Jóhann Kalvín

Jóhann Kalvín (eiginlega Jean Cauvin; 10. júlí 1509 – 27. maí 1564) var áhrifamikill franskur guðfræðingur og prestur á tímum siðaskiptanna. Hann átti stóran þátt í þróun kristinnar guðfræði sem var svo síðar kölluð kalvínismi. Kalvín var upprunalega lærður í húmanisma lögfræði og skildi sig frá Rómversk-kaþólsku kirkjunni í kringum 1530. Eftir að trúarleg spenna hleypti af stað blóðugri uppreisn gegn mótmælendum í Frakklandi flúði Kalvín til Basel í Sviss þar sem hann gaf út fyrsta áhrifamikla verk sitt Frumatriði kristinnar trúar árið 1536.

Hið sama ár var Kalvín fenginn af William Farel til að endurbæta kirkjuna í Genf. Borgarstjórn Genf var hinsvegar mótfallinn áætlunum þeirra og voru þeir báðir reknir. Eftir að hafa fengið boð frá Martin Bucer fór Kalvín til Strassborgar þar sem að hann var gerður að presti kirkju sem tók við frönskum flóttamönnum. Hann hélt áfram að styðja umbætur á kirkjunni í Genf og var á endanum fenginn aftur til að leiða hana.

Með endurkomu sinni til Genfar kynnti Kalvín nýtt stjórnarskipulag kirkjunnar og nýja hætti tilbiðunnar, þrátt fyrir mótstöðu nokkurra valdamikla fjölskyldna í borginni sem reyndu hvað eftir annað að draga úr valdi Kalvíns. Á þessum tímapunkti kom Michael Servetus til borgarinnar, Spánverji sem var þekktur fyrir villitrúaskoðanir sínar og afneitun sinni á heilögu þrenningunni. Honum var afneitað af kalvínistum og því ákvað borgarráð að hann yrði brenndur á báli. Eftir skjóta aukningu í flóttamönnum hliðhollum kalvínistum og nýjum kosningum borgarráðs, voru andstæðingum Kalvíns fljótt þvingað frá stjórnartaumunum. Kalvín eyddi síðustu árum ævi sinnar í að stuðla að siðaskiptum, bæði í Genf og út um alla Evrópu.

Kalvín var óþreytandi, gagnrýninn og þrætugjarn rihöfundur sem oftar en ekki leiddi til mikilla deilna. Hann skrifaðist einnig á við marga aðra siðbótarmenn, meðal annars Philipp Melanchthon og Heinrich Bullinger. Að auki við fyrrnefnt verk hans, þá skrifaði hann einnig skýringar á flestum bókum Biblíunnar, guðfræðiritum og trúarjátningum. Hann messaði reglulega í Genf. Kalvín var undir áhrifum hefða Ágústínusarreglunnar, sem leiddi hann til skýringa á kenningum um að allir menn séu fyrirfram valdnir inn í himnaríki og fullveldi guðs í frelsun sálarinnar frá dauða og eilífri fordæmingu.

Rit og kenningar Kalvíns voru uppsprettan af hugmyndafræðinni sem ber nafn hans. Hinar endurbættu kirkjur og aðrir söfnuðir sem lýta á Kalvín sem sinn upphafsmann og túlkara trúar sinnar, hafa breiðst út um allan heim.

• Fyrirmynd greinarinnar var „John Calvin“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 26. desember 2010.