Jazo

Jazo esas muzikala formo di arto, qua aparis en Afrikan-Usana komunitati en New Orleans dum fino di la 19ma e komenco di 20ma yarcento. Lua developo duris dum 100 yari, de l'epoko di ragtime til la fuziono jazz-rock dum la yari 1970a e 1980a.

Polona muzikisto Waldemar Kurpiński e la bando *Tress Jazz*.

Origino

Che pikturo *The Old Plantation* de la 18ma-yarcento, sklavi dansas audanta banjo e perkut-instrumenti.

L'origini di jazo esis la muziko kantita da sklavi dum la 18ma yarcento, uzinta sistemo "klamo e respondo", akompanita da perkut-instrumenti e banjo. Kande Usana interna milito finis, negri Usana obtenis aceso a muzikal-instrumenti ante uzita dal armei Usana e di la Kunfederuro, exemple militala tamburi, korneti, fifri ed altri, e komencis facar muziki uzinta li. Dum la fino dil 19ma yarcento, lia muziko influesis da Kubana ritmo habanera.

La fino di sklaveso anke posibligis aceso di ex-sklavi a studii. Multa negri lernis quale plear piano e komencis plear en danso-saloni, minestrelo-prizentadi e lupanari, eventi qui posibligis la formaco di multa bandi. Ragtime, un ek la muzikala stili qui originis jazo, komence esis muziko skribita en particioni por danso. Altra influo esis blues, ritmo qua evolucionis en kotono-plantacerii de la sudo di Usa. Diferanta del anciena laborala kanti, qui donis ritmo a la laboro, blues esis lamento-kanto qua montris la doloro e sufro di la kantero.

Komenco dil 20ma yarcento

Ye la 17ma di agosto 1917, la "Tiger Rag", famoza kompozuro di jazo, esis unesmafoye enregistrigata adsur disko, da la "Original Dixieland Jass Band". La disko esis di teknikale obsoleteskanta tipo, e la sama muzikisti (kun espelado "Jazz" vice "Jass") plusafoye registragis ol en 1918. Ca disko esis tre sucesoza, e la "Tiger Rag" divenis inter la maxim multe enregistrita jazo-kompozuri.

Louis Armstrong (1901-1971), un ek la precipua muzikisti di jazo de la historio.

Pos ke autoritatozi klozis la quartero Storyville en New Orleans kreis problemo por jazo-muzikisti, e multa ek li migris norde, exemple a Chicago, qua lor ja havis, deskalma noktala vivo. Blues e ragtime ank esis populara ibe. Muzikisti de la sudo di Usa, exemple King Oliver, Louis Armstrong, Sidney Bechet, Jelly Roll Morton e Johnny Dodds facis lia unesma enrejistruri en Chicago dum la yari 1920a. La "jazo de Chicago" esis plu "kruda" e "dinamika" kam la stilo de New Orleans, e muzikisti komencis adoptar improvizo e paralela melodii en la muziki. Blues ed influi Europana, kun aranji skribita anke enkorpigesis. Dum ca epoko aparis tale dicita «klasika blues», exemple kantistino Bessie Smith, qua kantis akompanita da jazo-bandi, vice da singla piano o gitaro.

Malgre l'origini di jazo esis la muziko pleita da negri de sudala Usa, ank existis merkato por jazo pleita da orkestri di blanki. En 1918, l'orkestro di Paul Whiteman sucesis en San Francisco. Ilu signatis kontrato kun enrejistro-kompanio Victor, e divenis chef-orkestrestro dum la yari 1920a. Ilu kontratis altra blanka muzikisti, exemple Bix Beiderbecke, Jimmy Dorsey, Tommy Dorsey, Frankie Trumbauer, e Joe Venuti. Pos sucesoza Europana turo, altra orkestri kun blanka muzikisti, exemple Fred Waring e Jean Goldkette, anke fameskis.

Dum la yari 1930a, granda bandi di jazo qui pleis tale nomizita swing divenis multe populara, ed inkluzis notora muzikisti, exemple Count Basie, Cab Calloway, Jimmy e Tommy Dorsey, Duke Ellington, Benny Goodman, Fletcher Henderson, Earl Hines, Harry James, Jimmie Lunceford, Glenn Miller ed Artie Shaw.

Wikipedio

Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Jazo

Ta artiklo esas klada. Se tu konocas la temo dil artiklo, tu povas helpar ni plugrandiganta ol.