[go: up one dir, main page]

Jump to content

Uppat a Nasudi a Kinapudno

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Uppat nga Nasudi a Kinapudno)
Paset dagiti serye maipapan iti

Budismo


Pakasaritaan ti Budismo
Pampammati, ar-aramid ken lin-linteg

Tiratna · Uppat nga Nasudi a Kinapudno · Walo nga Nasudi a Dalan

Kangrunaan a figuras

Sidarta Gautama Buddha · Ananda · Prayapati · Devadata

Dagiti kangrunaan wenno moderno a tagaisuro

Buddhagosa · Ashoka · Tenzin Gyatso, maika-14 nga Dalai Lama · Ajahn Chah · Lama Surya Das · Shunryu Suzuki · Pema Chodron

Dagiti testo ken Sursuro

Tipitaka · Sutsutra a Pali wenno Nikaya · Sutra a Lotus

Sangsanga ti Budhismo

Theravada · Mahayana · Nichiren · Zen · Vasrayana

Sociopolitical nga aspetos

Arte · Arkitektura
Ciudades · Calendario
Siensia · Filosofia
Relihioso a Dadaulo
Politikal nga Budhismo
Budismo babaen ti pagilian

Kitaen met

Vocabulario ti Budhismo
*

Kangrunaan ken sentro iti sursuro (wenno sutta) ni Apo Buddha ket iti nanaganan nga Uppat nga Nasudi a Kinapudno.

  1. Dukkha: Amin nga nailubongan a biag ket napno iti panagsagaba, mapelpeltang, ken saan mapmapnek. Nasken nga maawatan ti dukkha. Naawatanen ti dukkha. (Daytoy nga sao aggapu iti Pāli (Sanskrit: duḥkha), ket isu iti naggapuanan ti sao nga Tagalog a "dukha," a kayatna saoen ket "agtuok.")
  2. Samudaya: Ti puon ti panagtuok nga aggapu iti panagpideg iti panagtarigagay (tanha), panagapal, panagagum, nairamut iti kinakuneng. Nasken nga ibbatan dagitoy. Naibbatanen iti tarigagay.
  3. Nirodha: Adda gibus ti panagsagaba. Nasken nga mapasardeng ti dukkha. Napasardengen ti dukkha.
  4. Magga: Adda dalan, Ti Walo nga Nasudi a Dalan (Ariya magga), nga pagnaan a pagpanawan iti dukkha. Nasken nga patubuen ken pagrangayen daytoy nga dalan. Daytoy nga dalan ket nabangonen.