentína)
Nothofagus cunninghamii (Ástralía: Victoria, Tasmanía)
Nothofagus glauca (Mið Chile)
Nothofagus macrocarpa (Mið Chile, prov. Argentína)
Nothofagus menziesii - Silfurlenja - (Nýja Sjáland)
Nothofagus moorei (Ástralía: Nýja Suður Wales, Queensland)
Nothofagus obliqua (Chile/Argentína)
Nothofagus smithtonensis (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus muelleri (útdauð) (Nýja Suður Wales, síð-Eósentíma)^[5]
Nothofagus novae-zealandiae (útdauð) (Nýja Sjáland, mið-síð Míósen)^[5]
Nothofagus pachyphylla (útdauð) (Tasmanía, snemm-Pleistocene)^[7]
Nothofagus tasmanica (útdauð) (Tasmanía, Eósentíma - snemm-Ólígósentíma)^[5]

Undirættkvísl Nothofagus (einkennistegund Nothofagus antarctica)

Nothofagus antarctica - Snælenja - (Suður Argentína og Chile)
Nothofagus betuloides - Grænlenja - (Suður Argentína og Chile)
Nothofagus dombeyi (Mið Chile og Andesfjöll í Patagóníu-Argentína)
Nothofagus nitida - Gljálenja - (Suður Chile og líklega Argentína)
Nothofagus pumilio - Hvítlenja - (Argentína/Chile)
Nothofagus lobata (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]
Nothofagus bulbosa (útdauð) (Tasmanía, snemm-Ólígósentíma)^[5]

Undirættkvísl óviss

Nothofagus beardmorensis (útdauð) (Antarctíka, annað hvort~3 milljón eða ~15 milljón ára gömul), sjá Antarctica#Neogene Period (23–0.05 mya) og Meyer Desert Formation biota^[8]^[9]

Nýlega hefur verið sett fram tillaga að endurskoðun á flokkun Nothofagaceae þar sem undirættkvíslirnar eru settar sem sjálfstæðar ættkvíslir.^[10] Þessi endurskoðun breytir litlu ^[11]^[12] og hefur ekki verið samþykkt fyrir utan Nýja Sjáland.

Útbreiðsla *Nothofagus* ættkvíslarinnar sýnir dreifingu brota af risaheimsálfunni Gondwana; Australia, Nýja Guínea, Nýja Sjáland, Nýja-Kaledónía, Argentína og Chile. Steingervingar sýna að ættkvíslin er upprunnin á risaheimsálfunni.

Sjá einnig

Cyttaria, ættkvísl asksveppa sem finnast á eða eru í tengslum við Nothofagus
Misodendrum, sérhæfðar sníkjuplöntur á Nothofagus

Tilvísanir

↑ Bjarni Diðrik Sigurðsson. „Náttúruskógar í Síle í S-Ameríku“ (PDF). www.skog.is. Skógræktarritið 2015. Reykjavík: Skógræktarfélag Íslands. bls. 58. Sótt 5. desember 2019. „Lenjur hafa einnig verið nefndar suðurbeyki, en þær voru lengi taldar af beykiætt og þar með fjarskyldir ættingjar evrópska skógarbeykisins (Fagus sylvatica).“
↑ Martin Reimers. „Skov på Færøerne“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.
↑ Martin Reimers. „Tórshavn Byskov“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.
↑ Nothofagus website (á frönsku)
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 ^5,11 ^5,12 ^5,13 Hill, Robert (2001). „Biogeography, evolution and palaeoecology of Nothofagus (Nothofagaceae): The contribution of the fossil record“. Australian Journal of Botany. 49 (3): 321. doi:10.1071/BT00026.
↑ Carpenter, RJ; Bannister, JM; Lee, DE; Jordan, GJ (2014). „Nothofagus subgenus Brassospora (Nothofagaceae) leaf fossils from New Zealand: A link to Australia and New Guinea?“. Botanical Journal of the Linnean Society. 174 (4): 503–515. doi:10.1111/boj.12143.
↑ Jordan, GJ (1999). „A new Early Pleistocene species of Nothofagus and the climatic implications of co-occurring Nothofagus fossils“. Australian Systematic Botany. 12 (6): 757–765. doi:10.1071/sb98025.
↑ Hill, R.S.; Harwood, D.M.; Webb, P.-N. (1996). „Nothofagus beardmorensis (Nothofagaceae), a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica“. Review of Palaeobotany and Palynology. 94: 11–24. doi:10.1016/S0034-6667(96)00003-6.
↑ Nothofagus beardmorensis Nothofagaceae, a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica
↑ Heenan, P.B.; Smissen, R.D. (2013). „Revised circumscription of Nothofagus and recognition of the segregate genera Fuscospora, Lophozonia, and Trisyngyne (Nothofagaceae)“. Phytotaxa. 146 (1): 1–31. doi:10.11646/phytotaxa.146.1.1.
↑ „Kew World Checklist of Selected Plant Families“. Afrit af upprunalegu geymt þann 13. mars 2020. Sótt 10. janúar 2018.
↑ Hill, RS; Jordan, GJ; Macphail, MK (2015). „Why we should retain Nothofagus sensu lato“. Australian Systematic Botany. 28 (3): 190–193. doi:10.1071/sb15026.

[1] Bjarni Diðrik Sigurðsson. „Náttúruskógar í Síle í S-Ameríku“ (PDF). www.skog.is. Skógræktarritið 2015. Reykjavík: Skógræktarfélag Íslands. bls. 58. Sótt 5. desember 2019. „Lenjur hafa einnig verið nefndar suðurbeyki, en þær voru lengi taldar af beykiætt og þar með fjarskyldir ættingjar evrópska skógarbeykisins (Fagus sylvatica).“

[2] Martin Reimers. „Skov på Færøerne“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.

[3] Martin Reimers. „Tórshavn Byskov“. www.dendrologi.dk (á dönsku). Sótt 14. desember 2019.

[4] Nothofagus website (á frönsku)

[:0-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 ^5,11 ^5,12 ^5,13 Hill, Robert (2001). „Biogeography, evolution and palaeoecology of Nothofagus (Nothofagaceae): The contribution of the fossil record“. Australian Journal of Botany. 49 (3): 321. doi:10.1071/BT00026.

[6] Carpenter, RJ; Bannister, JM; Lee, DE; Jordan, GJ (2014). „Nothofagus subgenus Brassospora (Nothofagaceae) leaf fossils from New Zealand: A link to Australia and New Guinea?“. Botanical Journal of the Linnean Society. 174 (4): 503–515. doi:10.1111/boj.12143.

[7] Jordan, GJ (1999). „A new Early Pleistocene species of Nothofagus and the climatic implications of co-occurring Nothofagus fossils“. Australian Systematic Botany. 12 (6): 757–765. doi:10.1071/sb98025.

[8] Hill, R.S.; Harwood, D.M.; Webb, P.-N. (1996). „Nothofagus beardmorensis (Nothofagaceae), a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica“. Review of Palaeobotany and Palynology. 94: 11–24. doi:10.1016/S0034-6667(96)00003-6.

[9] Nothofagus beardmorensis Nothofagaceae, a new species based on leaves from the Pliocene Sirius Group, Transantarctic Mountains, Antarctica

[10] Heenan, P.B.; Smissen, R.D. (2013). „Revised circumscription of Nothofagus and recognition of the segregate genera Fuscospora, Lophozonia, and Trisyngyne (Nothofagaceae)“. Phytotaxa. 146 (1): 1–31. doi:10.11646/phytotaxa.146.1.1.

[randi-11] „Kew World Checklist of Selected Plant Families“. Afrit af upprunalegu geymt þann 13. mars 2020. Sótt 10. janúar 2018.

[12] Hill, RS; Jordan, GJ; Macphail, MK (2015). „Why we should retain Nothofagus sensu lato“. Australian Systematic Botany. 28 (3): 190–193. doi:10.1071/sb15026.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]