Spaco-paromo

Spaco-paromo, kosmoparomo esas esquadala kosmonavi por multiopla uzado. Ol tervenis sur bendo sur aeroportuo quale aeroplano e povas lansesar portinta per fuzeo (tradicionale) od en nave di aeroplano-portanto.

Flugi dil kosmoparomi esis tre bizantina e kustoza, tale olia rolo esis limitizita por portar a kosmo artificala sateliti e sondili, e ank esquadi por explorado. Ne tipala misiono e qua partoprenis kosmoparomo esis reparo dil Kosmala teleskopo Hubble.

Unesma spaco-paromo en la historio esis Columbia (unesma flugo ye le 12-14ma di aprilo 1981), pose: Challenger (destruktis en katastrofo ye la 28ma di januaro 1986), Discovery, Atlantis e Endeavour. Ye la 15ma di novembro 1988 esis nura senesquadala flugo di Sovietiana spaco-paromo (Buran 1.01 – portinta per fuzeo Energiya).

NASA uzis kosmoparomi ad 2011. Olia lasta taski esis relatinta pri Staciono Kosmala Internaciona (portado esquadi, provizuri e konstruala parti). La staciono en futuro esos servisonta per sucedanti dil spaco-paromi tervenanta tradicionale per parashuto (quale Apollo e Soyuz).

Usan aerarmeo ankore uzas spaco-paromi (X-37B da Boeing esis sua kinesma flugo orbitala ye la 9ma di septembro 2017 – portinta per fuzeo Falcon 9 da SpaceX, e de 2024 lansesos Dream Chaser).